Casparis Contareni patricii Veneti, De magistratibus, & repub. Venetorum libri quinque

91쪽

s G DE VENETOR UM in eam curiam, in qua cogi senMus let. ibi primu omnium sancte ac pie dia uina mysteria celebrant, uniuersicpta ctis altaribus iureiurando Deo Opt. ac reipublicae pollicentur, eum sese ducem electuros, quem sanctitate, in patriam charitate, solertia, ac prudentia aliis praestantiorem esse duxerint. a tis deinde sacerdotibus soli in curia coincluduntur, neq; famulo, neo quopiam alio ministro accito.tunc tres, qui caetetros aetate antecesserint, ueluti praefecti resident ad parata mensam quandam ad hoc munus: super qua urna quaedaest constituta, ac unusquisi elector notat in syngrapha nomen eius quem ducem pronunciat, ac notatam syngra pham in urnam iacit. iniectis omnium syngraphis una educitur, quae sorte iri manu uenerat extrahentis.lecta a prae fectis syngrapha,is cuius nomen exim rit, si praebens fuerit,ut plerunq; contingit, continuo egreditur curiam. tunc Hquis eorum existimauerit eum ciuem minus idoneum, qui tam magnam dognitatem sustineat, aut ob quampiam

92쪽

REPVB. LIB. II 8 aliam causem,no fore er republica eum ducem esse, consurgit: ac primo modeste praefatus ingenue proseri, quid de eo cive sentiat, oc quaobrem putet noesse in rem patriae, eum duce fieri. cum finem is fecerit, praesecti nuncupatum adhibent: ac statim a seniore ei omnia

repetuntur, quae ei obiecta fuerint, auctore tamen suppresso. nam sacramen to antea omnes perpetuo se obstrinxe

re silesio.refellit ille obiecta ut libuerit. Deinde iterum recedit e curia. quod si

prior aut alius quispiam nouis rationi-hus adhuc arguere di accusare homunem uelit, potestatem habet.nouis criminationibus rursus accersitus ille re

spondet, sic uicissim res tractatur, donec accusatoribus nihil amplius restactum sit. tum demum in sustragia itur. ante haec tepora, si is uigintiquino suLfragia tulisset, nulla amplius alioru raAtio habebat, sed statim ille dux renum

ciabat. nostra tempestate in comitiis, quibus Andreas Grillus amplissimus senator creatus est dux, haec ratio in mutata est. na licet nullus electus pruse

93쪽

ss DE VENETO RVM ceps habeatur, nisi suffragia uiginti quin y tulerit,nihilominus non sistunt in eo qui primus eum numerum suffragiorum explicauerit, ut antea fieri sole hat:sed progreditur ad alios, ut si quicpiam eum numerum suffragiorum ex cesserit, non prior, sed hic dux renu rietur. Postquam itum est in suffragia

Pro primo cuius nomen exierat, alia item syngrapha ex urna educitur,ac O

mnia pari procedui passu, quo in prio xi seruata sunt.sic in tertio, quarto,ac O mnibus deinceps. quod si nullus ad ea summam suffragiorum peruenerit,nisi hora diei fuerit intempestiua, iteru ea

dem ratione comitia repetuntur. ac ut Paucis res omnis expecitatur, electoritahus inde haudquaqua exire licet, nemeti m ullam copiam habent coueniendi, aut alloquendi extraneu, donec uiis gintiquino eorum in principe eligeri

do conuenerint. quo renunciato conis

festim consiliarii in curiam uocantur: hi omnium primi nouum ducem salu tant, ac uenerant. Post id fama per u hem uagatur, ubis discurritur, me

94쪽

gaudentes cospicias: omnes stipplices a Deo optimo Maximo petunt, ut rei

publicae felix faustumo id sit . familiares ac consanguinei ducis in curia pro Perant, nouo duci gratulantur. eodem temporis uestigio nummi cuduntur,

cum facie ac nomine principis: paran tur omnia quibus ad pompa opus est. interea dux electorest omnes ibidem operiuntur, instructis omnibus drascendunt e curia, aedemque diui Maraci ei loco propinquam adeunt, augmstum templum, magnisq; opibus ornatum: Deum Optimum Maximum primo uenerantur, & suggestum ex pora phyritide lapide confectum omnes a scendunt. Ele 'oru senior uerba ad populum facit, denunciat creationem noui ducis, eunt modeste laudat. Post illum item dux oratione habet,ac palca de se pudeter praefatus, seruaturu se pollicetur omnia quarbonu principem deceant,bonoch reipublics, nullius priuati commodi habita ratione consulturum:ac imprimis iustitiam curaturum, daturum. Operam,ut aequum ius omin

i 1 nibus

95쪽

so DE VENETORUM nibus sit. non rei familiari, non labori ulli, non deniq; uitae parciturum, si rei, publicae usui suis inco modis prospici possit. demum Deum Optimum Ma/ximum,divum Marcum sub cuius numine ciuitas Ueneta est atque diuos omnes precatur, ut sibi faueant aspiarenti laeti, in tam magni muneris lan istione. Verba ducis uniuersus populus magno plausu excipit . PostΦ dux

Peroravit, descendui omnes ex eo in gestu, ducem Q ad aram maxima tem

pli statuunt: ibiq; tactis euangeliis iureiurando diis immortalibus ac reipublicae fidem suam astringit, se nil eorum omissurum, quae legibus dux Venetus

praestare teneatur. His actis electores, qui eatenua cnduce perstiterunt, discedunt omnes: at ipse ligneum pulpitum conscendit, adscito consanguineo quopiam imprimis charo . Nautae qui in precio habentur, pulpitum humeris attollunt, magnoi plausu insidente du eem per totum forum diui Marci deis runtiDux uero ex pulpito pecunia suo nomine excusam iacit: suma nulla statuta es

96쪽

REPVB. LIB. IIta est, sed pensatur rei familiaris copia, angustiaue, ac noui ducis liberalitate. iacta plebs studiose colligit. tandem circumacto foro cu ad scalas sdium publicarum principis uentum est, pulpitum sistunt, e quo descendit princeps. mos inualuit, ut uestes quibus dux est indutus, uasQ argenteu, in quo populo effundenda pecunia cogesta fuerat, nautis qui pulpitum humeris sublatum gestaverunt, concedantur. DuX scalis a scensis excipitur a cosiliarijs, qui ibideoperiebantur, & capitio, quod princi pis insigne supra esse diximus, corona tur.haec series est totius pompae. Postridie senatu in curiam coacto dux ora tionem habet, deo ac patribus gratias agi quὀd ad id munus euectus fuerit,smuli operam suam pollicetur nullo reipublics commodo defuturam.elusemodi fere oratione habet cora uniuer sis ciuibus, primis statim comitiis, quae post se creatum ducem sui . Hactenusce principe seu duce reipublicae nostraedictum sit . Illud proximum est, ut de consiliariis pauca perstringamus, quae

tamen

97쪽

s 2 DE VENETORVM tamen satis exploratam faciet omnem illius magistratus autoritatem. assidet

principi cosiliarii sex,quod supra quo

que diximus, singuli inquam ex una quat urbis regione . in lex etenim re giones siue tribus diuisa est uniuersia ci/uitas. harum tres sunt citra magnum riuum, qui mediam urbem diuidit, tres

uero aliae ultra. ex unaquaP urbis re

gione consiliarius unus eligitur. Ea comitiorum ratione qua omnes magistratus creari supra abunde satis explicui mus. magistratus iste oremestris: stimuli cum principe omnium quae ad rempublicam rerum spectant cura ha het. uerum ueteri admodum instituto uniuersa comitiorum ratio consiliariis

potissimum incumbit . si qua etiam clere ad magnum consilium referendum sit, eiusin autoritate sanctedum sit, res tota consiliariis referentibus decerni tur , utpote qui soli id iuris obtineant his tamen interdum adiunguntur qua draginta uirum praefecti, quibus tamesolis referendi ius no esset. nulli praeterea magistratui, dempto duce que sem: Pe

98쪽

REPVB. LIR IIQ s 3 per excipio, concessa est ea potestas. possunt etiam si eis libeat de re omni re ad senatum & ad decemviros reserare. Caeterum praeconsultoribus ea praecipue cura demandata est, ut & senata cogant & ad senatum reserant: quem admodum & π uirum praesectoruometum est & Xuiros cogendi & ad eos reseredi: de quibus a nobis infra tractahitur. At consilia in ampliore autoritate sunt prs diti, utpote qui in senatu parius habeant cum praeconsultoribus, ecin collegio π uirum cum illius collegii praesectis. Octo mesibus duci assidenteoch munere iunguntur quod iam ex plicui. Quatuor uero meses intersunt,

quin potius praesecti sunt quadraginta uiris quib. capitis grauiores causs sunt demandatae, etsi decernentibus iudicantur, de quibus suo quot loco dico tur. Nunc postquam de magno consilio quod popularem statum in hac re publica reseri, Sc de principe qui regia Personam gerit, si non eleganter satis,

tamen diligenter tractatum est: institurum opus poscere uidet ut de reliquis partia

99쪽

partibus huiusce gubernationis reseramus, quae optimatium regimen repra sentant. huiusmodi nant gubernatio in Veneta ciuitate caeteris facile prae stat, quam sequenti uolumine deo an nuente integre explicabimus. Libri secundi finis.

TARENI PATRICII VENOti, De magistratibus, & repurulica Venetorum, liber

MNIS hominum institutio, ni prae postera sutura sit

o naturam optimam rerum omnium parentem imitaride

hei: quae cum ita totius mundi ordine disposuerit,ut res sensus intellectus* expertes , ab his quae mente praeditae sunt, gubernetur, ac in

100쪽

REPVB. LIB. Ira syac in hominum hoc coetu, quem civitatem appellamus, seniores iunioribus Prudentia antecellant, utpote qui neo perturbationibus animi ita obnoxii

sunt ut iuuenes, rerum Q plurimarum

quas in longiori uita experti sunt per Diiores existant: ideo, quod Aristoteles in Politicis ait, in unaqua Φ republica quae naturae solertiam & sapientia smulari uoluerit, senes praeficiedi sunt summae rerum iuuenum uero officium esse

debet, ea sacere quaecunsp iusserint soneS. neq3, quando hoc institutum maxime secundum naturam est, seniorum imperium iuniores detractare possunt, aut ob hanc rem seditionem ullam con. citare, quonia in discrimine hoc quod aetas facit, nullus inuidiae locus est nul/lal querela esse potest, quadoquidem

iuniores certo speret sibi a minoribus uicem repensium iri. Quamobrem in re hvspublicis omnibus quaecunq; alicuisius nominis unquam fuerunt, gubera nationi ciuitatis, rerumq; omnium Pu blicarum seniorum consilium praefectum est, quem senatum etiam a senio ribus