장음표시 사용
561쪽
nandi facultatem in regem vel principem diserte transtulerit. '
' θ Neque obstant exempla , quae ex omnis arvi historia magno numero adcumularunt Grotius, Pusendo risus , & alii . Iam enim alios regna divisisse, jam testamentis eadem in alios transtulisse , legimus . Praeterquam enim, quod non exemplis, sed rectar rationis principiis , testimanda est harum alis nationum justitia r recte jam respondit perillustris Baro de Coeeejis de testam. Prisc. Part. II. g. XVII. Hel effectum non habuere illae alienationes et vel a m eonsensu populi , sive raciro, siνε expresso, facta sunt: vel etiam vis praevaluit.
De iuribus Maiestatis immanentibus, quidque circa ea iusum sit. g. CL. IURA MA3EsTATIs IMMANENTIA sunt iura , securi cum suinino . imperio inseparabili nexu las iii:
conjuncta , & sine quibus cives a civibus '
secuti praestari non possent . g. CXXXVI. externa
Quum ergo illa securitas in eo consistat, ut nemo ab altero cive laedatur, suumque cui 'que tribuatur , quod jure persecto potest exigi : consequens est, 1 ) ut ea praecipuσposita sit in ausTITIA EXTERNA , per quam intelligimus conformationem actionum e ternatum cum lege : adeoque Σ non male ratiocinentur ii, qui , civitates etiam justitiae fruendae caussa constituta esse , Con
562쪽
ueri Iur. Nar. is Gens. LV. II. tendunt, ut data legibus mi , iudiciis aua
ritate , cultus agris , sacris honos , securitas hominibus , cerra rerum suarum possessio cur- qua constaret e Vellei. Pat. Hist. IL 8o. ac
proinde 3 actum esse aiunt de republica , ex qua exsulat justitia, qua civitates conti
nentur. Aristot. Polit. I, 2. - .i mul O praestantiorem esse IusTITIAM INrER- . NAM, quae in constante ac perpetua laede di neminem , suumque cuique tribuendi , - ' voluntate consistit et eam tamen in tot ho-- . . minibus, qui in eamdem civitatem eoalescunt optandam magis , quam sperandam , esse, facile est ad intelligendum . Sustecerit itaque , legibus i ita in ossicia contineri homines , ut actiones externas ad . legum normam componant , & nec altEri dene sent quidquam , quod iure persecto pomne exigere , nee aegre cuiquam faciant contrajus & aequym . Attamen nihil reliqui facere decet bonos imperantes , ut & internam iustitiam accurata civium institutione ac disciplina promotum eant . Isocrat. in Areo agit. pag. 27. Δρο δε πους - ου
. Deerre prudentes magiyrarus , non ξον-rseus implere leuesui , sed efficere ei vesanire.s insitum habeant Justiriae pudium . Non enim senatuseonsuisa se plebiscita, sed praela- μίην iura , felicem efficere eiu tatem. homines mala ἰnstitutos leges etiam exquisitifisimas
563쪽
negigere audere t recte autem educatost demum bonis leobus obtemperare velle .
. CLI . Quumque externa , ad internam Ηlne ima clV1um iecuritatem comparata, in confoema-Pςranti risne actionum externarum cum leue consi i. consequens est, q) ut ad se eudi 'Cincium Iuminorum imperantium pertineat , iςgς bonis LEGIRus amare rempublicam, adeoques γ illis non possit non competere IUS Vel PorEsIAS LEGES FERENDI, 6 earundem 1uscipiendi custodiam, quin & eaS attemperandi fini , formae, utilitatique reipublicae, adeoque 8 aliquid iis adstruendi , de me dive , quin & capita quaedam vel plane a, roganda, vel saltim mutandi, prout id e republica futurum esse , animadvertunt e quod iureconsultis Romanis, formae rei pubi icae duce
stilum adcommodantibus, est ROGARE , OBR GARE , DEROGARE , ABROGARE , SUBROGARE . Ulpian. Fragm. I, 34
Quia enim in eo positum est iuris natur us ae civilis discrimen, quod illud ad actiones natura bonas malasque , internas ae ex ternas et hoc ad indifferentes atque externas
quatenus saluti populi cuiusque vel rei publi- ῆς. Pς δ046 sunt, Pertinet et Lib. Lb. XVIII 36. heri non potest , ut uniformes uno omnium gentium civitatumque legea. Et hine iudicatu difficillimum, est, quaenam diversarum gentium leges civiles sint reliquis praeferendae , & recte potius Herodotus ast
564쪽
optimas sibi , eonsideraris omnibus , deligere iuberet : singuli suas recepturi elsent . Ita quilibet , omnium longe praestant fimas suas esse leges , ea stimat. Quae enim leges optimae sunt uni genti pro suo fine , suaque reipublicae forma et eae alteri. parum. commodae es sent futurae , & uni reip. noxiae, alteri ege
Bil Nimirum quum unum in republIca intelleis
di quod dium , unamque voluntatem esse oporteat , g. CXV. so) tunc demum vero unus intelleis su s eius unaque voluntas sit, si omnes eumdem finem eademque media perspiciant, ad eaque actiones suas referant , quod tamen pro ingenii humani indole aliter quam voluntatibus omnium imperantium voluntati submis
sis consequi non licet: g. CXV. sequi
tur, 9 3 ut imperantem oporteat ostendere , ad quid suas actiones exterfias, alioquin il differentes, referre, & ad quam normam eas componere debeant . Quod quum fiat praescriptis legibus civilibus: facile patet, Io )LEGEs CIvILEs esse praecepta generalia summi imperantis de actionibus externis inditarentibus , ad decus utilitatemque reipublicae Componendis : adeoque is ) potestatem illam legislatoriam se eo usque non extendere , ut leges divinas evertere possit. Lib. I. g. XVII. 33. g. COII. Quid im- Dicimus , leges civiles versari in actionI- π bus civium externis ac indiiserentibus ad de-
565쪽
Cap. III. Deiurib. majest. λω n.M. fascus utilitatemque reipublicae attemperandis. es ea Iba g. CLII. ro. QuamVis enim saepe ipsa ne-ges divi cessitas iubeat, imperantem. 12 leges divi-na tnas, tum naturales, tum positi Vra, repetere,13 easque extendere, ' 14 interpretati , is ) contra illas laesis actiones & remedia civilia dare, immo &16 poenas & supplicia comminari illis , qui leges ab ipso Deo immortali profectas , tam proterve violare ausi fuerint: res ipsa tamen docet, I tunc non ipsas has leges summo imperanti debere ori Finem , sed hunc, di x8 3 veluti custodem divinarum legum, dare operam , ut sancta sit earum in republica auctoritas.
Equidem legi divinae & addi & detrahi
quidquam vetuit ipsum summurn Numen . Deut. IV, 2. Sed prius intelligendum procul dubio de laciniis legi divinae eontrariis, velo de ae , ad quam maxime proclivia erant Hebraeorum ingenia . Id vero non impedit , quo minus imperans prohibitionem divinam possit ulterius ad cassis , lege non expressos , proferre , ut veluti eo Major cvstodia circumponatur legi divinae . solent id Hebraeorum magistri vocare 'rib M a Idipimentum legis , quo longius arcentur homines , legem violaturi , & ipsi veluti primi aditus occluduntur . De hoe legis sepimento vid. schichard. Jur. reg. cap. V. theor. XHIL
. Quum vero leges civiles sint praecepta Legis summi imperantis de civium a nibus ex. Pώς-- εterni
566쪽
sas Din. Nati se Gant. Tu. n. ternis indifferentibus , ad decus utilitatemisque reipublicae attemperandis , f. CVI. ro. tale vero sit hominum ingenium , ut sela obligatione interna parum moveatur ec Lib. I. g. VIII. quin leges civiles, quae ad actiones indifferentes pertinent , ne possint quidem internam obligationem producere : L Lib. I. g. VII. consequens est, is ut omnes leges civiles sanctione quadam poenali munitas esse oporteat, adeoque zo duae sint legis perfectae partes , PMEram undi sANCTIO poenalis: a I praemia autem legi parentibus a republica non deberi , nisi aliquid non omnibus promiscue civibus pra cipiatur , sed quidam eorum lege excitentur ad aliquid , publico bono , extra ordinem faciendum. - Est hoe observandum eontra min. Cum
berlandum de tig. nap. prolem cap. XIM Ocap. V. g. XL. ubi praemiorum promissionem non minus ad integritatem legis pertinere , statuit, quam eomminationem poenae At Iegislator non debet praemia iis , qui faciunt , quod sine crimine omittere non possent, sed iis, qui quid extra ordinem fa-eiunt.reipublieae bono. Lib. I. g. XCIx.' rene stustra exspectaret praemia, qui non Oecidit , adulterium . non admittit , non sur tur , quum id faeientem poena potius maneret . At iure exigit praemium , qui a legisl
tore, praemiis propositis, excitatus, commeatum navibus advexit, qui suis impensis novas fabrieas armorum instituit , vel smile quid , ad quod non omnes & singuli tene tur , feeit . Ceterum inde insignis Dei elementia sucet, quod , quum suo iure uri a
567쪽
Cv.VIII. Neiurib. malis. mmam cte. hominibusque, 'egem suam transgressis, poenam tantum minari potuisset , tamen & praemia pollieeatur obtemperantibus , & quidem in mille generationes duratura. Exod. XX, 5. g. CLV. ,
Quandoquidem porro per poenam intelli- Quotangimus essetium malum actionis legi repugnantis: Lib. I. g. XCIx. 7. 22 ille effe- poenalis ctus malus consistero potest non modo in malo quodam passionis, quod vitam, sensum , existimationem , fortunasque hominis , adficit, verum etiam a 3 in nullitate actus, contra leges suscepti: immo& Σ in utroque equalem segem , quae & actum contrarium irritum pronunciat & transgressori legis malum aliquod passionis irrogat, iureconsulti Romani solam p pEcTΑM : as reliquas
FECTAs , adpellabant . Ulpian. Fragm. A i. 'Quum porro factum illicitum aliud determinatum , aliud indeterminatum , & ob insignein circumstantiarum varietatem diversumesisse possit : Lib. L g. C. s. consequens est, z6 ut poena vel DEFINiTA esse possit,
vel INDEFIMITA, seu ARBITRARIA.
Quum vero frustraneae futurae essent Ieges, Imperan-
nisi adplicarentur factis , id est , nisi inqui- : es P
ratur, imputandumne homini sit factum, nec potestasne: c Lib. I. s. XCV. consequens est, Er j udi ut in republica esse aliquem oporteat, quem per es sit cognitio de imputatione acti
num. Et , quia haec eognitio nihil aliud est,
568쪽
quam judicium de aliorum actionibus: Lib. I g. XCVII. 3.) facile patet , et 8 necessariam
omnino in republica esse POTESTATEM IUDICIARIAM . Denique quia inter aequales. nec
magistratus, nec poena intelligitur: g. VI.ai. seqv. haec potestas in republica Competere non potest, nisi superiori, id est, summo imperanti, adeoque 3 o ) illa inter immanentia iura majestatis recte refertur. g. CXXXVI. 33. Equidem in statu naturali & patremfamilias ius dicere posse familiae segregi , iam supra qbservavimus. g. XCIII. io. seq. JAt in civitate id fieri non potest , nisi quatenus id patrifamilias indulgent leges. g. . XCIV. io. Compelli ergo in rebvsp. iudiciaris illa potestas summis imperantibus , quos etiam vel maxime ob id constitutos esse ,
observant veteres. Hesiod. Theogon. v. 88. V
me una reges sapienti lege creantur, ,
Disere jus populis, injustaque tollere facta.
Quotv- Quum vero iudicis sit , lege si ad facta , .ub ' adplicare , g. CLVI. facta vero , contra
modo e- leges admissa , vel privatis , vel ipsi rei pu-xercein bbcte detrimentum inferant : sequitur, 31 in ut omnia iudicia vel in1 TA P 1eu civitaA ,. Vel PUBLICA leu cRIMINALI A sint, 32 .illarii que in distrahendis civium controversiis ;haec in puniendis malefietis constitanti: cic. pro Cacis. Cap. IG. Ed 33 quamvis vitio
verti non possit principi , si hanc judicandi potestatem viris prudentibus juriumque pe-
569쪽
Cap. I. De iurib. maior. ἰmman.ctri s 29ritis Lib. I g. CI. ii. seqv. demandet, adeoque ubique magistratus & iudices constituat : semper tamen 3 ad imperantem iis patere oportet viam , qui , sese injusta sententia oppressos , conqueru mr , adeoque penes illum esse debet suprema caussarum dubiarum αναλυεις. Hine is rebuspublieis MONARCHICIs ad reis
ges & prinei pes: in ARIsTOCRATICIs ad senatum optimatium ; in DEMOCRATIcIs ad ipsum populum provocandi ius est: nee temere eon- se tuendus est magistratus sine provocatione equod ne in Regibus quidem dictatoribusque suis diu tulerunt Romani. Liv. I, 26. II, 8. III, ys. X, 9. Attamen , quum & Provoeationum abusus haud exiguus sit : non mirum videri potest, varia inventa esse remedia, quuhus nimia provocandi temeritas coerceretur . Qualia sunt privilegia de non adpellando , quibusdam magistratibus concessa, certa summa, quam adpellabilem voeant , Iege desin ra, iusiurandum calumniat, pecunia quaedam, 'a provoeante in easum , si meeubuerit, deinponenda, & similia, quae an prosint reip. magis in civili prudentia, quam in juris prudentia naturali, disquiritus.
Quia iudicis est , leges factis adplicare , IxςMqxye& , an factum aliquod facienti imputandum insit, disquirere, Lib. I. g. XCV. ) imputatio gundi.
vero consistit in declamatione , utrum est
eius, quem lex actioni adsignat, locum habeat, nec ne: Lib. I. g. XCIX. sequitur sane, 3 s ut imperanti, cui summa est po- min. deIur. Naru is Gent. Σ testas
570쪽
3d Iur. Nar. 9 Gent. L L II. testas iudiciaria, competat etiam IUS POENAS INFLIGENDI . Et quandoquidem negari nequit , ei, qui legem fert , jus etiam esse , eidem ob iustas caussas derogandi, quin eam plane .abrogandiet g. CLI. 8. magis 36 eidem licebit, aliquem delinquentem ob ju- -'stas & graves caussas ita lege solvere , ut ei gratiam poenae faciat. Negabant id stoici , quorum pervulgatum
erat illud dogma : τε συγγνώμ - σοψίν. Sapientem non dare veniam , nee ignoscere. Diog. Laert. VII, 123. Senec. dε Ae-ment. II, 6. 7. Sed quum & Deus ipse , j stissimus , erat iam delictorum faciat , salva justitia: quidni S sapiens λ quidni & imperans , qui, uti leges. poenales seri , ita eas plane tollere , ae proinde S uni alteri ve v niam dare poterit ξ sed ob justas eausas quum , quemadmodum non nisi ob graves justasque caussas leges seruntur, ita nec, nisi ob justas caul Ias , quidquam contra illas i dulgeri possit . Quid vero , si poena sit iure divino constituta P Τunc., si probetur , talem legcm poenalem exstare, in eam prineipi mihil licere, non diffitemur. Lib. I. g. XVII. 33. An veto exstet de eo dudum certant viri docti , & adhue sub judiee lis est . Uid. Thomasii Duf. de iure ad grati prisc. circa caenam homicid.
g. C L Ex eo vero porro colligimus , 37b inter pares nullim esse jus puniendi, ' & 3s nec inte itatem vitae, nec 39 alterius in- VeteIat; m p ccandi consuetudinem ulli aequali ius dare poenas infiigendi , adeoque 60 nam am poena non exhaurire deflui