장음표시 사용
11쪽
ai An quida homines sint Natura domini quida servi cox1 An deIectus letuorum sit habendus,5 qualis' ει 13 An societas propinquorum pertineat adeonstitiae n. a An omnis familia constet ex triplici societate dom diea,nempe coniugali, paterna &Κeriliὶ Ibid
a Qui sit res familiari . & num : Ilius euia sit suseipienda Patri familias sa An bona externa in censu verorum bonorum sint ii,
amiliaris sit des ibuenda λ3 Quomodo rΑ An p cunia proprie inter veras diuitias numerari potas Acidiuit arum natura magis cons stat in via, quam in pilission et 77
Demediis atquis/ndi ramomiliarem CAp. V l. a An acquisitio rei familiari, patrifamilias iri nee talatia . & uum eius doctrina ad Oeeo novitam pertinea y Ia nTN'q ireantur in Patren milias, qui rem D milia-3 in modo Aristoteles media acquirendi rem familiarem dis inbuat, & quid de illa disti ibutione sit sentiendum 3s' Quomodo naturalis ratio aequitendi rem familiare disserat ab ar: ificiali t 223 Quae Patri famili sinagri cultuta exercenda sint Obi ruanda in genere pε An agr. cultura su bona,& inter omnia media acqrtridi rem familiarςm maxime naturalis & ne
7 An ars praedatoria su medium licitum acquirendi i Efamiliarem F33 An vita pastoritia sit medium leg timum aequindicem familiaremi ibidems An permutatio sit medium attificiale acquitendi rem familia tem 3 9s Io An mereatura sit medium licitum acquiredi rem s imitatem νε Ir Vit in ste
12쪽
ar utrum liceat rem pluris vetidere,aut minoris emeret. quam in te valeat 97 1 An pecunia necessarium medium sit mereaturae spIι An quaelibet mercatutae spectra sit eiusdem dignitatis eum aliat ac
xι Andlaesuras licita&eoneessa IOIIsAn ea biu sit legitim mod' aequi redirEsamiliatε ios Io An Patri familias licitum sit pecuniam in infinitura appetet e Sc cumulare' tot II An opera Aoeatio sit medium aequirendi rem familiarem homine liberali dignum in iis 3 Aa Pateriam ii as de domo praesertim propria acquia renda solicitus csse debeat, x qua in ea adifica
edi An liceat Patrifamitas rem familiarem per lusum Be certamen deposito pignore acquirerer ita
In quo fle administratione domus agitur. De genreati Admim iratio, C A P. Li AnΡaret familias iure imperium in suos domesticaa habeat i iis
x An Patrisfamilias imperium sit diuersum, Si diueris
modia administrandum ri γ3 Anmamus iure in pertu habe. in suam uxorint iis
4 Are marito rem olim potastas vitae de neeis in liberoseoncessa fuerit λ iis 1 An patentes iure in pei ia habeat in suos liberos ib. ε An patri recte olun potestas vitae & necis in libet coneessa fuerit 7 An herus iure imperium habeat in suos servos rasa An impetium herile a dominico differati xi s Ru herct recte olim potestas vitae de necis in suos seruosne meoncella r risto An imperium maritale recte coparetur irvpeIio P litico. paternum, regio; herile, tyrannico ιχέII An uxor, marrio; libet t. parentabus serui,suo heroiuomnibus obedire teueant ui a17.1 An imperium domesticum ullo modo sit eo cedenis dum inuti a se ins
13쪽
Dι σciis Patrisfamilias erga domessicos,stviceversa. CAP. it. 1 An Paterfamilias omnes suos domesticos amare &curare debeatῖα An Paterfamilias bono exemplo omnibus suis domesticis prς ire debeat' assi An domestici erga Patremfamilias te reueretes, ob eis dientes, sedulos & fideles praestare debeant Mi 3 De ossiciu coniugum rum communit priis. CA P. Illa An eoniuges sese mutuo amare dc honorate An coniuges udem eo mugalem inniolatam seruare debeant 1 337, niuges mutuam inter se concordiam colere debeant,&quomodo Z is; coniuges inter se communionem tam bonorum, quam malorum habere debeanti I Uconiuges mores&na uos utriuit, inter se patie n. os ter tolerare debeam ZIHcoiug es csi mune domus eura habere debeati ibid. An maritus in bene regenda & curanda uxore magna 8 An Iiceat marito uxorem suam verberare, aut alias durit et &iniuriose tractat et
Virum maritus uxorem . an contra uxor mari 'ma.
lere& sustentare debeat'IA sro An maritus debeat uxorem suam aduersus iniuriam aliorum defenderct ibid. II An maritus suae uxori omnia arcana cocedere debeat Iso 1 An maritus debeat esse zelotypus' maritum tro capite & domino suci debeat, eiq; debitam obfetuantiam
uxor mariti sui naeuos & mores etiam diis elles aequo animo tolerare debeati is An uxor precari pilat; Scit iro marito de Stat ite quid ei aduersi
eueniat ; de ii quid aduersi ei adueniat, plane eadeesse erga illum . quae fuit in rebus secundis Ic An uxor maritum iuuare debeat in administrat
14쪽
. I λnsecreta matrimonii sint diuulgandat is II3 An honestam matronam deceat mortuo marito, al-
Deo rauparentum selibarorum. C A P. lv. I An amor parentum erga liberos, & viceversa propridinnalci dicatur id ε1 An parentes naturaliter magis ament liberos, quam liberi parentes 16 3 An mater naturaliter magis amet Iiberos, quam pa-
4 Anquilibet amor parentum erga liberos sit honestus η . de licitus3 I Os An parentes de liberis bene procreandis soliciti esse debeant' ibid.ε An parentes summam curam adhibere debeant in liberas bene edulandis t a Quomodo uxor grauida se gerere debeat' i 7 8 An mater liberos tuos proprio lacte alere debeat' ipss Ande reeta membrorum corporis in liberis coiiso matione& cxercitatione debeat parentes esse solicitit II 8 Io An ploratus infantum si cohibendus3 is Q i i An infantes ad frigus tolerandum sint assuefacien-
ix An in libetis benEedueandis victus sit habendus delectus I3333 Ana primis ineunabulis disciplina seu institutio liberorum sit inchoanda' 18st An ludi pueriles sint permittendi liberis' 871 1 An pueris sint proponendae, aut narrandet fabulae 188 16 An pueri ab omni adlpectu & loquela rerum turpiudc obse cenarum sint arcendit i 8, 17 An publica puerorum in scholis institutio sit praes renda priuatae leudomestica is, Is An Paedagogi liberis sint praeficiendi & quales Z i 3Iρ An liberi sint caitigandi,& quomodot 39 ao An paretes bono exeplo liberis tuas prς ire debeat31'o 2I iau et liberorum erga parentes sint ossicia, & cur haeca liberis sint praestanda i r 9711 An Iiberi parentibus unquam parem gratiam re-φ
15쪽
as Adi liberi recta diei possint inobedientes,qui paremtibus per omnia non obsequuntur e Lot x. An parentum imprecationes di execrationes liberis diligenter sint vitandae An liberi propter peccata parentum a Deo interdum puniantur is Quomodo liberi erga se inuicem. sese gerere debeo
x An maioris artis sit regere,quam habere seruos 2.73 Quomodo herus seruos suos benE regere debeat aos 4 Αii virtus serui tota ad herui plius sit refrendat arcts Quomodo seruus erga heru suu si xerere debeat ibid. o Quomodo seruus et sacouseruuia iuum se rexere de beati ad De administratiam rei CAP. VI. An recta rei fami atis admii. istrario sit necessaria hic x An patresamilias omnium , qu et in domo ludit δι fiunt.
euram suscipere debeat f xis 3 Aneuraeustodiendi bona domestiea, magis e nue niat M trifami lias,quam Patrifamiliast 11 4 An Pate ian, lino non tantum inuentarium suarum possessionali .sed etiam tabulas accepti&expen-
i in promptu habere debeati ms An bona domestiea praesertim supellectilia bene linedivinguenda ρ ibid. V ea P duponenda ordinanda& distinguenda ta An Patersam. de beat esse sumptuosus&emaxν An Paterfamilias omnem luxum in v ctu&vestitu. aliisq; rebus vitare debeat 1 Is An Matei fain ilias mundi & ornatus muliebris nimiudebeat esse stodiosa fis An Atti eus modus administrandi rem familiarem, lirpta ferendus Persicci xx
Io An fideiussio ten ei aria & aeris alieni eonflatio Pa. trafantilias sit fugienda Dori An conuiuia interdum a Patrectantias si at institu. auda st quomodo
16쪽
In suo deeranstitutione Amin agitur.
De definitione de partitione, eum Ethi specim
PRAECEPTA.10 Aamin explicata est Ethica genera- De uis Aa lis, Sequisar Ethica specialis, qua Hy et En modum probe honestes vivendi adcenam
societatis humana isteriem determinatum em causis o Eaque diuiditur in Oecono micam se n. paret in
. t QvbasTIONE . i. An in Ethicassee fide qualibet Aocietate-maua agatur'Ro enodatione qu.xst onis propositae pauca praemittenda videntur de natura & d.stributione locietatis huma-
17쪽
Σ Οεco Novi e R Lib. i. C pr. His vi kὰ Πα Haec verontis aliud est quam coetus homi-m ina avid num rei alicuius communione secutus. Estque si vel generalis, vel specialis. Generalis est qua silvi , mnes homines inter se vinetalo communi natu rae, prael rtim rationis ex orationis inter se sitiis, is .f coniuncti. Specialis est,qua certum genus homi una ἡ- ὰ num inter se est coniunctum. Eaque rursus vel est Ecelesiastica, vel secularis : quarum illa rerum sacrarum & spiritualium rhaec rerum corporalium & terrenarium communione constat. Et secularis quidem .societas iterum vel est domestica , vel ciuilis: quarum illa est inter homines eiusdem familiat ; & sub se complectitur societatem coniugalem, paremam es herilem rhare vero est inter homines, eicidem ciuitatis. Hinc igitur patet in Ethica *eciali non agi de qualibet societate humana, sed tantum de seculari; eaque partim domestica. partim ciuili. Illa enim duntaxtat docet , quomodo homo in Q cietate domestica aut ciuili constimius recte vi uere debcar. Ideoq; necesse habet, ut simur tradat, quid ut utraque societas, ει quae ad eam constituendam & administrandam requirad-
guit iister oeconomicam & Politicam tanaum Arisim quam diuarsis partes Philosephi ad practicae. Do- cur enim illas inter se differre. i.Subiecto quod in a. Oeconomica est doni in Politica, tuitas. 1.Nu diuero imperantium , quorum ira ulti sitot in ciuili et 1 An HMea 'erialiι recte datum in Oec cmomιcam Poluteam n Ristoteles lib. i. Oeconomicae cap.r. distin-
18쪽
riis cietate; unus verbiantum in societate domestica. 3. Fine . qui in Politica est , partim
recte constituere ciuitatem; partim ciuitate constituta recte uti: In Oeconomica vem partim
est recte const. ruere domum ; partim domo cotistituta recte uti. 4. Ordine gcnerationis, vi quod oeconomica secundum illum prior est Politica. Iuxta hanc igitur sententiam Aristotelisi quam alii etiam Peripatetici sequuntur, Ethtea pecialis recte diuiditur in oeconoxnicam &Polusca: praesectim cum partes illae inter se di genuriant, & cum toto consemiant: eoq; neq; suat la-ttores, neq; angustores.
At reperiuntur nonnulli Philosophi . qui Protho,
Iidine desciburionem improbant ue reiiciunt mo- g nte et tilequentibus argumentis. I. Quia domus pars ciuitatis , teste Aristot. I. Oecon. cap. I. Ergo e tiam Oeconomica est pars Politicae. a.
Quia non decet partem diueloea toto. Ideoque ubi agitur de toto; ibi etiam agendum est de omnibus partibus totius. Et sic Oeconomica non est constituenda pars Ethicie specialis a politica distincta; sed potius ad eam tanquam pars ad situm totum est reserenda. 3 Quia peta 3 iirde est seiungere Politicam ab Oeconomica; xc ciuitatem a familia distrahere; vel verbum lineaedificiis exstruete; vel membra sin pu a ab ipsius corporis visuersi compage diuellere. 4. duia ipse Aristoteles libr. r. polit. omnia illa explieat . quae in Oeconomica solent doceri : Ergo iplo factae, indicat oeconomicam ad Politicam referendam elle. Pro selutione argumentoruin notandum est, Domum in Ethica
19쪽
miamin speciali duobus potissimum modis considerari;:ωm μωio- primum absolute, quatenus constat ex familia Mnisis ιμ' re fam: liari dine rei pectu ad ciuitatem : Sc sic o dine naturae gznerantis priorem cile cimitate: Dein de res Pect ue quatenus est pars ciuitatis, & sic natura lunul elic cum ciuitate. Ac priore quidem modo considerari domum in Oeconomica; Po steriore vero in Politica., bisntων Quod igitur ad argumenta pro ibesi negante Uumen AE adducta attinet, in pruno partim est aequivocati pret, si ' in vocabulo Domin,quod modo ab lutc,modoti respective vlurpatur: partim antecedens non est
simpliciter verum, sed tantum secundum quid, nempe quatcnus intelligitur de domo respecti-uc considerata: partim etiam consequens ex an tecedente non necelsi rid infertur, cum Oeconomica domum non respectiuc, sed absolute consi- 1. derct. In altero conceditur quidem, quod pars a R toto non sit diuellenda; sed ibi agendum de partibus totius, ubi agitur de toto. Sed inde non le- qii iur Oeconomicam non esse constituondam partem Ethicae speci. lis a Politica omnino distin-., ctam propter rationem supra allatam. In tertio .. est fallacia fallormia imparium. In quarto antecedens quidem negati non potest; sed inde non infertur, Oeconomicam ad Politicam elle referendam: rum quia i ple Aristoteles illam ab haedi stinguit, ut iupra ostentum filii tum quia lib. I. Polit. Domus videtur considerari non absolute; sed respective tanquam pars ciuita: is: tum quia licet ipse Philosophus . iitie ad Oecombnicam pertineri zdib. r. Polit. traderet. iride tam eun hil contra thetin astitinantem concludi pollec: cum quae- .
20쪽
De nat. Eth. θωωθ 9 incon. . Fratur . non quid factum sit 3, sed quid fieri debuerit.
Men Oeconomica ante Potticamsit tradenda S Tatuitur thesis assirmativa. Rationes sunt: I. Prosententia Quia oeconomica ordine naturae &doctri mar uanae prior est politica, quatenus versatur circa sa i milias, ex quarum multitudina ciuitas constituitur, & ad politicam discendam viam nobis planam & expeditam sternit. a. Quia domusa solute consderata natura prior est ciuitate eique prima principia S fundamenta suppeditat. Illam autem considerat Oeconomica; hanc politica. 3. 33 Quia finis oeconomicae habet se ad finem Politicae tanquina intermedius ad ultimum. Ille autem hunc pla..edit. At coima hanc sententiam alii obiiciunt. t.CL Obiectiones. uitatem natura priorem citis domo &singulis ho- 1. mi bus, non iecus ac totum parte, teste Ai istotele lib. i. Polit.cap. I. cum ait:
ζ Proinde Oeconomicam ante Politicam
hoc est, perfectum natura prius esse imperfecto. I. De caesi cap. 2. Semper enim naturam intendere id, quod est persectius. Politicam autem rersequorem esse Oeconomica. Ideoque ab Aristote
conomicam subiecta esId Politicae, tum quod illa leges administrandi domum ab hac accipit: tuin quod ilius finis ad hanc refertur, tanquam subordinatus ad ultimum. 4. Aristotelem lib.io .Eth .ad 4. Nieo machum promittere te post Ethicam, non