장음표시 사용
321쪽
D CRvENT CADAU. Is snt cuius est ratio, an diuersae alii ius, aliquantulum discutiatur. Princisura contemplationis est natura disposis sibi consentanea, ad quam iudicaturbinde facile id quod exorbitat. Naturaeerfectio, cum sit finis proprius, ut rit,l bene sit αἰ- κ αν quandam, quietem ab ciconiunctam. Itaque motus non est, omnia recte sunt peracta, nec motus in-:ongruus si bene sunt. Cum autem honinis functio alia secundum animam sit,lia secundum corpus; Et utraque aut uninseruiat, aut multis, quae sunt instar eius lem Nam&propter nos&propter alio Ilui sunt instar nostrorum, seu alter ipse, Brut quorum vicem sustinemus agimus
in utroque genere secundum naturam o-:rptime constituti perfectionem attingi
mus. In corporis cura, si quae decet, prae isto sint, nutrimur, augemurque natura
larbitrio sufficienter. Animus noticia dis isti plinaque pascitur, ita ut contemplando
proficiat conceptibus smplicibus, seu inuentione Inuenta disponat iudicet. Omnia probes tranquille, si interna era i ternaque fiant ordine persectissimae con- stitutionis. Interna naturaliter habentisil conspirant ad communem salutem con- corditer. Externa, si ad suum quodque fi- nem accommodetur, nihil inferunt vio-
322쪽
3r. AND LIBAVI CONTEM P. lentiae. Cum autem multitudo finiit'
tantum variet temporumque conditio i
nes&modi usurpandi,&alia adeo discre pent, ut accurate cognosci discernique ea necesse sit nec principium intimum coi
sultionis attingat externa sine medio sensus, adminiculi gratia , additi sunt
quibus internunciis movemur couenit Uusna entium, in conuenientium Sensus na D. . turae, seu facultas illa, quae cuiq; partinu triendar,4 conseruandae insita est, conueniens assumit,rclicto in conueniente. Gu
stus discernit sapida, tactus calida, frigida& reliqua, & sic in aliis Ratio ex sensibus
collegit noticiarum argumenta, quae ac commodans ad mutua , docet sine per turbatione, hoc congruum esse illud in congruum, hoc auersandum illud pro sequendum Hoc pro natura illud contra esse, & sic in aliis quoque procedit, vis quid amatae rei pulchium tonum futurumst illud admittit, si quid malum, id arcet. Itaque si quid etiam mali illat uia est, iudicat corrigi oportere ulcisci qui iniuriam, si id res postulet Et seu exem plum, seu facti memoria, illud quid calalios , haec ipsum abstinere in posterunt . possit a simili. Ita ic nata est, quae nihil aliud est quam iudicium necessarium debis quae fieri oportet ut de iusto&ar- quo
323쪽
lo. Itaque sicut logicus aliqui conclM
citra commotionem Vic lentam, in alibise. istum d bc re puniri hoc, illo modo, pro dii conditione: ita sine assectu ratio, qua pientiam vocarunt. Hoc modo Stoici oncluserunt agere debere sapientem. Et uera nec Deus nec lex, quae vera est, ali
agunt, licet homines aut etiam qui hominc loquuntur, affectuum no- Una etiam tribuat iudicio seu actionitu illis, Ut cum furor trit, uitur Deo, qui Durar cillamen per se furor non est, sed iudicium lincerum de aequante delictum poena vis letur autem furor esse, quia non interuigunt plaerique magnitudinem delicti,um sentiant magnitudinem poenae. ania ergo siue interna siue externa comoarata sunt ad hoc, ut simus,&vt benemus quod necessario consequitur conis Ea rari aversio scilic naturam abhorrero sinteritum,&fugere aduersa. Si illa sunt, seu praesentia , seu futura, nam adhae- ret ipsis temporis circumstantia nihil ac cidit noui, neque est perturbatio. Si iualliter enim se habet perpetuo cum On- seruatio sit familiarium pro modo naturq. ii Sihaec vel adoriuntur, vel adortura sunt, laegre habet,&iam asscitur si rerum usu edoctus animus Dicdum placidenta-:llum moneat. Est autem malum omne ratum .
324쪽
AND LIBAVI CONTEM P. extraneum naturae. Itaque primi hinc oriuntur affectus, ex fuga aduersitatu, qua praesentes dolorem excitant, futurae metii alii mus impossit ad se continendum .Euenit autem etiam ut contingentium in b: guttas&deprauatio,&imperitia falsum pro vero obtrudat, instituatur collatici alsa: unde existit etiam appetitus cocita cam ex tior aut depressior iusto. Itaque etiam assectus circa bonii falsum oriuntur,ut cunquis ingenti bono se affectum putans lae titia effervescit,s ex potestate mentis aqpitur. Alius futuri cupiditate seu libidini nimium gestit. Inde sit ut quatuor per lturbationibus primis omnino commo ueatur animus impos, nec recte iudicans huici dolorescit.&metu, gaudi, cupiditates GaEt hinc patet quomodo acceperint hae
vocabula Stoici, quo pacto dixerint ex opinione affectus nasci, tollendosque esse a sapiente, quanquam posteri vocabula commutauerint,&gaudium homonymice appellarint naturae amicam constitu. tionem, qua in se quas acquiescit, aut in ico,a quo sibi bene esse intelligit, quale est lDesideria verum Mabsolutum bonum. Sic deside- , irium appellarunt eam dispositionem na- iturae, qua quis in futuro bono placide,5 lsentit: siue id sita cum ρκε Et sui ipsius ad
omne aeuum, siue ex certa alterius veluti abso-
325쪽
D CRvENT CADAR Irbluti boni fiducia, ex qua oritur virtus
rae spes vocatur. De verbis non pugnan Spes in Piritim est, si res constent. Cupiditas asse. -- inuosa est animi impotentia quaedam C UM sturo bono opinato Gaudium est ani Gaudiam. tii in cotinens affectus ex bono falso prae-inte. Nec refert si qui videntur etiam exriboni seu praesentia seu appetitu va- de commoueri , veluti si quis πληροφορια adam promissionum diuinarum quastea ignorauerat, immodice exultet,inichil alienum committit, si non exorbitet peregrina, terminos rationis egrcssus, eluti ij, qui etiam ad impudentiam pro-untur. Illa autem commotio apparet
tra ordinem esse, siquidem fallitur spe- antis iudicium, dum non aestimat bonitentis praecellentiam. Sicut enim non gnoscimus illam πλε te φοειαν, quam nara integra requirit ita nec illam qua uis ad verum bonum seu praesens seu fa-surum agitatur. Itaque virtutis verae ma. '
lii sumus aestimatores, ut Dauidis uxor Re matureitctius Petrus bonum esse sentiebat cum Christo, Moyse de Elia in illa ilice diuinalesse, qui tamen recte iudicans, illud non lignoscebat. Non capit haec nostra con-lstitutio illud ο ἀλκεις ἐθωον. Si quis alius falso bono sinitIiter mouetur, is asscitur, di decorum excedit. Quae dicta sunt,breuiter
326쪽
E cii mori uiter ita colligamus. Quaecunque in notis ἐρ iam veniunt, siue denuo accepta, iue memoria aut phalassi recepta, disponer animum ad affectus possunt. Sunt auteta vel νοη1'm vel man, diu Et haec ves lentilia pro prie vocata velim proprie, ut quae seu suo, naturae assequuntur. Omnia aut cm conpus sirin ut animam mouent. Est niti affectus passo corporea Mouent auten
vi boni vel mali opinati, idque aut quis attingit ipsum, qui mouetur, elabu, cuia ratione temporis praesentis, vel futuri. Praeteriti enim recordatio est, aqua si sit
citatur animus, aquam nouus motus es
itidem vis r sentis aut futuri boni seu maili exprimus, veluti quem poenitet p. ccassi se ei poena sutura vel praesens succurrit quanquam possemus dicere istam assent
ctionem se ex vetere renouatam, velut
ii qui ex memoria depromunt olim conditas imagines. Itaque tempora simili ierunt,4 affectus non idem te similis.. trimi Porro ex bonis malisve oriuntur cardinafu- es, seu primi affectus quatuor Sicut benne videntur iudicasse Stoici Duo ας ὁ
ς, duo τῆς λι- , seu duo grati, duci ingrati Grati quidem laetitia, quae est alifectus gratus, ob bonum opinabile prae: sens Et libido quae est affectus gratus, bono opinabili futuro ingrati vero aegri tudia
327쪽
iritudo quae est affectus ingratus ob ma-
ritus ob malum initans. Ex his aduer-ntur sibi fugae, prosecutiones fuga sic.
i*ηxi di prosecutio praesentis, ut laeti-
.in aegritudo fuga item seu auersatio uturi,&prosecutio futuri, ut metus&li oldo. Hi affectuscum non ob proprium, num malumve sunt; sed ob alii num,
triant nomina. Laeticia cnim ob ma am alienum dicitur em υρε νεια si qui Epichare in id futurum est, si praeiens, licitur ma uolentia. Si bonum alienum, congralatio est, aut delectatio, quanquam Cir Gisgra uia roni, Delectatio est quae delinit ani tatio. tumum suauitate auditus. Si futurum,com-
ia uni nomine solet itidem appellari. Ira- ilamur enim amicis etiam futura bona. teritudo ob alienum bonum est invia Inuidenti ientiaci ob alienum malum est miseri cordia. Nec hic nomina discernuntur temporibus, nisi velis commiserationem, condoletiam, aut simile quid dicere Me- .us ob alienum bonum variat. Si enim inde est, ne amittat amicus bonum, cadit an glassem aegritudinis, vocarique potest solicitudo, quae Ciceroni est aegritudo cu Solici A. Mogitatione: si, ne adipiscatur inimicus, ad inuidentiam,vi obtrectationem male uoleutiamque recidit.
328쪽
I A. Libido alterius mali ira est, siquide
οὐών , est futurum sin praesens, vocatur Odiui il
quidem ira cupit inferri, odium cui tolli Et cognatus hic affectus est,imoc incidit aliquando cum inuidentia,& coiis
tenatu Cicero vocat iram inueterata h
is, Nam non procul ab ira distat. Porro aiis mas affectuu genera non raro ali consequii
auuminem tur, non raro ipsa gradibus discernunti consere Πρ saepe commiscentur. Ex libidine nascit: amor, qui fruitione boni amati tranni latitiam. Ita Horatius inquit: uLudus enimgenuit trepita certamen, a Ira truces inimicitias O funebre bestum. Mamuis Metui etiam non raro succedit odium i rem GPhil quod abit in tristitiam. Omnino variaebb. a. Tho affectuum coniunetio, successio, misti οργη Amori aduersatur odium,& quadam cmiηΠl nus etiam ira Solent autem disparata v. care cum unum opponitur multis,etiam Ues illa contrarium participent. Itaq; in xl, si nostra diximus affectus hos inter sedisti paratos esse. Conueniunt autem gene Cur libidinis, quae aliud prosequitur Metur ps irae aduersum posuimus paulo remoti ex sententia autorum. Cum enim libidmetui opponatur, Mira sit species libid ita nis,speciem aduersam pro genere arripu
329쪽
De aestv ENT CADAV. sisere, sed modis, Maliis argumentis,uel sine subiecto occupante di itingui id quomodo appellauimus cupiditate ni
orem boni, cum ira videatur mali in . .
endi libido esse Scimus cupiditatis 'cem accommodari ad partem animae ationalem, quae vocatur' λιμ et Sed i hoc scimus interdum promiscue usur- iri eandem sicut voluptas accipitur Vi g. Vnd libidine. Verum hoc curent gram me με rat'
atici. Cum autem qui alteri malum in rre cupit, simul satiet desiderium suum, bis, hoc ipso facto consentit, gaudetque. lleo quodammodo ira libido boni est. γλ
eminem enim libet male pati. Quod ii dicunt iram compti sitam esse ex do diu ancoria orein cupiditate, id nos vocamus con Hs inctionem , seu duos allectus coniun- hos, aut ex se natos cum interitia libido lenus sit irae,ritiae nascitur ex praeconce- to dolore, quem intulit offensa seu in uria. Et solent autores disparare aegri
j ludinem clibidinem huic subiicientes.. iram, illi dolorem. Itaque dolor pars triem equit esse, nisi quis totum affectu ni con-
lusum vocet cui tamen accedunt odium, aetitia, iactatio imiles. in die is non , 1 his, M. naultum dissentiunt ea quae Aristoteles . res aris sit. Definit is iram ρεξ τῆς αντ λυ-
330쪽
3aΣ AND LIBAVI CONTIM'. te doloris reponendi, quam definitioii nem Philosophus Dialecticam vocat: aliti: a μ' . ter physiceita οργη Γ τέ- τῆ πελ νυ lG ιυματω hi Θερμου quibus verbis attingitur materia cum motu quodam, sed generaliore iusto Alibi ita Ira est appetitus apparentis ultionis, cum dolore proipter apparentem immerito vel in se, suos contemtum Hic appetitus dicitupro libidine; Et commotio irati, consta in ex pluribus, describitur addito dolor cum causa ita ut detur Rhetorica desse ptio potius quam definitio. ri cρ- Haec causa videtur esse, cur posteriori , iram composuerint, nempe Aristoteli iudicium secuti sunt, quanquam non ei
x et ι παντος descriptio, cum non ob cortem tum solum hoc est, despectu detractionem, contumeliam, quae sunt parti contemtus, sed&ob alia commoueanti irati, de non raro ob sua facta. Dum qu
ait iram esse dolorem quendam ob notassecutum id, quod petitur, videtur ip
non solum contemtum agnoscere No raro enim fatui quidam suciensent cbus quoque inanimis, non succedent bus ex voto, ut vento aduersanti Appiret autem Aristotelea fluctuatio, dualmodo dolore desinit iram, modo appC, titu cum ille nascatur ex suga, hic erros