장음표시 사용
591쪽
na, ri8 silvas majores, adeoque os &jura piscandi, venandique, nec non χασ) jussediendi mineralia & metalla , axi bona vacantia occupandi, iaΣ gemmas , l3pillos mari eiectos colligendii, I 23 ) adiuvi nes, Ia novas insulas, ias alveos dereliὸtos , quin alicubi I 16 & thesauros,ar & errones ac spurios vindicandi . T, metu haec omnia secundum usus gentium aliis ter aliterque sese habere, recte observet Huber. de iuri cisia II, 4. q. 4 8. p. 4 68.' Nota sunt , quae inter viros doctissimos
Hug. Grotium , Io. Seldenum , Rob. Ionsionum , Petr. Baptistam Burgum , Guil. V Uelvvodum , Io. .Isaaccum Pontanum sTheod. Granis vinckelium, .& novissime inter Pusendorisum , Hubertum , Iac. Gothostediim , Io. Henr. Boeeserum , Corn. vanBynhershoech & Christ. Thomasium , alios. que de dominio maris disceptata sunt , quae iam repetere nihil attinet. Nos , uti mare nullius esse nemo negat , ita quin illud o cupari possit , occupantique cedat, nulli dubitamus. Lib. I. g. CCXLI. 17. Μaxime quum id & olim esse factum , & hodie fieri , ipsa nos eonvincat experientia . At quum occupari .non soleant res inexhausti usus , nec earum usu alios excludere fas sit: Lib. I. g. CCXXXV. 9. in mari vero quaedam sint exhausit usus , veluti eaptura piscium maiorum , dc unionum, vectigalia , simili que emolumenta: quaedam inexhausti usus , veluti navigatio r illis alios exeludi posse , his non posse , merito statuimus . Multo magis ergo iis , qui certas terras transimari-Nas, tamquam suas, possident , licebit alios navigatione , quam vel occupationis , vel
592쪽
Alia sisses iura. s 2 Iur. Nat. io Gene. Lrb. ILcommerciorum caussa eo suscipiunt , excludere, nisi pactis & scederibus aliud eautum sit, quum unicujusque gentis in arbitrio sit positum , utrum commercia cum extraneis permittere velit civibus, nee ne. At navigatione , quae ad provincias transmarinas , non nostras, commereiorum eaussa instituitur, non.
magis quis alios sine injuria prohibere potest, quam usu viae publieae, nisi navigantibus obstent pacta & foedera. Talis est nostra de quaestione illa sententia, qui tamen suo quemque sensu abundare facile patimur , maxime quum de maris dominio armis potius & lida vi , quam verbis & argumentis , disceptari soleat is Adeo verum est , quod Geinit
r on tangenda rates transiliant vada. Audax omnia perpeti Gens humana ruit per vel τι- nefas.
Quum porro omnino 'intersit reipublicae , fiscum eue quam locupletissimum . g. CLXXIV. non mirum est , ii 8 de alia iura , quae ad quaestum , conservationeimque rerum pertinent , fisco concedi , in primis I 29 ius cudendae monetae, aio ) jus mutietas, a 3a commissa, & 13a in quaevis scelere quaesita occupandi , & quae sunt hujus generis alia , quae vulgo licet parum commode, regalibus minoribus accensentur, g. CXXXV. At hic quoque mores Variant , Prout quaevis civitas plus mssiusve concedit impe
593쪽
Cap. VIIn De iurib. maiest. isisman. ista sy3 imperantibus suis, vel hi plus minusve longo usu sibi adrogarunt. g. CLXXIX. Quod ad braΑEio,1 attinet, illud fere tribu- l ., 'Τ'tis & vectigalibus locupletatur , nisi tantum Gnt tri. sit agri publici, ut ejus fructibus respublica bux' αpossit sustineri. Quum enim persi. CLXX lV. imperantes nihil sine pecunia pace belloque recte gerant, Tacit. q. &, non Iufficiente agro publico, illa non aliunde, quam a civibus peti possit; consequens est, I 33 3 ut rectores civiratum possint civibus imperare tributa & vectigalia, i 3 sive soli, mve reliquorum orat num conseri su , prout id reipublicae forma exigit. 13s Ut ea possint imponere personis, fundis, mercibus importandis, & exportandis, rebus fungibilibus , opificiis & commerciis, prout id commodi sinsimum videtur , 136 dummodo & faculi tum habeatur farib, & i 37 ) cives non
ita opprimantur , ut se tamquam servoS , Ο-mnia imperantibus non sibi, adquirere, iure
aequissimum hoe visum est ser. Tullio ,
Romanorum regi , quem magnam eo ipso gratiam a pppulo iniisse novimus, quod apud Dionys. Halici Antiq. Rom. Lνb.
2Iy. promissurum se negaret, pauperes tributorum gravatos onere , ' aes alienum eo
trahere cogi , ae proinde a potius censurum bonλ omnium , & pro suo quemque censu conserre jussurum , prout in magnis & bene institutis ei vitatibus fieri soleat, addita ra
594쪽
ss4 Iur. Nat. 6 Gent. Gib. II. uris ολυγα ἔχον-ας , ὀλίγα. Itisium enim ea δεβλο, O reipublicae utile , ut , qui multum possident, multum confarant, starum vero, qui sunt in re remui .
ν . g. CLXXX.dά, t. s. Quod si ergo in imperandis tributis &vesium sit 3 ctisalibus facultatumi habenda est ratio , nec cives his oneribus suist plane opprimendi ; g. CLXXIX. a 36. seqv. per se prosecto patet , r38 non exigi debere , quod a ci- .vibus traist ri nequit . nec r39 eos pacis
temporibus ain enervandos esse, ut in re treida nihil conferre possint : praeterca 1 o nemini. temere concedendam esse immunitatem , hisi tanti sit ejus copera , ut haec pars publici oneris illa facile pensetur . Denique a i collatitiam istam pecuniam-& sine nimia aceti,que colligendam, & i α bona fide admina mandam, de a 3 iis rebus, qui- bus destinata est , impendςndam esse , vel ipse finis , ad quem comparata est haec cov
mitiistros NDI . g. CXXXVI. i. Ibi per AD& magi- MINISTRos intelli simus, qui partem reipubliti λ μ cae sibi creditam nomine imperantium ad- . ' ministrant: per MAGISTRAT us , qui illam ρομ'etem, nomine In prio, a t depundenter a summo imperante , administrant . Quum ergo& administri vice imperantium s , & magistratu ε dependenter ab iis rempublicam ca
pe sint: consequens Ast , i ut ii a solo
595쪽
im petante constitit endi sint , i s nili hic vel aliis eligendi praesentandi ve , vel 1 6 integro collegio cooptandi ius dederit .a Ut eidem obligentur speciatim , aci proinde i48. illi & rationes reddere teneantur , & 1 9 si male fungantur munere, ab eo dignitate merito priventur , quin &iso poenas dent, pro eo , ac merentur, si doli culpaeve maioris rei sint. Non vero puniendum consilium non fraudulentum , quod eventus . destituit , quum hunc nemo praestet . Nec poenam meretur , qui principis suis aut reipublicae mandatuni exsequutus est, si illud in se justitiae, aue bonis moribus, non repugnat. Cones V. A. Corn. v an Bynhershoeli Euaest. Jur. pubi. II. 2. p. I96. seq. Barbarus ergo mos fuit Poenorum, praestantissimos duces mittentium in crucem, si quid praeter animi sententiam a eidisset. Nee minus detestabilis est Turcarum aliarumque gentium orientalium consuetudo, qui S ipsi consilium ex eventu Mimantes , capitis damnane omnes , quorini 1 consilium caruit eventu . Quin non modo justi regulis refragatur haec truculentia , verum etiam prudentiae . Si quis , inquit vir laudatissimus, rebus in arduis consilium desideret: plu- rei sunt , qui dare possunt , sed nemo Mnus eventum. praestiterit: si O hunc ex gas : ecquis
g. CLXXXII. Quemadmodum vero administris aeque , ac magis ratibus, pars aliqua republicae creditur: g. CLXXXI. ita I si & principis erit virtus maxima, nosse suos, & dare ope A a 1 ram,
imperantium dc ipsorum ministro rum &niagiltra
596쪽
M6 Iur. me. Θ Gen . Lib. II. ram , ut non nisi idoneos munerique pares eligat : ) civium contra , non ambire munera , quibus sese impares esse intelligunt, multoque minus IH ea largitionibus aliisque turpissimis artibus aucupari, nisias ipss imperantibus e republica videatur, ut & officia sint in commercio. Praeterin ea res ipsa docet, iss quemlibet administrum & magistratum omnem fidem ac dili-Πentiam praestare, & reipublicae salutem sibi Iupremam legem ducere debere : tantoque magis as6 in eam curam ineumbere dec re administrum summum ae primarium , cinius humeris imperans universam reipublicae molem impotat. Voeari hi solent N1N1sTarss1MI , & de iis
quaeri solet, primum an e republica sit, universae reipublicae curam uni demandari 3 de inde , an id salvo jure fieri possit λ Prior aestio ad prudentiae eivilis scriptores Pe inter quos hie legi merentur Hert.
Schroeteri S Iae. Τhomasi singulares de eo argumento dissertationes . De posteriore ne te transigent , qui juris gentium principia Paulo accuratius expenderint . Quum enim nihil vetet , quo minus aliis mandemus id, cui ipsi nos non susseere animadvertimus et quidni & prineeps vices suas aliis mandeL , maxime quum aetas , imperii magnitudo , aliaeque justae caussis , eum ad id faetendum impellere possit ξ Et si in se injustum non est, tutorium elis aliquod regnum , quando rex per aetatem illud capessere nondum POL- est: cur injustum sit , illud administro stim-nio demandari Attamen injuste agere Prita
597쪽
AHILDe iurib. maiest. λας . cte. ssreeps, si ideo constitueret talem administrum ,
ut genio tantum indulgeat , nullamque rei p. curam animum subire patiatur , quum ilio tamquam administro uti , non ipsum imp rium in eum transferre, debeat. PraeeIare hoe mihi videntur vidisse Persae, dum prim
xios rerum administros eleganter etῆs θιλεωτ
aures Regis adpellarunt , teste Xenoph. Cννopaed. VIII. 2. 7. p. 483. de quibus plura Barn. Brison. de regno Pers. Lib. I. g. CXC. p. 26 . s. CLXXXI
IAter praecipua quoque majestatis iura , quae summum imperans intra rempublicam
exercet, est etiam Im CIRCA fACRA, seu cita Ca ECCLEsIAM particularem, per quam hic intelligimu3 societatem seu collegium, religionis gratia initum. Quum itaque omnia collegia N: societates simpliciores ma9is compo tis ita sint subordinata , ut nihil , quod majori illi societati manifesto refragetur, age
re, salva iustitia, possint : g. XXIV. 66.
consequens est, Isr) ut & ecclesiam subo di natam esse oporteat reipublicae: adeoqueas S) imperanti etiam competere debeat jus dirigendi res ecclesiae. ' θ Quod & inde solide probatur, quod rei publicae unam esse voluntatem oporteat '. g. CXV. so. Τalis vero non esset futura , si ecclesia particiaearis non subesset imperio , sed singuli , alias imperio subjecti, eo ipso, dum in hanc societatem coalescunt, collegium liberum, &a summo imperante independens, constituere possent. Accedit, quoci quum ea omnia iura cum majestate conjuncta sint , sine qui-
598쪽
Jur. Nat. ct Gent. Lib. II. 'bus securitas civium obtineri non po11et , f. CXXXV. z9 in experientia vero doceat ,
securitatem hanc, tum internam , tum externam , vel maxime turbasse homines obtentu religionis : quis principi deneget sus 1acra ita moderandi , ne quid respublica de- irimenti capiat Apud Romanos vigebat hoe jus maiestatis ,
quo uno titulo credebatur jus publicum et Lm in Deris, sacerdotibus consistere , ut
caute aceipiendum jus hoe ma)estatis , caut' asserenda subjectio baee Ecclesiae ob direetionem necessariam Reipublicae quae subiicituri imperanti summo sacrorum aurium legislatori suptemb, qui uiseopos ea terosque ministros suos eonstituit , ur regerent Ecclesiam Dra , quam acquisi γνου fanguine suo. Act. Ap. cap. 2.
g. CLXXXIV. Reliolo, ob quam hominem in societatem 'E E illam, 'quam ecclesiam vocamus,' coalescunt, rat circa g. CLXXXIII. duobus constat capitibus :μ xiς '0β rriore , ut rectas de Deo habeamim senten-
ut eumdem perfectissimo amore mur : ibui. f. CXXX. seqv. Inde facile patet, Is 9. circa prius caput nihil potestatis competere summo imperanti , quum . inteIlectus cogi nem: UI. g. CXXIX. adeo que a co) e que non porrigendum e se illud ius , ut imperans civibus novos fidei articulos imperare , veteresque proscribere nid est, i si ipsis conscientiis iugum imi onere possic: ὶ quamvis, io χ) ut illa: ,
599쪽
Cap. VIII. De urib. mus. imman. θα s s 'quae rationi & revelationi consentanea effecredit ecclesia , recte doceantur , & potius ad pietatem adplicentur, quam 163 in in ferales lites & iurgia convertantur , nec non. ut ne hujusmodi lites in rei publicae
ecclesiaeque detrimentum evadant , omnino curare debeat.
Procul dubio ergo proscribendum est M chi avelli & Ηobbesii dogma pestilentissimum , quo ipsa religio & conscientia imperantium arbitrio subjicitur. g. CXXXI. Ut enim
non urgeamus , quod paulo ante diximus , intellectum , utpote necessat iam potentiam , coactionem non admittere , eique non magis imperari posse, ut, quod non credit, eredat, quam oculo, ut, quod non videt, videat rquis non videt, quantam lanienam excitatura sint haee principia, si Nero aliquis , aut Domitianus, aut DiocIetianus, rerum potiatur, qui sibi persuadea , religionem Chria. stianam minus prodesse reip. quam paganam, aut Mahumedanam, aut qui aliam plane novam comminiscantur Immo quis non videt, eam doctrinam, insuper habito vero res ictunis fine . eam in instrumentum dominationis
vero ad cultum divinum attinet, An circa ruum supra vel INTERNUM , vel EXTERNUM esse, gl μ observavimuS . INTERNUs quum ex ipsis Dei lemum εat ributis, adeoque ex recta ratione , prono
alveo fluat, Lib. I. f. CXXV seqv. ita
comparatus et, 16s ut in eum nihil ulli mortalium liceat, Lib. I. g. XVII. 3 α. seq. ac proinde, I 66) ne imperans quidem illum . vel mutare legibus, vel abrogare possit: quam- Aa 4
600쪽
16o Iur. Nat. is Gent. Lἰb. II. vis, I 67γ quum omnes homines ad glorian summi numinis pro virili provehendam o
stricti sint , Lib. I. g. CXXVIII. 3r. 3 nec principi denegandum sit jus & ossicium c randi , ut cives praeclara illa doctrina de ini terno Dei cultu imbuantur , errantes reducantur in viam , impii, quoad ejus fieri potest, ad concipiendam summi Numinis reverentiam solidis demonstrationibus & cohortationibus excitentur, immo & 168 dandi speram, ne vel atheismus vel superstitio gliscat in republica. s. CLXXXVI.
An circa EXTARN Us cultus in actionibus externis , e N:ςInsi Z partim ex amore, timore, ae fiducia erga Deum
profectis, Lib. I. g. CXXXV. ) 'partim in actionibus arbitrariis , ibid. g. Cx VIIL 18 consistit. Priorum eadem est ratio , cultus interni f. CLXXXV. 16y. se qu. γadeoque 169 in eum sibi nihil potestatis arrogabat bonus princeps praeterquam 1 o quod eum pro virili provehere studebit.
Posteriores , ara ) quum a ratione nec improbentur , nec praescribantur , s. aeg.
CXXXVIII. 61. omnino subjecta. ω
perantium arbitrio , adeoque Hr I a d nia his circa illas licita sunt , t quae nec rationi , nee r elationi refragantur. Habenda ratio legis naturae sacrorum . Librorum , de Canonum , quinimo legitimae quoque traditionis ab Ecclesia ad nos usque transmissae , & approbatae. Ηine pri neeps non potest prohibere, quo