장음표시 사용
11쪽
s De Nomine . Dominus iustus, vir bonus, laurus frondosa,Templum sanetissimum,vir prudens, ingenium tardu& tenax,animus aequus & fortior . Tertia Declinatio. aS.Nom.hic Pater P. Nom. Patres ori IGen .patris Gen.patrum OA Dat. patri Dat.patribus Acc.patrem Acc. patres Voc.o pater Voc.o patres
Abl.a patre . Abl. a patribus Ita hic honor, sermo, flos, senex, miles. haec Mulier, genitrix,virtus, soror. hic & haec homo,vates, parens, diues. S. Nom. hoc Tempus P. Nom.Tempora
Gen. temporis Gen.temporum Dat. tempori . . r. Dat. temporibus ACc.tempus i Acc. tempora Voc. o tempus Voc.o tempora
Abl.a tempore Abl.a temporibus. Pater benignus, mulier honesta, sermo elegas,miles fortis, tempus opportunum, nomen celebre, parens venerandus vel ueneranda,iter breuissimum
Quarta Declinatio. S. Nom. hic Fructus Pl. Nom.Fruictus Q Gen. fructus Gen.fructuum Dat. ructui Dat. fructibus IAcc.fructum Acc. seuetita . Voc.o fructus Voc.o fructus Abl.a fructu Abl. a fructibus. Ita hic visus,sensus,sumptus,arcus, &c. haec manus, socrus,anus,domus: icd dicitur Gen. domus uel domi a
12쪽
De Nomine. 9domi, Abl. a domo, Pl. Gen. domorum uel do.
inuum, Acc. domus uel domos. S. Nom. hoc Genu Gen. genu i: Dat. genu
Voc. O genu Abl. a genu P. Nom. Genua Gen,genuum Dat. genibus Acc.genua
Voc. o genua Abl. a genibus. Ita cornu, gelu, veru, tonitru , &c. Sensus acerrimus,manus longa,fructus dulcis, sum plus intollerabilis, arcus tensus, genu flexum sdomus ampla &angustior, socrus impatiens &mole ita.
S. Nom. haec Species Gen. speciei Dat. speciei Acc.speciem
P. Nom. Species Gen. specierum Dat. speciebus Acc. species
Voc. o species Abl. a speciebus. Ita haec res, fides, pernicies, facies. hic meridies tantum,& hic vel haec dies tantum. Species digna, res utilis, fides constans, meridies aestuosus,dies longus uel longa, facies decora &insignis, pernicies grauis & tremenda.
Adiectiva primae ct secunda Declinationis.
S. Nom. Bonus a una P. Nom. Boni ae a Gen. boni ae,i Gen. bonoru, aru, orum Dat. bono ar o Dat. bonis Acc. bonum ain tam Acc. bonos as a Voc. O bone a una
13쪽
Ita malus, a,um, creber, bra, brum,asperia, rum. Ite pronomina meus,tuus,suus,nostet,vester, & participia in tus, rus, &dus.
Excipe Adielmua,quae habent genitivum in ius,&dativum in i, ut Alter, ra, rum, Gen. Alterius, Dat Alteri, sic etiam uter, neuter, alius,unus, ullus, nullus, solus,& totus, cum his pronominibus,
hic , is , ipse, iste, di qui . Item excipe in plurali tantum.
Abl. a duobus, abus, obus. & sic Ambo,boe,o. Adiectiva Tert a Declinationis'. S. Nom.hic,& haec & hoc P. Nom. Felices & feli- Felix Gen. felicis Dat . felici Αcc.felicem,& felix Voc. o felix
Gen. felicium Dat. licibus Acc. felices, & a Voc. o felices,.&a Abl. a felicibus. Ita audax; praecox, fallax, impar, expers , Tifernas. Item pronomina Nostras, &vestras: & participia in ias: ut amans, & legens, &c. S. Nom. hic &haec fortis, P. Nom. sortes & μ&hoc forte Gen. fortis Dat. forti R cc. fortem, & sorte oc. o fortis & forte Abl. a forti
Gen. sortium Dat. fortibus Acc. sortes,& a.
Voc. o sortes, & a Ab I. a fortibuS . Ita omnis,facilis, dulcis, similis. Item Acer,acris,&acre, & sic celeri celςber, saluber: quae in alijs casibus
14쪽
De Pronominum Declinatione. Prsibus faciunt, ut si essent duarum vocum. S. Nom. hic & haec do. P. Nom. doctiores, &etior & hoc doctius doctiora Gen. doctioris Gen. doctiorum Dat. doctiori Dat. doctioribus Ace.doctiore,&doctius Acc. doetiores, &ra Voc. o doctior,& doctius Voc. o doctiores, & ra Abl.adoetiore, vel ori Abl.a doctioribus. Ita reliqua nomina Comparativa, ut fortior & so tius . Dignior & dignius, honestior & ho nestius, Melior, peior, &c. De Proxominum Declinatione. P. Nom. Nos Gen. nostrum rei nostri Dat. nobis
Gen.vestrum vel vestri Dat.Vobis
S. Nom.hie haec hoe Gen. huius Dat.huic Acc.hunc hanc hoc
15쪽
S. Nom. Quis vel qui,qui, P. Nom. Qui quae quae quod vel quid
Gen.cuius Gen.quom quaru quoruDat. cui . Dat.quibus vel queis Acc.que qua quod vel ad Acc. quos quas quae Abl. a quo, qua,quo Vel Abl. a quibus vel queis qui Quis & quid non ponuntur relatiue,sed interrogatiue, vel infinite.
DE VERBO.OMne verbum, quod ad declinationem pertinet,desinit in o, aut or, praeter sum cum compositis, & desectiva, memini, odi, noui, coepi, inquam, salue &c. Item pluit, ningit, tonat, & c tera exemplar actionis: quorum suppositum cum fere semper intelligatur Deus, vel natura, tertias tantum personas singul2ris numeri solet ha- b er quod fere dici potest etiam de impersonalibus appellatis, quae loco nominatiui vel habent infinitum , vel aggregatum , tamquam tertiam personam singularis numeri: vel ponuntur absolutc. Verborum genera sunt quatuor, Aetiuum,passitu, neutrum, & deponens; ad quod commune commode reser tur. Item omnia verba rediguntur ad quatuor capita, quae quatuor coniugationes nuncupantur, &ex
sine secundae personae singularis praesentis indica tiui adtiuae, ac passivae, necnon ex prima voce infinitivi facile cognoscentur: si enim habet, as,
16쪽
De Verbo. IIaris, &are, erit primae, ut amo amas, amor aris,& Infinitivo amare r si es, eris, & ere longum, secundae, ut doceo, doces, doceor, eris,& docerer si is, eris, & ere breue, tertiae: ut lego, gis,legor, eris,& legere: si is, iris, & ire, quartae, ut audio, dis, audior, iris, & audire. Fontes autem, ex quibus omnes verbi voces emanant, sunt tres, praesens; praeteritum perfectum,& supinum. Ex secunda enim voce praesentis indicatiui quodlibet tempus praesens, imperfectu, futurumque formatur, mutata s, in bam, , to, rem, Sc. sed verba tertiae coniugationis mut tetiam i, in e , ut legis, legebam, praeterquam insuturo imperatiui.Verba in io, mutants, in e, in primo imperfecto tantum, ut facis, faciebam, audiebam , &c. In imperativo autem secunda pra- sentis fit a se cuda indicatiui amotas, tertia prae
sentis tam singularis, quam pluralis ; Item primet pluralis tam praesentis, quam futuri sunt semper similes ijsde praesentis subiuncti uir secunda praesens pluralis fit a se cuda plurali praesentis indicati ui, mutata tis, in te,ut amatis amate . secunda
di tertia singularis futuri semper desinunt in to, ut amato r his secunda pluralis addit, te,ut amatote. Tertia pluralis sit a tertia plurali prauentis indicatiui addita o, ut amant, amanto. A praeterito persecto formantur quinque tempora et tria mutata i , in e , & addita ram, rim, ro, ut legi, leseram,legerim,.legeror duo addita,ssem, ut
legissem, legisse. A supino formatur futurum infiniti activi, &pass. ub& omnia praeterita persedia, Plusquam persc-
17쪽
r De Verbo .eta, & suturum subiunetiui passivorum.
Primae igitur personae singulares verborum activae vocis in o, gradatim desinunt ita, in o , bam, i,
ram, bo vel am, a vel e vel i, tor em vel ana, rem,rim, siem, ro: re,sse, rum esse. Secundae plerunque in s. Tertiae in t . Primae plurales in mus. Secundae in iis . Tertiar in ni. Praeter quatuor coniugationes animaduertatur deinde quatuor modi, Indicativus, vi amor Imperativus, ut ama: Subiunetivus, ut amem r Infinitivus, ut amare: ptativus autem breuitatis causa potest in ubiunetiuo comprehendi, cum sint eaedem p qnitus voces. Tertio quinque tempora, ptaesens, praeteritum imperfectum, perseetum, plusquam perfectum, & futurum. Quarto duo
numeri, singularis, ut amo, pluralis, ut amamus. Quinto tres personae in utroque numeror prima, ut amor secunda, ut amas: tertia, ut amat. & ita, in plurali,prout sunt voces uerbi. Et haec de verbo in praesentia scire sussiciat. Verborum in o, Coniugatio prima.
Modus indicativus. Numero singulari, Numero plurali.
Tep. praes. Amo as at Pl. amus, at is anta Imper sec. Amabam as at Pl. amus, alis ant.
Perfecto Amaui isti it Pl. imus istis, erut Vel ere. Plu' pers. Amaueram as at Pl. amus alis anta Futuro Amabo is it Pl. imus itis uni. Impe
18쪽
Imperativus. Praesenti Amatu et Pl. emus ate ent. Futuro Amato, aio Pl. emus atote anto.
Subiunctis,u, O Optativus simul.
Praesenti Amena es et Pl. emus elis ent. Imperfect. Αmarem, es et Pl. emus elis ent. Perfecto Amauerimis it Pl. imus itis int. Plus' pers. Amauissem es et Pl. emus elis ent. Futuro Amauero is it Pl. imus itis ine. Infinitivus. Praesen.& impersec. Amare.
Perf&plulq.periae. Amauisse. Futuro Amaturum esse,vel fuisse. metatio secunda, Modus Indicati ε .
Prael.perf. Docui isti it Pl. imus istis erut
19쪽
Tep. praes&p t.imperf. docere Prael.pers.&plusq. perf. docuisse Futuro docturu esse,vel fuisse. coniugatio tertia, modus Indicatiuus . Tep.praes. Lego Prael. imp. legebam Prael.pers. legi P.plusq. ys. legeram Futuro legam Imperativus. Tcp. praes. Iege tu at Pl. amus ite ant. Futuro legito ito Pl. amus itote uto. subiunctivus.
Te p. praes legam as at Pl. amus alis ant. Prael. imp. legerem es et Pl. emus et is ent. Prael. pers. legerim is itiPl. imus itis int. P. pluse. f. legissem es et Pl. emus elis ent.
20쪽
De Verbo. I Imperativis. Tep.praes. Audi tu iat Phiamus ite iant. Futuro Audito ito Ps. iamus itote tuto subiunctivus. Ie p. praes. Audiam a s at Pl. amus alis ant.
rart.imp. Audirem es et Pl. cmus et is ent.
rart. pers. Audiverimis it Pl. imus itis int. r.plusq.P. Audivisse es et Pi .emus elis ent. uturo Audi uero is it Pl. imus itis int. Infinitivus. Tc p. praes&pretet. impers. Audire. Prael.perf& plusq.perfec. Audivisse. Futuro Audituru esse, veI suisse. Et ita declinatur verba Aetiua, & neutra, quorum praeterita cognoicuntur ex vulgari verbi,hauere; ut etiam in deponentibus.