장음표시 사용
241쪽
eiam arguitur,omnis ratio hominis est diffinitio ἰρsus,nego,quonia ratio hominis est denominatio ipsi ly homo, namq; ab humanitate denominatur homo, ideo humanitas dicitur ratio ipsius, & haec est illa ra- tio sub qua tu intelligis hoc, demonstrando homine. Septima regula suilliva. A sensi diuiso ad sensum compositum,aut econuerso,non valet argumentum.
Contra istam regulam arguitur sicasta consequentia est bona,tu potes currere,ergo possibile est te currere,possibile est antichristum esse, ergo antichristus potest esse & e conuerso,dicirur P in terminis simpli . cibus & discretis,sine impedimento alicuius signi, est bona consequentia,sed eum limitatione signi non va
- let consequentia r omne animal esse est necessarium ergo omne animal necessarium est esse,anima tua ne . cessario est,ergo necessario anima tua est, album pot: esse nigrum ergo possibile est album esse nigrum: Co COtra to.ratra istam responsionem arguirur,vltimam consequen aritiam valere,na sequitur,album potest es. nigsum,e go albu est potens esse nigrum. patet consequentia resoluendo istud verbum,potest,in,ium,es,est, & suum participiis,tunc vltra.album est potens esse nigrum. ert go album est ens nigrum,patet consequentia ab uno conuertibili ad reliquum,quia potens esse,& ens,conuertuntur,quia omne eas est potens esse, & omne potens esse est ens,quia omne potes esse est ergo οε potens esse est ens,patet cosequetia & ans similiter a suas exponetes,vlterius albu est ens nigru , ergo album est nigrum patet consequentia, quia oe ens netru est
nigrum,& vltra album est nigrit,ergo possibile est al- hum esse nigrum,patet consequetia,quia quaelibet depraesenti infert una de possibili de sensu coposito,ergo.a primo ad ultimum, album potesse nigrnm ergo possibile est album esse nigrum. Ideo respodetur breuiter Pista consequentia non valet album est potens
242쪽
.tionem ibi arguitur ab uno conuerti ii ad reliquii
nego,& cum aicitur ly potens esse,& ly ens, innuertuntur concedo,& et ly potens esse, S ens, non conuertuntur,Ande ly potens esse, nominaliter sumptum
conuertitur cum ly ens, sed participaliter sumptu hoconuertitur cum illo quia non sequitur alitichristus est potens esse,ergo antichristus est ens, dc ita in pri- posito semitur ly potens esse,participi liter quare argumentum non procedit. Octaua regula fuit iis. una causa veritatis ad prope litiopem habentem ita iam causam,est bona consequentia. Contra quam re- α' Rra gulam arguitur se,ista consequentia n*n valet.a. pro 3 1ν -- positio est vera,& immediate ante instas quod est praeo iens non suit verba,ergo. a. propositio incipit esse ver ba,& tamen arguitur per regulam, ergo regula salis, consequentia tenet,& antecedes Ῥbatur,ponedom ii Propositio in prima pie proportionali horae praeteritaeterminate ad hoc inbans praesens fuerit vera,& in iecuda salsa,& in tertia vera,& sic alternatis vicibus, P. . ' oes partes pportioales horaelaetiti ita urin omni impari fuerit verba,& in omni parte pari fuerit salsa, . Et sit nune in instanti praesenti vera,& ita cotinue erit isto posito est asis verum,& consequens salsum ergoi consequentia no valetit ans sit verum paret,quia nuci est veru per positu,& immediate ante hoc instans qa est piis, fuit falsum , & quandocunq; fuit falsum nousuit verum,erso immediate ante hoe instans quod est praesens,non sitit verum quod autem immediate ante instans quod est praesens a,suit salsum,probatu quia immediate ante instans q uod est praesens fuit aliqua pars pars, sed quandocunquae fuit aliqua pars par,a. fuit salsum,ergo immediate ante instans quod est prae,.sens.a. fuit fallum,quod autem principale conseques sit salsum,arguitur,quia. a. nunc est Verum, & immediate ante instans quod est praesens. a suit verum,quia
immediate ante instans quod est praesens fuit aliquam
243쪽
Pars impar,ergo. a. non incipit esse verum. Dicen- eo breuiter quod a non incipit esse verum, tunc adrargumentum nego illam consequentia primo factam, nec arguitur per regulam quoniam illa non est causaveritat s,sed ilia. a,est verum, & non immediate ante instans quod est praesens. a. suit verum, d hoc est salsum propter assignationem sui contradictorii, unde conceditur quod immediate ante instans qd est praesens. a.suit verum,& immediate ante instans quod est
Praesens .a.non fuit verum,non tamen cum Prima concedit quod non immediate ante instans quod est praesens,a, fuit verum,quia haec sunt contradictoria. Nona regula fuit ista Ab activa ad suam passivam,& ecouerso,est bonum argumentum, Contra quam regu citra Iam arguitur sic,ista consequentia non valet, promit- in rer to tibi denarium,ergo denarius tibi promittitur a me 'α tamen arguitur per regulam ergo regula falsa consequentia tenet cum minori, maior probatur. Nam casu possibili p sito est antecedens verum,& antecedens salsum,ergo consequentia non valet antecedens
probatur & pono quod tibi promittam denarium in confuso, nullum tamen denarium tibi promittendo, isto posito,antecedens est verum, & consequens salsum per casum ergo &c. Consimilitur,erto quisd non sequitur,a quilibet homo videt aliquam nominem, arguitur aliquishomo videtur a quolibet homine positonaquae ut quilibet homo videat praecisae seipsum, est antecedens aerum & consequens falsum. Respondetura, istarum consequentiarum nullλ est bona, nec arguitur per regulam,quia termini debent sempet supponere eodem modo , sed in activa supponit ly dena- 'rium,& ly hominem, consula tantum,& in passiua determinate, ideo no debite assignantur earum passiuae huic ergo promitto tibi denarium , correspondet hic passiua a me tibi promittitur denarius,& isti quilibet homo videt aliquem hominem, correipodet haec
244쪽
passiua a quolibet homine videtur aliquis homo Decima regula fuit ista,A tertio adiacente ad seca. dum adiacens affirmati uae,& sine termino distrahete, est bona consequentia.Contra istam regula arguitur sic,ista consequentia non valet tantum lio est risibilis, ergo tantum homo tamen arguitur per regula, quia affirmativae,& sine termino distrahente, ergo regula falsa, c5tio uentia tenet cum minori,supposito Pry risibilis,non ut terminus ampliatiuus,prima pars an itrapsu tecedetis est manifesta eo et antecedens est veru m, se consequens salsum, ut patet cuilibet. ideo respondetur et no tenet reguIa ista in exclusi uis pii mi ordinis, ratio quia arguitur implicite ab inferiori ad suum superius distributivae,nam cum dicitur tantu ho est, includitur lyens,suum participium,stans confusae di-' stributivae ratione dictionis exclusiuae. Contra etiam . istam glosam arauitur,quia non sequi tu ,chi mera est .verminus ergo Atina era est,& tamen arguitur affirm tiuae,& sine termino distrahente,& sine dictione exclusiva. Dicitur quod ista non est sua correspondens de secundo adiacente,sed ista ly chimera est, quia texmini debent eodem modo supponere,
OcτAvvum & vltimum cap. regulas notificauit hypotheticarum Quarum prima fuit i sta. A copulativa
affirmatiua ad alteram eius partem principalem , est bona consequentia. Contra quam regulam arguituri siccista consequentia non valet,Aliquatum videt sori' & tantum pla. videt. ergo tantum pla.videt,& tantum arg per regulam ergo regula falsa,cὀnsequentia tenet
cum minori & maior probatur. Casu possibili posito
anteceden. e t verum & eonsequens salsum ergo consequentia non valet,probatur antecedens, & pono Prum sisti quam pinvideat unum pedale isto posito an
245쪽
tecedens est verum. Nam pedale uidet sor. & pedalev idet pla. ergo aliquantum uidet sor. & tantum videt pla. sed quod consequens sit falsum manifestum est, eo quod i cunda exponens e si salsa, s nih:l non pla. . videt,imo est contra casum, quia sor.videt.& sor. est aliquid non pla. ergo aliquid non pla videt, quod est oppositum secundae partis. Dicendii quod ista dictio.
tantum potest teneri exclusiuae & relatiuae. si exclusiuae tam in antecedente quam incontate, confia est optima,sed 'egatur seeunda pars copulatiuat,tunc adprobationem negatur consequentiam si autem utrobique relatiuae. Iterum concedo consequetiam & c5 esequens.& ad eius improbationem, dico quis d no habet exponi, sed sgnificat conuertibiliter, quod tantuquantum sor. videt pia, videt quod est verum, ubi autem vellet opponens qudd ly tantum,teneretur in antecedente relativae,& i. conseque te exclusive .patet tuc quda no arguitur per regulam, Ex illa regula illatum est corollariae , quod a toto copulato ad alteram partem est bona consequentia . Contra quam regula toralia arguitur sic ista consequentia non valet, sor. & pla.
sunt numerus binarius. ergo sor.est numerus binarius quia antecedens est uerum & consequens falsum,nec
sequitur. sor.& pla desper se fuerunt lapide. ergo socide per se sert ladidem . quia dato F, a. portaretur ab ambobus simul, & a nullo per se posset portari. tunc antecedens effet veru,& conseques falsum. Similiter non sequitur tu differs ab homine S ab asino, ergo tu
differs ab homine,quoniam antecedens est verum,&consequens falsum,ut patet per exponentes. nulla ergo illarum consequentiarum valet,& tamen arguitur
per regulam ut patet,ergo regula salsa. Respondetur quod coniunctio copulativa sumpta copulatiuae potdupliciter teneri.i. collective uel diuisiuae Collectivae tenetur quando alterum extremorum inest ambobus copulati uis simul &non diuisim aut per signum con noura.
246쪽
sussuum determinatur. Sumebatur primo modo tam in primo quam in secundo exemplo, & secando modo in tertio exemplo. Collectivae ergo sumendo non . oportet quod a toto copulato ad alteram parte sit bona consequentia. Divisivae autem tenetur quando nolimitatur per signum confusi uum,& cuilibet copi latorum inest alterum extremum, sicut toti, ut sor. Scpla sunt homines, sor.& pla. currunt vel uident, & siesumendo habet regulam Veritatem . Secunda regula
fuit ista. A parte principali disiunctivae asiirmatiuae ad
ipsam disiunctivam est bona consequentia . a.im Contra istam regulam arguitur sic ista consequentia non valet. contingenter tu es, ergo contingenter tu es vel tu non es,ergo regula falsa consequentia tenet cum minori,& maior probatur Nam antecedens
est verum,ut patet,& consequens salsum,ergo consequentia non valet probatur qubd consequens sit saliam quia tu es vel tu non es,& non potest esse quin tu sis vel tu non sis,ergo necessario tu es vel tu non es quod est oppositum consequentis. Ideo dicitur,*si contingenter, determinat in consequente totam disiunctivam,tunc non arguitur per regula,qui sic sumendo non est pars pristiae,nec secundae categoricae. Si autem determ:nat parte solummodo,concedo cosequentiam,& consequens,& nego illam, necessario tues vel tu non es. determinando ly nes effario,consimiliter,idest una partem , ubi autem totum determinee . . iterum concedo consequentiam. sed tunc non sunt opi I ' ρ. posita,ex quo modi difformiter sumuntur. Ex ista regula inserebatur alia regula corollariae, quod a parte disiuncti ad totum disiunctum,est bona consequentia contra istam regulam arguitur sic. ista cosequetia no' valet, tu differs ab asino. ergo tu differs ab homine
vel asino,qa antecedes est verum,& conseques salsu, ut patet per exponentes Etiam non sequitur,asinus e. i. asinus,lergo iste homo vel asinus est asinus. Dicitur ut
247쪽
ut prius,qubd coniunctio disiunctiva sumpta disiunctim eapitur dupliciter, collectius & diuisiuae collectivae sumitur quando determinatur per sigmina confusiuum uel discretum uel relativum exemptu primω ut tu differs a te uel a me,exeplum secudi . lite homo vel asinus est asinus. uolendo quod ly iste cadat supra totum disiuncti Exemplum tertii sor. qui est homo uel asinus est risibilis. Diuisiue autem sumitur quando nullo illorum modorum sumitur,ut homo uet' asinus currit. tu es homo uel asinus. Dicatur ergo , quodae
parte disiuncti ad totum disiunctum sempitum diui Duae est bona c6sequentia,& iste est intellectus regulae, sed a parte disiuncti ad totum disiunctum sumptu
collectiu ae,non ualet argumentum, sicut in oppositum est argutum contra intentionem regulae.Tertia regu Iasuit ista. A tota di sunctiva cum destructione unius partis ad alteram partem est bona consequentia.' Contra quam regulam arguitur sic ista consequentia non ualet,lu es a si nus uel tu non es asinus, sed tu non es asinus,ergo tu es asinus,quia antecedes est uerum,& consequens falsum,ut patet,& tamen arguitur per regulam,ergo regula falsa.Respondetur,quod noargui rur per regulam,quia in secunda parte antecedentia sumitur contradictorium primae partis disiunctiuae,uel sumitur secunda pars disiunctivae si sumitve oppositum primae partis,patet,quδd non arguitur per regulam,quia non infertur alia pars, uidelicet' tu nones asinus,qua illata conceditur,consequentia & conseruens.si autem dicitur F pro secunda parte antece-entis sumitμr secunda pars disiunctivae inferido alia item. Dicitur 3 no arguitur per regula, deberet enim simi contradictorium eius isto modo,tu es asinus uel tu non es asinus,sed tu es asinus,ergo tu non es asinus
sed negatur minor. Quarta regula fuit ista. A copulaetya negatiua ad disiunctivam affirmativam facta ex partibus coatradictoriis copulatiuae assrmatiuae ,est
248쪽
bonum argumentum,& econuerso. Ex quae inserebatur quinta,qu bd a disiunctiua negativa ad copulativa affirmativam factam ex partibus contradicentibus copulatiuae affirmativae,est consequentia bona. Contra istas regulas posset argui,ex nulla negati-ua sequitur affirmativa, ergo quaelibet istarum regularum est salsa. Et quia respondetur quod ista regula non tenet in hypotheticis. sed in categoricis. ideo specialius arguo hc,oppositum diu unctivae affirmatiuae assignantum per negationem praepositam toti no conuertitur cum oppositio eiusdem assignato per copulativam factam de partibus oppositis disiunctivae , ergo ambae regulae falsae,consequentia tenet, antecedens probatur,& capio istam disiunctivam,necessario tu es uel tu sedes,patet quod ista est falsa,ergo haec est vera,non necessario tu es vel tu sedes , dc tamen haec est salsa,necessario tu non es & tu non sedes,arguitur ergo sic,ista disiunctiva negativa est vera, & haec copulativa est salsa,ergo non conuertuntur,patet conis. quentia,quia verum non conuertitur cum falso. Ideo breuiter respondetur,qubd si disiunctiva assirmativa habet huiusmodi duo oppposita, quod ista inuicem conuertuntur, sed non semper habet copulativa prinopposito sectam de partibus oppositis disiunctivae,ut argumentum clare ostendit & hoc contingit, qua do disiunctiva est categoricae probabilis , sicut iapopositio ratione istius termini necessario. Infallibiliter tamen dc regulariter teneatur, quod tam disiunctivae affirmativae quam copulativae, datur contradi ctorium per negationem praepositam toti. idem est iudicium de copulatiua affirmativa, haec enim est salsa necessario tu es homo,& tu es albus,ut pater, & cos militer quaelibet istarum necessario tu non es homo vel tu non Hγus. contingenter tu non es homo vel tu non es albus,quia ex qualibet istaru sequitur,haec disiunctina, tu non es homo vel tu non es albus. quae
249쪽
est salsa, eum quaelibet pars eiusdem si salsi. . fSexta regula fuit ista.A coditionali affimatiua eum λIuo antecedente, ad consequem eiusdem est bona
Contra quam regulam arguitur, sic ista conse-;quentia non valer,necessario cum animal es si tu es ho imo,si tu es homo,ergo necessario tu es animal,& ta-imen arguitur per regulam, ergo regula salia consequentia tenet cum minori,maior probatur. Nam cori
sequens est falsum,ut patet,& antecedens est verum, ergo, &c. probatur pro prima parte,quia pro secun-: da non expedit,quoniam tu es animal si tu es homo, idi non potest esse quin tu es animal si tu es homo,ergo necessario tu es animal si tu es homo. Dicendum: quod ly necessario duo potest determinare,aut prae icisae consequens dictae conditionalis,aut ipsam totam. Primo modo concedo consequentiam,& nego prima partem antecedentis,uidelicet necessario tu es animal. si tu es homo,quia aequi ualetisti si tu es homo,necessario tu es animal quae est falsa. Ad probationem ne 'go consequen i m,quia illa coditionalis non est in casti categor cae probabilis, si autem lxnecessario, determinat totam conditionalem,nego consequentiam ne. que arguitur per regula,quia inscrtur ista, necessario es animal,quae non est consequens,sed ista solummium do,tu es animal, quia modus sic sumptus no est pars consequentis, nec antecedentis, sicut neq; nota onditionis,sed pars totius coditionalis. Ideo debuit sic argui necessari' tu es homo, sed tu es homo, ergo tu es animal,unde eonditionalis sine modo,necessaria . conuertitur cum seipsa habente modum istum, unde sequitur, si tu es homo tu es animal, ergo necessarios tu es homo ines animal,& eeonuerso. vltima regui fuit ista . , a conditionali affirmativa cum contradictorio consequentis sequitur contradictorium an tecedentis Contra
250쪽
contra istam regulam arguitur sicut prius necessario si antichristus en albus,antichristus est colo ratus, sed ant christus non est coloratus ergo necessario ipse non est albus, patet bene quod antecedens est veru& consequens salsum. Tamen arguitur specialius se , ista consequentia non valet, si tu es homo necessario tu es animal,sed non necessario tu es enimal, ergo tu non es homo, & tamen arguitur per regulam, ergo reg. salsa consequentia tenet cu minori,maior probatur. Nam antecedens est verum, S eonsequens falsum,ergo consequentia nol valet, qudd consequens sit salsum, pater,& probatur,quod antecedens sit verum. Nam haec est vera , non necessario tu es animal, quia suum oppositum est falsum, sed altera pars
probatur. Nam si tu es homo necessario is es animal . Nam tu es animal si tu es homo necessario ergos tu es homo necessario tu es animal, tenet consequentia ab uno conuertibili ad reliquum, unde idem est dicere animal currit,si homo currit & si homo currit animal currit
Ideo respondetur ad argumentum primum scue ad argumentum cliterius regulae, quod non arguitur per regulam,quia debet solummodo concludi ilia, antichristus non est albus,ex quo ly necessario, non est
pars antecedentis,nec consequentis. Et ad argumen. tum secundum, dubitatur nunquid ista consequentiast bona, si tu es homo necestario tu es animal,sed nonecessario tu es animal, ergo tu non es homo, quia dubito de lynecessario,an sit pars antecedendis, ver consequentis, si autem ly necessrio , est pars antecedentis, nego consequentiam, nec arsuitur per regulam, quia non semitur opositum consequentis, sed deberet sic argui, tu non es animal, ergo tu non es homo necessario, & isto modo conceditur consequentia, & negatur minor, si autem ly necessario est pars' consequentis, concedo consequentiam,& nego con-