장음표시 사용
11쪽
Deqiiaestionis sci)ιu quaret minuam rerum nomine multa veni
2Ο. Adeste tertur omnes a quos penerrare ρossunt hae voces nos aeq&ad res tam Communis desideria, tam certillus, tamque amoenae
facilitesis squalem hic promitti auditis, ipsaque mox lenieti uitia ostentare incipiet mentis asserte attentionem, alacritatem, fidem, qualem ad res tantas conuenit.
De omnia, quid sit illud, qnod RES HUMANAs
vocamus, videnutim ut ne incipi limine, si alius hoc alius illud intelligat, dissidere, hoc est non inte, . Iigero nos incipiamus. a. Multa quis)pesunt, e quasi in ta , quius πιν--δε circumciseri'qua binoi nen inui, aut nos eas bis. Quorum tamen quaedam ne certantum nos i in ut cor poris umbram alia vero impedimenta magis, quam adiumenta, ct e abesse salutis nostrae foret quae tamen incauti nos Depe . tanquam pars nostri essent, respectando, di in deliciis habemio,
decipimur noriint sapientes Proprie tamen I, EXIItimamus Itaque res humanas proprie dueudas esse illas μ- ''o stibii tio, , Ibd omnes, quae adμbbmisatem naturae huma vaeste iant. Ca
tera enim Mae cum Mntis habemus communia, eo ipsi non Propria nostrassint, quia communia cum illis. Ergo bona licet, inferiora tamen bona sublimioribus nostris ommnino subordinanda. Nempe illis per quae a brutis disserrimus, imo per quaesit per bruta eleuamur. 4ul sublimitatem E attollimur.
su, hi; E Xmpl. ' horologium ferreum . quod si quis niluamentici iij. Visum inspiciat, non inde finem de usum eius examinabit . quod siserreum nam securis, culter, d clauisa e ferre sint simpliciter quod rotulis constet nam&molendina 8t currus, alia rotis c0nstant sed quod eo modo subordinati Milivescem sint ubiculi, vi moto uno molixantiircaetera m tuque
12쪽
at , si Manae quid ni. tuque illo temporis intervalla maioravi minora, de lanent. κeo demum temporis mensurandi est instrument- cinnesialet, quidq; eo pertineat essentialite facile deprehindet. s. Similiter igitur qui ex rio alio ne hominis clam aliis crea Ita hominis. turis finem eius, Nadtiliena naedla dePrehendere volet: non
primario, quibus honio metallis clapidibus, stirpibusuel bruatis, similis est; nempe quod generatur crestit, nutritur, mi uetur, sentito sed quibus illis omnibus praecellit, considerabit: demumque praerogatiuam eius in conspectu habere poterit.
6. Praerogatiua igitur nostra prae brutis non is maiori aliqua eo o-Cri 'prae νι conrinnitu e . at meliore pastu deliciisve con dita sed animae prae-- ς ε eminemιa Corporis Quippe elegantIa, agilitate, odore, Vivaci eorpore, re late ventri qued senilium oblectamentis Animantes nonnui biisque eoriae hominem longe luperant: honio autem etiam corpore mon- por--λstroso, tardo, debiti, valetudinario, moribundo, commodis doniq; dc deliciis corporeis innibue destitutus, homo esse non desiniti Seda Minest quod nudi alii visibili ereaturae imago edinam te.
uui IaEt quae intellet tu rerum,seu ratione, constat ἱ-arbitrio rerum, seu voluntate exsequutoria denique in res potesate, Ii osti ult 3ribur ope inrat tuis, rιl 'ui fuit se e extendentibiu. Qu)cquid enim est , intellectu isti milito lubilcitur is quicquid bonum est , electioni eius subordi ratur di quicquid possibile est, facultatibus sius subproportionat t.
s ita id esse . quis non in seipso experitur 3 quis non in siis Aulimento
animaduertit quantum ad rationis vim, omnis certe homo, tura icire desiderat. inquirim scire quam plurima; - 'sso,
mnia. Ee deniques ire ere, ne fallitu Deceptionem si qui derro si antellectus, intellectus sal,q uantum potest, praecauet nec errat, nisi inscius veritatis da et inuitus. Atque si errare se suspicatur , aut ab aliis errori insit Κη xv rex pς , mulator, aegre abi esse niit Tam conscius/b V humantuam min, ignorantiam 1 errorem sublimitari naturae suae mouisonuemre. Intellemis itaque noster, naturae instinctu rerum notitiam dc veritatem ambitis. Volunta in is unosis data est 'quid M. ιι ρ mram r. ai, sunt,ene u optat omnis homo: rnade habere, dolere, angi, trepidat, boni ven xxi c& iras , test isti gu. Contra autem quicquid bonum est, illa VP μ' Parte blande a fioere potest, suum esse optat subtrahi sibi aliquid aegerrime permittit. t quidem optat vera bona fucatis delud in iuriam intersutatur. Et opta Ilae' esse bem risoau moncm Er orale
13쪽
ut urittim horret insAuum quiddam antii l. nr. Ita varia bona vera boiana, sitie fine durativa bona, humanae volunέ-tis proprium sunt obiectum. o F euiine io Potest, denique is ref eamque exsequori tum , quora operunxς μ' bis russe, j. hi rama, αυρο mi Nerpetu re Hur. -- - μquut ς ε risuis inuentis nostris imp/--- , nos creatoris nostri omisy ' ' γλ iisti nec adhuc fit is est, praesertim in vividioribus naturis, antum non nouos Orbes semper machinantibus. Prorsu torpere non conuenis sb credit humana industria. Ideoque semper aliud ex alio struit nec finem reperit, hic etiam infinitae cuiusdam delectationis irretita illecebris. Ita res Mesentes regere, noua Abi ad
piacitum ver ac refingere veris, reb- remor ominari, iamvirare naturaeosanabile studium est TH igitur'' Putamus ergo consentiendum nobis hic ante omnia essenii ne ς0R' oinrubus sublimitarii humo . RADICES es tria L, -- -
E quibu tri Ex auiditate veri nouem/ρ-OS HIA; quae est sapiembus pr0μςRix tiae studium; Ex Asiriri boni ,--i M RELIGIO; quae est summi et dabis boni cultus miluoque Excupissitate reiadarbitrium otenter P τ'' hae, M imo in tu nou H POLITIA; quae est hominum, perpo tuo varia machinantium inordinem talem, quo se in operibus Mus
non impediant, sed adiuuent, reductio. Tria hae sun Γνι haeri Philosophiam, Relimis nem , Poluιam se tria snmma '' hontinum ερποι reliqua omnia prae his duntaxat π ζεσγοι, fatis seηdi
i m nescit eminentes in L EO virtu es celebrari tres ' Poenitentiam, mi coiadidit S conseruat omnia se sistentiam, qua scit , videt, providet gubernat omnia racbomtatem, qua sanctus estu seipiis, ii is stitiamque S misericordiam exercet erga opera sua omnia. Hrytim ergo,iνtutum characiteres Piso imagini DEI pisi esse impressos,necesse est:
at quessent, exstare quo=ue. Nempe ut quemadmodum pos omnia
videt, icit, intellisit: ita imago Do homo, in 'eculo intellectus sui rerum circumterens imagines, tam unde veniant, quam quo dc
14쪽
qua tendatu omnia , perspiciat. Et sicut DLVS bonus obsanctus, purusque ab iniquitate omni ita imago eius, homo, bolutatis diuinae existensaemulus seque ipsam undique seruans puruin, ut virtutes annuntiet eius, quem inter creaturas visibiles reprae . sentat visibiliter. Debique sicut DEVS potentia sua ad beneplacitum strum regit omnia ita homo iis quae sub se habet, dormnari sciat potenter aliter imago DEI dici titilla tentas meretiar. s. Ea lem eνta inuenies , somnia ista, cum quιbus homini eommer sum:
eium es, aut se potest consuferes uae ilia omni, omnia quae infra 'Lihi se ei case , suprase, habet. Intraje habet creaturas visibiles omnes, de Eliandum ruippe sublimior factis omnibus circa se homines, eiusdem , id imassam ignitatis sMi as DGM, creatorem omnium omiseris Π inferisinis creatur φι-s--ni commercium dinminerosin: omnia sibi seruire cogat. χ'd fieri, nisi omnium d singulorum
fines ad quos sunt is rationes per quas sunt; c modo quibus domari, ad obsequium adigi potnant, intelligat, non potet . Hi ergo sapientia opus, cquae sapientiam venatur Philosophia. Cum coaequatili Di hominibus quale est homini commerciam I societatis vicum omnibus hominibus rationatiliter, placide, iuste, conuersa- ri sciat consilii, auxilii, istarii mutui cause. 5 ergopositi opuι. H. mre id, DEO creatore, ch πιπι γγοι creaturae comet mercineus potest subiecti in , reuerentio,=Huiaeque intimae'. ut illi perpetuo iunctus, suauiter bonitate eius perstui'utat, hic, di in
aeternum quodreligione opsu. 36. Et annon homini a ramo saram o ια hae triademandata fuisse a Quod o- νιdι nuis creatus enim pater noster, Adam, iussus est creaturas sten siit
speculari, nomina singulis indere, dominarique quod biisse- 'φ': Σπφρbanasiinitis. H.is. Mox illi additum de latere adiutorium, Eua cum mandato multiplicandi sese, donec implerent terram: -----asori ει- fundatis est Tandem datum de abstinendo certo fructu mandatum, ut dependere se sciret a DEO; quod ringi in est I Et cerrum esse putamus, nurum sub coelo reperiri geη uid Σαώ
tem , ciuιtatem, domum nauam quoque repertam muniri aetatem omnibulo nonIVientiae , politiae, religiona aliquod viaeresi studium tenueria istis.
15쪽
cori in nim Iani si animos hominum sigillatim detur insipicere potest ς' μ si certe muti quisque stres hi diuuaitatis charalleres, Neu Uelo minari, vine Marii tefrui aeterna, delebiliter naturae humanae impressis, esse patebit. - - hominiisse oportet, a---ur, s -- 'ises re magis, quam o seruia --λε, qua mi- or erreligionem ornu colato uiam, quam aliquam; h. e. μ- numinis es beatitudine perpetua carere velit, quo frui. Nam tametsi quandoque monstra eiusmodi reperiuntur, poenam tamen suam mox secum trahunt dum tanquam aborti ui&demneres odio habentur, tum aliis, tum sibi ipsis tandem. in lino in ipsis I9. Sin&illi Omnes, quos seu nalcen diserte, seu educati.
eximi Mihi onis desectu nihil didicisse seruosa mancipia sectus esse, mil- μῆς - - inritae vimite vera ornari, contingit, quid inseparabiliter humanae naturae conueniat testimonio sunt, dum eos sui pudet ignora Mosen irrime, visis Oedari, apud EVM,Ahomines male aud ν , omnis humana naturi erubescit. Ideoque inscitiam suam imbecillitatem luam , visi a sua occultat si potest; si non potest, excusat culpam a se in alios, aut infelicem suam sortem transferens.
Sine hoc quidem datur, quibuscunque etiam falsi sycoloribus ex- eusare, quam aperte aliquida sublimitate naturae humanae alieniam agnoscere, auult niuit ma απι πιν ρη--- - ' πιδε νιν ionem' divi, re in vero in ii glane, participor, bone EVS, quam sibi eo nomine ρωent quanta
zmhνς ς ς - 44 tantum dii videntur tam blande incit humanam natu
ram , Osiere potentia i pollire sapientiis pollere sanctit ire e seu Vere seu falses mauult ei)lm circa haec errare I m humanUS animus,
quam diuinitatis illos in se abnesare characteres: ut aequiparari voluptas alia nulla possit. 8 Praesertim a. i. απι- vero generosior ob stirFrisin, ut plus eaeraris δειαν--νς -- aparticiperetnMura: - Modini 'tentiae, Historia/,abiorum/Minyx Vi tibiant, τι - Mnemque reperis humo H. Quod exemplis i finitorum, pro adipiscenda potentia, eruditione, sanctitate, niis.lis curis, impensis, laboribus, vigiliis, vitae ipsi, parcentium
t mortes enim etiam pro libertate vel gloria, pro religione, imo et pro scientia, sese emaciando & vitam illuc impendendo, ala se ter subire non trepidant latis conitar. Et in aemu . . Accedu, quod ver rudem tribin humanae natarae misentiis, lationibus ir tantae Anti uenere huma, Mini lationes ρα-- - νει--, -- ας iam est. Quis enim pro rebus quas in itis habemus co
16쪽
Inun es, vita, forma , cibo potu , voluptatibus c. integras concurrere nationes Vidit lis aemulationum ais imperio, de scientia, dereιgιone , plenus est mundus. . Viri aliis praeem debeant,
viri melius res intelligant, viri gratius Eo serviant, ab exordio rerum humanarum concertationes fuerunt inter secietates
politicas, philosophicas, religiosas nec aliter hucusque vid Eequid in obsecro cogitandum nobis relinquitur, quam
Minos i aetern- in nobi posuisse , potentiam magnam, sapientiam summam , nil.etem aeternam Uitio quidem nostro tam periclitosse politias, philolisphias, religionesque collidi certum est ipsae tamen perpetuae illae, coerceri tam impotentes Di illi Ones, quo nos
coelestis impetus trahat ac rapiat, attendere tamque delicata IIIa dilem nostra bona, 'non, u/m, religisnem sensinque proρrios, vere, per excellentiam nostra esse concludere nos cogunt hae ais. za Domin exi Mammaenostrosol,lare traii ,-- res humanis res magna sub quarum umbra totum ι---gram Vrseatur, hi sti sophiam religionem, ' πιπι Videamusiam, quos λήν arbores mi=ὸ ibae parturiant24. Vt diuersae arbores sunt, sic additae 3 ferendos fractu ris natae omnes lamen bono i ii flues, salubres, v tae humanae
prorsiis necessarios, si in sua spectemur idea Nam philosophia Pisilosophia memis lumenquariis, sapientiam cuius beneficio inter omnia, quae Ἀ- --; usquam occurrere possunt, oculati incedamus. Potiri scistatu ο, α -- huminetaec vorasiam inrenaeir utquotquot habitamus invuum,4 nigne ac placide habitemus nullo alii alios assicientes damno, omnes auxilio it solatio mutuo. Religio demque Numinis uorem am Resigio numiabit satagitque deuincire homi es DEO, 6 DEUM hominibus aeterno foedere, pro impetranda interna, conscientiarum pace participandaque post decurium vitae huius aeterna cum DEO beatitudine, . Ita haec esse, trinoque ill udistrinori susus quaeri, non-- co m. λι- ro esse aut ambi erepo ι res emis in iis retae Nec igitur ambi- go 'gat id, quod rerum humanarum nomine ponitimum insit inrisiis hibui, ... num sit, considerandumque nobis in tota hac consiliatione maxime veniat, eruditionem, religionem , politiam esse utpote quae omni
hominι, semper Ubique i ita eonueniunt, i separari nequeant, sex homine facere veli non fontinem. Et ad quae tria o ta hominum res Una rcferendasunt , t partes minore Iolem ad maiores ' illisque 'b
17쪽
re potet . Ei, 'itire ' quaeque has quaeruns , tuentur , propagant , PHILOSOPIIIA in M,C RELIGIO , POLITIA. cui aliter videtur , resque humanas aliis rer, accuratiusve definire aut disterminare nouit, ostendat in commune bonum.
Emendario, Mendari non solet , nisi quodcorruptum est Dum igitur rui poni cur H nos de rerum humanarum emendatione consultandum suademus , eo ipso corruptas esse praesupponimus.
Quae res sorte operosa demonstratione non egeat: quum nihil loco motae, ubique a rem trainite a limnari, hinc ad dextram inde ad sinistram publicaetae mere . Vident enim qui aliquid vident, visntiae loco regnare vel irii oraret ni , vel opbisticem : eliseni loco vel thesmum , superstitionem spotitiae loco vel ναρχίαν & confusionem , vel oranni tm oppressionem. Quia tamen nos omnia vestigare ais radice prima decrevimus eia videamus ante omnia, quisbμμη, - duatur , corrutum esse corrugo et C τι---- , quod se a sestse mutato est, ita esse η νη---- θ-- nec sino id in Min. Rermnautem nostr rum fines quinam sunt 3 Mundi stilus, Q. Ex 1ntentione λει-ονάι his, in quem nascendoimiruin dea sua utaria DEIplena Leis crise iam DEIplenum deuotionis; πι-- DE
'.'s: sata lunum ordini G iustitiae esse debuit. Et quidem schola naa quia v- ζά, num habemus omnes magistrum, similiaque sub illo exercitia Tem- um Uum; quia unum habemus DEVM qui omnes nos condidit, extra quem non est alius DEUS. Reg-minum; unus enim popu- has samus omnes, vita procreati stirpe, habentes una eademque -- ct statuta cordibiis nostrissimiliterinscripta neniineexcepto. Et qualislim Haec recte obseruarentura omnib- , fieret neces in , t in illo omnes sub sapientissimi magisterio ac disciplina euaderemus dom&sapientes sub optimiis Lanctissimi informatione ac ductu, boni
18쪽
tes eoque pacem haberemus cum rebus , o hominibus , CDEO.
s. Quia enim mens nostra in omnia fertur, ut cognitiones nilosophiae,mnim sese oblectet delectuque facto eorum quae sibi maxime ' μ' ς,Σ'profutura videt, iucunde iis perfruatur hinc finis unitionis rerum 'festi pax mentis eum retulle. Elintra aliomo circumdari se alii x honi inibus videt, quorum quisque lita quoque agit, suis intentus commodis vique ne turbetur ab illis, vel etiam eos turbet in se cauen. dum existimat: eo ipso in omni conuersutione prudenti certa Ut
tur, quam politiam vocant. Pusiliariisque pror sinis es sax---H- inter homines. At vero cum reriam ec hominum omnium suam quoque a sup emo numine dependentiam esseanimaduertit; ne supremus ille ulla ratione laesus nobis irascatur, nosque puniat, potius benedicat, religionis studio ibi fauorem eius conciliandum existimat. Resimonii igitu His v - es, paxonscirmio
I. Intellectus eri ρDrorumque hominum pro notitιis tenebras habee: Corrupta φνoluntas pro insιncta ad boniam stimulos ad maliam saeuitarer Esae in , hominum plurimis languem orpent, eosque inutio terrae Ponis 'of---. Id si quis non videt, ne et , vidisse ullos in mundo i-tos, impios, otioses. Quod si di-it, sine oculis di mentesima mundo versari ostendet, numerumque ineptorum augebit.
8. Nimis etiam notorie permulti mente, ingenio, sensibus, invor: lpi r ti in i ,rnorantiaeque suae tenebres scientiae loco amant G orum, o
mma nescientιum plenus est miιndus quanquam nec delint m contrarium exorbi antes nimium curiosi, omnia scire etiam quae nihil opus auidi ut lenoctesque diesque assi igant, macerent, exhauriant, conficiant, enecent, hepiolis persimiles, flammas tam aut de aduolantibus ut se eomburant. Cum ein res pleraeque --mano ingenio non subdantur . ouid mirum , si cum iisdem ac mentium non insequitur si incoctorum mentes tenebris obside
19쪽
ao opus Rest, Msciant. Quid mirum si di doeta Ipsi obitacula inuenia IH infinita, quae penetrare non datur, nodosque quos soluere humana nescit industriarvnde se angant, inquietent, scrupulisque vrg aratur,4 alios vrseant infinitis vitandem doctissimorum etianis sapientia indulutationem desinas, a quidquam seisidium ' nimirum,
non nos res tenemus, sed illae nos constrictos tenent. . oluntati oluntatis corruptelas , deprauatissimasque eupiditates, quis ηοσἡuν - Pidet Pudet me generis humani, in ciuit Seneca, cur pia dea euphcat, epist. 7. Nempe quod8roprium uum bonum, quo bruta anteceint,
Iusque militurin aequatur. ationem ututem, secare negligis . -- --- inferiora, cam brum comma πω, sectatur; binisque a a remi, 'in ortis dotaxat voluptate Hrisianti ramsolida vera, aere se sem duratura bona postha r. Et mirum sit, hominibus inter seipsosis cum aliis haud conuenires perpetuaque belia, eaedes, rixa
omnium cum omnibusci cogitationumque volun rarum, sermo. num, manuum collisiones ubique glisceres tota promin erra, σ-mnesque humanae societates, maιore minore , mhu sunt, nisi eonee talionum laesea quaedam. de nec cum Deo pate tranqui fratritu accusante unumquemque ad tribunal DEI propria constientia. Oque iram suam effindente super iniqiuraues nostras iudiciissilis, Prae exercet, y Corruptela io μώ--δεαι Admana, qui 'ns da rotin mandiu, ιυ
η': ΜΠ sint 'opum, hono νωm, Doluptatum consectatio. In his tribus hominum vulgi felicitatis balinfigi ad haec undique iri mnndo Ili- mari, quis est qui non videat at is omini qui sunt 'opes solia itudo
certar honores, fumus euamdus voluptates, dulce renenum , maloνum
Mnasiam Hucebra. Nempe si sic, uti vulgo fit, a rebus melioribus separatim, intentioneque primaria, quaerantur. Nam si quis priora veriora 'ebona, s 'minio', 'udori. με-t m primaris quaerat postericua haec, inrem,oper, voluptates, tam certoi hebit additamento, quam corpus insuce positum umbram λIet efierentque illa , antidoto ista comitata, innoxia suauiusque etiam
u summa, quaera. - homine se extra se re supra se , DEUM infra e Se en .se, dum non norunt the ros Dia in se diuitia asque, scientiam, voluptates, quaerunt extra se cum intra se tamen possideamplura, uam intra habet uniuersis. Rex
20쪽
j ME: submittendo&mancipando se rebus quibus dominari debebant. Eb M infra se quaerentes ingente DEUM, non acuo ipsi, sed qui ab ipsis, dependeat h. e. non cum Voluntatenus
faciant ipsi, sed quem irant ad nutum sibi, ministrum affectuum suorum hi scilicet, quicquid illi temere fingunt, iubeat esse.
verum di quicquid semere ambiunt, iubeat este bonum; qui quid temere occes ant, iubeat habere successum. Annon haec
ouidentissima corruptionis retiam humanarum sunt argumenta quae corruptio proculdubio exinde orta est, quod res istas lacera mus factiones buemus, genuinaque media eruditionem, religionem, politiam in alios transplantand0 non adhibemus. ia. Cum quaeso: νη- tria ina potentia, scientia, religio, Aeternae re
ι--jurumue sariunt Potentes nimirum raro sapientiam curant, raro religionem. Sapientes vero ali quam multa, sapere voluntasine DEO quam militi vivunt sine rationabili regimine tui, eis dum aliorum religio ii denique mulli ita se religiosis suis exercitiis dedunt; ut nec rerum cognitioni trauriendae , neque aliis ho
υ; -- sum eae hoe quodeminentiam qui inina tritim somnia inlaque, siserispersequendo operam stonunt ostra evire amen nuuo hactenu modo di zzzzia. ossans ideoque insecta philosophicas politic- relgissa , flandimur. Phι ophorumscholaι, singularumque diuersa S contraria de rebus pla- eitais opiniones, quis enumeres quot capita, tot sententiae P Atici tres undandiento quirioremn vim monarchicen societates humana gubernari praestet, an aristocratice, vel democratico μα- sentire Mei potueriinc Religiosarum eo trouersarum rhoi. ehorrore quis his ν potes ubi ne de DEo quidem religionis obiecto, sitis conuenit. Et cum religiosarum sectarum quatuor per
orbem primariae sint, is ea, ehristiana, maho med a,genrιtisque jeu paeana quaelibet illarum in minores sestas plures scinditur. tamen aecluesbi etiam sesidi det, ae ilia quae lumine anaximegaudet isto