Ioannis Gandulphi Bononiensis Carminum libri 5. Item ejusdem authoris in aureorum Catonis Carminum de morali philosophià libb. 4. Leonina paraphrasis gravissimis firmata sententijs ad Marcum filium. Quibus accesserunt Marcellini Genuensis Carminum li

151쪽

IOANNIS GANDVLPHI

In aureorum Catonis Carminum de Morali , Philosophia, Librum II. . LEONINA PARA PHRASIS.

Te ras . I. Errae eulturas si quas cognoscete cupas, I Nobilis ecce Maro describit carmine clarB.

, Herbarum . II. SI mage naturas herbarum scire Iaboras, Α Maero disces, qui dicit carmine vires.

III: Quhd si sudores belli cupis: ar que labores , Lucanus dicit, quae taesar prae ιia vicit. Si quod amare.

. . . . . .. . .. . . .. 4stiris, ''' ' '

ovidium notas, qui carmen dicit amoris. : . . . Vt rastrens . . ...

V. Vt sapiens fias, audi quae discere temptas, Virtus a Vitio volueri disiungitur aevo.

152쪽

t Mitte area a. VII. Ad secreta poli , curas extendere noli , Sed de terrena mortalis quaere Camoena .sus scrutator est maioratis , opprιmetur a glora a: fra Dei, qος ιm ia esse no potess,debemus venerarι no dascutere. Discutere omnsa radicra, mi alιud est, quam coni ra Deum Iuperbsre . Davina iudicra non sunt discutienda, seajormidolosesilentro veneranda .

Linque metum. VIII. Mortis i Inque metus, ut possis vivere laetus νStultitiam servas , si v tae gaudia perdas. Crudefrua est semper t3mere,quam mors r non est iustus a qουν mortem , egestarem , ct exuιum irmet . Iratus de re . VIIII. In nullis rerum videt iracundἰa verum; In dubia causa eertare nequit sine causa . πιι fuerat ira, nee austa sudiei assant, nee doctris a proficit,

nec eramιna compestuntur.

X. Fac cito quod debes,quoniam dispollere debes, . Sed cum debebis pro tempore remque vidcbis. In tenm mensa salsa est 3mmensa voluntas . .

153쪽

quod nimium.

X l. Tu modicum qu gras nimium, sag Iendo , repeIIas . Est secura magis in parvo flumine navis . Quanto ascensus altror: eanto casus graυιor . Gratior ea sunt qu3 pauca possident , quam quι multa.

XII. Prudens celabis, quod amico turpe putabis . Ne culpent plures , quod solus pandere cures . Qui nocet socro , opere, eι Nerbo: Deum olfendιt. Melsor e si quι celat suipientiam, qua qus ostiare sapient λ. Evolat emissum semel frrevocabιle verbum . Nolo putes. XIII. Absit op Inari pravos peccata lucrari, Primum se celant peccata, deinde revelant . Nec malos poena, nec bonis pramia desunt . Co oris ex Vi. XIV. Ne reputes viles in parvo corpore vires,

Ingenio, pleno sors viribus extat egeno . Malor sn ex uno regnabat corpore υιrtus. oon omnis ιnfel3x eit, quι Decre rurpissimuιeu .

XV. Spernere tu noli, quin cedas saepe mInori, Contra victorem, tenuit Iam victus honorem. Adverseus notum . XVI. De verbIs parvis lis crescit sepe sub annis, Multorum exemplo tu iςpe vicebis a petro . In nulla causa contenaa ιν qu3a contentro parat ιstes. Principia sunt minima qdavi tate , sed magna potestate.

Quid

154쪽

PARA PHR.'IN CAT. LIB. II.

XVII. Quid Dens ipse velit, cur, sors, tua, disscere quςrit, Te sine disponit , quiequio tibi redere novir. ura facta Dei inausta esse non possint, debemus venerari, cir non osculere. Invidiam nimio. XVIII. Invidis enitum fugias, eliarissime, inultum , Mentem livor edit, si non in tempoto cedit. Tιmenda sunt magιs amscorum νnvsdra, quam mιmscorum x tara. υιαι a est triaritia de apparente prosperstate bonorum.

XIX. Silariis factus sub iniqua est lege coactus ,

Non gaudet multum, quem lex mala servat inultum. Forestuavi est virtus ansma per quam, nec adversta 3bu1 depram mur , nee prosper tat 3bus extoll3mor .

Litis ρπterita. XX. Quisque sit oblItus litis, iam factus amicus,

Nam memor irarum malus est homo prcteritarum. Rem περι qua qura fide egerat, majorum est. G νrs pacem, oras praterata ne feceras mentionem .dvis te eolgaudes. XXI. Laudem, vel eulpam nemo sibi prςbeat unqua tu,

Convenit hoc vanis, quos gloria vexat inanis. us laudem non appetit, contumeliam non semιν .

XXII. Parce dῖspensa, quum poscIt crescere mensas Durat namque parum nim Is usus divitiarum. Non minor νιι Nirιην quam,qugrere, parta tueri.

H a Casus

155쪽

Ca seus inest illis , hic era i ariss opsis. Est modus ιn νebus , mensuraque semper habenda.

I pleur e tio. iXXIII. Te stolidum finge quando res admonet inde,

Esse loeo uultum, rit se priis utile multum. Melior est ad tempus stultit sa,quam ad tempus Sapientia. Prudens fallere non vult , fatis autεm non potest.

XXIV Tu nec avarust eris , neque comptus In xur Ieris, lue infimis erit, quisquis sic vivere quam t. ADaralsa est smmoae atus amor habenus , vel rninosa ap

Luxuria est ablatso potentra , dimisurso carnis, infectis

. Noli ta quadam. XXV. Rarheredarue euiquam, simulta loquatur,

Unde relatori semper tu credes e noli. Ous miseere credra , ered tur ebe msse .

XXVI. Potum eommissum non debet id esse remissum, Nam si potasti plus aequo, turpe parasti. E5νretas aufert memorsam : d1ssipat fensum ; eonfundit inteι lectum: aecendit labrdinem, eorrumpre μη garnem: membra debιιιtae, as vitam dιmιnuri.

Consilium arcano m. XXVII. Res oeeultandae, tae it Issunt participandae , Si non vis aedi: mrdieo eomitte fidei I. Non ekm omnιbus consilium habeas: sed unum vi mille, tibi elue consiliarsum.

156쪽

PARA PHR. IN CAT. LIB. IL rast

hil d ictus , quam aliquem sinere am cum s cum quo

Restis in adversis.

XXX. Nemo malis cedat, ne desperatro laedae, Omnia mes vineat, ne nos ἔn molle relinquat . . AT

'Graita supervemet, quae uomiserabstur. πα- Rem tibi, qsam noscis . . '' XXI. Fronte ea stillata hona res non sir reprobanda . Ur maneant illi, quos dimἔfere, earillio

XXXII. Rem praeredentem videas, Eccerne sequentem . B frontem Ianum fieri, ne credito vanum.

157쪽

aio PARA PHR. IN CAT. LIB. II.

rerum exrtus prudentia metirar Exatus acta probat.

Nihil ιι bi subitumst, sed totum ante pro p36 a1. Fortias ut valeas. XXXIII. Pareior esto cibis: Ac tu tibi sanior ibis,

Pauca salus, multas res appetit ipsa voluptas. Plures snter cit gula,quam Iladrus. Non ad luxuriam , vel satietatem: sed tantum ut corpus σsustentemses , epulss eIt utendum ... M

. Iudicium populi.

XXXIV. Nolo, nate,teges proprio sub iudice testes, Fors nulli plebis . multos spernendo, placebis. su3 plurimorum sententiam contemnunt , malevolentiam

m quasque homo parum de veritate inυenit , homenes auram magnam partem snven sunt, In quibus omnes conve-nrunt : π maxιme quam probast tene .

sit tibi pracipue . . XXXV. PrIma sit Ineunctis semper tibi eum salutIs,

Tempora ne flebis, fi corpore forte dolebis . sagetior est lanuas robore, σ decore . M.: Somnia ne cures. XXXVI. Somnia ne eures, nam saliunt somnia plures, Fam quod homo sperat, somnus plerumq; revelat . Multos feeerunt errare somma,ct multas curas ingesserunt, sir exeιderuπε sperantra rn eio.

158쪽

IOANNIS GANDULPHI

In aureorum Catonis Carminum de Morali

Philosisphia, Librum II L

LEONI NA PARA PHRASIS.

Hoc quicunque.

L VI quis adesse ν elas, & carmine discere quaerIs, Cum monitis tutis reseram praecepta salutis. Patienter, oum i ter , ct flueoter fers debet, quod a majore praecU3tur. rae. II. Instrue jam mentem nostiae rat onla egentem , Mens sine doctrina , stat vitae certa ruina. .i nihiι scit ,σmhil distur est quas mortuus o oe' sep tiendus cum corpore, re ansma . on eesses discere, re usque aa canos invenias sapientsam. Distere non cesses e dum tempus transit , ct aras . Dur transiit en3m non stera a daes . Commoda. III. Carmen si spernis, tibi maxima commoda perdis , Non earmen missum, sed te neglexeris ipsum. Adolescentas osc3um est , majores natu reverers ; σmajo. rum consitus uti. . Obscura semper amma, quam scientia non iιlustrat. Malorum sequere u itura , oe' ab eorum auctor nate non

159쪽

V. Non debet dici per te tunc coἰmen amici, Quum fu ris rea s,non sit pudor hae tibi pestis . Melsus hom3nem mors , quam ' βρentor delerare, q iammscutiter aeserat , cum delaberataona negat Deum .

Sermones blandos. VI. sunt bene vitandi sermones undique blandi, Sub spem veri nam fallunt saepe severi. 'Fallie nos sepe spes virtvtss sub umbra . , Impia sub dulci melle venena latent . .. 9

VII Segnities lInquat te, ne te Ignavia r Ingat s v, ι. Cum mens languescit , earo tune desecta sene sele In omnι motιone corporas, exerestium ι emperatum est ut ιν, Iute one tu1s. IEVIII. Ginflia lano tuis debes ad Iungere euris, . Si e sufferre datur, si quod fortuna minatur. Quηd caret alterna requse, durabate non est.

Alterius dictum. IX. Nullum dicentem reprehendas, aut facientem ,

160쪽

X. Mortis sorte daturn, tabulis sit quaeso notatum , Et serves actum ; ne cantet fama retractu m. Omnιι sapiens dives , omnis stultus struus, re mιmste . . Detestatussum omnem Ondustr/am meam , quia ι ust. v rs haeredem, quem habiturua sum, utrum si futurus sapiens, velstultus, ct domιnetur laborιbus mesδ, quibu/ snsudava, ct μιιιeitutos.

XI. In senio dives, dum parvo tempore vives , Mollis multa dabis, nee amicis plura negabis. Ea uberasitate utamur, qua prosit amreris nem ni noceat.

Dile consilium .

VII. SIt neglecta tui nunquan sententia servi, Nee eontemnatur tibi, si quis iusta loqliatus. Nemo debet sensum alterius despicere, si er profissae. Sana conmia capere possumus, ut qua nor potuerant ladere. agnoscamus.' Rebus, ct is censu. ' - - XIII. Pauperist sensus non fit turbatio census, Sed sis eontentos rebus, quas dat tibi tempus. Rectus homo in prosperas, manet su advorsis . Fortuna instabilita/ prudentu causam non rnfus at . Uxorem Doe. V XIV. Non tribuat votis uxorem copia dotis , Noe constringaris sub ea si forte gravaris . Mulier Iapiens ae ectat viram fmm, cy anm νιta sua im plebit in pace. MAI.