장음표시 사용
2쪽
In quo continentur tractatus hi sequentes:
I. Astronomia Physica. II. De Metooris, fossilibus libri duo. t II De Consensu veteris, novae Philosophiae.
4쪽
De Luce, Natura, Motibus Corporum coelestium
in priori libro de Luminei Colori
bus agitur. In posteriori universa Astronomia tum speculatrix, tum practica Physiice, Geometrice, citra Euclidis opem demonstratur.
Petri Petiti Observationes aliquot Eclipsium Solis au-nae cum Dissertationibus me Latitudine Lutetiae declinatione Magnetis, nec non de novo Systemate Mundi, quod Anonyinus dudum proposuita.
5쪽
Hi Loso PHIAM naturalem, non quidem restituere , neque enim adeo seontem posui, ut istuc mihi arrogem,sed tamen non mediocriter illustrare, atque eam omnibus suis partibus absolutam tradere mihi est in animo. Diu est quod in id opus serio incumbo, quantum ego auguror, non nisi post multum laboris exhausti supremam manum imponam. Quae sit mihi mens, quod consilium, breviter aperiam. Non Physicam modb, sed etiam omnium scientiarum, quae cum illa quadam societate junguntur complexum s Deus mihi usuram hujus lucis concesserit pertractare institui. Haec enim scientia uiri sit latissime fusa rerum ei omnium cognitionem sibi vindicat, reliquis artibus, ac disciplinis, quas sua obertate complet, modum ines praescribit. Vemi cum plerique circa verborum controversas molestissima diligentiae perversitate haerent, Mathematici, Medici, Alchimissae potiores Physicae partes occupant , O tanquam in vacuas possessiones inviam
punt Philosophi autem quasi in pistrinum deli usi exilibus, tan- stis disputationibus illigati, circa res tenues, jejunas versantur. Fon id mihi assum, ut adversus praerapidum consuetudinis, quae quotidie magis invalescit, torrentem brachia dirigam Latinostra repetere fas non sit, licebit saltem quae ad hujus scientiae
elendorem conferunt, abbs, a quibus evitati sumus, mutuari.
6쪽
Minis sane omnium quasi consensus scientiarum , concentusque reperitur : nulla sere a caeteris avulsa per seipsam constare potest, nulla alterius subsidio non indiget , nec tam videntur sontibus, quam rivulis diduci. Omnem denique doctrinam artium liberalium uno quodam societatis vinculo contineri, atque exilii sica, tamquam e communi stirpe praecipua Mathcseos in Medicinae partes oriri nem nisi in rerum contemplatione parum vorsatus negaverit. Taeterum eam Philosophiae naturalis partem nunc tractandam suscipio, quae cum reliquis minus est conserta, incolligata , eaque separatim tradi facile potest. Duobus libris unive sam Astronomiam complectimur In priori naturam , causas, motus luminis inquirimus atque ut haec disputatio sit plene cumu-
Iateque perfecta, de essentia, varietate colorum fuse differimus. Posterior liber naturam,in motus corporum coeIestium explicat: ubi celeberrimo controversae, de maculis Soli si Lunae com tartim generatione , tellulis motu, inmundi systemato excutiuntur; phaera coelestis, planetarum Theoria, traxis Astronomica
evoli untur. Occurrent nonnulla e Geometriae fontibus paululum dissiciliora, quorum tamen partem maximam ad libri calcem rejecimus, ne iis, qui huic generi demonstrationum minus fiant assueti aliquam moram objiciant. Nihilo tamen secitis licebit nobis, ne Elementorum Euclidis adminiculis Astronomiam non physice modo, sed etiam Geometrice demonstrare adco ut vel tyronibus constare possct qua arte , quave ratione Astronomi motuum coelestium leges, periodo dclinire reclipses praenuntiare; ac siderum a terra distantiam, magnitudinem potuerint dimetiri, Nihil apis affecto , quam eruditam brevitatem cum perspicuitate conjuncta nati utrum id perfecerim , malo in aliorum opinione
relinquere , quam quid sublatius de me effutire. Dedi etiam operam, quoad ejus fieri potuit, ut seriam utilitatem ingenua dele- : s statione
7쪽
ctatione temperarem. Quocirca hoc opus in dialogos digessi qui sua varietate Lectoris animum demulceant. Nam jucunditate aliqua ducti libentius addiscimus ea, quorum jejuna irida traditio avertit animos legentium , inaures praesertim delicata radit Mihi tamen religio est in digressiones ex praeparato quaesitas evagari, vel in longos sermones me diffundere, aut denique ordine tumultuario quo nihil in dialogis solennius atque ut ad manum Venere quaeque pertractare. Nullam pono disciplinam m.
probo, ex omnibus delibo quod similius veri mihi videtur Maledictis,' conviciis velitari infra Philosophi dignitatem puto Abolitas , atque abrogatas opiniones retinere insolentiae cujusdam, minutae ambitionis mihi videtur: quamquam , ut praeclare sentit Tullius, non hominum interitu sententiae quoque excidunt sed lucem auctoris fortasse desiderant. Profecto hic, si usquam alias
temperamentum quoddam moderatioque tenenda est: nec Philosophus nimius sit antiquitatis admirator, aut recentiorum inventa Onan incontemnat. Non enim rogationibus, aut plebiscitis sancta sunt veterum decreta nec nos tarditatis natura damnavit
ita ut nulla latentiis fieri possit accessio. Cavendum tamen est ne gratia novitatis capti juniorum opinionibus ultra quam par sit indulgeamus. Quare non dubitabo Philosophos, tum veterestum recentiores sequi, sed libero incesturi hoc enim sum solutio
liberior, qtiod nullius auctoritas me adstrictum tenet Antiquo-riim gloria satietate quadam non debet languescere nec recent sinum operibus obesse debet, quod adhuc vivunt Hoc inquit Plinius, pravum malignumque est non admirari homines admiratione dignissimos, quia videre, alloqui, adire, complecti,
nec laudare tantum , verum etiam amare contingi
8쪽
De lumine,, coloribus. CAPUT PRIMUM. De natura luminis.
re praecipue de luminu natura sententia expenduntur. I. est Sripateticorum, qui lucem lumen inter qualitate numerant II. Epicuriis' Gustendi, qui lumen esse utant e viam quoddam subflantiale, a corpore lucido jugiter sinenans. D. Caristem, qui lumen athereae substantiae, quam secundum elementum vocat, impulsi md nit, ab agitatione corporis lucidi pre
fectum. Jejectis aliis, Aristotelis sententia defenditur.
Menander, Theophilus, Simpliciur.
Men. lues Ubsiste quaeso mi Theophile, te ipsum volumus
'hii se iva sunt omnia nescio quid subtiistis
E ad h. Tot nune sollieito rebus, tot negotiis distrahor, ut mihi vix aliquid temporis vacui concedatur, quod Philosophiae studio impendam. Men.
9쪽
non idem mihi usu venit; sed subcisiva quaedam incurrunt tempora, quae perire non patior Cum igitur hic dies nobis ad rusticandum datus sit, negotia civilia paulisper face stant. Quo id fiat magis juvat in rerum caelestium contemplatione versari nisi quid Simplicio videtur secus.
Si, Mihi consilium perplacet atque hoc ipsum agamus.
unde poreo nisi a lumine incipiemug, quod res caelestes cum terrenis conciliat, ac vinculum universi, flos decor, incaeli pulcritudo jure vocitatura Ante omnia quid sit, substantia an accidens , vel etiam motus, inquirendum nobis est.
ruis , s h. Ait vero,&ut oportet a capite repetis quod discutie se histitis dum Vetus opinio est, eaque omnium sere Philosophorum sim, is mata consensu, hi me nihil esse qu in accidens nam qui lumen corpus esse, vel substantiam dixerit, idem necesse est ut vacuum in I. ratio naturam inducat quippe corpora ex eodem loco sese mutuo extrudunt. Audio vos Epicureae philosophiae assertores non aegre inane disseminarii in admittitis, inuod ipsa natura vacuum aversatur, non horretis Velim tamen ut luminis per aera trajectionem mihi explicaere dignemini. Ad poros unde quaque rectosa confugietis. Verum cum lumcn ex aere in aquam incidens refringitur bur omnes radii perpendiculari excepto franguntur, atque tecto tramite deflectiint i Iam hoc Ergumentum alias, ubi de calore agebatur, sumus prosecuti, cujus haec sere summa est. Qii odsi pori corpor uin ex omni parte in lineas rectas, instar quincuncis, porrigantur, nul Ius radius, ne obliquus quidem, frangetur. Contra, si meatus corporis diaphani, per quos lumen trajicitur, non sunt unde quaque recti nihil est causae cur radii etiam perpendiculares non refringantur. Omnes quippe incurvari, a recto itinere deviare necesse est. Sed de corpore diaphano suo loco dicendum. , Addamne, quod si lumen corpus sit, vel substantia, nulla mentis contentione instantanea illius diffusio comprehendi poterit Anidem corpus simul,&in eodem momento in pluribus locis existet, . caelum,&terram pervadet Quomodo tanta luminis moles indesinenter generatur , incorrumpitur 3 quid ex illius corruptione procreatur quae causa effectrix adeo potens caelestem illam subastantiam tam cito destruit qua porro ratione fieri poste credam, ut ex Sole lumen jugiter dimanet, citra ullum corporis solaris dispendium Iam si ad sidem nostram provocare liceat cum lumen,
color ejusdem sint speciei, ut sorte aliquando demonstrabimus cumque lumen siit substantia,eali itidem sicolor, Quid igitur dicturi
10쪽
sumus de sacrosancti Sacramenti specie biis an aliquid substantiaribi remanet. Haec sane cum religionis nostrae decretis non conveniunt, imo nec pura puta Philo ophia ea probabit novit enim, non substantiam sed qualitates sub lenius cadere, cum sensus ipse sit in qualitatum censae; cumque sit facultas quaedam,& potentia operatrix non ergo lumen , vel color aliud erit quam qualitas. Quae quidem demonstrationi proxima mihi videntur, nec ulla ratione infringi posse puto.Sim. Non is sum, qui a recepta Philosophorum opinione a Sententiacile recedam sed neque Philosophum decet temere, inquasi in Epicureo-oudita causa proferre sententiam me ut puto Epicureorum opi rum proonio, qui lumen esse tenuissimam flammam existimant, adeo absur- ponitur. da est, ut plerique omnes Peripatetici arbitrantur. An illud eor- .pus non erit, cui omnes corporis assectiones apprime conveniuntqnunquid lumen sua mole sua extensione figura, motu denique suo donatur. Dimensiones sibi proprias neque a subjecto mutuatas habet; in omne partes diffunditur; figurae suae adeo tenax est, ut si lumen Solis per foramen quadratum transierit, circularem a
men figuram in charta opposita deline et Qti id de motu luminis a. dicam, quod resilit ex occursu corporis, refringitur non secus ac globus impaeliis, ubi ex aere in aquam incidit. Postremo tu 3. me calefacit, urit vapores attollit quae profecto inpurum accidens non cadunt uod si lumen nihil sit quam accidens, quod Onam est illius subjectum, quod illius vehiculum' numquid aera sed
agitato aere, lumen minime movetur. Quot faces lumen suum per angustissimum foramen, sine confusione trajiciunt; nec tamen plura ejusdem speciei accidentia in eadem sede morari possunt. Coetera quae sunt accidentia in subjecto quiddam imprimunt, quod non statim extinguitur sed lumen adeo leviter aerem afficit, ut subducto corpore lucido, nullum sui vestigium relinquat Mirum si accidens a subjecto suo in inime dependeat, ac de subjecto in subiectum commeare possiti idem quippe radius caelum, aera aquam pervadit. At negas duo corpora in eodem loco simul posse consistere. Hoc ipsum in vacui disseminati argumentum, trahunt Epicurei Elidem certe ratione ignem non esse corpus conficies, est enim flamma in sumo, uti lumen in aere. Qii id porto lumen nisi flamma tenuissima Vnam ut aqua in vapores, lic flamma in lumen circum fuissum extenuatur, atque uti aqua in vaporem rarefacta minus madefacit, sic lux ita attenuata minus calefacit, quam flamma , quae solidior est &compactior Denique ut vapor in superiore a lembi cisa