장음표시 사용
31쪽
tae ex eliseisi materia consectum scissera cortlaeam chartam ex sinu membrana tenuiori; papyraceam ex pelliculis herbae Aegyrtiacae atramen ipse in sequentibus β ius de iisdem codicibus cor ocis et paφyri nomen promiscue adlubet, et te rem quodamia modo dubiam facit; neque signa quaedam extemi habitus comis monstrat, unde triusque chartae discrimen diiudicari possit;
multo minus tum abillonius , tum Montauconius, aliquid de ratione et modo conficiendae chartae corticem asserunt; nisi quod Mahil onius eris et, sed praeter verisimilitudinem, chartam p pyraceam ex finitice Aegyptiaco modo longe operosiori , quam coniceam ex ligno, confeream fuisse. Iura omnino tum de antiquae chartae corticem vi, tum de eius et Aegyptiacae chartae discrimine, afferre 'oteramus; sed ea alii occasioni reseruare vi
VIIII. Sequitur, ut non nihil de CODICI Bus omnYCINI dicamus. Hi erant illi codices, quorum charta fere ad instar nostrae chartae recentioris , consecta est ex gossyrio 3 et apud medii aeui scriptores dicebatur aliquando tarta ratia mea vel cultunea, item bombycea, seu ianwarina, et corrupte,
in aliquo coctoe MScio Graeco, apud Lambecium, T. Viablisin Haiata. βιcarum . De huius chartae genere satis diligenter
egit Montiauconius in Palmographia Graeca, L. I, c. II. p. IVG. vhi Iuculenter comprobauit, eam chartam ab annis hinc socer tis in usu vulgari fuisse. Imo, sibi non deesse alia argumenta et indicia est, quae ipsam antiquiorem madeant, indicentque iam decimo a CGisto nato saeculo in charia bombycina scriptum eta; praecipue ero , postquam Aegyptia et cortice ch et sensim exoleverint, decimo tertio et sequentibus saeculis, usum 1 hendi in charta hombycitis obtinuisse. Haud satis distinguere videtur Montiaucomus liniam hanc bombycinam a recentiori mostra charta; cuius Vtriusque discrimen iam euidentius docuit Leo ALlatius, in Amis Mersa --imenta Etrusc. n. LXXI Chartam -tehae, inquit, in urii et G secia confecere ex tela bombrcina,
et iami e ipsa Diaeque eorum Linae, antiquiores videlicet,
32쪽
συι α , -- Usrae et durae , quam quae ex lino ποῦ. mssiciuntur, et cum dulciore snt, sunt etiam metis et timetuo Horec nec memini, me in infinita pene copia librorum, ni
in regentissimis , Annam ex linteis, sed semper ex boms inis. omendisse , qui se adhuc perdurat in Graecia in Non opus esse
puto, ut exemplis, quae passim adhuc obuia simi, comprobem 'ex hombycina charta etiam libros quadratos compositos iisse; memini tamen , me in Paullina Bibliotheca inclutae Academiae Lipsiensis, praeter os libros Homeri, itemque Pindari carmina, a Scholiastis nondum editis illustrata, et in huius generis char.
tis olim deseripta, haud semel euoluisse, contemplatumque αλ X. De codicibus , ex nostra charta, quae recentior est compositis, non est, quod hoc loco multa commemoremus, Cum vetustiorum potius codicum rationem nunc habeamus. Interim, quamuis haud constet, quo potissmum tempore, et a quo homine, primum inuenta sit haec nostra charta, quae ex contritis ac maceratis Veterum linteorum reliquiis conficitur id tamen satis euidenter Allatius, Mabillonius, aliique, demonstrarunt, nullos facile codices ex hac ipsa charta compacto ad aetatem sexcem torum annorum pertingere. Vetustissimum de hac charta testimonium Hadrianus Valesius, in notis ad Panegyricum Berengarii Augusti , et Io Mabillonius Me reaiplomat e Petri Mauricii; Venerabilis Abbatis Cluniacensis qui anno IIJ mortuus est, D
tractatu contra Iudam, repetierunt: Vbi is memorat, libros silo tempore lectos, qui ex Uuris vetemmpannonum compaeti erant. Quia vero non satis liquet, Vtrum Petrus Venerabilis pannos linos hombycinosque, an iam lineos, intestexerit: meminit enim mnisu remm bombycinor m iam Iuvenalis , Satyr. VI, v as9,3 dubitari adhuc potest , an omnino chartae linteae praeparandae artificium ad Petri illius venerabilis locum sit reserendum Z eo gius Paschius, cap. VII Inuentorum Nou--qu. annotauit esse quosdam, qui nossaeae Chartae ex linteolis contritis conficiendae artem, demum A. C. CID ID L. Basileae inuentam esse ashrant. Ateiumuero, si bi Seneratim inossim praeparandae linteae climae im
33쪽
repexeritit, viaud parum fini sumant. Neque enim selum, quod
Paschius monet, hunc errorem iam Bohuslaus Balbinus m agia flesiam. inrisis regniBohemiae, cap. za, refutauit, eo quod non paucos in charta nostra scriptos infices antes num CIDCCCXL
Bibliothecae tandam; sed Mabillonius etiam, re diplom. c. Vm, essemat, sibi visam 1s Iolauellet Epistolam ad Sanctum Lud
vicum in charta nostia vulgari eXaratam lam Vero aliunde comstat, Ludovicum Pium , anno II CCL xx, ex vita discess1sse. Quid, quod Lambesius, T. VBiblioth. Vindob. p. 3 cmemorat eodicem manu exaratum Theologicum Graecum, eumque Cham taceum et perantiquum, quem Α. C. CV XCV scriptum esse, ex adiecta librarii nota ostendit Verum puto, illum codicem ege Bombycinum quesem et Montiauconius refert Neque enim adhuc animaduerti i Lambecium chartae bombycinae et rece, tioris meae discrimen in recensendis codicibus simul annotare selere Vtcunque est, facile largimur, ante saeculum decimum quartum , chartae nostrae fiam in conscribendis codicibus vix inualuisses neque negaenus, artem ipsam huiuS chartae praeparandae, temporis successu sua incrementa, aut certe magis e peditas rationes, cepisse. placet huc transferre, quomodo Α gelus Rocina a Camerino, p. 342, in BAliotheca Vatic-M A C. Cla II XC Romae evulgata, qui liber non tam obuius alias essessilex ychartae recentioris conficiendae modum sua aetate sit tum descripserit. Fit Anna nostra, inquit, ex telis et linteolis in
frusta seoatis, et in mora ris ligneo interiori tamen atque ins Horiparte mortari rem cooperta,ferreoquepsiaso contritis quae quidem prius uindecim dierum satis in aqua marcescunt id Inde dum teruntur, perpulchros ne nrtificio Mumnust atque ita, t furibilitate et albedine lacteum repraesentent colorem aes m vera huius generis massa quatuor a viginti ho rum
interualis contrita in materiam subturam o fluidam redare eis, isti eadem super forma ut aiunt, modulosus aeneis se eundis latitudinem, longitudinem et profunditatem fuit, quia f-- - cur tum consecto , extenditur, deinde issum cham
34쪽
ρ- fumm ad aerem exsic--, si vero exsecarum in , aquam , in qua excocta sum mis- bo larem re enervi, immittitur, et florim inde, ex quasiliset isti is e glutim extrahitur, et M Wrem iterum Uu tur, exsiccntumque super talia lapide , frusto marmorisfricatur et expolitur.
Conseratur cum hac descriptione conficiendae recentioris inaditae, a quam Frane. M. Grapaldus, in πι-astico suo, L. D eri, expotuit, qu e in non nullis ab antecedente recedit. Vtrum ubique adhuc hodie idem prorsus modus praeparandae chartae linteae retineatur; id quidem necdum satis exploratum habemus.
Adire licet etiam Lexim recens Germanicum, anno 17ILLLpsiae mulgatum in quo Vxi aliarum rerum naturalium et arte factarum Vocabula explicantur, ita nec pauca, quae ad chartam nostram praeparandam pertinent, flaruntur. XI. Sed neque illud praetermittendum est , reperiri aliquando codices ex Varia materia, et potissimum e membranis, et ex charta Aegyptiaca, Vel corticea, Vel etiam recentiori simul compactos. Cuius generis codice duos potissmum seperstites commemorat Mabillonius L. Ide re diplom. c. m. Alter e Liat in Petauit, Senatoris Parisiensis, Bibliotheca qui varios Α gustini sermones complecten nouem quaternionibus constare, et ita compactus esse dicitur, It papyraecis plagulis membraneae sint intermistae, ita , Ut primm quatemio intra bina, ut aiunt, folia membranea contineat num papyraeeum secundus quimque papyraceas tertius quatuor intra duo soli itidem membra nea; quartus septem papyracea, geminis membraneis inchisia, et sic in reliquis. Taceo nunc alterum eiuSdem sere conditionis codicem amabillonio ibidem descriptum. Sed et memini, a Nes selio aliquoties annotari, etiam in Augustissima Bibliotheca in
dobonensi codices partim exmembrana, partim eX Charta, compa
ctos, reperiri; uti Videre licet, in Macrari. Irin CCLXXXV;
Pari rin X et alibi Monet Vero Mabili'nius, de altero codice, ex commistis chartis membranisque constiua , id observasse Petrum Buissonium, corticis scripturam longe saniorem me
35쪽
membranea; lis eque putat, ha --Vt ad scripturae fimmitem membranis cortices praetulerim; seel corticibus conservandis ac stentandis suppossierint membranas. Nd L Si ulae partes, o quibus constabat sedent iu cunque materiae' dicesim .plerumque is se otiat de ins
quae alias etiam dicuntur folia. Isinc Martialth, L. XIV, Epim Ista, de Cui dii Metamo' si in mem
ebantur, qui ex lavabui , ct tribu 9 Vel plum us iis , -
36쪽
eonstabant. Sed et illa ipsa troyama πὶοχ rua: ς, π,χω, haud secus ac tabula m nomen Latinum, συσυεκ--δ ali quando de ipsis compactis codicibus dicebantur. Illae autem ipsae tabulae, siue bilia ridicum, in Atticis quoque dicebantur Θυρα , ivit Θυυδες, quasi anum quia tabellae e doris libri, ceu iamiae cardinibus, si me solabant. Hoc testatur Hesychius: Θυώδας,τικοὶ τἀ τω em κἀτων, νώς λεγουσι. Vnde ρομνια ει δίμυξον idem erat, ac δ v eoi , h. e. li Aus con siaua sua bessis. Non tamen dixere τριθυρον, et si porro ; in tamen dicerent τυ λχην, πολύπ)κοον, h. e. libellus contans tribus aut pluribus tabellis. Hoetestatur Pollux, L. IV, c. a; quem ipsemitidire licet. De nomine autem Θυώδων et Μυρων plura afferum
tin in T. IX Bibliotheca selectae a Io. Cleris classice Icriptae. p. I 87. Issae codicum tabulae Graecis medii aeui dicunturia pius υλλιι, uti nobis Germanis die latur. Imo et Isidorus Hispalensis Latine dixit folia, Libro VI orig. c. XLIV. PQ LI A , inquit, ubrorum NMaia , sue ex militudine folioru- mmpseu, quia exsilibus fiunt, id e , ex pessibus, quae dei rises pecudinus dem Mi solent; -- fartes dicuntur P AGIM AE ; eo quod sbi inuicem comping ntur. Nimirum quaevis age duas habebat minari aduersam et auersam; ita ut exempli caus 1 libellus iΘυρν, siue sariuχν constans duabus tabulis, siue laliis, referiet quatuor paginas. In tabellis ceratis aliquando istae
paginae absblute appellatae sunt cerne. Vnde prima cera, altera cera, ultima cera is dicemitur, prima secunda, Vltima pagina tabularum ceratarum. Numerarum autem antiqui, atque alti
quando, prout nos selemus. Rrtasse numeris designarunt, para nas codicillorum codicumque. Hinc Plinius, Lur. IV, i Laselo , inquit , non pagina tantum , sed etiam versus basque numerabo. Libri acceptorum et expenserum ordinarie codices ex tabellis compacti fuere et a de his scribit Martialis L. VIU. Epi Centum e Mentur paginae Calendarum Idem iam alibi ex antiqua inscriptione, quam Pignorius, Symialis epistolicis , asseri , annotauimus, ubi haec imebantur s
37쪽
ginas proprie appellarunt λας. Sic in holog in L. LII. c. 26, r. 7 , i mus e M' - σον, rarant araea κεὐεὐδ' mo aces a me , βιςλ-κΔ baubestiam λια h. e. M - νmentum tuum, o Diodore, reuera neque in tumulo eu ,sed in GHorum vim paginis. XIII. in paginis et labas ditarebant durentone , te Gnions , quaternisno , sumternis, , siue dueris, terni, qu temni, et cetera Quae nomina tissimum medio amo usurpari coeperunt; sed et post inuentam Typographiam siepius in libris ityporum iubsidio exstriptis, annotata eguntur. Nimirunt tabulae, ex quibus componebantur Codices , non semper erant singulae, neque sigillatim Onsilebantur , ac connectebantur nisi ubi illud in codicibus aeneis eboreis ligneisque fieri necesseritiit; sed iamembranaceis chartaceisque codicibus, propter firmitatem Miorem plures chartae membranaeue et aliquinta quidem Una Vel temae , Vel quaternae, aut amplius, prius sibi inuicem inis rebantur, ac sic consertae , ubi opus erat ad aperiendum , dissocabantur, et demum consilebantur , compingebanturque. ει quenti AE amma orantur ιν te nimis. Ego existimarem, is olim dictas fuisse hina tabellas duplicatas, sibi inuicem insertas, quae ad modum nostrarum plagidarum', si quando in ordineti quartum compaginantur , quatuor tabellas , siue filia, ct octa paginas exhibuerint; adeoque quaterniones non suisse, nisi qua
tuo solia simus iuncti irin n vire Blatum. Atilua ita etiam Carolo Fresileo, in Glossario Graeco, τετρος πιτ, ιτετροAσκιον , quaternio Meuntur Pateria foliis in iunetati Constat nim nomen Droδων et τετυλων, non silum singulis tabellis codicum aut etiam ipsis integris codicibus datum suisse; prout et integri libri posteriori Reu quateria in dici Pssint, sed etiam de consertis pluribus sollis Gupatum e. Huc per tinet locus ex Nili Monficta libis de octo vitiis PM citato Glosi io allatus, ubi ille desidem lectorem scripsit, paullulum im
38쪽
gre, et saepe et icta re hiatque imi mulari, aes M, Maias,
genda restent. meret et graternione quasi ad calculum vocet. naMν, inquit, ἀνως Mφοις ἀνεγνω ν -- ρηνς ἀνατρήμων, τα τεληψηφι . Sed deprehendo, Montiaueonio, et allis quibusdam, eam rem paullo aliter explicari. Illi erum; AH Fri Macris Aa, . A, maternione siseremn dicuntur constare quatuor fibliis duplicatis , a sibi inuicem insertis, quae adeo octo solia sexdeeimqu paginas'. ciant. Vtramque est , in scriptoribus inedii aeui ebrior fit mentio 'vatem om n, quae paretra erant, ex quibus compingebantur codicem ruginnemo inter alia est iocus, quem Carolus Fresileus, in Glossario Lat ex Gregorio Tmxoniensi attulit et Trans istim- ώ - -onum , in quo erat qάaterisio nou--μ- hMens mone gi si solicoso Io. TZetaes, Chiliad LX v. 84 ,.se . commemorat , ἐξήγησιν Homeri, Augustae iussu, scripturum,.primum perscripsisse ἀω- κια - σμικροτοόπων, minis-ssu terniones, Vno quoque non amplius capiente, quam octo et octuaginta exi cum margine et pro singuli accepisse uvdecim aum ex albo auro ρ deinde vero ab administro Augussae monitum ris temionibus, xi
mis scripsisse. Ita nimirum iam tum viri docti operam sitam ii libri scribendis addixisse aliis videntur in t pro singuli. vi remnionibus certam pecuniae stiminam acciperent Vithodie aliquando Bibliopolae quibusdam scriptoribus, pro plagularum numero, mina pretium constituunt. Dantur porro etiam exempla terrimnum, et quinquennionum. Mabillonius, o re diptam L. I. 8, destribit codicem quendam,Augustini non nullos tractatus com- sectentem, eu-- adhuc Conine septem quinquenmonibus. quemlibet quinquennionem continere num solium membraneum, et quatuor papyraceoS , seu Coni OS, membraneo inclusessin here ero omnino tria et sexaginta soli 3 quindecim indesicen membranea a muricea Verra qu-aginta et Octo Montiauc niuS,I. c. memora tem Ne quoque non nunquam in codicibus
Graecis obseruarii et in Chrimis Modin Bibliothecae Regiae,
39쪽
dam autem codicibus eosdem quaremione literis numeralibust annotari3 Vnde intelligi queis, quot quaterniones , imo et Mia , is mussiis codicibus deficiant. ridem ratione aliquandiu ab ima Dpographiae imentae, non Blum codicum Chisae et metu quenni in ruti et hodie, distruebantur; sed etiam horum numeri; is calce libri, plerumque indicabantir. Ita mempli caussa, Lude, Caesii Mod mi Lectionibus antiquis in Aedibus Aldi anno CIO I x vae in krma maior,excusis , in fine libri, haec verba adiecta leguntur rimnesimi uernione , praeter Zis est raduernis- , et ira intermonem. Complectitur Veri,' 'isto lubro miluus quatermo octo solia ιδε, remo, quo et 'intem mori decem. Neque alia ratio austrabrorum minoris fimnam Sichrum exempli caussae in Orthogrinia ab in Manuti edita singuli quaremione octo folia , et haec sexdechri paginas exhil. bent. Sedunitio haec, qua Vulgam sunt, Numquam non prodi sus istoc argumento lena XIIII: Istae tabulae , siuefinis Godicum, ex inaque' pagina perscribebantur, secus a in voluminibus pericribendis Ma ri consueuerat. Haec enim ordinarie Mn erant opisthog ha h. e. haud utrinque, et a secie et a tergo describebantur -- de et facile in magnam molem excrescebant; prout iam alibi demonstrauimus: Codice contra, quorum tabellae , siue otiis, ex utraque parte scribebantur; siquidem iecinae compingerenditur, amphis ima Repe ingeniorum opera capiebant , uiuus cap, endigetvi e - volumina si fecissent in rati me quoddamina, trusis epigramma recto inserpretatus est SalmasimS, incinnuent. 6
m mea vix totum Bibliotheci capit
Innuero Gm voluit Manias, Livii distoriani in tabulis branaceis peracriptam in eviguo Bibliothecae sipatis aram omiis, qua
40쪽
quani in chartae vini nibus scrip m vix tota sim Nd theea,
laudi librorum scrinium, caperet. Conseratur IC ossius, an C- ν--- 'Catu p. I. Quamuis ero tabulae codicum ex utraque parte , in adueri pariter atque auersa pagina , peti Dberentur; non tamen id in omnibus pari ratione obseruatum an, maduertitur ordinarium et vulgare est, ut adsuc hodie in codicibus per latitudinem cuiusuis tabellae , in stra dextrorsum scribatur, adeo, ut vulgc Versiis quiuis qui hodie vulgo diciturii ea, ha sinistra ora paginae coeptus , in dextra eius ora M. nat, si quod circumcirca margo quidam vacuus resinquatur, quod et antiquis Elenne fuisse , minac ostendimus vel striptura in latiore charta in columnas, siue areas quasdam diuid
tur. Idem obseruatur in cntiquissimis odicibus Graecis Latinisque. In multis singuli versias per totam paginae latitudinem extenduntur. In quibusdam paginae in duas columnas diuiduntur neque id tum , quando siquis codex duabus diuersis lim is exaratus est; quemadmodum Nesselius in Neu Catia , MMDA. Vindob. n. TVII, describit codicem manu in ytum Theologicum , membranaceum, eumque antiquissimum, qui Disogos GregoriLMagni continet cuius Unaquaeque pagina diuisa est in duas columnas; quarum prima, siue deXtrea, In
moratorum Dialogorum translationem Graecam a Zachariai ' pa compositam altera autem columma, siue sinistra, sum Gregorii Magni torium Latinum , antiquis et lectu dissicillimis litearis Goticis, siue Toletanis, ex ratum complectitur. Sed etiam codices vetusti una tantumclingua perstripti duas saepe reserunt columnas. Ita eidem Nesselio, Part Vcata Biblioth. Vindob. B. VI, memoratur Codex manu striptus Historicus Graecus,
isque membranaceus et peruetustiis , in Q a maiore , ac ni gna ex parte aureis literi magnificentissime atque elegantissime exaratus , et Magni Menologia Graecorum Mensem uouem
complexus, cuius itidem singulae paginae in binas columnas bullae dicuntur. Taceo longe plures huius generis codices pas sim annotatos Montiauconius , in P in V. r. L I, c. 4, obseruat,