장음표시 사용
601쪽
Causa in locis a gula remotioribus haerentes , quarum operandi modus obscurior,
HA elenus enarratae causae. deglutitionem impedientes . in & circa gulam haerent, quarum propterea Operandi ratio manifesta est. Sed fit non raro, ut tales ta locis dissitis & remotioribus reperiantur, quarum ideo opexandi modus obscurior difficilius indagari potest. Sic in calu noltro secundo manifestum est, vitri frustum, ante tantum temporis intervallum a virgine deglutitu , nec in oesophago, nec in ventriculo , nee in intellinis tenuibus, subititisse, sed sine dubio in angulo quodam intestinorum crassorum, in primis coli. ob valvularum conniventium copiam, commodam sedem invenilia ;quia per omne illud tempus, usque ad ultimum morbum sine omni incommodi sensu in eorpore latuit; nulloque indicio sui praesentiam prodidit, unque dum in morbo isto. loco motum , irritatione sua spasmum canalis universi alimentorum, propter substantiam nervosam, toti canali communem , concitavit. Fidemus enim in variis nervosi generis spasmodicis & convuἰλVi6 affectibus, per consensum jungi spasmum insophagi, nempe in suffocatione hylterica , colica convulsiva virorum:ipsa epileptia, nec non in incubo. Conf Husinonis in Med. rationat. issem. Din. IV. Part. III. Secti. II. p. V. de Morbis ase agi Damod eis, F. XXII. Singularis epiglottidis convulsio, deglutitionem tam solidorum quam fluidorum impediens, commemoratur in Ephem. Germ. Cent III. U IV. Obs CXII. a D. Behrens. Huc etiam , eodem judice . referri debent spasimi celbphagi ab an .ni affectibus, speciatim nitidio & imaginatione sortiori, inducti. Huic inprimis tribuit laudatus vir deglutitionem impeditam singularem , cujus notabilem historiam, a Medico Lovaniensi , Somuires. sibi relatam, Lentilius in Actis natura curioseremn Cent. VII. OU. LXI. p. I 2 . communicavit, nimirum mulieris , quae , ut omnia tam esculenta quam potulenta promtillime deglutire sciret, hostiam tamen consecratam nullo modo posset, quin adhibita m. g ra i faucibus ingestam vomitu rejicere cogeratur. Dixit idem , malum jam diu durasse , quaesitaque & applicata varia sine fructu temedia , nec essc mulie Tem aliis morbis obnoxiam , nos hystericam , non spasmis affligi solitam, Mil in isti circa mensium negotium unquam accidisse , eam appetere, hil. rem else. Hoc nomine autem se pro infelicissima reputare, contristari, anumo angi, metumque esse , ne denique malum in melanetholiam veram te minetur. Lentilius Sommero, sententiam ejus de hac re postulanti, Anullam ejus rei originem & causam occasionalem scienti, respondit, verisimile esse, quod isa tragadia ludatur is causa morali. Quod in deglutitione din
602쪽
ejusdem , vel musculorum ejusdem paralysi & resolutione pendere potest
de quo exemplum Tulpitas obf. Med. Lib. I. Cap. XLII. refert, mulieris quinquagenariae , in qua poli Vomitum , Vertiginem ac spasmum cynicum, musculi deglutitionis tam pertinaciter reseluti fuerunt, ut, gula propterea flaccescente, ne guttulam quidem deincepS potuerit transmittere, licet nec do lor, nec tumor, nedum ulla ipsam urgsret angustia. is Hoc resolutae gulae ii, is pedimentum , ipso pergente, abuturi Medici, intrusere faucibus plumam , is acribus med tamentis imbutam, ex sententia Aetii, quod autem aegram iapra finis moris periculum conjecit, quae hoc ipso deterritas alutarem illumis tubulum Capivaccii admittere noluit, cujus ope licuisset fortaIsis pex osse jusculenta ventriculo infiindere, eaque ratione vitam, si non integre, is utiquamdiu saltem ipsi prolongare. Hoc autem auxilio obsti te repudiato.
es sategit Tulpius tamen, qua licuit, vires ipsius tueri, infundendo idem si illud rus per alvum beneficio clysteris. Quod remedii genus, ut idem is aiserit, quamlumvis plurimi sit Abenetoari, Oribasio , imo ipsi Celso. ,, tantum tamen haud profuit huic mulieri, ut propterea, licet infundereturis intestinis satis detei sis, extenderit vitam ultra diem leptimum, in quo diem suum obiit.
GUeres nntrientes in casu necessitatis cum fructu adsibitos fuisse, alia
quot exempla adi cuntur. D Ucit haec observatio Tu Ipiana ad quaestionem illam vexatissimam, utrum demur clysteres nutrientes, quibus, in deglutitione penitus impedita, ad aliquod temporis spatium conservari polsit vita Celsum primum aut inter primos fuisse, qui clysterum nutrient um usum litteris mandavit , inter alia illius loca memorabilia annotavit Alineisυeniis, testantibus id Actis eradiarorum IT . meuse Iulii p. 287. Locus Celsi habetur in Lib. Iti. Cap. XIX. de tardiacis, ubi dicit: - Ultimum est auxilium, in alvum ptisanae vel ulicae cremorem ex inferioribus partibus indere, siquidem id quoque vires,, tuetur. Abeunt cirra hanc rem medici in diverias sententias, quorum alii utfirmant, aliquem tuum clysterum nutrientium esse, alii negant. Inigri tos eli Theod. Crasmen, qui in Tractatu Phasico medico de Homine Cap. XI. is C feribuis p. 93. praeprimis contra illos pugnat, qui lactea vasa in intesti-Nis cratiis negant, & clysteres nutrientes propterea eommendat. Provocat
ad experientiam his verbist si hominem phrenitide laborantem per X. dimis fuisse serva um m vita , idque solo usu clysteris nutrientis. DanturquΩ,, alia exempla in aliis morbis acutis, ubi homines solo usu clysteris nutrientis conservati suerunt aliquandiu i sic in angina labinantibus boc si e
603쪽
si obtinuit, ubi aegri ne guttam liquoris quidem assumere possunt, propter si pulam occlusam , tunc nisi succurratur agris clysteribus nutrientibus , ne -- cessario mori deberent. Progreditur deinceps ad demonstrationem exis. se tentiae vasorum lacteorum , quam his verbis concludit i Libenter se quidem concedimus, quod multo pauciora lactea reperiantur in crassis . se quam tenuibus intestinis , quod etiam ipsa ratio docet; in primordiois generationis, cum intestina essent adhuc mollia, & eorum integumentari ita essent, ut rudimenta eorum tantum essent jacta, chylus ex ventriculose effusus in intestina priora dilabitur , illic oscula sibi parat, intestina per-- tundit, & lactea describuntur, ex quo sequitur, illic plurima repeririri oscula, id est plavribus in locis pertundi intestina, ubi copiosior existitis chylus, at chylus copiosior reperitur in prioribus intestinis, cum ex veri-- triculo statim in illis deponitur, ita ut pauca vel saltem exigua ejus copia is progrediatur ad erassa intestina ; concludimus, in primordio generationis is illic reperiri plura lactea, ubi est copiosior affluxus chyli, at hoc est in is intestinis prioribus , ergo habuit majorem occasionem chylus perserare se intestina, ad lactea sermanda , in prioribus intestinis. Valde equidem dubito fore, ut idem multos consentientes inveniat, quantum ad theoriam ejus . de vasorum lacteorum generatione, in prima formatione, attinet. Nihilo tamen secius exempla recensentur ab auctoribus singularia, quibus , nutritionem per clysteres factam esse, perhibetur.
Exempla ab aliis auctoribus allata. ΙNter illa notatu dignissimus est casus , qui in Actis N Ps Med. Arad
mla natura curiosorum Vol. III. ob in VI. inter alios a D. 'Vassisuemio ad Academiae praesidem B. Baierum missus recensetur. Virgo nimirum religiosa . post integrum hiennium febre Jenta laborans, incidit tandem in isthuriam molestissimam seu totalem urinae suppressionem, ob quam per quindecim mentes nausea & vomitu urinae genuinae laboravit, tandem tamen , excluso e vesica calculo plano, polito, triangulari, & urina hoc ipso ordinat iam Viam recuperante , a gravissimo hoc morbo liberata , convaluit. Durante autem isthuria cum nausea & vomitu urinae, uti resert observationis hujus Auctor, necessitas emagitavit, ut ad clysteres confugeretur , quorum etiam usu, dicta virgo per I S. menses vitam produxit. Per omne enim hoc temporis spatium isthuria, cum vomitu urinae & nausea, constanter durarunt , excepto tantum brevi quodam intervallo, in quo, cum urina nervias urinarias , quamvis parce admodum, excerneretur , Ccu festim Vomi iatus cessavit, & hinc nonnihil cibi levioris aegra assumere potuit; quod tamen per universum morbi decursum, accuratissimo computo, quantitatem
604쪽
tem 2O. ovorum non aequavit, si sorte excipias rarum Iacchari perlati frustium, & paucas julepi guttulas quotidie sumtas. Uceasionem hoc dedit observationis hujus Auctori, duo illa phaenomena, admirationem in hoc
casu moventia, examinandi: is primo , quomodo & per quas vias urina. ad stomachum pervenerit, secundo, quomodo ova in jusculo conquatia. ἡ ta . ct in forma clysteris adhibita , quum a stomacho nequaquam dusi gelia sint, virtutem nutriendi , aegrotamque per longum adeo tam puIis vivam conservandi, exerere potuerint. Mittimus prius argumentum . cum hoc ad ianitrum praesens negotium non pertineat, de polieriori tan. tum solliciti erimus. Praemisib iupposito it O , quod clysteres ultra coli, ii non penetrent , propter valvulam in principio illius positam, illi tamen in aegrora, per omne temporis spatium , deficiente alia materia, nutri aetatum sup neditarint, necessirio credendum esse, inquit, eosdem iii iii-tellino colo suam sustinuisse digellionem , adeoque hoc intellinum non et . simplicem cloacium , sed simul instrumentu in , ad digellionem alimenti id neum, & hoc nomine ventriculi succedaneum , coiitcndit. Ad hujus auerti probationem sicere dicit, quod religiosa subinde excrementa dura reddiderit. colore ovis applicatis timilia i unde haud obscure ist, ova cum jusculo soluta .& infusa, prius dige ita fuisse in colo. & pro mel Orisahem patie ad vitia chylisera tranii ille, magis vero crastam materiam in intellitio remansiisse, & in excrementa globulorum forma colitie. Quod vero facultatem x'nc d gerendi intellinum colon habeat, probat ex unalogia ejus cum tenuibus intestinis , ipsitque ventriculo. quod tunicas , vati S glandulas, ut ita suo loco , perinde ac stomachiis , cum reliquis intestinis digerere valeat. Provocat ad telfimonium Buhvii, qui in Op de dilis monuit : noli, libi quis perluadere, soluin ventriculum huicti muneri vacare , prout a pleritque hactenus fictum, sed chylificatione in is in ventriculo inchoatam, in intellinis continuari & ab lvi i quatenus , is ratione non mitius lubifantiae solidae iuu tun te rum , quam fluidae seu
se lynaptae assi te ivis, haec Ven riculus revera continuutus exilium. Pergit de iaceos ad intellinum colon , quod licet in ordine quidem ultimum , ademque magis ad recu tenda excrementa, quam ad digurendum, ede deitia nutum v. deatur. Non tamen ideo ab illo ossicio ex clii di duhere, monet, R ad diicit priapterea susonum . qui Capite XI. de intollitis, redarguit Aquastende litem, addens hae verba i ,, Quod vero nec in homine lolais excrementa contineantur in crais34 e. uceicit ex eo, quod venae lacteaeis ad haec quoque intellii a satis numerosae d ergatitur, indeque succumis lacteum eliciant ι est iu alio loca. lacte e intellini coli venae nec infre- is quanter nec Obscu e reperiuntur, Ni quidem lacteo succo opulento resertaeis cernuntur , unde constat, non ibit, excrementis damnari, sed ' crat-- sioris chyli attractioni inservire. Concludit demum Auctor observationis , exemplo hu: us virginis religiosae dilIolvi quaestionem, a medicis tam stequen-
605쪽
Axissentia vasorum lacteorum in ervis, a recentiori snatomicistidimissa.
O Uod vero attinet ad vasa lactea in intestinis crastis , ea non tantum illustris mi erus in compendio anatomico n. 2I3. p. 8 . admittit, eaque in equo observata, cum Ephemeridibus nantur a curiosorum communicavit, Vid. cent. s. p. 23 . sed etiam du Vernoi in Commentariis Academiae scientia in Petropolitana Tom. I. cujus recensio habetur in aetis earudirertim IT I9 Mense Octobri, observavit intestina cum crassa, tum tenuia, istiusmodi vasis gaudere, eorumque numerum versus finem intestinorum continuo decrescere. Nec diisentit ab his Morgagnus , qui in Adυersariis Anatomicis III. Animadversione XVII. p. 3I. lactea ex crassis intestinis oriri, non esse negandum docet, quia ad eorum existentiam probandam faciant observationes clysmatum , vel nunquam redditorum , vel longo tempore nutrientium , quo ita genere maxime admiranda sit illa historia , quam Ramagginus ipsi narravit, atque illo hortante , constitutionibus sitis epidemicis adjecit. Reperitur haec historia in dictis constitutionibus epidemicis p. I73. ubi testatur Ramatamus, virginem nobilem paralysi oesopi uagi affectam fuisse, quam ob rem usque ad 66 dies nihil esculenti aut potulcnti descendere potuerit in stomachum , quae tamen per solum clysterem, ex jure cum duobus vitellis ovi, singulo die meridianis horis inditum, vixit. Inde concludit ris afferere itaque oportet, clysterum nutrientium usum non esse, ut quidam ,, putant, improbandum, hocce experimento, rei veritatem attestante, is credere itaque necesse est , venarum lactearum ramos dispergi per intesti. ., num rectum , & ab iis succum alibilem in summa necessi Late absorberi.
Concluso. EX hactenus expositis exemplis deglutitionis impeditae clarum esse judica
mus , quanto cum Vitae periculo ea sit conjuncta, inprimis ubi a causis . latentibus & profundius haerentibus dependet, quae saepissime non nisi post mortem cognosci, multoque minus curari, possunt; & quam parum propterca ad ejus curam valeat medicina. Nihilo tamen secius in casu ancipiti nihil negligendum est a medico , sed omnia tentanda sunt remedia , quibus .causas istas removere, aut symptomata mitigare, vel saltein vitam ad aliquod
606쪽
tempus servare, possit. Eam itaque ob ousam alienum non esse a medico rationali judicamus, in summo necessitatis casu suadere applicationem clysterum nutrientium , quia exempla supra allata , & experientia auctorum fide dignissimorum confirmata , de eorundem utilitate testantur. Docent etiam casus a nobis propositi, inprimis I, a & 4, aegrotos, ob deglutitionem in-h bi iam , in praesentillimo vitae discrimine constitutos, indefessa remediorum applicatione non raro in vita servatos esse.
607쪽
609쪽
ΜΕdicinam adsectanti, varia mihi obversabantur argumenta, quibus solenni academiae instituto Obsequerer. Quum vero medicorum sit non leviora tantum mala amovere , & gravioribus succurrere mederique, sed etiam deploratissima quaeque debellanda aggredi, omnique opera casus humanos lenire 3 mdrophobiam, malum mortalibus maxime horrendum , p tissimum selegi, de cujus medela , quae tenuitati nostrae liceat, disseram , quaeque si minus satisfaciant, me consoler, quod magnis tamen excida in ausis. 'Υ-Mosia , aqua metus, vel ab aliis υγροφοβία, uti monuit Aureli nus a ), quia non solum aqua, sed cujusvis liquoris metus , a cane rabido morsos infestat. Δυιτ οεται ποσιν tamen , deglatiendi dissicultatem , no
Latinis plerumque dicitur rabies canina e quoniam vero ab aliis anim libus praeter Mnem oritur morbus, & ejus fere solum est signum patho- gnomonicum bisophobia, hocce Vocabulo potiore utimur. Ab aliis animalibus , maxima ex parte, genus humanum vitiatur et Observata tamen quaedam docuerunt eundem in homine morbum sponte productum fuisse. Sic quidem narratur c de juvene viginti novem annorum , temperamenti biliosi , qui summa excandescens ira, proprium digitum momordit, unde intra viginti quatuor horas bisophobus factus est& quidem adeo, ut ad solam aquae mentionem strangulari videretur. Salius Diversus d in muliere triginta sex annorum , febre pestilenti detenta primo, dein hoc morbo expugnato, dysenterica . reddita, atque denuo curata , manente tamen quadam sebricula, vidit Misophobiam nasci, & eatenus quidem, ut alios coram se bibentes sustinere non posset emens tamen semper constabat, & Octavo die mortua est. ,, IEgra autem n,, mater ejus sancte asseverabant, quod nunquam , nec a cave rabido, necis a sano , tacta suisset, cum nec domi unquam canem educasset, nec ex- is ternis unquam communicasset '.
Casum notabilem memorat Uan Smieten e , quem , uti ait, auditoribus suis Boerhaavius recitare solebat, is vidisse se lictorem, qui carnifi-ri cem aliunde accersere debuerat, ut publica de scelesto homine sumer , , tur poena, incidisse in febrim ardentissimam', omnemque potum oblatum ,, summo cum horrore repudiavisse, & tertio die periisse. Miser ille calidi L
610쪽
si ita tempestate multum corpus moverat, deinde per quatuor horas nu- , , dato capite, solis radiis exposito , in scapha sederat, totoque hoc die, ri solo fere spiritu vini usus fuerat. 'Johannes times , li iud ita pridem clarus in hac acadernia medicinae prosellor f , refert, is trophobiam, ventriculi inflammationi cum convulissionibus supervenientem , larga & repetita sanguinis missione, sanatam fit ille. Alium mauchius g , a tumore in cosophago natam 3 quo rupto, puris copia & odore ancilla fere suffocata est. εMeudius h observat, se vidisse horrendum hocce symptoma in ac me morbi hi erici violenti, per plures horas , donec gutturis motus convulsivi medicaminibus idoneis sedati essent. Quod sane & ipse vidi in juvene hy po havdriaco. Melaucholiam communem in bisophobiam fataliter terminatam, nota
Plura hisce de rebus apud autores inveniuntur. De antiquitate hujus morbi multa afferuntur. Aurelianus locum Homeri ni citat, ubi Teucer nuncupat Hectorem λυσσητῆρα. Alia tamen loca magis sunt apposita. Sic vafer Ulvsses
introducitur compellans Achillem heroem qui medicinam studiis interposuerat his verbis n .
'Ανερας , oia. Θεους κροπε ιη δῖ ε λυσσα δεδαεν. Iterum o , a Neptuno Hector nuncupatur λυσσωδέ , & observandum est , quod λυσσοι, λυσσητηρ, &λυσπωδης, proprie significent hanc