장음표시 사용
121쪽
xis DE VENETORUM meti,nisi e sententia totius senatus deis cernanti sed θc iam plerael pecuniaris res ab ipsis administrantur. Quocirca ne in tot tam Q arduis negociis paucissimis ius esset ciuibus, accersiti sunt in hoc collegiu Sapientes primi ac secundi ordinis, Advocatores quosp ta Procuratores sancti Marci, qui magistratus summae est ueneratiois: suntΦ praeter hos huic collegio quindecim sena
tores,quos adiunctos uocant,ascripti.
uniuersi tamen hi ius suffragii non hahent, sed tantummodo decem di sep/tem priores, & quindecim his adiumcti, adeo ut omnes summam expleant XII suffragantium. Cfieri hoc iure etsi omnibus negociis intersint,priua
ti sunLadiuncti quindecim ne* a senatu ne P comitiis magni consilii eligi solebant: sed π uiri quos uoluissent senatores, quindecim collegas sibi adiugere cosueuerant, qui tame neq; gentiles eorum, neq; arcta necessitudine con
iuncti fuissenti Nunc uero hi comitijs magni c6silii eliguntur. Maximam eruta virali collegio reipublicae Venetae utilita
122쪽
REPVB. LIB. III 21 utilitatem extitisse, ipsa experietia ex
sertum est. nam anno ab hinc decimo upra ducetesimum, Martinus Phalotrus dux, qui tyrannidem moliebatur magnam cp reipublicae turbatione allaturus sutrat, continuo π uirum auto ritate ac prudentia oppressus, temeri
tatis simul oc sceleris poenas dedit: dia sceptantet hoc collegio capite truncatus est,una cum pleris p nobilissimis ciuibus, qui cum eo in pernicie libertatis conspirauerant,perpetuat ignominis nota fuit ametus. Eo enim in loco in quo imagines omnium principum depictae sunt, eum elogiis rerum quas optime pro republica gesserint, Martini Phaletri sedes imagine vacua, uersiculis quibusda inscripta est, quibus logentibus significatur eum ducem pro criminibus ut nihil immutem) securi percussiim fuisse. Perniciosissima cerate, di quae facile perniciem 5c exitum reipublics allatura suerat conspiratio, ni decemviralis collegii autoritate oppressa fuisset. Nonulli quoq; ciues,qui
ambitione ducti periculosas quasdam
123쪽
1s DE VENETORVI leges promulgauerat,ut auram popularem aucuparentur,cotinuo πuirum authoritate compressi reipublicae poenas temeritatis ac immodicae ambulo/nis dederui. Qua ratione effectum est deo optimo sauente,ut nullus huius. modi morbus in hac ciuitate nostra hoc pacto collegii huius autoritate cdfirmata inualescere possit. Iam praeci Puae reipub. Venetae partes,quibus u niuersa fere gubernatio continetur, a nobis expositae sunt. Ueru ut omni em
parte institutu a nobis opus perfectust,de reliquis quo magistratibus do cebimus, a quibus tum iura dicuntur, um pecuniae publics administrantur: necno de gubernatoribus ciuitatum,qus sub Veneta ditione sunt, de 3 clacsium, exercituum4 praesectis Postromo nonnulla instituta expona quibus optime meo quidem iudicio cautu est, ne populus 8c plebs minutior aegrest rat nullam sibi in hac republica gubernationis parte esse. Docebimus item
haudquaqua omissam fuisse,ut pleri pinistimant, publicam ad remp. iuuen
124쪽
REPVB. LIB. III et Istutis institutionem. Verum antecb ad hanc rerum institutione explicandam ueniam,no ab re esse existimo, si lectorem admonuero,in ea ratione,qua su/pra dixi senatum consuli solere, nee non 8c Xuirum collegiu, apparere perspicue mixtionem quandam legu popularis status, ta reipublics optimati Nam quod nihil possit senatus decer/nere nisi prius de eo ad ipsem senatum a praeconsultoribus relatum sit, status optimatium est. Quod uero praecon/sultores nullam habeat potestate, nisi
conssilant senatum, eorum in sententia
illius autoritate cosirmata sit, est utim popularis gubernationis institutum. Ita 3 non tantu in uniuersa hac nostra republica, uerumetiam in quacunq3 eius parte,qui recte perpedet,inueniet hanc quam dixi, mixtionem & te, Periem, cum qua rectae illae gubernandi rationes, in unam sermam alip sp ciem reipublicae nostrs coaluerint. sed
nostra unde egressa est reuertatur ora
tio. Omniu ergo prima nobis ea parasit exponenda, quae ad ius pertinet.
125쪽
Vniuersum igit ius,quod a magistrati hus reddi solet, bifariam diuisum est. Na aut in suppliciis, quae sume da sunt de hominibus facinorosis, qui patria
aut ciuem alique insigni iniuria assecerint,vel in deos immortales impii extiterint, costitutum est. Aut positum est in causis forensibus iudicandis. Idcitico etia Venetiis duo genera iudicum
sunt,horum aIterum causis seresibus, alterum uero iudicijs reru capitalium praeficitur. Primum itaq; de criminosorum hominu iudicibus,mox de serensibus dicemus. Delictoru quaedam minutiora,vel suapte natura uel peccan tium hominum conditione habentur. Nonulla grauiorata maioris momenti, aut genere ipso peccati, aut peccantiu nobilitate. qua de re duplices quo que sunt capitalium reru magistratus instituti.ad horu alteros grauiores causae dic insigniora facinora deferuntur, ad alteros uero leuiora. Hac ergo ratione iudicia uniuersa in repub. Ven
ta perquam egregie diuisa ato consti tuta uideri potiunt: nos de insignioris bus
126쪽
hus primo, subinde de aliis dicemus.
Praeter delicta quae riuirum censurae commissa esse supra diximus, grauiora omnia crimina Advocatoribus re
ferentibus collegiol quadragintauis xali disceptante discerni solet:poena. constitui his qui in eis deprehensi se rint pro criminis qualitate. quadraginta hi uiri,qui criminum causis prssecti sunt, criminales uulgo appellati colae uerunt. Advocatorius magistratus priscis temporibus magnae fuit autoritatis incredibilis. exiuimationis: cuius Praecipuum munus est, legu custodia, ne aliqua scilicet in parte legibus offuciatur. Quamobrem quilibet eorum, qui in eo sunt magistratu, eam prope intercedendi potestatem habet, quam apud Romanos tribuni plebis obtinehant:sed illi ut tuerentur libertate ple his Romanae, nostri uero ut uim legutueantur:quare non immerito tribuni legu uocari possent. Nos uero ne per spicuitati, cui praecipue opera damus, ulla in parte officiamus,a communi u
sitatot uocabulo non reςedemus. Illi
127쪽
et22 DE VUNE TORVM ad populum seu plebem reserebat,no stri uero Advocatores ad quadraginista uiros deleuioribus cauus referunt. D e maioribus aut ad senatu,& de ma ximis interdu, si ita eis uisum fuerit,ad maius consiliu reserunt. Quamobrem antiquitus magna erat huius magistratus autoritas. Nunc uero quoniatauis Tum autoritas latius evagata est, ideo Advocatorum existimatio obscurata iest, eoru autoritate imminuta. Caetera quu is magistratus tam amplam obtineat intercedendi potestate, in omni
hus,legul custodia ad eum potissima , pertineat: atq; hi qui facinus aliquod Perpetrarint, maxime contra leges s cisse uideant,praecipue illustres ques, quorum interest praeter alios reipubli cae coseruandae opera dare: idcirco peculiari quodam modo huiusmodi deli,eia censura Advocatoru uisa sunt esse corrigenda, licet ipsi nulla habeant potestatem quippiam cotra reos statue di, praeterquam in paruis quibusdam causis. caetera omnia de consilii sententia stituuntur. Hoe in loco non ab re
128쪽
REP VB. LIB. Iar 1, 3 suturum duco si omnem iudicioru capitalium ratione explicuero,quae Ad uocatoribus referentibus fiunt: quandoquidem nullibi quod sciam modus hic seruari soleat:simulo ut arbitror)satis perspicuum faciemus, quam nam autoritatem habeat hic Advocatori/us magistratus. Quum crime aliquod, ad Aduocatores delatum fuerit, si res
digna censeatur eorum censura, cose
stim uel ab omnibus uel etiam ab uno tantum, nam tres ei muneri praefecti sunt,interdicitur, & reus efficitur ille, cuius nomen delatum sit. Deinde ab intercessere refertur de eo crimine ad
consilium illud quod maluerit A duo
cator qui intercesserit, quamuis plerunt consulatur XLuirale collegium, quod iudiciis capitalium criminu pro sectum est Ibiq; causa recitata, de costistii sententia decernitur, an reus sit in carcerem conssciendus, & quaestioni adhibendus, an potius soli Itus causam dicere debeat. Post id iuxta decretum consilii accersitur reus, uel clam capi
sux ab apparitoribus Advocatoru magistratu3
129쪽
a 24 DE VENETORVMgistratus: ibi siue solutus siue inui,
culis coactus de eo crimine rogat, re spondet,testes utrinm citantur,omnia scriptis mandant, siue pro reo siue contra reum faciunt.Hac ratione tota causa in codicem publicum relata, omni um quae scriptis mandata sunt reo fit copia:costituiturq; tempus,quo doce xe causam possit aduocatos ait orato
res, quos sibi adhibuerit, illil possint
omnia diligenter perspicere, quae reo Patrocinentur,necnon etiam cogitare quo pacto obiectum crimen testimoniam reo aduersantia diluere possint. tandem causa incipit agitari. Hac in Parte non est reticendus mos maiora
ad nostra usq3 tempora perductus.si Onim sorte quispiam reus factus tam tonui re familiari fuerit, ut sumptum sacere nequeat in conducendis aduoc tis, qui partes suas tueantur, orator,
qui conductus reipub.stipendio est, id munus habet,suscipit inopis illius rei Partes tuedas. sic enim lege cautu est, ne ullus indicta causa puniatur. Post quam uero satissaeiam fuisse reo uidetur
130쪽
REPVB. LIB. III 12stur, neq; ad sui defensione quippia amplius desiderandum fuerit, Advocatores consiliu indicunt,diemo reo costatuut, quo causam dicturus tit. Cosilio coacto magistratus hic Advocatorius accusatoris uice fungitur: eosis qui in eo sunt magistratu maxime decet, ut accusatores acerrimos agat,qualis damodo id assequi possint fuit Cicero in
Verrem, in M. Antonium, dum tameilli maledicere parcant, neq; eXtra causam maledicedo uagentur. Nam is qui maledictis indulget, potius inimici ecpraui hominis ossiciu facere,quam rei Publicae causam agere uidetur. Hac e nim parte apud Venetos longe secus res se habet, quam apud Romanos. Olim Roms quiuis ciuis alteri die diacere poterat,euiu quam acerrime accusabat apud iudices. Venetijs uero ne mo priuatus hoc munus obire potest,
sed ex reipublicae lege officium illud est Advocatorii magistratus. Qua in
re magis naturam rerum imitati, sapisentiuSQ concordiae ciuium consuluin