Quaestionum Vitruvianarum specimen ...

1쪽

DISSERTATIO INAUGURALIS

OUAM AD SUMMOS IN PHILOSOPHIA HONORES AB MPUSSIMO PH1LOSOPHORUM ORDINE M iENN

RITE IMPETRANDOS SCRIPSIT

GUALDEMARUS DIETRICI

3쪽

PARENTIBUS CARISSIMIS

5쪽

Quicunquo in Vitruvii deos do architectura libros studia

contulerunt, Vix in altera quaestione, quae ad Vitruvii opus et personam pertinet Viros docto eum antea tum proximis annis tam laborasse et desudasse sciunt quam in tempore, quo libros de architectum eum scripsisse et edidisse putant, definiendo; neque minus constat eos in sententias mirum quantum diversas discossisse si ne falsis quidem et ineptis argumenti peperciSse. Quod cum perspexissem, ipse quoque in ea quaestione studium collocavi eamque hoc quaestionum Vitruvianarum specimine neque Specimen solum est, sed caput omnium quaestionum Vitruvianarum - ad finem quendam perducere conabor; re autem ipsa hoc ipso tempore mihi videtur necessari retractanda SSe, cum unoquoque fere proximi decennii anno aliquam dissertationem doctam in lucum prodiisse VideamuS, qua aut nova sententia profertur aut oblitterata denuo commendatur aut in-VetBrata et vulgata opinio stabilitur, ut multi dubitent, in cuius 80ntentiam discedant. Antequam autem ad rem pSam accedo,

breviter mihi narrandum erit, quinam viri docti adhuc egerint de tempore, quo Vitruvius scripserit, atque quibus argumentis illi usi sint Quod si quis miretur, duae ei res sunt reputandae primum quod Vitruvius neque ipse perspicuis verbis dicat, quando vixerit, neque imperatorem illum, cui opus suum dedicavit, ita alloquatur, ut omnis de eo dubitatio remota sit, deinde, quod nulla veterum scriptorum testimonia exstent quibus tempus, quo Vixit et scripsit, certe definiatur. ii

1 Sunt aut- ωstimonia pauca: Uin in indicitas l. l. XVI, XXXV XXXVI . H. - Fronti de aquis . . I 25 - poli Sidon epi8t. IV3 5. VIII 6, 10. - Serv. ad Aen. V 43 ageig. Schol in Lyc. ms. II p. 919 Mulier cf. sinesii var lect. l. III p. 118. Vitr. VIII 3).

6쪽

Quare cum memoria huius rei ab antiquis scriptoribus

tradita non esset, argumenta ad aetatem eius cognoscendam ex

ipsius operis accurata interpretatione petenda erant. Quod primi videntur fecisse codicum scribae; etenim si oleno, in Viro litterarum Vitruvianarum scientissimo, fides habenda est, ad extremum codicis, qui nunc Venetiis in Bibliotheca D. Marci asservatur, et pertinuit olim ad Cardinalem Bessurionem, leguntur haec Decimus et ultimus Vitruvii Ollionis peritissimi et loquentissimi Archilocti Liber de Archit0ctura ad Caesarem Augustum faelieissime exigit. ' Itaque in editionibus quoque antiquissimis, quae talibus codicibus nituntur, hunc pleniorem titulum legimus namque in oditione principe Sulpiciana anni fere 148 hanc exstare olenus testatur in inscriptionem: L. Victruvii ollionis ad Caesarem Augustum d Architectura Liber rimus; atque eadem verba leguntur in editione altera Florentina anni 1496, quam ipsam inspicere mihi licuit. Ex illo igitur tempore inter viros doctos plerosque conStabat. Augustum fuisse illum imperatorem et Caesarem , ad quem Vitruvius libros de architectura misit, neque huic opinioni Stabiliendas deerant argumenta ex ipsius de se verbis aliisque testimoniis non sine iure collecta. β Errat autem Claudius ferra ultius, cum dicit: ' Quel quesulas outent uel est ΓΕmpereur a qui Vitruve dedi son iure, parce u 'il 'yapoint 'adresse dans es anciens exemplaires, qui Omme Auguste, Philandor estant te promter qui a intitui cet uvrage

2 Exorcitationes Vitruviana secundae. Patarii 1739. p. 157. n. 10.3 de codice of exerc. Viu primas Patavii 1739 p. 130 Scriptus est

XV. Saeculo.

4 l. l. h. 157 n. 10. 5 voluti haso Vitr. IX praef. 16 s de celeberrimi Romanorum

seriptoribus locutus et nobiles poeta enumorans tantum Ennium Pacuvium, Lucretium memorat. VIII 3,25 dicit so cum C. Iulii Masinissas filio coll0quium habuisse, unde apparet temporum ratione habita eum aetate provectum scripsisse. f. errauit e dicitures d'Architecturo de Vitruvo corrigo et traduit nouuslismontis Francoi ave de note et de figures

A aris 1673. p. 1 n. i ad praef. Q.

7쪽

Augustum. hilando enim non primus hoc fecit, quamquam verum est eum in Vitruvii vita ex ipso opere collecta, quam annotationibus suis in Vitruvium praemisit,' hunc Augusti temporibus adscribere. Jure igitur erraultius propter hunc errorem a Meno l. l. Vituperatur. Quod porro dicit olenus Min annotatione autem eadem scribit Permultius placer aliquibus Vitruvium it libros suos nuncupavisse utinam illos aliquos nominaViSSet, quorum ego notitiam invenire non potur , haec Ρ0rraulti verba in eo xemplari anni 1673 non inveni, unde suspicio mihi oritur olonum errauitii librum emendatiorem et auctiorem anni 1684 manibus tenuisse, qui mihi praesto non est. Sed utut est, si erraultius recte hoc animadvertisset, , placere aliquibus Vitruvium it libros suos nuncupavias appareret sententiam illam nuperrime denuo probatam, qua Vitruvius Titi astati attribuitur, perantiquam esse quamquam cum haec sententia oleno, litterarum Vitruvianarum, ut ante dixi, scientissimo non innotuerit, errauitii verba in dubium Vocare licebit. Quantum ego rem perspicere potui, Vitruvium opus Suum Augusto dedicasse aperte iam inscriptione indicatur ut in editionibus primis ita in edition Arg0ntora tonsi anni 1543 M. Vitruvii viri suae professionis peritissimi de Architectura libri X ad Augustum Cassarem accuratissime conscripti Lugdunon si anni 155 2 M. Vitruvii ollionis do Archiloctura libri X ad Cassarem Augustum e. q. s. ' in versione Italica Ciserant' Νovis Comis a. 152l in praesations Augustini Galli ad Franciscum Valesium). Atque si adiungimus etiam hilandrum Baldum, ' Olenum, sinestum, orcurialem )7 Guil milandri astilionii Galli civis Romani in decem Libros M. Vitruvii Pollionis do Archiloctura Annotationes ad Franciscum ValeSium. Roma 1644. 83 olini exorciti. Vire. I p. 43 70. 9 Stanfido in edit suas praes. Limia 1807 p. XVI-XXI. Olen. l. l. p. 28 sqq. 10 M. Vitruvii ollionis vita conscripta a Bernardino Baldo Urbinate. cf. Glan. q. l. II p. 151 sqq.

11 Glon. q. l. p. 157. n. 10. .

8쪽

- A hanc sententiam probasse, statuere licebit eam illo tempore per-Vulgatam et tralaticiam fuisso, etsi res ipsa ferre potuit, ut non deessent, qui aliter sentirent. λ' Sed certa eorum nomina ut afferre possem, mihi non contigit. o lenus igitur postquam scripsit anno 1739 l. l. plane existumo veteri communi quis permanens in sententia Augustum fuisso Imperatorem illum Caesarem, cui Vitruvius suum de Architectura opus nuncupaVit controversia de hac re diiudicata videbatur esse. Ρaulo post vero Morgagni vir doctus denuo eam exeitavit; λ' collato enim loco quodam Strabonis cum Vitruvio ε in epistula ad eundem olonum scribit sic: sic haerere me fateor ut propemodum suspicari incipiam aut ea, quae modo de Ra-Venna descripsi, non esse a Vitruvio, aut, si forte sint, non hunc libros suos Augusto, sed contra ac plerique, nec in Θmultiplici ratione creditis, alicui obtulisse posteriorum Imperatorum . . . . exemplum igitur ad confirmandam Vitruvii sententiam a Ravenna maxime petitam non scriptorem AuguSto coaeVum, Sed aliquem potius videtur indicare, qui posteaquam

Claudius amplam illam .... portam . . . . murOSque RavennaΘdederat, tunc demum vixit, ius is Vitruvius, quod alii eius librorum loci minus crodibilo mihi faciunt, sive alius fuit, qui

Ravennae exemplum in ora addidit codicis sui, unde postea inter Vitruvii 0rba translatum est. um igitur primum Vir egregius et doctissimus, cuius auctoritas apud aequale magnis erat, argumentum grarissimum sibi invenisse Visus est, quo paenΘinvitus Vitruvium posteriori quam Augusti aetati adsignaris cogeretur, nisi glossam in textum eius irrepsisse statueret.

12 Staneideri l. l. p. XI. B. Gallani, l'architettura . . . colla tradu-Zione taliam e commento. Napoli 1758. vita di . Vitruvio Pollions p XVIII st . 1. O. 1.13 Opusc. misc. Venet. 1763 II p. 32 in epistola ad archionem Polenum: In Vitruvii locum ad tempus quo scripsit, attinentem ... epi8tola.' 14 Strabo V p. 213 d ἐν δὲ τοις ελεσι μεγίστη ἔν ἐστι Pαβεννα

ξυλοπαγης λη καὶ διαρρυτος γε φυραις καὶ πορθμελις δευομένη . .

Vitr. II 9, 11 est autem maxime id considerare Ravennae, quod ibi omnia opera et publica si privata sub fundamentis sius generis habent paloS. cf. Schneide ad II 9, 11. II p. 149 sq, qui antiquam sontentiam recte defendit

9쪽

vixisse si illi imperatori opus suum misisse magno argumentorum numero prolato contendit Sed argumenta eius accurato examinata omnia corruerunt; satis enim ea infregerunt et

dobilitavorunt viri docti Hirti')st Marini hyi ego quoque postea Occasione oblata nonnulla argumenta, quibus probare studuerunto ille ut alii post sum Vitruvium Flaviorum temporibus Vixisse, si omnino memoratione digna neque prorsus inepta sunt, strictim refutare studebo. Sed do Hirtio et Marinio plura verba facienda sunt; etenim cum antea viri docti satis haberent statuisse Vitr xium Augusto libros suos misisse, illi primi accuratius perscrutati sunt, quonam tempore sub Augusto ScripsisSet Atque Hirtius duo orta argumenta sibi invenisse visus est, quod Vitruvius et aedem Quirini memoraret neque theatra

Balbi, Marcelli novissot, cum de Pompeii solo theatro lapideo Verba faceret aedes autem Quirini anno a Chr. 49 incendio consumpta Di 4l 14 cum postea ab Augusto refecta Mon. Anc. 4, 6 lat. et anno a Chr. 16 dedicata osset Di 54, 19. atqu0 Balbi et Marcolli theatra anni 13 et 1 exstructa essent, sequi Vitruvium intra annos a Chr. 16 et 3 libros do archia

tectura composuisse et edidisse quae sententia etiamnunc apud plerosque Viros doctos pervulgata est; sed num stare possit, postea videbimus. Quamvis enim acute excogitata esse videatur, tamen multo magis laudandus est mea quidem sententia Marinius, cum

dicit t. l. p. XV sq): Duo in Vitruvii opere tempora distinguenda sunt: unum scilicet conscriptionis et dedicationis alterum. Ex hac temporum diversitate ratio peti potest explicandi, cur

15 Tho Architsutura os . Vitruvius Pollio Translate froni insoriginal latin by R. sinon iandini 1771. 0pet. 1791. Librum ipsum inspicere mihi non licuit. 16 Wolf, useum de Altortum-. I. p. 28 Sqq. 17 in editionis suas Roma 1836 praefatione p. IX-XIV.

10쪽

Vitruvius monumentum quoddam eius aevi omiserit, dum aliquod posterius memoravi Fieri namque potuit, ut, cum Auctor integrum Opus scriberet, ea nondum exstarent et sequenti tempore, quod inter peris conscriptionem et dedicationem inise cessit, aedificata fuerint; ideoque cum sua volumina Octaviano ederet, eorum alicuius tantummodo vel suo iudicio dignioris vel magis in rem facientis mentionem tunc addiderit; quod praesertim factum videtur in descriptione Basilicae anostris ubi Augusti mentio est ea namque deScripti parergon apparet: manifesta insuper eius addendae ratio est, cum de aedificio ab Se Onstructo res sit, et in quo describendo Augusti templum alibi non nominatum refertur, ita ut eodem tempore Auctor et Augusto et sibi per eam additionem gratificaretur. Quae Verba, quorum velim recorderis in fine dissertationis, mirum in modum congruunt cum eis, quae ipSe inveni iam antequam Marinius mihi innotuisset. Apparet autem ex verbis eius Vitruvium ei videri scripsisse primis principatus Augusti anniS, . . ante R.

27 id quod ex verbis ius de basilica Fanestri iure colligero licet, atque aliquanto post demum libros additamentis auctos edidisse. Quod vellem viri docti non neglexissent. Quamquam iam paulo ante eum nonnulli viri docti in Hirti sententia non acquieverant et quaestionem illam denuo

instituendam censuerant; sed cum Sach si usi' argumento quodam niSUS, quo nos quoque Suri sumus, contenderet Vitruvium non OSSe OS annum a Chr. 30 scripsisse, anno 1828

Chr. r. L. Schullgius in littoris ad Gosthium missisi' libros illos sub Vitruvii nomine pervulgatos decim p. Chr. a culo ab archiepiscopo Gerberi scriptos et Vitruvio cuidam suppositos esse statuit criminatus autem est auctorem illorum librorum non architectum artis, quam profitebatur, peritum, Sed falsarium et hominem ignarum esse, qui ne ea quidem HS quae suae arti essent, recte intellegeret, sed multa falsa et