장음표시 사용
261쪽
eatione si instantias ad suum systema liabiliendum nec enim est in stituti nostri omnes recenseres, cum id citet operis retii longe a
toris; propero igitur ad eas, quae praecipua sunt innota dignae, post. quam aliquid addidero de ipsius additamento. Sciendum itaque Authorem hunc longo post editum librui in tervallo audaciorem saetines, quod nullus publice respondisset, sibi persuasisse doctrinam suam fere sam stabilitam esse, sed ampliores e missuram radices, si hanc novis argumentis fulciret quod efiicere praesumpsit quaternione in lucem emita Appendicis instar, cum hod pendix titulo Urania ad pronomos Parisienses Hoc autem solio repetit, Ano mi quae jam dixerat cap. stellas esse infra Solem , quia si essent supra, circa sta citius viderentur ab illius conjunctione ulli Venus Mercuria
inferiores us, eo quod pars illarum a Sole illuminata terram respiceret, utra
Sole iura demonstrat: quam cum omisisset in libro huic Appendici adujunxit, ut mantissa obsonium vinceret,iantum illi arridet haec perso nata demonstratio. Sit igitur Sol S , Venus , Mercurius M. Fixa vero aliqua F supra Solem in eadem linea D UNI, certum est, in quit, ipsa in F majus ad nos luinei reflectere debere, incitius videri quam Venus aut Mercurius , tum propter ipsius magnitudinem, tum quod major pars quantitatis illuminata terram respiciat quam Vene Venere ris aut Mercurii, quorum ne quidem quadrans aut triens viderii etiam est test, ctim tota stella videretur, si supra Solem esset. Quod cum ini nune Me urio evcniat, imo contrarium ut supra dixit, stellas nempe videri non posexillarum se nisi distent a Sole ix gradibus, cum tamen enus radieti videa paritio tur a quinque minc sequitur, inquit, esse omnes infra Venerem ut ne in G. Quod autem ut confirmet, D pro demonstrato posteris relin- Et eclips quat, utitur alio medio eclipsibus cilicet fixarum inerrantium. Au-bus a Lu- divit bonus vir, stellas, planetas aliquando a Luna eclipsim pati,na cumque ipsa deficiat solum in umbra terrae, credidit etiam stellas occultari ab umbra Lunae, dum in eam incurrunt quam dum agnoscit conicam, nec apicem suum ultra terram se Solem in quorum est medio protrahentem , concludit stellas aut planetas nunquam ecli-psaturos si supra Solem essent. Si verbi gratia Sol in N, Luna ina, ipsiusque umbra umbra L , clarum est, inquit, filia aut errantes, quae in eam incidunt deliquium pati Cum autem haec non extendaturui.tra circulum Solis, etiam certum est ab illa nunquam passuras eclipsim, Sole aut umbrae vertice superiores essent; atyui patiuntur, ut ex Astronomis liquet, ergo tam planetae quam fixae sunt inferiores Sole, Luna inulto minores Sed age quaeso quis ferre potest ratiocinationem tam putidam, puerilem hanc hallucinationem in homine
262쪽
it nihil unquam inscitius dici, ne qui dein cogitari potest. Sique no- .u, hic Heimes, qui se profitetur intelligere Amtronomos seriores ethhymeticos, saltem naturales percepisset, cum dicunt fixam aut plar: eam aliquem hoc aut illo tempore eclipsari a Luna, nihil aliud velle, in occultari, obtegi, impediri, quemadmodum Sol aut ab ipsa Lu Mia imi aut alio quovis opaco, imo&ipsa manu sic tegitur, ut omnino non tellectu..ideatur in hunc miserandum errorem non incurrisset, ut crederet, Hesiose has fieri debere e limbra Lunae, quas ex illius interpositio- ii sive cujuscunque alterius densi stellas inter inoculos nostros fieri Posse, prae oculis semper habebat . Venio tande in ad ultimas, quae mihi praecipuae fuerunt illius obisiectiones tellimonium scilicet Ioannis de Lery aliorum, qui hiblinea aequinoctiali neutrum polorum visibilem asserunt Ptolemaei dicentis Canobum, stellam primae magnitudinis in temone Argus, Alexandriae hori Zontem stringere, cum tamen a Zenith leusino illius hemispherii non distet plusquamar. gradibus, unde recte concluditur, semicirculum coeli fixarum e terra non totum videria masoremque
ipsius partem sub hori Zonte latere. Duae duo si vera sunt, actum est de Astronomia et pressius igitur examinandi sunt laudati duo testes de
Leru, Ptolemaeus, quorum unus obscurus satis intenuis, alter idoneusi gravis. Atque ut a primo exordiar, sciendum est, nec Physi Testimovi cum nec Mathematicum, nec artis navigatoriae gnarum suisse autho um Ioan. rem hunc, ut ex ipsius historia constat, sed privatum hominem addeLe ex Americam Meridionalem seu Brasiliam e Geneva cum I . aliis missum pena tur.
anno is s. cuius proinde relationi viginti post annos scriptae fides
adimi posset aut saltem exigua deberi si quareretur effugium, aut testis vita inspicienda esset. Quid autem ille Post descriptam in Historia sua Americana cap. q. aeris intemperiem, ventis, pluviis, tempestatibusque dissicillimam navigationem, quam circa aequinoctialem line , hchou am experti fuerant, haec ait. t itaque navigavim: mque,d .gradu strigiatae ultra lineam aeq/binocZialem unde polum Antare licum prim vidimus jusques R.. quem nautae sessam Meridionalem appellant, circa quam alias in cru egrra, M.
cem figuratis adverti, e . Et in h. Dicam etiam non solum ideri sub aequatore nos polos , ut quidam putant , te e doctrina suaera se Atii, , adri debere videtur, i is opus esse hinc aut inde duos gradu latituum uolt lepolehasere, videantur poli. Ex quibus ultimis verbis apparet nullam Antiar ti- uiue tunc obscavationem faciam sub aequatore, ex primis vero parum W-
263쪽
a. u biumque manet, an per coeli serenitatem , de qua hoc eo conqueritur, an per aliam causam stetisset, quominus citius de-
: ehendete Antarcticus. Sed est non viderint illi polum
: insula adagascar Mendosio ad amicum scripta an Isis'.
maanitudinis origontem stri aliquando stellas c*ram etiamsi multo lucidi
ores, impediente scit finitorem of
264쪽
et Tri in obscurissima. Quod idem demonstatur ex proposito a Pto-tri, o toto cap. 6. lib. 8 Magnae Construct his verbis : Sicut radit ad dioersitatem aeris di ponuntur,sic sellas quoque di poni ne- si L Fieri ergo poteli, ut dum ement sub linea hi relatores, erum esse ut crepusculum aut nox splendida, qua stellae secunis: tertiae, quartae magnitudinis , cujusmodi sunt potares Arcticae me aeri conspici nequibant. Adde quod sorrasse ipse stellae tunc rit sub hori Zonte, et ima navigatoribus quaererentur supra, nec: uideri possent, nisi sub aliqua latitudine tantum distante ab aequi 'Itali quantum potare ista a polis mundi. Cauda vero Ursae m-' . . ouae stes lii est tertiae magnitudinis polo Arctico vicinior, ab it om hoc teculo per tres circiter gradus unde non mirum est, ali-e macis staret videri non potuerit sub latitudine duorum grad. eum etiam nunc fieri possiit, ut non videatur sub latitudine trium, dum
uetes et Tauro, Geminis, Cancro, aut Leone, tunc enim de noctu occultatur sub hori Zonte, vel a radiis Solis ab Atmosphaera restactis
et eum divero totum illud testimoni uin falsi
Lerianum de polo Meridionali sibi vita per stellas sub quarto grad. contiinciis et Ini, salsum supposititium esse, cum nullae circumsolares Ant tum . sint onlpieuar nisi sub octavo, aut non latitudinis gradu et e eommodissimo, tum propter illarum exiguitatem, tum uiolod antiam Nee quidquam salsum magis est quc quod refert hic de
Loet: stellam potirem vidi is circa idam alias in crucem cin
hoc similis Eudoxo apud Hvparchum lib. i. dicenti ex versione Petauiis Eli ter 'leta quaedam in eodem semper consistens loco quae quid is p. ces m udi. Contra quem Hyparchus de falsitate ota scribit
Quod e im dii tune diceretur de Septentrionali de isto Meridionali vertissime nunc dici potest: ex catalogo enimi descriptione fixarum icitiae circa hunc polum gyrantur,(quas Ioan Jayerus in ua anni cos reser ab Americo Vesputio Andrea Corsalios Fe Atro Medi nensi observatas , diligentissimeque a Pet Theodori Naucaero peritissimo annotatas publiceque divulgatas constat duas en Stantum constellationes circa hunc polum, Hydrum scilicet' 'pim Indicam, quae constantur ex stellis quartae, quintae sextae magnitum dinis. Si colue viciniores poli, compreheniaeque tervallo novem, aut decem graduum ab illo sunt omnes quintae .sextae magnitudinis, una alit altera quartae, sed extra decimum gradum , 'res aut euatuor magnitudinis tertiae, te quae distant a polo plusquam to gra-
265쪽
dibus ita ut australi mina stella iecundae magnitudinis sicut cauda minoris Ursae seu nostra polaris tirculum Antarcti cum tantum iuriana conversione de citcinet. Unde non mirum est, si nec Mendesto, nec quispiam alius ullam viderit multo conspicuam sub latitudine
Octo graduum, cum revera nullae sint adeo vicinae huic polo sicut
Nec nul nec ulla nubes candida prose polum, nec est in firmam crucu, ut 1 candi . nostro de Lety, alii suta resertur Nubecula autem haec ex Nec stella obseruationibus supradictis distat reo o et istonali plusquam M. in rem gradibus, alia major plus quana sexdecim sed de illis neque de stetis polaribus Arcticis, Montarcticis visis aut non visiis sub linea, aut citra lineam per duos aut tres gradus hinc inde, nihil quidquam perhibetur ab Andrea The vel, qui anno ipso is si idem aequor confecerat, lineam transierat ad eundemque portum appuleio ac de Lery: sicut nec ab innumeris aliis navium magistrisin navigatoribus quorum hic relatione si nomina recensere longius esset quidquam annotatur simile scripto Mendosii illius. Culus rei non alios adducere Leci re testes velim, quam scriptores Historiae fluvii Amaronum, qui millies fera hae de linea loquuntur, clim totus fluvius aut sub ea sit, aut basa pa-eptim re rum declinet, nec tamen verbum faciunt de polis occultis aut detectis. uim Eximius vero nauclerus Ioan te Tellier in diario sui itineris ad Indiam Orientalem, typis edito Dieppae anno G o resert se octies lineam aequinoctialem transfretasse in hac navigatione trium annorum,
nec quicquam profert de viso aut non vita hoc aut illo polos etiamsi in ephemerides redigat quidquid singulis diebus egerit, viderit,obse
varit, circa longitudines, latitudines, variationes acus ventos, rhum
bos, alia ejusmodi, quae ab accuratioribus desiderari possunt; ipsique piaculum sit gradus quadrante a vera altitudine aberrare non tantum dum malacia est, sed etiam motis fluctibiis. Nihili semendum igitur quod scripsit Mendosio , multo minus Ioan de Ler , cum a thoritate nititur hic Anonymus ad confirmandum systema tuum, inserendum e terra videri non posse medietatem circuli fixarum,sicut videtur circuli Solis ideoque coelum hoc esse remotius a terra quam illud. Quod cum falsitatis arguatur evidentissimae a tyronibus Astronomia iec probari nunc debeat, satis sit huic relationi temere&pe peram contra veritatem allatae fidem derogasse. Dolimri Nunc restat Ptolemaei testimonium indus vocandum, concluu- remmoni o nes nonymi ex illo elicitae, amplectendae. Quod ut agatur cu-- ea a retus, producenda essent verba testis ipsius tam gravis Widonei, qui minatum nec cala verus, nec credulitate salsus, nec ignorantia suspectus esse
potest. Sed ubinam reperientura Ign o, cum locus allegatus non
266쪽
etm librum, non tractatum etiam prae se ferat Opu' ing fuit totum illius Almagestum transcurrere, quo perlecto amm auitibus ad fixas attinentibus , cum nihil in iis reperissem, ' i' a et tonition sonum esset, miratus sum audaciam rapto 'T58 irpioremaeo contra ipsum Ptolemaeum, quod ne quidem th et imo contrarium docuerat, hoc est mediam coeli fixarum pu-
dehi siquidem libri primi eap. t. demonstrat si 'tra SI inde sequitur si Lenith ad hori Eontem so gradus semper v heredere Quae cum prorsus contraria sint ementitae allegationi,qua edet tur Ptole ui alicubi dixisse non videri nisi ga; haud Num sui eommotus hac Anonymi falsitate, culu 'm rem
tecturam hanc facere ausus fueram , potius quam in dubio vertari iniuc a in Ptolemaeum cadere potuisse. Quomodo enim imgu i
, ilei disset seribere Canobum Alexandriae hori Zontems Tetuitu, longitudines latitudine ab ipso exhibitis ruatur
resinatio ab aequinocti si grad. 3 min, qraemet Aia
politio. s. in efficiunt a grad. ig. min. quibus distat Canobu a taZenith Alexandriae: ergo non stringit hori Eontem sed ab illo levatur plus septem gradib. Mi d etiam Cleomedes postmonium, Geminus, Plinii sitolemaei aevo superiores seraptis mandaveron Quid illi porro Cleomedes lib. I. sic ait ex ersione Ballore et te tam Gnobus appellata, longe lucidissima, ad meridiem in temone et quidem in Graecia omni non videtur, unde e mmeminit in Phaenomenui sed ab Aquilone ad Meridiem mum in Rhodo conjicitur, in finiente conspecta repente muni cmversone occidit,sed ubi a Rhodo Alexandriam versi s quina flamorum
mina naviganZ traiecertatis Upervenerimm
seca,quandoin medio plane caelo supra finientem sublata quarta graparte T Tu ic gradibus stem Coo minutu Geminu
hodius scriptor eruditust perantiquus idem plane ait in mementa Ceographiae cap. a. interprete Hedone Hilderico,trii insignuste a,qua sita es in summo gubernaculo navis Argus Canobus dicitur, atque nocinobi sella in Rhodo disseulier ideri potest, aut in locus ne excelsis apparet, at Alexandriae prorsus haec videri poteu, nam fere qua ta parte Oni Canobus ab orironte e evatus apparet, D Ahieari ta He
267쪽
bi idem confirmat Plinius demum lib. a. naturalis Historiae cap. o Cleomedi prorsus adstipulatur his verbis LP Cimis quartam fe e partem ii unim supra terram eminere Alexandriae intuentibis eistes Eadem a Rhoeso terram quodammodo ipsam stringere, in ponto Tiso non cernatur, ubi maxime sublimis Septentrio. ou e Tripta fuerint ante Ptolemaeum ipsique cognata quomodo in uisset iis contradicere si vera deprehendisset vel si secus, Tomo tacere, nee illos ut Marinum, Hyparchum, Eratosthenem, T redarguere, M salsi incusare suo cum non reperisse actum in illius magna syntaxi, imo consensum exactissim uincum su- ora di : Canobum cilicet elevari ab hori Eonte Alexandriae plus- ira quam ceradibus parum fuit quin irascerer in Anonymum, ipsius.
has ei dieetem saltem, vae tibi mendac impostor, qui summis
ina die or te istos coeterosque omnes contemnis, cum tamen N-
si ei in iione digna fit laee tui aut horis hallucinatio Verum-amen cum in animum inducere non possem tantam fuisse hominis inpudentiam&procacitatem, ut adscri re Ptolemaeo, qua nusquam
xisset, aut simile quidpiam aggressus sum vita monem re, Sed aliis phiae illius ut certus fierem, num aliquid ipsi excidisset, quod ab Ano. . et num ma intellectum occasionem dedisset musmodi figmento Et T mihi bene cessit haec conjectura peropportuneque ad restitutiom
T ae nem lora inextricabilis huc usque in H
e h. ia finem in haec verba cidi ex editione Berti Graeco-Latina . Vores
Bus Mic QNIM APPARET Ex quibus facili negotio conieci Anon vinum hunc aut alium quempiam prinillo male etiam contra priverba quamvis mendosa argumentari potuisse Canobum nequidem videri in hori Eonte Alexandriae ubi haec a Ptolemaeo scribuntur xa-κύritu ris optior poni , *m rari suema modum ipsi Cmobis se borealioribm nobis minis videtur te, nunali modo ad verbum interpretari possunt Ut autem res tota altius sumatur, sciendum est Ptolemaeum capite hoc contra Marinum di putare de distantia latitudinis terrae cogitat, ipsamque ab eo PTM corrigere phaenomenis Marinus enim indesinite scripserat, meti v
268쪽
tiocinatio nihil dimqμφ' 'rum . . . sed an desemplum ab ipso allaiuin biduas esse, quR dirum' Ae i hiuitientalioni difficultas est
si bis xx ' ET ' C. ues quem iam h Ptolemaeo haec m
tu orteli sim, Mercatorem, Montanum,s quotouot huius librJ Xem
ac Latina' nancisci tune potui, omnia ni sex*- ' ob nim liber pluries editus inter se eadem, reni versionis Bu baldo
269쪽
Pic kermanno exaratae prorsus consentientia reperi Graecum tem ab Erasino, anno Is 33. Basileae primo publicatum Bertiano simillimum
, at Canobus ipsi borealioribus nobis hic minime apparet. SUecti Quid inter tot authores Graecein Latin icientes agerem ipse
mendata nescius, ratiocinio solo ductus me doctus in animum constanter in duxi reluctantibus D invitis Bilibaldo, Erasino, Bertio, Munstero, M gino , c. imo caligero qui lib. . de Emendata temporum, omnes saeculi sui Astronomos arguit oscitantiae in legendo Ptolemaeo textu que illius intelligendo Ireliquoque coetu Criticorum hujus rararierit aevi, qui locum hunc intactu mi incorrectum praeterierunt, aiorsus mendosum esset castigatione dignum. Hacque nix mihi certitudine S rem omnem accuratius expendenti, tandem subiit in memtem occasionem errori fata in esse mutatione unius litterulae in pro-Locus hicnores ne personali, quae sensum non solum variat, sed contrarium effi- Plotima cit, inex vero falsum, ac proinde emendandum vocalis illius resticastigatm tutione Scribatur enim a κοτέ οι comparative in genitivo cum Omega, non vero juni conjunctive in dativo cum ota, tunc iet bor alioribus quam nos, non vero horeatioribus nobis. Et sic quod salsi dicitur de istis borealibus, dicetur vere de aliis magis borealibus, tuncque sensus erit omnino diversu si verax in hunc moinim, multae sunt sellae, quae semper apud nos latent, quae in locis, qui nobis sunt a r uore super terram videntur, quemailmodum Canobus ipse, qui borealioribus quam nos hic, minime apparet. sicque oportuit necessario in diu Ptolemaeum loqui, ut sibi ipsi inveritati constaret, hincque sequeretur
veritati talexandriae stellam hanc videri, non autem ab aliis, qui Alexandria constet essent multo borealiores. Hanc autem vocalis unius mutationen iacile tactam fuisse ab amanuensibus quis dubitare poterit in illo authore exscribendo, in quem plura forte menda irrepserunt quam in quemcunq; alium. Non animadversum autem hoc ab Erasino, Bertio, Mercatore, Magino, Munstero, caeterisque illustribus Geographis, Mathematicis, linguae Graecae principibus etiam non mirors cum ad illud nulla occatione aut ratiocinio adducti fuerint, ut mihi contigit. In hocque solo argumento rei literariae profuit Anonymus, nec in posterum ut sperandum est cum typis mandabitur textus, aut versio G ooraphiae Ptolemaei amplius errabitur in hoc loco ab iis, qui viderint hanc exercitationem. Sed ut tota res haec conficiatur nec ullus dubitationi scrupulus relinquatur, ecce quid secutum sit elicem illius loci castigationem C im vidisset in praefatione Gerardi Mercatorii alias atque alias tum versiones, tum editiones Latinas Ptolemaei
270쪽
exugsse quarum, linque praecipuas numerat, quibusque usum edi-eio has omnes quaerere .videre si possem vehementer cupii, ut ex-lorarem an sibi congruerent, mihi adversarentur, an aliqua pro me , veritate contra alias staret. Prima itaque, quam vocat antiquis Mum anno Ioos a Iacob Angelo serentino ex Graeco sermone in La
, si tim converse fuit, Olexandro III. Papae de ala Cujus exemiani, ex ipsona et aut horis autographo mandato Nic de Cusa Cardina si exscriptum nactum se dicit Mercator. Secunda fuit ejusdem , sed iunis mandata Romae anno I 'o Tertia ex versione Bilibaldi Pyker
indica usthae missanovano ad Graecat prim exemplaria recogno
tioduni Vs s. quii in caeteris praefert. Quarta ex versione Dan -
λὰ, si libaui rumis cum multis Graecis codicibus contulit, nuc ulque Mercator Quae litis igitur quotquot nancisci potui Ptolemaeis, plures reperi a Bilibaldo traductos, ina aliis innumeris recognitos ut aiebanti emendatos, sed omnes hoc in loco depravatos ut Pyckermerus Villa novano, scilicet, oletio, Munstero in aliis et quorum hic ultimus clim parvi faceret versionem Angeli Florentinita Graece quidem, ut ajebat, callentis,sed Mathematua imperiti, exiguam spem reposui in illius traductione, omnesque contra me unum pugnaturos non dubitavi: res tamen aliter profecto se habuit. Inventa enim editione illa Romana I so aliisque reo . rii 'tris itemque alia Argentoraten itig quam Picus Mirandulanus ad Iacob. Eleler mandaverat suppresso traductoris nomine , aliisque etiam Venetiis an i So. Ulmae I 86 quae cum prioribus haud absimiles essent , rae se tamen serebant a domino Nicola Germano translata suisse apae Paulo II dicatas. Collectisque hinc indei collatis inter se his Ei in si omnibus editionibus inmanu Eriptis Bibliothecae Regiae Angeli Flo nibiam rentini, conjecturam meam non parum suffulta sic enim loquuntur,rentini. Plurcae . ex fixis, quae apud nos semper latent, in locis magis quam nona rasibus, ac magis etiam septentrionalibus quam aequinocFialis ut circa situm Meroes,supra oritontem videri sunt. QuEMADMODuM
En quantum differat haec versio a Bertiana, aliis 3 Sed cum in illam incidi quam Mercator loco quarto reponit ex versione loan Novio magi Coloniae r o amplius non dubitavi aliter legisse hunc Florentinum Bilibaldum Erasinum, Mercatorem, Munsterum Bertium D sectatores sic enim Noviomagus, Et multae sunt inerrantessellae, nunquam erumsubterraneo sic in GV ec tum, riibu emergentina