Pauli Gnaldii Tifernatis Grammatica, et metrica institutio. In qua superuacuis resecatis, traduntur omnia ab initio ad finem vsque magis necessaria nouo, breui, ac facili ordine digesta

4쪽

TIFERNATIS

GRAMMATICA,

ET METRIC

Nunc primum in lucem edita , Auctore ipso corrigente.

ROM AE, Apud Franciscum Zanneltum M. D. XCI. . In qua superuacuis resecatis, traduntur omnia ab initio ad finem usque magis necessaria: Nouo, breui,ac facili ordine digesta.

5쪽

' . .

- . . a

6쪽

BENIGNO LECTOR

V M iam permulti vel nimia artis difficultate ab ipsa disciplinaru ianua statim diffsi recederent , vel stud ij grauioris ic pus amittente Sin scholis senescerent, communis me utilitas iamdiu impulit, ut pro viribus elaborarem , ac docendo e Xperirer, quonam pacto res uniuersa in ordinem breuiorem,sacilioremq; reduci valeret. Quod cum mihi viderer aliqua ex parte assecutus, tandem constitui eum discendi modum in lucem edere, qui cum alijs grammaticis collatus ita consentiret, ut nec discenti arduus, nec docenti molestus videri posset. In quo ea mihi breuitas probata est,cui fere nil deficeret, nihil redundaret: vix enim scio, utrum agis quandoque obsit, persequi ne superuacanea , an omittere necessaria. liberum tamen erit prudenti doctori quaedam pro discentium captu addere, diminuere,vel etiaimmutare . Illud certe a firmare possum his primis rudimentis in exiguam tabulam redactis non paucos uno,aut altero mense tantum profecisse, quantum uno, aut altero an

7쪽

no vix plerique solent. Nec propterea velim de ceterorum artis scriptor u laudibus quidquam detractum: immo ingenue fateor, mea doctissimis quibusque accepisse permulta: quandoquidem, ut Comicus ait, Nullum estiam dictum , Quod non dictum sit prius. Quare,benignissime lector,unico, paruoque libello habes uniuersam ab initio ad finemvsq, grammatices , ac metrices institutione. Vtere igitur, ac fruere: & si quid crratu erit, humanae id tribuens fragilitati, humaniter corrigas, ac saltem conatum ipsum aequi boniq; consulas. Sin autem quid utilitatis hinc perceperis, id omne Deo optimo Maximo acceptum reseras i, quem etiam, si libuerit, pro perpetua auctoris salute deprecari non grauaberis. Vale Romae xiij. cal. Septem bris M. D. XC.

8쪽

ΡAVLI GNAL DII

Rammatica est recte 'loquendi, atque scribendi scientia: quae ratione, auet Ο-ritate, usuq; praecipue constat: cuius opus est oratio congrua . Huius autem partes ad summu tant odior Quatuor declinabilest Nomen, pronomen,participiti, atque verbum; qui, finem plerunque variant; Nomen, & pronomen significant refr verbum,& participium reru adtiones: Quatuor vero indeclinabiles, Praepositio,adverbiu, interiectio,&coniunctio; quia nunqua variantur Sed his in pra senti omissis, necesse in primis est variabilium declinationem percallere; quae commode ad duo capita redigentur; si altero nomen, prono men,&participium simul; altero solum verbum cois plectamur: Quare moti fortasse nonulli,duas tantuposuerunt orationis partes,nomen,& verbum , tanquam principales. Nomen est pars orationis declinabilis, quae significat substantiam, vel qualitatem, propriam, vel communem cum casu, & lane tempore . Verbu est pars orationis declinabilis, quae agere, vel pati significat cum tempore,&sine casu. M,

DE NOMINE.

QU. autem privi caput recth declinemus, redigantur omnia ferὶ nomina ad classes, vel declinati , δεῖ ves

9쪽

snes quinque, genitivo casu dignoscendas: qui si desinas

in a diphthongum, erit prima : in i, siecunda: in is, te tia: in ua,vel in u, quarta: is,ei, duas syllabo, quintae. cognoscantur deinceps duo numeri ,singularis, O pluralis. Tertio sex casus is utroque numero, nominatiuaa, genitiuus, dativus , accusatiuus, vocativus , O ablatiuua. Q Tto genera quisque: hic,masculinum: hae Oemininum e boe neutrum: hic O Me,comune: hie haeo hoc omne. In adiectiuis sine his articulis; prima vox es generis masculini: secunda, Deminini: tertia, neutri rvt bonuσ,bona,bonum: quod si in aliquo casu unica vox fuerit, es generis omnis, ut bonis, cuius, o c. Quinto tres persona:prima , ut ego: secunda, ut tu et tertia, ut cetera omnia, Et haec quinque satis est rudibus cognoscere is hoc priori capite, tam ad declinationem, quam ad

concordantias. Praeterea animaduertatur conuenientia,

o differentia singulorum casuum, necnon similis desi. nentia omnium ferὲ nominum, pronominum, O participiorum casibus penὶ singulis et ex quibus vocativi νtriusque numeri sunt semper similes suis nomiuatiuis: praeterquam in secunda declinatione nomina in ua, faciunt vocativum in ci ut dominus, o domine: σ propria in ius , quae exeunt in i, ut Fabius, ὀ Fabi,cum his duobus appellativis filius, O genius , ὸ fili, ὀ geni. Excipiuntur etiam quaedam secundum formam Graecam, νιAeneam ὐ Aenea, cte. Neutra vero in utroque numero habent tres casus similes, nominasivum,accusativum.

σ vocativum e qui in plurali faciunt in a, praeter duo, O ambo. Disiatur etiam cuiuslibet casus etrusca lingua articuli, qui sunt duorum tantum generum vi g, vel lomasculini, O la,seminini. Demum adiectiva nomina sub.

stantivis copulata declinare pueri utiliter ossuescent.

Prima

10쪽

De Nomine. Prima Declinatio I Numero plurali. S. Nominatiuo haec Musa P. Nom. Musae Numero singulari.

Genitivo muta Dativo musae Accusativo musam Vocativo o musa Ablativo a musa Cen. musarum Dat. musis Q '.mo

Ita, hic Poeta, agricola, nauta, scriba, haec fabula: regina, pecunia, drachma. hic & haec Aduena , alienigena, christicola. Musa iucunda, fabuIa ficta. poeta ingeniosus,chri-sicola pius vel pia, Aduena vagus Vel vaga, serula minax, Agricula durus & solers, nauta vigilans, & timidus. Seeunda Declinatio.

S. Nom .hie Dominus P. Nom. Domini Gen. domini Gen.dominorum Dat. domino Dat.dominis Acc. dominum Acc. dominos Voc.o domine Voc.o domini

Abl. a domino Abl. a dominis. Ita hie Discipulus, Virgilius, vir, liber. haec laurus, νpyrus, humus, ficus. -

Abi .a dono Ita hoc officium,templum,conopaeum, & haec Gly