장음표시 사용
41쪽
diem adimat; - is Amph. 281 eam quoque edepol etiam multo haec nox vicit longitudine; - ibid. 276 neque nox quoquam Oncedit die; - En n. annal. lib. XVI, V. 416 nox quando mediis signis praecincta volabit; - ibid. lib. I, V. 06 quum superum lumen nox intempesta teneret; - Terent. Adelph. v. 25 prius no oppressisset. gelus hims, alor: Cat. lib. de agriculi. XL, 4 ne olus noceat; - L. Afranii ἡEpistula M. V. 10 .... silices cum findat gelus. - Rr rer. 1 1st. lib. II, II, 18 alores aut frigora se fregerunt.
Cat. lib. de agriculi. VI aquae marinae I ex alto sumito, quo aqua dulcis non accedit; - Plaut. Trucul. 564 nisi derivetur, tamen Omnis aeque aqua abeat in mare; of eat incert. lib. reliq. 9; Var de ling. Lat. lib. V, 44 . . . . quo aqua hiberna Tiberis eos detulerat; - rer rust. lib. III, XVI, 27 ita ut ne altitudine escendat aqua duo aut tres digitos.
Enn annal incert. sd lagm. V. 45 et iboris flumen vomit in mare salsum; - - eotoris iuua . V. 151 constitit, credo, Sca
Enn annal. lib. VII, v. 25 mulserat liuo navem compulsam fluctibus pontus --co Modeas V. 399 nisi quas terrestris pontus strages conciet; - laut Curcul. V. 86 quisnam isti stu-Viust, quem non recipiat mare; - is Menaech. V. 237 orasque Italicas omnis, qua adgreditur mare, i sumus circumVecti; L. Cornel. Sisennae ex lib. IV hist. s. Non. . . caecum subito mare persubhorrescere caecosquo fluctus in se provolvero leniter Occepit amnis, urina, flumen, rivus: Enn sat reliq. lib. III Scipio IV, 13 constitor amnes peren-neS, arbores Vento Vacant; - is annal. lib. I, V. 68 postquam G
42쪽
bus numen tulit i aurum; - rer rust. lib. III XIV, 3 si rivus non prohibet. imber, aestus, uetus, unda: Plaut. Mostel. V. 1l1, 2 venit imber, lavit parietes, perpluont, tigna putrefacit, perdit operam fabri His Asinar. v. 58 quam magis te in altum capessis, tam aestus te in portum refert; o Cistel. IV, 2, 89 nam ita mustulentus aestus nares attigit; is Mostel. 677 iterum iam ad unum saxum me fluctus ferunt is Rud. 76 Enn Andromedae v. 105 - laut. Rud. 165 ab saxo avortit fluctus ad litus scapham; - is Trinum. V. 23
quom suis me ex locis in patriam urbem . . . . reducem faciunt Neptunus et fluctus salsi); - Acci Medeae V. 398 . . . undis concursantibus. pergo, abes, 28:
Cat. lib. de agriculi. XXVIII ita neque aspergo nocebit. Var. at Menip. Marcipor 270 nubes aquali frigido vel leves caeli caVerna aureas obduxerant i aquam vomentes inseram mortalibus; - rer rust. lib. III XIV, 2 quem locum et non coquit sol et tangit ros.
ex incert. incert. ab pal. V. 40 . . . . si quas aedes ignis cespitaoriter.
a sol, luna, septentriones, luellar hesperus:
Plaut. Stich. V. 110 .... meliorem neque tu reperies, neque Sol Videt; - is Mercat. 874 . . . . sol abit; - is Vidular. V. 142 sol est ad eam rem pictor atrum fecerit; - - Stich. V. 365 radiosus ecce sol superabat ex mari i); - Enn annal. lib. I, V. 92 interea sol albus recessit in infera noctis; - ibid. incert. sed. lagm. V. 80 cum soles tandem faciunt longiscere longe;
is sat reliq. lib. II Scipio IV, 2 Sol equis iter repressit ungulis volantibus; - acuv. Antiopa v. 14 nocti ni interveniat sol Var do ling. Lat. lib. VI, 3 8 quod sol eo die 444 eam Videbatur; - rer rust. lib. III XIV, 2 cf. subis notoros; -
1 radiosus es Lipsius Gulielmus radiosus esse B Cm Fra radiosus ecce A. cum codice A legendum est radiosus ecce quod ea, quae tertia esset actionis notionis variatio es adnot. ad cI. PB a sub not. servitus, nusquam alias praesto est.
43쪽
Enn annal. lib. IV V. 167 .... nonis Iunis soli luna obstitit et nox; - Var de ling. Lat. lib. V, 3 9 . . . . luna iuvat; Plaut Amph. V. 273, 4 nam neque se septentriones quoquam in caelo commovent s neque se luna quoquam mutat: - M. rer rust. lib. III, 5, 17 . . . . ut in dico ni lucifer et hesperus), quot sint horae.
corp. inscript Lat. . . g. 19 Scip. elog. qua re lubens te in gremiu, s Scipio recip i)t terra'; - Enn annal. lib. I, V. 13, . . . . terraque corpus quae dilaria, ipsa orat id, neque dispendi facit bilem.
5 alias quaedam notiones litterarum ordine retento enumerantur: autumnus, eaelum fumus, hiemps, vinum: Vur rur rust. lib. I, III 8 desistente autumno; - acuV.
Chrysis v. 90, 1 quidquid est hoc, omnia animat caelum), format, alit, auget, creat, i sepelit recepitque; - Plaut. Aulul. v. 301 de suo tigillo fumus si qua exit foras; - nn.unnal incert. sed lagm. V. 481, 2 . . . . Virosque Valentes contudit crudelis hiemps; - ex inceri inceri sub pal. V. 6 persuasit animo tuum, deus qui multo est maximus; - Plaut. Pseudol. v. 2 pedes captat primum vinum); - Terent Eunuch. V. 727. . . . Vicit Vinum, quod bibi.
Iam vero de tertia disputemus classe quibus in exemplis quamquam regula nostra iam a priscae Latinitatis scriptoribus negligitur, tamen ea maxima ex parte non maiore sunt dicendi libertato atque audacia et re Vera Romanorum severior cogitandi ratio vix ossondi potest, si substantiva, ut iuventus, alia pro personis ponuntur, quae eis notionibus continentur. neque aliter iudicamus de exemplis, ubi substantiva collectiva, ut legio, exercitus, manus, sim aut alia, ut multitudo, numerus etc., 3.Dj0jij sui. IOOQ e
44쪽
si quidsm intolligenda est multitudo etc. homilium aut animalium,
consociata leguntur Verbis, quae actionem exprimant. contra non frequentissimo in usu esse exempla, ubi personarum loco nomina et urbium et terrarum subiecta inveniuntur, expectari poterat ea enim dicendi consuetudo etiam a poetis raro usurpata videtur, in prosa oratione fere nusquam legitur attamen
Ciceronis aetate iam latius patet, quamquam etiam tum non nimis latis finibus ircumscripta esse Videtur. 1 nomina terrarum propria pri Uerso nis, qui eas incolunt, posita:
Cat. Orig. lib. IV, 7 . . . . omnis Graeci gloriam Hoc oraver θmonumentis .... aliisque rebus aratissimum cis eius factum Ἀ-
2 nomina tollectiva pro personis, qui eis continentur, adhibita: a notiones solae positae: nailo, eluitas, res publiea: C. Sempron. Gracchi orat de lege Penni et peregrinis a. est. pg. 286 ea nationes aliis rebus, per maritiam atque stultitiam respublicas suas amiserunt; - laud. Quadrig. lib. annal. III, in quid eiusmodi si accidisset, nostro consilio civitates putarent iactum; - ibid. lib. XIII, Oeli. XIII, 29, 1 . . . . tota ciVitas eum roduxit; - ibid. o lib. I, 1 Geli. XVII, 2, 2 .... id civitas
graviter tulit; - Aemil. aut Macedon orat upud popul de rebus etc. f. Liv. lib. 45, 40 . . . . optavi ut . . . . mutationem domus mea potius quam res publica sentiret; - laud. Quadrig. annui lib. I, 7 . . . . cuiusque operam cum M. Furio dictator apud Gallos cum primo fortem atque exuperabilem res publica sim . t. iuventus, et 1:
Plaut. Ut 6 iuventus nomen indidit Scorto mihi is Menaech. 77 ibid. 46 ita iuventus iam ridiculos inopesque ab se segrogat;
En n. annal incert. Sed lagm. V. 459 cum Sese exsiccat somno
Romana iuventus; - laut Bacchid. 409 I minus mirandumst, illaec astus si quid illorum faciat, quam . si non faciat is ostet. 263 non istanc aetatem porto pigmentum ullum attingere; Dj0jij sui. IOOQ e
45쪽
ibid. 1l 58 scis solere illam aetatem tali modo ludore; - Lucit. sat. lib. XXIX, V. 86 aetatem istud tibi laturam bellum, si hoc bellum putas. - ur rer rust. lib. III III, 10 si nostra aetas inquam luxuriam propagavit leporaria, hac piscinas protulit ad
mare si in eas pelagios greges piscium revocavit; - , lib. II, 1, i Scrofa noster, oui haec aetas defert rerum rusticaram omnium palmam.
Melultas: Cat. lib. de agriculi. IV si te libonter vicinitas videbit.b notionibus additur geniti Vus animantis attributum aut pronomen OSSe8 Sivum: summa iugum, examen, pars:
Plaut. Trucul. v. 2 quam penes amantum Summa Summarum redit; - Lucii sat lib. XII, V. I, 2 hunc iuga mulorum protelo ducer centum non possunt; - Var ror rust. lib. III, XVI 23 examen ubi volunt considere; - ibid. 86 ac subsidit aliqua parS. o primus Narro utitur nomine appellativo sub tecti loco: terra rer rust. lib. II, I, 27 quare non adsentiri omnes terras. Varronianum usum Cicero amplificavit. terra, paula: Cat. . terra, quae nunquam recusat imperium; - Mil. 38. 105 terram illam beatam, quae hunc virum exceperit; - rep. I. 4. 8 neque enim hac nos patria lege genuit aut educavit, ut nulla quasi alimenta exspo claro a nobis; - Cat. Ι 8, is haec si tecum, ut dixi, patria loquatur, nonne iis p ea mare debeat . . . . - ΤuSo. II. 24. 59 imperantem enim patriam; Rep. I. 4. 8 tantum nostris ipsa commodis serviens patria); Cat. I. 7. 1 nunc te patria, odit et motuit et iam diu tonihil iudicat nisi de parricidio suo cogitare; - dom. 28. 75 me patria sic accepit; - rep. I. 4 tantum nobis in nostrum priVatum usum smitteret patria); - cat. I. 8. 1 etiamsi vim adhiboro non possit patria). l. Dj0jij sui. IOOQ e
46쪽
provineia, muniespium, olonia, praelaetura:
Flac 2 5 quem vero tot tam gravesque provinciae salvum SSoc uici amri; - Caec. provincia actorem causae totius adoptavit; Vorr. II. 1 me ad hoc negotium provincia attraxit; cf. Div. I. 39 86 - it. XIV. 20 4 quod unum municipia bonique di- siderant; - est. 14 32 nullum erat Italia municipium, nulla colonia, nulla praefectura, quod tum non honorificentissime domea saluto decrevisset; - Font. 20. 46 propugnat pariter pro salute M. Fonteii arbonensis colonia. urbs, larum euria:
Phil. Ι. 3 7 quae tamen urbs, una me nocte cupiens retinere non potuit; - lanc. l. 97 quae urbs se vel potius exscindi quam e suo complexu, ut eriperes, facile pateretur; dom. 67. 14 urbis enim celeberrimae et maximae partes adVersum illud non monumentum sed Vulnus patriae contuentur; Μil. 38. 104 quem omnes urbes expulsum a Vobis ad se Vocabunt; - fam. I. 13 3 miro desiderio me urbs afficit; Cat. II. I. 2 quod tantam pestem evomuerit forasque eiecerit urbs); - est. 3. 131 urbes Italiae festos dies agere adventus mei videntur; - Quint. r. II. 14 2 quod quotidie domus, quod forum, quod theatri significationes deo larant; - est. 60. 128 quem forum luxit; - il. 33. 1 cuius non restiterit
insula, ora maritima Pomp. 8 54 quae tam parvula insula fuit, quae non portus suos defenderet; - ibid. 23, 67 ora maritima notum ompeium requisi Vit. loeus, regis, Misa: Agr. II. 27 73 an est locus, qui coloniam postulet; - off. I. 11. 36 6 posset aliquando ad bellum faciendum locus adhortari sim. - lanc. 9. 22 illa aspera et montuosa - regio se huius honore ornari arbitrabatur; - Cat. . . t te imperatorem tua illa anliana castra desiderant; - Cat. II 6 14 illa castra nunc non Catilinam ducem exspectant Q. Dj0jij sui. IOOQ e
47쪽
Quarta classis propter varietatem et naturam exomplorum maxime notione digna est, ita ut nonnulla de ea praefari opus sit. namque in his demum looutionibus priscae Latinitatis scriptores vere discessisse a grammaticae rationis praecepto, concedendum est. atque ut primum disseram de origine eiusmodi locutionum, constat, iam antiquissimis temporibus in sermonibus singulorum generis humani ordinum haec vel illa propria sormata osse, quibus erat alius prae alio sermone insignis quae etiam ad nostram quaestionem spectant facile enim potest intelligi, notionibus, quae ordinis cuiusque propriae sint, si maioris erant ponderis Rique Omenti, eximiae quoque gravitatis partes tribui quas agunt partes toto nuntiato, si subiecti loco positae actionis orbis adduntur. quid vero colligere possumus, si Romanarum litterarum historiam perquirimus, sermones singulorum ordinum quando et quo usque perfectionis prolati sint 8 namque id gravissimum est in diiudicanda quaestione, quantum aluerint singuli sermones in communi dicendi genere constituendo, quo postea omnes utebantur ScriptoreS. ad quod ut respondeamus, primum consideremus Virorum iuris consultorum sermonem; quem si statuimus iam antiquissimis temporibus excultum atque perfectum fuisse, non fallimur namque iam sexto urbis conditae saeculo invenimus iuris consultorum Virorum scripta. nequo non Verisimile est, apud agricolas iam isdem temporibus exstitisse constantiam quandam sermonis, quoniam agriculturae Romani maxime orant dediti neque omittendum est, Catonem iam eo usum esse in libro suo de agricultura cuius sermonis de genere atque natura eo ipso libro multa comperta habemus est enim propter rerum arietatem, quae hic pertractantur, maxime notandus.
quod quidem dependet de agricolae, quam praestat in omnibus rebus, experientia, ita ut o medicinae et architecturae etc. haud ignarus esse rideatur itaque multae hic leguntur locutiones, quae
medicum, fabrum etc. redoleant.
48쪽
praeter Catonem postea eadem de maturia egit Varro conscripsit enim rerum rusticarum libros tres in quibus praeter Catonianas multa aliae eiusdem modi locutiones praeουt sunt, quae maxima ex parte maiore translationum audacia nostram admirationem movent, ita ut iam summa eorum discrepantia existat. ad quos aliorum ordinum sermones addendi sunt, ut sermo medicorum, nautarum, militum, mercatorum, sacerdotum, augurum etc.
quos Vero numermi inter numerum eorum habendi sunt, ad quos nobis maxime est respiciendum, quoniam eis multa insunt locutiones, quae omnibus notae in usu erant frequentissimo, ita ut omnes Maa in scripta reciperis non dubitarent. quae cum ita sint, neminem fortasse fugiot me non huc attulisse sermonem Virorum doctorum i). quod non sine causa fiebat. namque in promptu est, inde non sumptas esse a scriptoribus priscae Latinitatis dicendi formulas, cum sermonis primordia ad posteriorem aetatem ipsa referenda sint, quoniam Romanorum ingenia a subtiliore litterarum atque doctrinae studio omnino abhorrebant itaque eiusmodi formulae uno alteroque exemplo excepto, quod scriptorum est, qui iam exeunte prisca Latinitatis aetate florebant, ut postea videbimus, nusquam nisi in libris, qui in litterarum traotation Versantur, nobis occurrunt quos demum conscripsit Varro, quamquam Aesius Stilo, magister eius, his in componendis ei fuerat exemplum, o do quibusdam quaestionibus ante sum iam alii egerant, quorum
nomina non sunt notissima. quod vero in universum de sermone Virorum doctorum exposui, maximo pertinet ad philosophorum dicendi usum, quem Oioero demum post Ennium Lucretium, alios excoluit atque perfecit. attumei iam apud lautum aliosque reperiuntur quibusdam locis, ubi agitur de philosophorum praeceptis, locutiones, quarum licentiam sermo tantum philosophicus pati potest ex quibus nihil de toto dicendi usu conicere licet. nam minima Vis atquo potest
1 viros iuris consultos o sacerdotes ot auguros quidem per so apparet adnumerandos esse viris doctis attamen hac tota virorum doctorum formonis commentatione eos xcipio, etsi postea in enumerandis exomplis os omnes in notionem virorum doctorum comprehondam, ut omnia hae exempla sub uno quasi aspectu Ponam.
49쪽
eis tribuenda est, quod exortae sunt, Graecis, quod Romani imitabantur, scriptoribus ad verbum in linguam Latinam conversis. Omnibus his sermonibus contrarius est sermo Vulgaris, ex quo plurimae scriptorum locutiones origines suus ducunt. itaque posteaeae primo loco tractanda sunt.Jante omnia enim consuetudo addendi notiones res, consuetudo, cau8a, Sim. et neutra pronominum id hoc, quod ore subiectis rei hinc esse repetita videtur, quod notio res et neutra pronominum apud omnes gentes in sermone vulgari sunt usitatissima, quibus quaelibet circumscribimus, quae accuratius definire atque determinare
variis deinde subiectis his formulis substitutis maxima locutionum existit arietas. unicuique deinde notum ost, in vulgi ore formari sententias et proVerbia quibus cum propria sit, quo facilius memoria teneantur, summa dicendi brevitas et sententiae ipsius perspicuitas, ea ipSa proverbiorum natura secum tulit, ut notio principalis etiata conspicuo fulgeat loco . . subiecti loco posita sit.
quibus sententiis omnes omnium temporum soriptores Sua Ornabant atque condiebant scripta, neque raro evenit, ut eorum ad exemplar novas fingerent.
quae um ita sint in prisca Latinitate, nobis secernenda sunt et locutiones quartae classis, quae ad commune scribendi genus
pΘrtinent, et eae, quae inveniuntur in libris solis, quibus agitur de quibusdam doctrinas disciplinis. quae tota quaestionis conditio, qualis est in prisca Latinitate,
quo modo a Varrone mutuata sit, suo iam exposui loco neque plane neglexi, de Ciceronis dicendi consuetudine disputare, unm- quam alia graviora mihi hoc loco addenda et omnia deinde comprehendenda sunt. et Ciceroniana quidem Latinitas nostra in quaestione differt a Veterum scriptorum dictione duabus do causis primum quod doctorum Virorum sermo ad maius certe persectionis fastigium a Cicerone est perductus, cum sermo philosophicus simul cum primordiis ab eodem auctor sit procreatus itaquo in philosophicis et rhetoricis Scriptis in multas novas eoque audaciores dicendi formulas incidimus. tum vero et numerus et audacia translationis locutionum a Ciceron in augetur in illis scriptorum eiusdem auctoris generibus. Dj0jij sui. IOOQ e
50쪽
cuius res gravissimum testimonium inest opistulis, quae, ut Cicero ipse dicit, conscriptae sunt eo loquendi genere, quod propius accedat ad communem dicendi consuetudinem, et quo eadem fere cum libertate, qua usus est in scriptis philosophicis et rhetoricis, suoque arbitrio audacissimas quartae classis locutiones congessit.
l pro Verbia ac sententiae: in quibus subiecta leguntur:
cf. laut. Capt. V. 327 .... multa multis saepe suasit aurum); Lucii. sat ex lib. incert. LX, V. 99 nequam aurumst auris quod i ementius angit i). more8:Ρlaut Mostel. V. 291 pulorum ornatum turpes more peius caeno collinunt'); - oenul. 30 lepidi mores turpem ornatum facile factis comprobant; - ex incert. incert. ab pal. V. 75 sui cuique mores fingunt fortunam humanam.
Acci Diomedis V. 272 non genus virum ornat; - eiuSdem Persidae M. V. 99 nunquam illa humilitas cingenium infirmat bonum. adversae, eeundae rea: Cat. orig. lib. V oratio pro Rhodi6nsibus advorsae res χ ο m a nae docent, quid opus siet facto; - ibid. secundae res laetitia transVersum trudere solent a recto consulendo atque intelligendo. henelaetum: Cat. orat reliq V, 1 labor illo a vobis cito recedet, benelaotum a vobis, dum Vivitis, non abscedet.
Lucii sat ex libr. incert. V. 95 . . . . mantis obsonia incit. 1 vim vis ed Pauli et Fosti angit ambiat e Fasti ambit libri auli. 2 coninunt Saracenus continent a C D concinnunt F.