장음표시 사용
281쪽
et Atari, eos ieri: motum procreant te interciuius aer, qui caeca condixi σμ') obisne . quamdiu non impeditur, placiu rauit;
'UALd tu, IV in ut insanit, inmoras suas abrumpit. Non
et ouiere Seneca, ventum tenet ulla compage domitata iura notentia liber existit. Fremitus quidem terrae in locis maritimisturae Poten in ubetior vaporum copia . Nonnun-
sunt et Iet est ut tum temporis multi
uam prae term mox et et ri Demo hi motus vere , atque .si iuga tundo potum atque exhala
I et tussiet ut Quanquam merito neget Agricola calore Solis
dis plane lumcidi uapores terrae attrahit quism
W- si h m. Mi res meatus Quid igitur obstat quoua inus , undique obsistit*x, i. .., et semet elaibii ratio illius incendi nisi et in et inins Sicilia, ubi montes sunt ignivomi saepe prius T
282쪽
seri durum in vita Petre suus *la x ' '' este annum thiopum monte, quo rum ' et 's hie eum Syria, quae cum Ax '
bi, sesice, ista dein im cum i*NC '' 'N Chi ignes in rimas dbi incurvatarum rupium,dndi' 'm ru' tam uisi sunt inon- subeuntes vias sibi apexid si modernum vocant,
te eruptione igni'mes et dictata, ei te Senecae t*m
duarum untaxat meminit Aristoteles,purius in odit Seneca inclinationem taenicem sursiim Variater'
cum exhalati sulphure N 's''' cuba et . pussus est, m
Cum autem latera cavernae,quae risim captivum retinet
celeriter vibrantur, tremos est, qui inclinet. 'x' h. .
283쪽
A sti libratur hine atque inde terra, ut suis locis celeriter redda ' Ahi hic est aedificiis perniciosa tanam pariete , tecta extrat dies et collabuntur. In tremore ali Iuno m*' Is geritu eoneorrere, mox discedere,& quasi
arietare, quUM - , Tanta motuum varietas non d-
enim magna verna in V V μβ' incumbentem ter-
et is hie dimatistu sed ubi in unam nititur partem, tum a Xlmum '' '. Aes elatio raro movites loco movet tum videtur e dei Tm e et transverso contrariis motibus agitatur Inclina luere Io Mericulosior, quando terra in latera nutat navigii The Nisi en in celeriter ex altera parte properet motu qui incli-
more. iurum rati, ri is ventus per anpustos medius nata restituat, ruina sequitur lana vemud P ne tit natur sursum terram movet, quae ubi lolidasIt, torme Xenim,
Ita te in , nullo sui vestigio relicto et utam
ei dii ut spiritin in vorticem actus terrie locae inuigi, Te dus adorant nam omnes sere phthisi Iuvenes mori uniui nor: uda quatuor horas possunt ibi commorari intidem
Unde tan ascendanti putiorem auram ducant. Verum unde tantae vires ulcra, ex exhalationi sulphureae accedunt, ut montes deficiat, novas tu's e
ha limi rigat Numquid ad cuniculos confugiam. quibui petpugnacissam gobum plano impositum, vel levi ictu Dercute, is tarilissimo quidem progredietur motu, sed novos subinde ictus iniprimes c itidem lugebitur, ae tandem velocissimus evadet. Minc enim, ut alta mnucus corpora gravia motum suum rcelerant quod novi velocitatis gradus continenter accrescant sic pueri tanta vi per tu PM
284쪽
ethei nobilissimo irarum Vm m edendi minime per-xid st''sy' hui vi, iique uia putetis incensi in multi diss*
h ikn quotcxx Vorum' m neque in omnestare, uiua decem p*dd '' et' ' ossunt. An media hieme venti,imbres, atque ab T* β' .m is sum, qui
eato Soli, tantain vaporum VP pN ' m tenendis non rerutem Solis radios vapores, atque bolito M*m P tu, olvere cum vere,in autumno, copiosio, d*r itemporis multos vapores Sol evehat, quos temperatu calo Phon potest. Imo tot nebulae e loci humid Qx brum otiatin ut perennes pluviae, quae cum Sol equino *x, torrid uberrimae delabuntur, non 'im - hi hae sanet benetur An ubique ignis subterraneus latet 'obent' loneam S satis litigiosam disputationem. uio nil sum tellure multos halitus essera Jonge tamen plure i gnra mneus attollat necesse est. Hinc cum repente mare intumes inedia viem crassi vapores attolluntur, vel in Eonis sei dis copiolus eccidit; probabilius existimo calorem subterraneum esse horum cau
285쪽
sam principem, quam Solem ipsum, cujus lumen tam alte non perua De tripar dit. Neque tarnen omnino accedo Morini sententiae, qua terram, uti ita temra aerem in tres regiones dispertitur prima alternis friget calet: hie
iudisione me calida aestate frigidior, usque ad Oo hexapedas, vel Orgyias patet: hanc excipit secunda regio, quam semper servere ipse expertus est in fodinis Hungaricis Tertiam centro mundi proximam ii iii. gore algere conjicit quemadmodum media aeris regio perpetuo sti-gida est, ac supremat coelo finitima semper calet Sed de his nihil
certi constare potest. Imo ignem in centro terrae accensum existere, cu damnati torqueantur, longe est verissimum. Quod vero putat mediam telluris regionem . radiis solaribus eo reflexis calorem suum mutuari nescio an cuiquam persuadeat 3 An tanta profunditas corporis opacissimi radiis solaribus pervia esse poterit Vix calor , Sole pro durus ultra decem pedum altitudinem diffunditur, inradii hrectas lineas porrecti tam alte pervadenti Sed fumi, inquit,' exha lationes e terrae penetralibus evehuntur, quanto magis radii luminosi longe subtiliores terram porosam, foraminulis undique perviam irreflexi subibunt res dissimile totum Nam fumus per anfractuosos meatus paulatim sese insinuat; nec mirum si tantas perrumpat moles: non item radius Solis, qui rectitudinem suam pertinaciter tuetur, attaque ex occursu opaci corporis statim resilit. Non ibo tamen inficias mediam terrae regionem jugi aestu fervere: de ut qui in fodinis laborant, vel in mediis aquis nudi anhelent. Jam unde ille calori non certe a radiis solaribus, sed ab igne subterrane dimanat, vel saltem spiritibus, quos venae sulphuris, bituminis, aut vitrioli jugiter exhalant. Sed de his jam nimis. Nam quae perspicua sunt longa esse non debent. Nunc prolixiorem de fontium in thermarum origine, maris salsedine atque aestu reciproco disputationem ingrediamu .
286쪽
Lib. I Caput II et pyCAPUT SECUNDUM. De fontium re thermarum origine , Oceani
V ori inra calore subterraneo potissimum duci. II. Des
C et Omis, the martim , nec non de variui OD aesta re is reciproco diver expenduntur sententia, g
etideatur, brevIsime proponitur.
Ateor equidem cum Empedocle ignes multis lorico,
terra opertos tegi, quibus aquae praeterfluentes inca .lescunt; atque hinc thermarum originem deduci non inficior Neque enim iis possum accedere, qui aquas allisione ad rupes subterraneas, vel vehementi motu tantum caloris contrahere vel istum servirem a radum tibia proficisci arbitrantur Radii solore ut iam subinde di-: sinu et eo usque penetrant; neque agitatio ulla tensum calo-- impertitur eum in locis subterraneis, teste Agricola, rigi- quas oraecipites ruere experiantur metallarii. uid igitu restis nisi ut ille calor ex igne subterraneo di inanec Verum, uuiunt: ii necesse est, ignem accensum in terrae penetralibus conclusu ny obiectis findere scum satis sit ibi caecum, potentialem ignem, qualis in ulphure, bitumine plurimus inest, agnoscerea nam omnes ferme acuae tepentes, sulphur, aut bitumen redolent. Sed tamen nec bitu Solum. rnen, nec sulphur, neque alia substantia, si calcem exceperis, potentia solum calida, etiamsi vitriolo, hali nitro, aliisque huiusmodi in ratibus turgescat, aquam trajectam calefacit. Men. Age nunc, dic nobis quod illius ignis subterranei luge pabulum esse possit, unde tantus scateat sulphuris aut bituminis proventus, ubi potissimum aeterni illi ignes ardent' an ipsis canalibus, a ' terrae venis, una cum aqua praeterlabente continentur Mirum iis F.tiem. qua eos non possit extinguere. An extrinsecus tantum venas 'eceptacula aquarum calefaciunt Quid igitur, si causae, cur illos canales tandem non disiumpant
287쪽
P.S Ouod si ut convenire debet inter nos, calidi fontes, inbas ea sulphu aut bitumen plerumque sapiant, atque in locis mini vomis thermae sint frequentiores dubitari minime potest, vel sub ecto vel circumposito, vel demum concluso igne aquas fervescere. Nihil horum omnium absurdum erit, quodcunque statuerimus Nam Ji tumen accensum aqua non extinguit in agro Parmen thermarum aqua quo bituminet naphta abundet, ignem ultro ad e rapit nee menaei miluitur. Cum fontes calidi bituminis vel sulphuris odore imbuun ur, aud dubium est, qui haec ignis pabula cum aqua laban tur Quod si nullum aquae odorem spirent, per varios anfractus ac maeandro ducta, extrinseco duntaxati circum lecto igne incale cunt, qui quidem calor diutius durat. Nec canales, per uos aqua dilabitur, disrumpit sors enim est ut eorum materia adversus ignem
sit contumacior vel aquae frigus calorem rex mde tanta sulphuris, aut bituminis copia Novum tartasse sibi alimentumi ni continenter rapitri aut potius novum semper gigni tuta. Nam et Carbones stiles: metalla ipsa post alis uot annorum voluis reparari novimus. Profecto rem ita se habere testantur montes, qui flammam eructant; nec tam diu ignis perseveraxe n unlabinde alimentum ad se traheret. Negant citra ignem actilem ut loquuntur aquas servescere. Sed calcem aqua Dersutam incalescere,su it neminem. Oleum tartari aquae stygiae infusumn butyrum ant 'monii frigida aspersum, ebulliunt' cur non simile quiddam in thermi possit contingere Si Cardano credimus, ex sulphure bitumine, ealce fit ouaedam mistura , quae sputo accenditur. Ilar Est ita ut dicis nee the marum modo, sed etiam omnium sere fontium origo, ex illo subterraneo calore ducitur. Quid enim De fovit aquam terrae pnetralibus, in illius superficiem, vetari montiumum cacumina possit attollere, quam calor subterraneus, de quo tam mi Phro i ta diximus Non equidem dubito quin sentes,qui ad radice mons
sententia. um scaturiunt, ex collectis pluviarum, vel nivium aquis per uibulos, rimas dilabentibus plerumque oriantur, ri maxune quos eltate X
siceari videmus sed a lii sunt nnumerabiles qui&unt, atque in montium jugis scatent, quos solus calor illuc evexit Hinc metallarii ultra fontium capita, nihil quam terram humidam vel rupe rote madidas offendunt cadeo ut post longos tortuoso an- frictus aquarum guttula sensim colligantur, ut pleniore vena fluant. hi igitur neces e est ad vim terrae emulgentem Mattractricem conta ere et vel coelestes influxus, cum Connimbricensibus obtendere vel cum Bod in aquam maris longe terra altiorem fingere, quae idcirco
288쪽
- maltitudinetii contendat vel cum Vallesio ad aestus a
pdi 'R: Mulio minus credibile est aquam elidi terra semet xj ui se aliae aut uinat. Quid enim minus verisimile diciso' pii mente ui tu lim alibi aquas di vi iu quoque illa magneticas quasi suctoria, si quae sit, Pil iiii Ne concedimus Bodino,aquam maris esse ter
'A' Metus, Ei orem 2 iuga aequabit cum ipsis utO
eae superficiem di se rum -- D in intrare in mare
sin uendum est. An forte aqua maris in vapores h
principi loco 'sep ibit omnium fontium origo xc
extenuata colligitur si montium iugis petiiut Unde ergo ' inquit Seneca, quae eontinenter 'βym Traiies iudinem madefaciat omni hum*x terr M, G N ethpuinitur ne in inferiora descendit, ram et si hesi, rupibus toto anno fluunt, quos pluviae, atquedam fluun e sax si e viae exeunt necesse stetiam siccissimis, vel ultra quing*ntd congyra subterranei, per laxiores venas vaporis peta summ* ouasi in alembici capite concrescit 'inc I commmem enedictionibis caede eri propter pluvias , quas opportuno tempore effundios benedi ionibis abyssi acentis deo m. Non tetur ux
tim magnis apta navigiis replet, cum per hiemem aestatemque par ut capite deiectus Pitivi potest facere torrentem, non poes autem fluvium aequali inter suas ripas tenore labentem Nec dissicile erit ipsum Aristotelem in hanc sententiam trahere et quod enim acta terrae visceribus contentum in aquam densari putat id forte non de pio aere, qui tot fontium laticibus non suffceret, sed de Sapore inte tig par eis. Napores autem vi caloris, quo media telluris regio temper aestuat, sublati per terrae meatus, facile conscendunt cum per plum aerem liquidum temper mobilem usque ad nubes efferantur. qui dem in terra meatus angusti sunt, qui sursum eluctantes halitus melius sustinent, nee relabi sinunta tibi in sumina tellure prae rigor densantur, fontes aperiunt. Ne illud quidem Aristoteli concedam, aerem in aquami vicissita aquam in aerem facessere omnium, inquis
289쪽
e gementorum alterni recursus lunt. Quidquid alteri perit, in
te in transit, natura partes suas velut in ponderibus constituta, ramina ne portionium aequitate turbata, mundus praepondere Haec et dem magnifice dicuntur id nego elementa in se inviceni riminea te ir alius falsum esse conclusmus. Quanto igitur proa 'aberet sub erili meatus agnoscer per quos mare tantum
' sita unquet uehementer assentior qub rationi, ac prin-
eloti nostris consentanea prorsus videantur. C, enim partes aquae sint flexile si lubricae, non aegre in vapores eXplicantur,' subeunt
im et conieli fuit, particulae rigidae clam sint
ni uehi, vel terrae poros transire non possunt; nam pro- io ponet relabuntur. Itaque particulae, ex quibus aqua constat tanti Aliadunt latentis venae argumenta, qu , uri lana defossa. vel linteum noctu extensum mane factum madidius ros uberio , tussi Eo, taliae luxuriantes herbae, quae loca humidiora
et in en mea um vito magis in nigrum colorem degeneret;
P '' ohiesu, quorumdam sente aestu reciproco agit/xi I
290쪽
sustitissima rumini' iurete tamen bitumen
neorum nomine insigniuntur. Cp *yrum exhibeant mi-
uni aqui simplicibus graviore u *- esta distilanerat ex quo virtus earum ei men* obabis est. latione peractata sed omnis viri ixi' 'pm i, is tantas vires non in mineralium corporibu , - et i et: D. h. esse constitutas Hine ubi aquae diutius Sol exponun M, ius earum plerumque evanescii, q*e irianeua
mus, ex sulphee,ibitumine prodeunt . nam ign
ouamaei tetrae visceribus intercluditui qmm' '' ut mino. flamma perseverare diu non possim, nisi emo fru-iu id r*, expellat, inquod maxime asse id , di 'T quees ctus est aerei, speciem flammae praebet. Jeter Agx