Pauli Gnaldii Tifernatis Grammatica, et metrica institutio. In qua superuacuis resecatis, traduntur omnia ab initio ad finem vsque magis necessaria nouo, breui, ac facili ordine digesta

21쪽

Presente. Ama tu, ami altro. Pl. iam onoi, atevoi, amino altri. Futuro. Amerat tu, amera. Pl. remo, rete, ranno .

Pl. bbiamo amato, a te amato, ino at .

amato, esse&rebbe amat . . Pl.Hauessino & hau eremo amato, este e reste amato, essero e reb bono ato. I Quando amero is havero amato, rat o Futuro Q Vςxδi amato, ra is uera amato. Pl. Ameremo o ueremo amato, rete δ

ue rete amato, ranno o ueranno aio . Prec e pret. impers. Amare. Pret. piu perseito. Hauer amato .

Futuro. Effer per amare o hau er da

amare.

In Etrusca etiam lingua reperiuntur quatuor coniugationes, quae ex prima voce infinitivi facile cognoscuntur. Prima enim habet a re, ut amare, integnare: Secuda habet ere penultima longa, ut tenere, sapere e Tertia habet e re penult. breui, ut leggere, chi ederer Quarta habet ire,ut udire, partire. Sed quoniam raro inter se differunt,praeterquam in vocali penultima dictatum vocum infinitivi,

22쪽

De Verbo: a p

nitivi, quae retinetur etia in aliis modis, ut ana ua, teneua, leggeua,vdiua; facili negotio praeceptoris ex prima recte percepta, & ex usu loquendi assiduo intelligentur.

VERBUM SUBSTANTIVUM

Modus Indicamus. Tep.praes. Sum

est Pl. sumus estis sunt. Prael. imys. Eram

asat Pl. amu Satis

anta

isti

istis vel

eruterea

asat

Pl. amusatis

ant.

unt.

Imperativua. Te p. praes. Sis vel es tu,sit Pl. simus este sint. Futuro Esto esto Pl. simus estote sunto. Subiunctivus eum Optatiust. Tep.praes. Si in sis sit Pl. simus sitis sint. Prael. imys Essem es et Pl. emus et is ent. Praer. pers. Fuerim is it Pl. imus itis int. Pr. pl.pers. Fus siem es et Pl. emus elis ent. Futuro Fuero is it Pl. imus itis int. Infinitivus . Tep. praec&prael.imp. Esse Prael.per plusq.PL Fuisse , iFuturo Fore, aut futurum esse, vel

fuisse.

Ita declinabis composita a sum, ut absum, adsum , desum, insum, intersum, obsum, praesum, pro- sum, subitim, & supersum . Ex quibus prosum B a interpo-

23쪽

ao De Verbo. interponit, d, euphoniae causa , ubi simplex incipit a uocali et ut prodera,prodero,prodessem,Sc.

Modo Indicativo. Tep. pres. So, sui, e. Pl. Si amo is semo, siate o

Pl. Erauamo stati, erauate stati, era no stati. Imperatino. Tep .pres. Si j tu, sia. Pl. siamo sate sano. Futuro Sarai sera. Pl. saremo sare te, sarano. subiuntius.

Futuro

24쪽

De Verbo. 21 Futuro Quando sero is sero stato,sarai o sarai stato, sara Osara stato. PI. Saremo o seremo stati, sere te is ais rete stati, saranno o saranno stati . Infinitivo. Temp. prece pret. imperf

Essere Essere stato. Hauer da essere

IN temporibus passivorum, quae formatur a praesenti,literae, o, additur r, at m,vertitur in r, & t, in tur,in utroque numero ovi amor, ba bor,&c.

Secundae personae singulares pIerunque desinunti in ris vel rer Tertiar in tur, Primae plurales in 'mur e Secundar in mini: Tertiar in niur. In imperativo secunda praesentis singularis addit re, suae activae, ut ama, amarer Secunda plura- Iis est eadem, quae secunda indicatiui, ut amamini r & mutata ni, in nor, fit secunda futuri, ut amam inor: Tertia addit r, activo suo, ut ama noto, amantor; & sic in singulari r reliquae sunt ut in praesenti subinnctivi. In infinitivo mutatur re, in ri, ut amare amari: prie terquam quod in tertia coniugatione sormatur a tertia persona in- dicatiui remota tur, ut legitur, sequitur, legi, sequi. Praeterita vero cum suturo subiunetiui compo nuntur ex participio in tus,& duabus vocibus, verbi substantivi ex indicativo, & subiunctivo .

25쪽

22 De Verbo. i desumptis, ut amatus sum uel sui: amatus cram vel fueram ramatus sim uel fuerim: amatus es

sena uel fuisse mi amatus ero vel fuero: amatum

esse vel fuisse. Et sicut haec praeterita formantura verbo iubstantivo, & participio amatus, d ictus, lectus,auditimia, tum, in singularit & amati, docti,te dii, auditi, tae,ia, in plurali; ita eademps nitus vulgaria Verbi substatiui deseruient passivis eiusdem temporis r dummodo singulis uocibus addatur in singulari, amato, insegnato,ietto,uditu, &c. & in plurali, amati,inlegnati, letti,uditi, &c. Fiunt etia vulgaria passiua , quoties hic particula ,si, praeponitur, aut postponitur tertijs personis vulgaribus activis in utroque numero: ut India cativo, si ama, si amano, si amaua, si amatianorsi amo e si e amato,si amarono e si sono amati: si

era amato, si erano amati: si amera, si amerano. Imperativo amisi, amin si r ameralli, ameransi.

Subiuntiuo che si ami, si a mino: si amasse e siam erebbe, si amassero e si a mereb bono: si si a amato,si siano amati: si fosse e ii larebbe ama- . to, si fossero e si sareb bono amatit quando si amera o si sera amato, si a me ranno o si saranno amati. Infinitivo amarit,effersi amato: haversi da

. amare. ἀ

Et sicut vulgaria passua cognoscuntur ex vulgarii uerbi subitanti ui, aut ex particula , si ; ita praeterita a voce stato, & sta irQuod si omnibus vocibus eodem modo addatur,

mi, ti, si, in singulari ; & ci, ut, si, in pluiali ,

erunt vulgaria iemipassiua, & plerunque neu

tra s

26쪽

De Verbo. tra, uel deponentia effectiva, & habebunt in L nitiuum in arsi, ersi, uel irsi r ut gaudeo , io mi. . rallegror gaudes, tu ti rallegri r gaudet, altro si rati egra. Pl. gaudemus, noi ci.rallegri amor gaudetis,uoi ui rati egrate: gaudent, altri si rat-- Tegrano. Item mi rati egraua, dcc. mi ra Ilegrai, emison rallegrato, mi era rati egrato, mi rallogre-- ro. : Imperativo ralle grati tu , rati egreraiti tu . Subiuntiuo ch 'io mi rati egri, mi rallegrassi e mirati egreret , mi sia rati egrato, mi fome mi sarei ratIegrator quando mi rati egre ro omi sero rat- legrato. Infinitivo rallegratia, essersi rallegrato, haversi da rati egrarer & sic de aliis.

Coniugatio prima.. Modus Indicatiuua. Tep.praes. Amor, aris uel arriatur. PI. amur, mini, antur. Prael.imPLAmabar, aris uel are, at . Pl. amur, a mini, antur. LCAmatus lana uel sui, a tus es uel suisti, pi,i 6his tiis est uel- fuit. - i Pl. Amati sumus uel fuimus, ali estis

. . . vel fuistis,ati sunt,suerui uel fuere. Amatus eram uel fueram, a tus eras

L tis uel fueratis,ati crat uel suerat. Futuro Amabor, eris uel cre, itur. Pl. imur, mini, untur.

27쪽

Im rativus. Tep.praes. Amare tu etur. Pl.emur, amini, entur. Futuro Amator, amator. Pl.emur,aminor, ator. subiunctiuM. Tep. praes. Ametieris vel ere, etur. PI. emur, emi ni, entur. DE. Frari.imys Amarer, areris vel rere, retur. Pl.remur, i remini, rentur. Amatus sim uel fuerim, aliis sis vel

fueris, aliis sit vel fuerit.

Praex pςri pl. Amati simus uel fuerimus, ali sitis L vel fueritis, ali sint veI fuerint ..e Amatus essem uel suissem, alus estes Dic res vel fuisses,atus esset uel suisset. V pluiq P ΡAmati essemus vel fuissemus, ali es L setis uel suissetis,ati esset uel fuisset.

Amatus ero uel fuero, alus eris uelv I sueris,atus erit uel fuerit. t P. Amati erimus uel fuerimus,ati erii L iis uel fueritis, ali elut uel fuerint. Infinitivus. Tep. praec&prari. impers. Amari. ' , Prael. pers.& plusq. pers. Amatum esse uel suisse. Futuro Amatuna iri, aut amandum esse uel fuisse.

CONIUGATIO SECUNDA.

Modus Indicativus.. Tep.praes. Doceor, eris uel ere,etur. Pl. emur, emi

28쪽

coniugatione. .

Proetip f. Doctus sunt uel fui, es vel suisti,&c. P. plui q. . Doctus eram uel fueram, eras uel fueras, erat uel fuerat ,'&c. Futuro. Docebor, beris uel bere, ituri.&c. r. ta: Imperativus. p praesi Docere, doceatur. m. eamur, emini,

subiunctium. Tep. praes. Doce r , earis vel re, eatur. Pl. eamur,

eamini, eantur.

Prael.imp. Docerer, reris uel rere, &c. Prael. pers. Doctus sim vel fuerim, sis uel fueris,&α P. pluri, I f. metus essem vel suissem, esses uel Dirases, .esset uel suisset,&c. Futuro , t Doctus ero uel fuero, eris vel fueris, &e. Infinitium. Τ ep. prae CS praetaimpersi Doceri .V r Prael. perf& plusq. pers. Doctum esse vel fuline. Futuro Doctum iri, aut docendum esse vel fuisse.

CON IUGATIO TERTIA.

29쪽

as De Verbo. ImperatiuM. Tep. praes. Legere, legatur. Pl. amur, imini, antur. Futuro Legitor, legitor. Pl. amur, imino utor. . Subiunctivus. Τcp.praes. Legasiatis uel are atur. Pl. amut,amini,

antur. Prael.imps. Legereti reris ueI rere retur. PI. remur, remini, rentur. λPra t. pers. Lectus sim uel fuerim, iis ueI sueris, &c-Pr.plusq.ILLectus essem uel fuissem, esses uel misei ses, esset vel fuisset, M. . Futuro Lectus ero uel mero, eris uel fueris, &c. . . Infinitu M. Tep.praes&impers. Legi. Pr.perfidi plusq. pers. Lectum esse uel suisse. i . Futuro Lectum iri,aut legendu esse

Modus Indicat tuus. Tep.praes. Audio iris uel ire itur. Pl.imur, imini, Prael.i ΩΑudiebar, aris uel are, &c. iuntur. Praet .pers. Auditus sum uel fui,es uel fuisti, &c. Pr. plusq.PLAuditus eram uel fueram, eras uel fueras, 'erat vel fuerat. Futuro Audiarieris uel ere,&c. ut in tertia. Imperativus. Tep.praes. Audire tuitatur. Pl.iamur, imi ni,iantur. . Futuro

30쪽

De Verbo . 27 Futuro Auditor, Ior. Pl. iamur, iminor, iunior. subiunctium. Tep .praes. Audiar, aris uel are, &e. Prael. imPs. Audirer, reris uel rere , &c.

Prael. pers. Auditus sim uel fuerim, sis uel fueris, &e. P. pluiq.ys. Auditus essem uel suissem, esses uel fuisses,esset vel fuisset. &c. Futuro Audit' ero uel fuero,eris uel sueris,&c.

Infinitiuua.

Temp. praes&impers. Audiri. Pr. perf& plusq. pers. Auditum esse uel fuisse. Futuro Auditum iri,aut audiendum

esse uel fuisse.

Ita etiam declinabis deponentia, praeter futurum infinitivi, quod est sicut in activis, ut secuturum est: hortaturum esse, ni fuerint comunia an passiva significatione ; ut hortatum iri, aut hortanis dum esse uel fuisse, ut passiua . Nunc dicendum est de anomalis, quae solum fere in praesentibus indicatiui non sequuntur regulam alicuius coniugationis: in alijs temporibus uariantur fere uti aestuar & sunt quatuor cum compositis, icilicet, Sum , uolo, fero, & edo .

Volebam,uolui, uolueram, uola, es, &c-i

Imperatiuus deest. Est tamen i composito, Noli tu. Pl. nolite vos. Futuro