4!: Orator Ciceronis ad M. Brutum. ...

91쪽

, mnem refersierunt, ab aliquo uideo perfacile Deliaco dia alit Syro polliris superari. Fac ira, potuisse superae 1i ab aliquo Syro aut Deliaco uide, ne , ut, ordine uerborum paulum commutato, isdem uerbis ante sententia, ad nihilum omnia recidant, cum sim ex aptis dissoluta aut, si alicuius inconditi arrisias fusipatam aliqκam sententiam, eamq; ordine uerborum paulum commutato in quadram redigas, ef ciatur arptum illud, quod fuerit antea dis luens ac solvium ἐν Age, sume de Gracchi apud censiores illud, Abesse nona, potest,quin eiusdem hominis sit probos improbare, qui improbos probet. Quanto aptius, si ita dixi bet, quin eiusdem hominis sit, qui improbos probet, probos me

probare . Hoc modo dicere nemo unquam Rotuit neomoci potuit, quin dixerit qui antem aliter dixerunt,

hoc albequi non potuerunt ita facti sunt repente Atotici quasi uero Tractianus fuerit Demosthenes. καius non tam vibrarent fulmina illa , nisi numeris conutorta ferrentur . sed si quos magis deleriant soluta, eo quanto ea sanὸ, modo sic, ut si quis bidi ci perem dissoluerit, collocutionis uniuersam si eciem sustulerit, non fingκlorum operum uenustatem mi in bucγdio

92쪽

parent isti autem cum dissoluot orationem , in qua nec res, nec uerbum ullum eli nibi abie lum , non clγα

peum sed,ut in prouerbio est, et Gumilius dicitum est, tamen simile est scopas, ut ita dicam , mihi uidentων dissolκere . atqκ ut plane genus hoc, qκο ego alido, contem is e uideantur,aut scribant aliquid uel socru αteo more, ne quo Aesicine aut Demosthenes utitur uuillo, existimabo no des eratione formidanisse genus hoc, sed indicio refugisse Ἀκtreperiam ipsi , eadem condi: tione qui ut Aeli ut aut dicat aut scribat, utra uolesti κ. eo genere, quo id uolunt facilius est enim apta dissoluere qκam dissipata conneelere. Res autem se sit habet: κ breuissime dicam, quod sentio com αρ ite. mpte sine siententi s dicere, insania est bene

tentiosi alitem, sitne uerborum γ' ordine . modo, infantia sed iusimodi tamen infantia , ut ea qκ κα tantur, non stulti homines haberi poli mi, etiam plerμηαqη pr dentes quo κ est contentus, litatA . Elo: qliens ero, qui non approbationes solum sed admirartiones, clamores, plausus, fi liceat, mollere debet, omniubas oportet ita rebus excessat, ut ei turpe sit quid 2 quam aut tectari, aut audiri libentius. Habes meum de oratore Brute iudicium 'uod aut seqκedire, si probauerit aut tuo labis, si aliud quoddam est tuum . ina 'neque lignabo tecum, neqMe hoc meu, de quo tantopere hoc libro asseueraui unquam stimmabo esse uerins, quam tuum . potest enim non bolum

allia mihi ac tibi, sed mihi ipsi aliud alia uideri nec in hac modo re, με ad uulgi assensium jectat, o ad

93쪽

durium voluptatem, quae duo mi ad iudicηndum uissima sed ne in maximis sidem rebus quidquam adhuc inueni, fi mius clAod tenerem,aut ciis iudicium meum dirgerem, quam id, quodcunque mihi quam βαmissimum ueri uideretur cum ipsium illud uerum in oco culto lateret. Tu autem uelim, se tibi ea, quae dis utarata sunt, mina, probabuntar, ut aut allis opus institutum lites,quin effci potAerit,ant, dum tibi roganti uobierim obseqμi, uerecundia negandi siriubendi me impudeno

94쪽

M. TVLLII CICERONIS DE OPTIMO GENERE ORAΤORUM.

colli tanquam poetarum . id ecus est nam alterum est multiplex poet matbenim Tragici, comici, Esrci, Me*lici etiam ac Dithyrambici, q:ιod muta

gis es tractatum a Latinis, suum cuiusque est diuera

sum a reliqui, Itaque in tragoedia comicum virtiosium est, in comoedia turpe tragicum in cae teris fluus est Aiusicilie certus fonκs, quaedam intelli:

gentibus nota vox. Oratorum autem si quis ita numerrat plura genera, ut alios grandes aut graucis alit coopiosios, alios tenueis aut subtileis aut breueis,alios eis imteriectos D tanquam medios putet de hominibus discet aliquid, de re parum . in re enim,quod optimAmsi quaerituri in homine dicitur quod est itaque licet dicere es, Enniumsummum Epicum poetam, si cui ita uidetur, , acκκjκm tragicum, in lium fortas: se comicκm. Oratorem genere non diuido perseelum enim quaero . Vnnm est antem genκ perfecti a quo niui absent, non genere di berunt, ut ab Accio Terenotius sed in eodem non sent pares optimus es enim orator, qui dicendo animos audientium docet, deleelat, permovet. Docere debitum est, delictare honorarinm, permoκere necessarium . Haec ut alius melius quim aliκi,concedendum est uerum id sit non

95쪽

genere, sed gradu is imu quidem unum est, ros ximum quod ei simillimum ex quo peri miculi est, quod optim di simillimum sit,id esse deterrimum . naquoniam eloquentia constat ex uerbi, sententiis,perficiendum est ut plire emendate loquentes, qAod est

Latine,uerborum praeterea C proprioru, C translato

rum elegantiam persiequamur : in propris, ut apti si ma et ammci in translati,,ut similitudinem secuti ueα

recunde utamar alienis sententiarum autem totidem

genera sunt,quot diximus esse laudum sunt enim do: cendi acutae , delectandi,quasi Clitaea commoliendi, naues. Sede uerborum es struesAra quaedam μαε res efficiens,numerum, e lenitatem sententiae sua compositionem habent ad probandam rem accommoα datum ordinem sed earum omniκm rerum, ut ad u*fciorum memoria est 3κ fgndamentum, lumen a Elio . Eietur omnia in cinosumma,erit orator perlatisimus in quo media,mediocris inago minima,dediterrimus . , appellabuntur omnes oratores, ut picto*res appellantur etiam mali nec generibus inter se, sed facultatibus disserent itaque nemo es orator, qgisi Demostheni, simjlem esse nolit at Maenander Horanieri noluit genm enim erat aliud : id non est in o ratoribus aut etia si est,ut alius grauitatem sequens, subtilitatem fugiat contra, alius acutiorem sequam ornatiorem uelit etiam si est in genere tolerabili, cerate non est in optimo esse quidem, quod omnes laudes habet,id est optimκm. Haec dixi breuius equidem,quim res petebat: sed ad id, quod agimus,no fuit dicendum pluribus. Vnum enim cum it genκs, id igale fit,

96쪽

q rimus est autem tale, quale formi Athenis, ex quo Atticorum oratori satis ignota est,nota gloria nam alterum multi uiderunt,uitiosi nihil apud eos alaterum pauci,laudabilia esse multa . Est enim uitiosium insententia, si quid a urdum, aut alienum, alit non acutum,aut Abin usum est. In uerbis, si inquinatum, si abiectum, sit non plum si durum si longe petitum.

Haec uitauerunt fer omnes, qui aut Attici numera tur,aκ dicunt Attice sed , quatenus uoluerunt sani

sicci duntaxat habeatur, sed ita, ut palastrice ita:

tia, in xyst ut liceat non ab Olympij corona petat. indium careant omni uitio, non sunt contenti quasi bona ualetudine, sed uires,lacerto anguinem Areriit, quandam etiam Jauitatem coloris eos imitemur si

possumus sim minM,issos potius,qui incorrupta sanitate sunt,quod est proprium Attjcorlim, μὰ eos, quorlim uitiosa abundantia est,qualeis Apia κltos tulit quod clim faciemus, si modo id ipsium assequemurci est erni permagnum' mitemAr, si poterimμs,Lysiam, eius quidem tenuitatem potissiimum . est enim multis in locis grandior sed qui priuatas isse plerasque, C eas sus aliis, paruaru rerκm causulas scripsit, uidetur esse ieiunior, quoniam si ipsi consulto ad minutarnm genera calisarum limauerat quod qui ita ατ ciet, ut sit c piat uberior esse, non possit habeatur μαn orator, sed de minoribus magno autem oratori eαilam illo modo saepe dicendum est in tali genere causa Grum ita si,ut Demosthenes certe possit summisse dicerre, elate Lysias fortasse non possit. Sed si eodem modoratant exenit; in foro, in omnibus temrtis, siae cir

97쪽

DE OPT GENA ORAT . qcum 'rlim sunt,collocato, dici pro Milone decu bri, ut si de re priuata ad unum κdicem diceremus, uim eloπqu entiae sina ficultate,non rei natura metiuntur. Quare quoniam nonnullorum sermo iam increbruit,partim

se ipsos Attice dicere partim neminem nostrum dicere: alteros negligamus satis enim his res ipsa re t Ondet cum aut non adhibeantur ad ausus,du adhibiti deri*deantur jam si arrideantur,esset id ipsium Atticori . sed qui dici a nobis Attico more nolunt, ipsit autem sienon oratores esse profitentur esse teretes alires habent, intelligenssi; Adjcium, tanquam ad picturam proban

dam adhibentur etiam inscis faciendi cum aliqua μαlertia iudicandi sim autem intelligentiam ponunt in audiendi fallidii, neque eos quidquam excelpam maπgnificum et delectat dicant sesubtile quiddam σο'litum Aelle grali ornatumst contemnere id uero de

sinant dicere,qui subtiliter dicunt, eo solo Attice diceu re, id est quasi Isicce, o integre . at ample, irrirna te, o copiosie, cum eadem integritate, Atticorum est. qκiddκbium est,utrum orationem nostram tolerabi item tantum,an etiam admirabilem esse cupiamus f noenim iam quaerimus quid fit Attice, sed quid sit opitum dicere . ex quo intelligitur,cilioniam Graecorum o

ratorum praestantissimi senti , cilii fuerunt Athenis, eorum autem princeps facile Demosthenes, hunc si quis

imitetur, eum , Attice dicturlim, et optime At, quoniam Attici nobis proposit 'nt ad imitandum berane dicere id sit Attice dicere . Sed cum in eo magnlis

98쪽

mihi trudem ipsi non necessariam . conuerti enim ex Atticis duorum eloquentissimorum nobilissiimas oratio: ne inter se contrarias, Aesichynis Demosthenisci; nee conuerti ut interpres, sed ut orator, sententi s isdem, er earum formis tanquam 'ruris, uerbis ad nostram consiuetudinem aptis in quibus non uerbum pro uerαb necesse habui reddere, sed genus omnium uerbos ram,uimq; fernalii: non enim ea me annumerare euectori Ataui oportere, sed tanquam appendere hic laubor meus hoc assequetur,ut nostri homines, quid ab itilis exigant, qui si Atticos uolunt, ad quam eos quaαί formulam dicendi reuocent, intelligant. Sed exoris tur Thucydides eius enim quidam eloquentiam admiurantur : id quidem recile, sed nihil ad eum oratorem quem quaerimns. aliud est enim explicare res gestas narrando,alind argumentando criminari, crimenque di soluere aliud narratione tenere auditore,aliud conciditare. At loquitur pulchre . num melius qui Plato tnecesse tamen est oratori, quemaliuerimus, controuer*sias explicare forensis dicendi genere apto ad docen dum,ad delectandum, ad permoκendum quare si is erit qui Thucydidio genere causas in foro dicturum esse profiteatur, is abhorreat etiam fusticione eius,quae uersatur in re ciuili forensi qui huc dide laudari uit, crrbat siliae nostram sententiam . Qiuni um μαcratem, quem diuinus auctor Plato suum ferὸ aequalem admirabiliter in Phaedro laudari fecitia Socrate , quemq; omnes docti summum oratorem esse dixerunt,

tamen hoc in numero non repono . non enim in acie

versatκr, ferro, sed quas,ndibus eivi eludit oratio.

99쪽

diator: m par nobilissimum inducitur Aschγnes tan*qA am Aeserninus,ut ait Lucilius, Non si arcus homo, sed do esus, acer 3 Cum Pacidian hic componitur, optimu longe post homines natos. nihil enim illo Oratore arbitror cogitari posse diuinius Huic labori nostro duo genera refrehensiorum oppo nuntur : unum hoc Verum melius Graeci a quo quaerat r.ecq id possit ipse milius Latine ' alterum, Quid illas potius legam, quam Graeca, Iidem Andria et Synephaebos,nec minus Terentium o Caeciliu,ciliam Maenandrum legunt nec Andromacha aut Antiopam aut Epigonos Latinos recipiant,sed tamen Enni et Paαcκκium, Accilim potiκs, quam Euripidem Sora phoclem egunt. Quod igitκ est eorum in orationibus ἡ Graeco conuersisse lidium, nullum cum sit in uersi

bus f sed aggrediamur iam quod suscepimus; si pri s

exposuerimlis, quae causa in indicium deducia fit. cum esset lex Athenis, ne quis poplitisicit ni faceret, ut usquam corona donaretκr in magistratu prius quam rationes retulisset I altera ex , eos, qui a so*pulo donarentur, in concione donari debere; quia in senatu Demosthenes cκrator maris resciendi fuit, eos s

nullis ab ipso rationibus relatis,ut corona aurea dona retur,eaq; donatio fieret in theatro, populo conuocarato, qui locus non es concionis legitimae ; atque ita minaretur,elim donari uirtutis erg),beneliolentisq;,

uam erga porglμm Atheniensim haberet nc igitur

100쪽

ctesiphontem in iudicis adduxit Aschynes, qu)d constra egessiripsisset ut rationiblis non relatis corona donaretur ut in theatro, e qu)d de uirtute eius, O beneuolentia falsa sic ripsisset;quoniam Demosthene, nec uir bonus esset, nec bene meritus de ii itate. Causa ipsa abhorret illa κidem formula con uetudinis nodi prae, sid est magna babet enim legum interpre

lationem satis acutam in utranque partem, merito: rum in Remp. contentionem sane gralieni . Itaque

causa 'it Aesichyni, qκoniam ipse a Dem bene esset

capitis accusatus,qu)d legationem metitus esset ut Hociscendi inimici causa nomine Ctesiphontis iudicium seu ret de factis fama i Demosthenis non enim tam mutita dixit de rationibus non relatis, qκam de eo qu)lcionis in robus ut optimus laudatus esset. Hanc multum Aeschynes a Ctesiphonte petiit quadriennio ante hi, lippi Macedonis mortem,sed iudicium factum est ad quot anni, post, Alexiar iam Asiam tenente,ad quod iudicium concursius dicitur tota Graecia factus esse.

quid enim aut tam uisendum , aut audiendum fuit qκἀ summorum oratorκm ingrauissima causa a

curata, O inimicitque incensa contentio 8 quorum ego orationes si uis ero,ita expressero,virtutibus utens illorum omnibus, id est sententij earum figuris, rerum ordine,uerba persequens eatenus,ut ea no abhorreant a more nostro quaesὰ Graecis omnia conuersano erκnt, tamen, ut generis elusidem sint, elaborauimus erit regula,ad quam eornm dirigantur orationes qui Attice uolunt dicere sed de nobis satis aliquando eunim Aeschnem ξμm Latine dicentem audiumn.