장음표시 사용
181쪽
Prima Centuria i nis, ad facultatem crescensti in rebus Hianibuςl promovendam utilissima , qt in fi lirius O-lpusculi indicanda mihi fuit, ut cademonstra .l rem , quae ab initio asserui, quod scilicet in Salel cuncta occulta jaceant, & per rerum semina, SO-lisque alumento visibilia, palpabilia, ac essentialia reddantur. Iisdem opusculum meum claudens, toties iteratam petitionem repeto, & unumquemque ro-
go , ut haec boni sequique consulat, δc quaestionum plurium propositione , literarumque scriptione mihi negotium facessere desinat: Secreta enim nonnulla mihi peculiariter reservavi, nonnullis amicis solummodo revelanda. Ex his autem , quae in hoc opusculum, ut & caetera mea scripta conjecta sunt, ea in usum suum adhibere quis poterit, quae intelligit; quae supra captum suum esse animadvertet, aliis intelligenda relinquet , & pro se non scripta esse cogitabit. Mihi hac vice placuit nonnulla Arcana duntaxat attingere, & unicuique tamen non patefacere. Idem aliis quoque placeat, ideoque mihi molestiam non exhibeant, quod amice ipsos rogatos Volo. In malam quoque partem rogo ne quis interpretetur , si alicubi nonnulla ita clare & perspicue non traduntur, prout quidem desiderari possent.Eam ob causam me excuset velim,praecipue cum hanc Primam Centuriam admodum festinanter, & quidem aliis gravioribus laboribus Oneratus, congesserim , quam alias meliore dc Si aptiore
182쪽
aptiore ordine in lucem edidissem. Cumpri- id in autem demonstratione trium CapytaIIum l. Secretorum, Quae in V. Parte Prosperitatis Ger- maniae Magnatibus promisit , satisfecero, ac hybernum tempus laboribus me supersedere jusserit, non intermittam pro movere , si mihi Deus vitam prorogaverit, Plures Centurias in lucem emittere, atque Ita Scriptorum meorum seriem complere, quod propola tam meum Ueus benedictione sua fortunet.
183쪽
Admonitio ad Benetolum Lectorem, si venenim, praescribens Propositio,
qud ostenitur, quantum emolumentI , EN mea nonsumptuosa Auri 9 Argenti, exfugacibus Mineris, Zxtraditione, commmus watria consequi possit
NUllum mihi dubium est , quin ignoran
tiae Fratres, hostes mei, mera invidia impulsi , hoc opusculum meum , sicuti hactenus praecedentia mea Scripta tractaVerunt, summo odio prosequuturi, & nefando ludibrio habituri sint , praecipue hanc ob causam, quia non eXpresse , & perspicue in omnibus locis cuncta tradidi, ut quivis eadem percipere recte possit. Ideo nullo praeiudicio occupatis hic significo, idem de industria me secisse, praecipit. ob hanc causam , ut potissima nobilissimae artis Alchymiae fundamenta indignissimos calumniatore, ac Veritatis hostes celentur , & solis Amicis
Firmiter quidem mihi proposueram hoc opusculum imprimendo non divulgare, sed non nullis describendum dare , ut soli veri AmatoreSArtis Musdem participes reddi possent. . Quia vero mihi descriptores boni defuerunt, Typographo imprimendum dedi , omissis tamen hinc inde nonnullis vocibus , ne cuncta M a. inter
184쪽
Joli. Rud. Gla eriinter hostes divulgentur, sed majoris momenti
arcana apud amicos , in quorum gratiam hoc opusculum conscripsimus , mane ent. Nam multa ita fora, & eXcellentiora Se freta, ouam quidem externa specie prae se seri, tecte revelat. Ac si nihil aliud eodem detexui iam tum illum modum ex pauperibusos, quae sussionis sumptu, compensare nequeunt, Der aquas non sumptuos S, copiosum Aurum , Ar entum & Cuprum, cum Cmolumento eX-
trahendi, Patriam tamen communem ho plosbio Arcano haud exiguo beneficio afrecisi ,
quoniam sere per totam Germaniam passam consimiles pauperes minerae inveniuntur , quae Aurum , Arghnturn , ac Cuprum quidem continent,sed communi igne fusionis sibi, eadem Metalla, cum emolumento, eripi neutiquam patiuntur. Inter has Mineras primum locum obtinent, quae fugaX Aurum & Argentum comprehendentes, eadem, igne fusionis vehementis per
fumum abacta , amittunt, quae tamen a meIS A- quis attrahentibus, conserVantur, figuntur , permanentia redduntur: Aded ut etiam ex h1-
pacis limis mineris, & venis Metallicis , bonum Aurum & Argentum , haud sine utilitate extrahi queant. Annon igitur maXimum commodum communi Patriae talia opera allatura essent, 11hlusibus in locis instituerentur λ . . Commodum tam ingens in Prosperitat1s Germaniae V. Parte jam prolixe indicavi , dc idem
185쪽
Prima Centuria. 18 reonsequendi modum nonnullis in meo Laboratorio aperte monstravi, qui illum cognoscendi desiderio tenebantur : Imo demonstrando aliis vcritatem illius adhuc Occupatus sum, ut Parriae
communi, ante visae meae finem.fidelibus meritis inserviendo nunquam cessem. FatCOP tamen , ejusmodi laboribus haud parum molestiat
senectuti meae exhiberi, ideo firmiter statuenti, nonnisi hanc aestatem tam laboriosis demonstrationibus impendere , si bsequens Vero tem pus quieta vita transigere, & juniori us ac robustioribus Ignis de Salis curam committore. Laboribus eiusmodi , quantum in m c situm fuit, destinctus sum; idem alii faciant, ut majora in lucem producant. Equidem nunquam taed1o affectus sum , nullisque unquam sumpti bus peperci , ut laocce biennio , ingratiam , Laboratori Jm meum conservas Cm,
quibus laboribus , si mi tibi que hac aestate finem imponere in animum induxi, illudque indicare unicuique in prae Cratia VO-
Interim tamen, quamdiu mihi Divina volun tas vitam prorogaverit, singulis dimidiis an .nis aliquot mearum Centuriarum promisi artunita lucem emittam , omnia mea Scripta hactenus edita illustraturas , & ad umbilicum deducturas, ut unicuique, si saltem manum admoverit, copiosam ex iis utilitatem haurire integrum futurum sit.
186쪽
Quo autem communi Patriae, in multis locis, Inventa mea prodesse queant, Operae precium duxi, de iisdem meditationes meas breviter indicare, ac indicium facere modi, quo illud quam commodissime fieri posse arbitrer. Primo satis superque notum esse arbitror, Principes ac Magnates longo aliis oneribus &negotiis distri istos esse, quam ut hinc inde in regionibus sibi subiectis fodinarum Metallicarum
inquisitionc δί cura occupentur. Has autem curas si1 ministris suis committere deberent, conViviis potius hos ipsos, quam minerarum & venarum in sylvis & montibus, investigatione labo riosa, tempus transmissuros esse. Ipsi autem subditi, talium Artium omnino rudes & ignari, quo pacto , & quo eventu ejusmodi labores suscepturi essent, in proclivi est alicui conjicere.
Hae causae sunt, cur tanti momenti res sine utilitate abeat, & plane negligatur. Meo autem judicio quantumvis exiguo , Princeps aliquiS ,
cui obedientia debita plures subditi obnoxii
sunt, quotannis magnum Auri 3c Argenti thesaurum collecturus esset,& quidem sine sumpti bus, si Laboratorium duntaxat exiguum constitueret, in quo pauperes Mincrae aquis debitis CXtraherentur, concessa tamen subditis , quicunque ad talium Artium cognitionem anhelarent , facultate , Laboratorium tale frequentandi , & ibidem tales artes addiscendi, adjuncta hac conditione , ut unusquisque Extractionis dictae
187쪽
diistae auxilio, Aurum, Argentum, & Cuprum , ex pauperibus mineris excocta , in ossicinam Monetariam afferret, pro precio tali, quo ubi
que aestimantur , & extra regionem non CXpΟγtaret. Hac ratione non modo summus Magistratus, sine ullo sumptu & labore, ex moneta emolumentum haud exiguum consequeretur , Verum
etiam unusquisque talibus mineris pauperibus inquirendis summam Operam daret, ut Aurum , Argentum, aliaque Metalla ex pauperibus illis venis Metallicis nancisceretur, ac sibi suisque lucrum pareret.
Si autem Princeps, aut Magistratus aliquis , talis operis sibi soli reservati exercitium , subdi tis suis permittere nollet, unusquisque facili negotio animadvertere potest, haud Memquam talium minerarum investigationi operam datu rum , sed potius eas absconditurum esse, praecipue si Magistratus,ut fieri quandoque solet ubditos suos ad labores ejusmodi coacturus esset. Haec juxta meam simplicem , dc nemini quid praescribentem sententiam , proxima esset Via , sine ullius hominis detrimento , sed multorum hominum salute & alumento, reddendi Patriae
nostrae aureas & argenteas monetas , quibus extranei ipsam orbarunt. Sed nulla ratione futurum esset,nisi Magistratus ipsi tali opere instituendo initium facerent, invitaturi, δί incitaturi hac ratione subditos ad suscipiendos ejusmodi labores, toti Patriae ingentes Thesauros compa-Μ raturOS.
188쪽
raturos. Hoc modo plurimis in locis ossicinae monerariae divites institui possent, loco illarum, quae hodierno tempore tam parce, monetas haud parum cupri admixtum habentes , submini-1trant.
Haec pauca, in gratiam salutis Patriae communis, admonere volui, simplicem duntaxat opinionem meam detegendo, & nemini aliquem Ordinem praescribendo, ea spe fretus, a nemine , cujuscunque ordinis & conditionis etiam fuerit, aliter ac sequi bonique consultum iri. Secundi, qtusque ex Principibus & Magnatibus communem suorum pauperum salillem ma-Nime promoveret , si publice monstrandam curaret rationem Salis communis , unius hOrulae candefactione , invertendi , & ob deducendi , ut fimi vaccini loco , ad macrarum vinearum , hortorum minus fertilium, & caeterorum agrorum in ferendis frugibus segniorum , pingues adlionem , & emendationem ad hiberi queat. Magna enim CX hac ipsa Arte , aut scientia in Regionem aliquam utilitas redundatura esset. Nam passim multae vineae , &multi agri ob vaccini fimi inopiam , cultura debita carent , alioqui magna tam subditos, quam Magis iratus utilitate & fructu ingente affecturi, si hoc modo pinguesicri , & sertiles reddi possent. Adde quod omnia vina copiosiore prOVentu proditura , longe suaviorem& gratiorem saporcin tali medio consequuturassint
189쪽
Prima Centuria i sint, quam si vaccino fimo vineae & agri sterco-l vantur. Sed de hac re plura vide in continuationet Miraculi Mundi. Ne quis eo audaciae progrediatur, ut bonis quid , cujus rudis plane & ignarus est, ludibrio contemptui habeat ; sed potius rem ipsam , ante periculum faciendo , perscrutetur, quam ejus judicium immaturius suscipiat. Quicquid vero in hac Prima Centuria , festinante calamo , ob laboriosas , in meo Laboratorio , demonstrationes factas , ac temporis
desectum scripta , nimis breviter , & minus perspicue traditum est , illud in sequuturis Centuriis declarabitur, & magis perspicuum
reddetur, quas Lς stor Benevolus patienter CX-pectabit. Tandem colophonis loco hoc monendum censui , obnixe rogando , nequis suspicetur,
quod nuperis illis, a falso illo Sendivogii Filio sparsis , calumniis respondere , & me ipsum defendere nesciam , quandoquidem hactenus factum non est, licet, idem in V. Parte Prosperitatis Patriae pollicitus sim. Jam enim a me Responsio est elaborata, quae hujus Cen turiae sint, appendicis loco , accessisset ., nisi bonorum Amicorum suasu , ob certas causas, hac vice omisia fuisset. .Sufficit etiam , quod mea
Scripta satis aperte loquentia , & sibi ipsis
patrocinantia , nullo alio patrocinio egeant. Sutor ille mendaciorum Scripta mea modo
190쪽
laudibus in coelum attollit, modo vilissimis contumcliis despicit , modo rursus de meliore nota
commendat, atque iterum cothurno vovis, instabilior, penitus reprobat. Neutiquam igitur
dignus est , ut ante refutetur, quam inconstantiam suam turpissimam in ordinem redigat. Scribant omnes Artis osores & hostes, quicquid voluerint, aut quicquid in buccam ipsis venerit,nihil profecto aliud consequentur, quam ut hostile suum odium, quo artem & veritatem prosequuntur, prodant, Zc stimulum calcibus1eriant. Verissima enim Scripta mea pro seipsis verba faciunt, & propria defetissione se tuentur: Nec tanti etiam facio calumniatores istos nauci, cum quibus digladiatione verborum inutili congrediar, & temporis preciosi jacturam faciam.
Mendacium illud, quo alter calumniatorum illorum famam meam bonam inquinare conatus est, quod videlicet ex magnorum Principum au- Iis multum pecuniae conquissiverim , & nihil tamen praestiterim eorum , qtiae pro tanta pecunia praestare pollicitus sim , nullo unquam tempore probabit, cum contrarium s1ngulis horis ego admodum evidenter probare posiam. Sed verborum nihil efficientium velitatione mihi hac vice supersedendum, aliaque media quaerenda erunt, quae non solum verbis nudis, sed etiam reipsa tam nefarii calumniatoris nequissima mendacia
refellant. Nam si unicuique nebuloni liberum esset , fictis calumniis, & mendaciis nefariis,