장음표시 사용
301쪽
ina, vela, seu a Septentrione in Austrumi vicissim . Clim fuerit in
puncto L constitutum, circulus et G, seu telluris globus partes quasdam altiores, vel a centro mundi remotiores calias quoque depressiores obtinebit. Igitur aqua, quae decliviora quaerit, per G in insun 'bum inde labetur di vicissim, ubi terrae centrum punctum Voccupabit, aqua refluet a punctori per Gia, in T: centro terrae in L existente, altitudo maris in his regionibus minuetur longitudinem , Qtantundem in altero hemisphaerio intumescit , nimirum recta
S F. Mirum sane qu1m pulcre haec hypothesis cum experientiat ipsa
V suma Primum enim, iungo observationum usu compertum est et demrini,ha prorsus hora, in eodem hemisphaerio quam maris intumescere . nomena Centro quippe telluris adri translato , quae in nostro hemisphaerio I. yttolluntur, ac simul ultra aequatorem minuuntur. a. Estus sunt ma- a. ximi circa utrumque polum. Sic maximus aestus erit NH, cum A Ns, sit omnium rectarum maxima, ut M minima. 3. Prope aequatorem
302쪽
stus Pontinet t. Duocunque enim terrae centruirta
ansferaturi 'd' uomine, rei humilius deprimi ita unde mare ibi 'v'' Imo eadem proportionetis '' uo aequatori loca sunt viciniora unde ad Garuim
bent decurrendum, ni lettae centrum A. minutis
eo ci et mnoeomminuetur idque unoquo'
in unoquoque sumith utari minutis singulis diebus tax
hohae serius e mmmmm erutriusque T
matis reciprocum 'nsexd ' P monuimus aquae vivae, scalicidi omnino sint div*xiR ' similaue ad decimum
octavum continguerix '' et' pu bosum duobus pedibu rara' busibin digitis fere s*X decim Cyrum 'rum P bestine decrea
eunt,tum aquae mortuae o tantur, *V, si ait uii Oceanus, ad quam, st,' ' 've' taesum diebus perficitur, vate. O uocirca aestuum revoluti is ' - '. 'u inedio munis elique confect a,centrum terr i Z 3' rum 'e' quideta diri conquiescit, priusquam noud m* Tm m. diempore totus Oceanus in aequas distribu tu sq udrifitio terra omnino quiesceret quemadmodum bi' 'φ μ' -
dies aequantur noctib- et Ira rara
tur. Ut finiam, centrum terrae a medio muran P QS cum semisse versus Austriun attollitur , tum quae in Doregiones confluunt aestus sensim, ig*Πx x irum hi is,
mundi excurrit primo due duobus duntaxat Pecuou m
303쪽
eadem p roportione crescunt aestus , quousque expletis et diebus curitannmnum terrae is revolutiones versus Austrum 1 . verius in Atratrum P* o, Haec uera sint an alia nihil pu-
nescit, ac in unus tandem evacti
i, non in mundi ipsius, sed in
ve vrilsa non mundi, sed Lunae centrum nectaret. Quo ii ita ut, trii.
stra retram librationis motu exagita . ut aquae quasi suspent neooeto pondere dilabantur illud etiam admiror, hunc terrae o sem non asci titium, nec tam se V r nondum mihi salis , an gravia in mundi vel tetri
rae centrum propendeant. In eam ententia magi nclinabam cor Dora terrestria telluris, non mundi centrum affectare. verum et tus
tae , t si ocu contrarium me retrahit Vellem equi dein terram hine atoue inde . Septentrione in Austrum librari, nec de loco'
'et laete invio ii ues solumoceanum ab intelligentui do
tar satendum est Vetus est opinio terram sursum ac deorsum ex
haec sententia a Fromondo impugnatur. Negat uJlam minx posse, cur fluxu si refluxus maris sint inaequales. Sed caulam uic ffectui iam reddidimus, nempe estus esse malores, quo terrae cenretion Iamia centro discedit. Sed cur hic motus cum Lunae
i, oti seriu existiti uia si forte eadem causa omnes na
m motus aequabiles temperet. Quic uidit , haec hypothesis cum eo perientia adeo convenit, ut quicquam probabilitis afferri post planet
S 'A tus, i siue amici tui sententiam collato pede tueri Simp. Quidni ego velim
304쪽
itionem nititur ' m*β 'et non eodem tempore tum
mes et, a me mos e constrat. Nam q
iram hactenus, sturam' '' C attesta tam pili
musto sint altiores, quam V cturum fori instar aliquis fiuvius humi in oceani aestuaret. At Duitss' ' eontinentur : quocirca vel alterum exceperi',*' 'N' N. liheni terra, librationem-
aestus suo , uim me aestus, licet
in Boream constuerent, vicissimo de m non illud mare,quod Mediterranein vocant, culmi inna in Auli issi uti simul umescit; idius vero elationes eo tantulus ab aequatore mare discedit. Sic mare Rubrum os caenus obtinet est enim illius eadem plane, que et*D' m. tio Sed in ius, Oceanus huic sinui finitimus, abortu in occalx misson Septentrione in Austrum cietur Ratio obscura non est Occ-
, aeteri qui iuri ei te imi exibitur, si '' et T
mente concipere Rhodanum undas suas a Borea in Meridiem. in
305쪽
et sed ubi exundat, ab ortu in occasum diffunditur. Si tacea ui motus ab uno in alterum polum dirigitur, sed in sinus etiamin stela exundat unde accidit ut eodem tempore a stus maris in diversis loceis non recurrat. Hinc citius ad sancti Maci vii, vel divi Michaeli, fanum , quam ad Calet portum pervenit, quod Caletum magis sit in recessae, klongius ab ipso velut Oceani alveo dissideat. Cum autem
mare Britannicum, Germanicum essiciant duos sinus in eodem ve luti naulo prope Caletum concurrentes nihil mirum, sceanus Der oppositas fere partes, in utrumque hunc sinum illabens conita. riis motibus ferri videatur,& in medio intervallo immotus sere appa.reat; in diversas enim partes distrahitur me illud quidem est mira culo, Oceanum ubique eodem tempore non aestuare, vel in eodem si nu non potest enim, cum exundat, quasi ad latera effunditur, in momento temporis ex gr. oo. amplius milliaria percurrer sieipsa flumina non uno eodemque tempore aestus complet Sed quid est cur in fluviis majus tempus initimat aestus, quam ipse refluxus' num duntaxat proponam exemplum, quo res at illustrior Garumnae aestus usque ad iro pene milliaria diffunditur; tantum spatia emetitur horis i 8 non amplius vero quam D. horas in ipso refluxu impendit. Idque ad calculum exigere facile est Si quidem circa noIilunium, cestus tertia hora a media nocte incipiat senis horas ad quinquagenmum milliare perveniet; nimirum hora non ante meridiem. Hinc
rursus senis horis perveniet Burdegalam atque adeo ibi tertia demeridie hora naves eyrabunt, ac puppes obvertent, quod ei argumentum aestus adventantis. Tandem ad sancti Macarii, horai ferme nona jam languidior advenit; neque ibi moratur, sed euin statim refluxus excipit, quem idcirco senis horis minus, quam tellum durare necesse est. Nec mirum si aquae proprio pondere celerius rimare delabantur, quam . mari in flumina excurrant cibi enim descendunt, hic videntur ascenderes est quippe mare ipso flumine depressius quanto longius aquae propelluntur, tanto aegrius procedunt, cum numinis alveum hoc altiorem offendant, quo suae origini propiorem . Nam eo usque aestus progreditur, donec Oceani influminis aquae veluti in aequilibrio constituantur. Multum quoque momenti asser litus, vel positio fluminis. Siquidem Garumna recta fere in mare properat, non item Sequanan serpit enim hic fluvius multiplici ila v. Hinc maris aestus multo longitis in Garumnam , qu lim in Sequanam excurrit Mirantur eodem tempore aestum in Oceano, in Garumna Prope Burdegalam contingere Ratio in proctivi est rea mi interlunio aestus ad Garumnae ostium, tertia post mediam noctem hora cipiat,
306쪽
TmTd mi in horas Burdeaalam perveniet ilia mi piat, ota duo tempore aestus in Oceano iterum redibi 'rui'sh et Tempore Oceanus Garumna prope Burdegdidi U oti uno cutiem aestu , sed diversis. Atque ut nihil videaruiescunt; n*yrum v praeelare observata sunt; dicdm
tant,*s' 'Nho, unia, plenilunia, adeo tumen ut Obvi que ilitia, im py' est, mi here primus ad altitudinem qu divox
sundibili extremum tetraram instat iubi coarctatur; en ibi tumentes fluctu non *wc ' 'o' niluus oheri
post a sunt, plus invenit virium Q Π '' et '' rotest vim supervenit, in se crescit, cum onus suum Wi ' ''me et , d ad
est hoc loco inquirer quae sit causa, cur inson et Maalo est agitentur , cum in iis locis Oceanus ipse non itu*D DUstumina, quae talius Oceani exundationibus tument. A UT P*Dtis, rigidis Eonis fluvii incrementa Oceani hoc magis et x ouo polis sunt viciniores' nam ibi aestus sunt maximi Verum XV uid igitur est causae, cur cite Normaniaei Armori confini tanti aestus incurrant, quanti alias nusquam adeo ut non olum ago sed etiam ad . . pedum quandoque perveniant altitudinem Sic
307쪽
tand nos iud.ire necesse est. Tametsi non absurde responsu in fuit ubhuius opinionis,quam nunc vertamus atlctore. Idcirco id accidi re, quod Oceani aquae a Meridie in Septentrionem agitatae Britan mea rum insularum, ac potissimum Hibernia occursu resilire compellan tur. Atque ab Armoricae mormaniae litoribus iterum repercussae, in ipsum veluti angulum D concursus angustias confluunt uberrimae. Idem evenit in freto Macellanico, propter iitriusque maris AEthiopi ei, Pacifici concursum, Minotus in diversa nitente Si quemadmo dum in maris Britannici, Germanici confiniis contingere diximus. Sed in his iam sum nimius, neque hane opinionem velim ut certam exploratam actare sententiam, aut vobis inveniendae feritatis occasionem interciperen eam untaxat utcunque defendi possse con
De rem Sequitur ut de maris sal sed in perpauca subpciam. Existimatialsed ne quidem Aristoteles exhalationes terrenas, inadustas, quae calore So- Aristotel lis attolluntur, hanc mari conferre salsedinem. Si quidem ex illius mente sal non nisi per adustionem educi potest, ut in calce' cineribus Masar videre est. Hinc Oceani aquae lubriona torrida multo sale inficium tur contrarium evenit in mari Glaciali polis finitimo Addit eximius Scali aer pro comperto veroque haberi, in fundo maris aquas est edulces supersiciem non dulcein, quia dulce in levi, leve autem a Sole absumitur. Hic sane Aristoteles, si usquam ali, errore labitur. Non enim sal per adustionem procreatur, ut alibi ostendimus , sed cum in corporibus actu inesset, extrahitur. Atque ut ipsius quaestionis iugulum petam quod si exhalatio terrestris salse dinem mari impertitur: an id est cur stagnantes aquae salsae non appareant i nec facile tanta halituum copia, quanta inficiendo mari suffcit,vi caloris solatis educi potest. Maxime cum radii solares fundum maris vi attinganLAAccedit quod exhalatio ipsa salsa neutiquam existit. Nimium vero
Scaliger Aristoteli indulget, ctim asserit urinatores vitreis valculis acuam edundo maris dulcem extrahere. Contrarum non experientia odb,sed etiam ratio ipsa persuadet cum aqua salsa sit dulci gravior Nec dissicile est id experiri, ina quam e fundo haurire bene n-cio vasis, cujus operculum funiculo alligatum aperiatur, cum vas aimum descendit. Quod autem de Zona torrida, Mari Glaciali obtrudunt, facile solvitur. Nam vel major aquae copia in Glaciali Oceano, vel littorum fluminum influxus, ut in Ponte Euxino mi inari Caspio contingit, aquas possunt diluere Sub aequatore Sol ferventior majorem dulcis aquae copiam extenuat in vapores , qui versus polos
recidunt diemo ignorat,aquam coctione fieri salubriorem, quod pu-
308쪽
imT Ouin etiam duinis aqua longa coctiones alleclinem conirpi, inuenitiir iijdem de rationibus unde ergo salila stere q*' initinei pio suae conditionis sale, nitro, bitum bdo marii '' Vias quae . eit, e iam in vapores resolvi nequeat, ne imbutus b obtio non dere relabuntur: sunt enim , it
et Ita et is laceres eant. An salis, nitri, bitumi
i, eas oportue x,' subterranei continenter erum
hi exhalation* ' se aeuutas altides , seu poni, ' hy na non aliunde suam salsedinem, gravita UATU' - deni et uatur, quam ex copioso quo abundat bitui in soporem qn q; causa est eur mare nauseam, ac vo-
'i' in mire uapor multo sale volatili in
initum pyse ' et ' - veni se uti fibras vellicant hinc aer dri fietatur, cul*' 'm sei poti etiam bilem calidam item
dirum et 'di m H in spiti tu salis multa aqua
sceam n drum T UT 'Ari emediiiiii est vel idoneo medicamine '
Vteta et uiam ues num ventrieulus remeer: ndus Aliud tae inm
purgand b μ', oesti bi diate a doctrina praeditus Ale X do vomitum VPet, detrii in tam pilai cui Te majoris ventriculo extractuin, nause
os ea rhedi uecti nauseant. Nec dubium est, 'vin si ieeta effectus ex elidem causa, ac veluti e eo'
in scopulos vehementius impactis ignitae scintillae emicant Q O, vero mare cadavera, naufragiorum reliquias in litora evomadi , virtute quadam secreta kexpultrice non oritur, sed ab Assuum aut fluctuum impetu idem in exundante flumine cernere eli, direfluxus imbecillior in alveum non revehit, quoasortior aestus expulit.
309쪽
io et De ADteoris CAPUT TER TIUM.
De aliis impressionibus tum aqueis, tum aereis.
I. De si multa ex artesio II De glacie, nubibi , nebula, oluvia, rore , pruins. III. De messe ' manna fuse agitur. IV. D niυ e grandine. V. De ventorum natura , causis, essecti bus , acie reliquis impressionibus aereis dissutatur.
Acis tu quidem, optime implici, ut bonum virum,&perurbanum deceta nec quae aliorum est perversitas, Cartesium nostrum maledictis insectaris quin imo per. saepe illius opinioni non dedignaris accedere. Nihil profecto absurdius fingi potest, quam mare salsedinem in suam a terrae limo repeterem clim enim aqua marina ita pelluceat, ut undum saepe videndum exhibeat, terrenis exhalatia De natura onibus non inquinatur. Neque ut putant, salsed qualitas existit, sista quid sedi sale dimanat in aqua exoluto Cum igitur in vellere, vel aren Carie, percolatur aqua, ibi non qualitatem , sed salis spicula deponit. Hinctiideatur aqua maris ubi distillatur, salem exuit quod corpuscula, ex quibus Salti cor sal componitur, gravitate aliqua donentur, nec possint ascendere, nisi puscula es extremum alterum deorsum vergat sed tum facilius recidunt, tinnise instar hirsu in eluctentur. Figuram vero teretem laciculis similem salis cor. hiculor puscula esse sortita, ex sapore colligimus siquidem linguam suis cu- acuta spidibus alte penetrant hinc brutis sal adeo sapit, quod linguam habeant asperiorem, quam inflexibile si rigidae lalis particulae titillant. Hinc etiam sitim excitat, appetitum acuit, quod lingua, ventriculim ii se fibras vel licet. Eandem ob rationem pruritum excitat D scabiem , lis essectus quia fibras corporis dividit, viam pravis humoribus aperit. Quid, explican amabo te, est causae, cur sal a putredine vindicet, nisi quod suis cuspi-iur drbus, bacillis humorem corruptionis fontem, sermentum expellat. Minc caro salsa, siccior durio existi tanam humor si quis remanet, circum salis oblongas a ciculas convolvitur, ne diffvat; atq;his bacillis omnes carnis particula fortius constringuntur. Humor nim motu suo corpora dissolvit, emollit; sal vero humorem vel exprimit, vel retinet. Qtiamobrem qui sale non utuntur, gravem spirant anhelitum, quod sal putredinem arceat. Illud quidem est riabile.
310쪽
i Teonlla cristidis, quae facili separantur, nec flecti possunt,
'et 'i' et seni, ea lore tumque sal in aquam stygiam , seu fortem 'o Dud sommy S' ' ' hi seu Te erigidi, i cylindricis , flexiles, 'βh 'retro sudiorum se eantes efformantur. Minc aqua stygiata Vir DP μ' , - inoluit metalla linguam stringit, sapore est acerrimo. penetrox, -- huc atomi su fit crassiores, ingraviores Enimvcxoc 'optio pondere ad imas partes non dev
m metet aqua in diffuc aeeantes an quia aquae oar Cur falla
sces '' a, i se . . quod earum sapor dulcis demonstrat; et ' et maseii, coepusculancilem Et si credimus Io .ndico vel issime circa ea gyrant, essiciuntque illam maris perspi- Quod enim fluidum est, idem in perpetuo motu versatur, metrii, ansitum adeo impedit, quia motui ullias facilius obse-
nec lum tatio eur mare vix, aut nunquam con ut nami calor salis nativus, inmotus aquae salta concitatiori . , urit congelationem, quae in partium immobilitate confi-
duce Hyperboreum fortasse in glaciem non concrescis liti reo olantia tegitur mare, conglaciatur vel sit Oceanus ipse De MDC
, ut m ecidit, o magnorum fluminum appulsu minorem it sali stoventum Ouid igitur inter aquam inglaciem interesti non cu atque anguillae in naviiperforata existentes, ab aqua sub Te huc rillue inflectuntur' particulae amem, ex quibus glacies
incumbunt serme ut anquillic ne ab eodem exemplo recedam in fluminis ripa exsiiccatae Nec mirum si glacies dura sit, non item aqua; huius eniti partesdam motae sacilius moventur quam glaciei paviculae quiescentes. Quid enim aliud est frigus qulim motus imbecillior
Q od autem aquae corpuscula eam nacta sint figuram ouod longa Ex seu Msi lubrica, sacile a se invicem separem tur sapor ipse nidica: corpusculis Non enim linguain, ut salis cor aescula compungunt, sed leviter allam. com hunt. Accedit etiam quod omnium corporum meatus non aequet lud ponatura eunt; quia certam obtinent figuram , quae quibusdam corporibus , ut calcit arenae accomino data est, aliis non item. Quod aqua madet, facilius exsiccatur,quam id, quod meo imbuitur Si quidem olei partes sunt ramosae, tenacius inhaerent, partes vero, ex qDibus aqua commponitur, sunt flexiles inquam minimo motu excutiuntur. Sed de bis iam alias copios diximus. Nunc longius,si placet, progredia inllr. Ac de impressionibus aeris quid ego sentiam breviter explicabo.Dissi.