Caius Crispus Sallustius ad codices parisinos recensitus cum varietate lectionum et novis commentariis item Julius exsuperantius e codice nondum explorato emendatus curante J. L. Burnouf ..

11쪽

LECTORI auxit divitiis : quique praecipue caeteriS eo prae- Stare nobis visus est, quod dissicillimum inter eruditos) retinuit ex eruditione modum. Quam autem in tractando Iustino exquisitissimi vir illo iudicii viam sequutus sit, non meliuS POSSimeXPonere, quam parte Praefationis relata, Iustinianae editioni ab eo praemiSSse. st In ipsius Gustini) textu constituendo, inii quit Weuci , Graevium sum Sequutus; a quore tamen multis in Iocis discessi, quod quaevisu pagina tibi ostendet notas PerCurrenti : quam-u quam id non Semper indicavi, quum Codices it sequutuS Sim, qui lectionem potiorem mihi

u viderentur exhibere nu In illustrando scriptore, quum dissicultates,u quae Verborum Structura, sententiarum Obscinit Iitate, et alia tali caussa oriuntur, editori sintu tollendae, his subvenire volui in notis substr ii tis. Caetera, verborum formularumque intera pretationem in Indicem rejeci, in quo multi tum mihi prosuit Fischerianus , congestuS ait Frei Dinemio, auctus a Voratio et Schessero , u translatus a Fischero ex editione Graevii nit Scriptor autem noster quum sit historicus, ii quae universe ad historiam illustrandam pemii tinent, ea in notis dixi Equidem hujus, ου Mem Scriptor meus Sibi proposuit, sinis non

12쪽

BENEVOLO.u immemor, ad illustrandam historiam nonnisiu ea addidi, quae huic rationi convcnirent, id ueSt, quae non minus breviter eam, quam W- Scriptor breviter attigit, rem illustrarent, u neque ex Justino Trogum refingerent, sed te, u carissime Lector, in Justino celeriter pertu u trando ducerent, pluraque cognoScendi cupi-u dum ad sontes, unde haurire possis sitimque u r tinguere, ablegarent. st Atque huic eidem brevitati in notis textuiu substratis studens, Indicem historicum. . . . abu Indice latinitatis separavi, diligentissime comu gestum, indeque longe Fischeriano locuple-u tiorem, longeque adcuratiorem addidi .... n

u Quod idem spretavi in Tabulis Chronolo-

κ gicis, quas ipse denuo concinnaVi, quum, κ quas Bongarsius dedit Excerptiones Chrono-u logicas ad Justini historiam accommodat , u illae parum aptae mihi viderentur. nNunc quam peculiarem huic Weraelianae editioni operam nos adjecerimus, paucis dicendum. Textum primum, qualem emendatissimum, atque ex Graevio reficium ediderat muel, totum acςepimus; nisi, mutata saepius interpum gendi ratione, post collatas nostrorum Codicum

lectioneS. Commentaria etiam, qualia textui substra-

13쪽

x LECΤORI verat miget in propria editione, integra inta inque retulimus : in quibus auctor, ut Supra ipse dixit, quam brevissimus esse laboravit. At communi humanae infirmitatis lege , saepius, ut Horatius inquit , in Nitium ducit cu in fuga : ita ut, dum continuo Wetael brevitati

studet, obscura interdum , aut manca decumlatave commentaria fieri, confitendum sit. Ut igitur, quantum in nobis suit, nos obscuriori et manco, sessove et dormitanti Suppleremus , selectis variorum commentariis, si quas omissas novas lectiones sententiae vis aut antiquitas libri eommendaret, notis intermiscuimus : si abstruSus perplexusque SenSus explicandus S per set, interpretati sumus: si quando acceptus

iaeliano Codici sensus nobis non optimus viderotur, libere dissensimus : si necessaria quaedam nota omnibus in commentariis desideraretur, invenimus : si quae ex aliis priscis scriptoribus laudanda nobis similia loca vid

rentur, laudavimus, nec non vetuΙimuS : atque demum, ne, decimo nono saeCulo, ex priSCaetantum eruditionis adparatu uova haec editio decus traheret, Gallicos interdum auCtorra, quod ad mores historiamque pertineret, con tulimus , locupletissimosque prorsuS testes exci

lavimus , inprimis Bossuet, Montesquicu,

14쪽

Bartheseum; quos quidem post se laudari, non

praeclarissima antiquae Graeciae Italiaeve ingenia succensebunt. Ab iis autem notis quae in Weteteliano Codice invenimus, ut super additae omnes distinguerentur, hoc signo ED. USi suimus, quo indicatur, notas omnes, quibus illud subest, aut integras ab edatore ex Variorum commentariis collectas fuisse, aut quum in iisdem commentariis prolixioreS essent, Con Cinnatas, aut e Pro prio fonte depromtas. Tempora etiam ad marginem Wetgeliani Codicis adscripta propter hujus editionis pulchritudinem in notis rejecimus : ita ut, quae in Codice Wetgeliano epocha ex margine ad varios Iustini paragraphos respiciunt, in editione nostra notis ad eosdem Para- graphos respicientibus submittantur. Quod ad scripturam pertinet, ex usitata inprobatissimis Codicibus scribendi ratione dodi

logia coelum, hyems, mGuin, litus, MCryma, solicitus, coeteri, in Primis, solenne, tro gum, convicium, adρaratus, Exsilium, exsPreta re, ω me, exstare, et ejusdem modi caetera. Incorruptis pluribus nominibus propriis etymologiam Graecam sequuti sumus, exempli gratia, Thomyris ex Herodoto T. μυρισὶ, quum alii

15쪽

Tamiris, Thameris, Tamaris. Contra autem, Latinorum sequuti consuetudinem, adspiravimus nomina Hadrias, Hamilcar, Hannibal, Hammon, sine h Graecis pronunCiata.

Nil dicendum de additamentis, scilicet Pro- legomenis, Prologis, et Indicibus : quae quidem sere omnia intacta habuimus, nisi quod, de

Justino testimonia tum veterum tum recentiorum scriptorum Protegomenis praemisimus; paucissimas ad Prologos notulas subjecimus; et in Indicibus, quae Germanice explicaverat Wolges, Gallice expresSimuS. Sed longiore te praefatione moramur, optime Lector : quamquam tamen in ipso statim Operis limine de propositi nostri ratione te admonitum voluimus. Si quid ergo bene de Iustino meriti simus, benigne interpreteris; si quid mend sum mancumve reliquimus , ignoscere velis, eruditissime Lector, qua nos decet modestia , rogamus. Scribebam Parisiis, mense martio,

MDCCCXXIII.

N. E. L.

Noe. Inter codices ex quibus Wetzelianum textum recensuimus notandus est unus Thuanos Regiae Bibliothecae : quem ΜS. optimae notae fuisse testatur Iac. Gronovius ad Arrianum lib. II cap. a, de Exped. Alex. not.

16쪽

. . T

LATINO SERMONE CONSCRIPTA. .

PROOEMIO IN DRNIELEM.

An intelligendas autem extremas partes Danielis multiplex Graecorum historia necessaria est, etC. Praecipueque nostri Livii, et Pompeii Trogi, et Justini, qui omnem extremae visionis narrant historiam ; et post Alexandrum, usque ad Caesarem Augustum,

Syriae et aegypti, id est, Seleuci et Antiochi, et Ptolemaeorum bella describunt.

DE CIVITATE DEI, LIB. IV, CAP. vi.

Iustinus qui Graecam ,4 vel potius peregrinam , Trogum Ρompeium sequutus, non Latine tantum,

Ex iis quas hie insinuatur de Iustino testimoniis plura iterum talia o ure t Priaeg. cap. , ubi veterum aeriptorum de Trogo Pompeio Bagmenta judiciaque evilegit Wet Eel: quia scilicet, dipud multos auctores de Trogo Pompeio aimul. et de epitomatore Iustino testimonia eonjunguntur.' Sic et in his quae de Itistitio Praecipue reserentur, de Mogo etiam saepius agitur in

17쪽

sicut ille, verum etiam breviter scripsit historiam , opus librorum suorum sic incipit : Principio rerum.... etc. Ρaullo post haec subjicit Augustinus : Qualibet autem side rerum, vel iste, vel Trogus scripserit, nam quaedam illos fuisse mentitos, aliae fideliorestiterae Ostendunt, constat tamen, et inter alios scriptores, regnum Assyriorum a Nino rege suisse longe lateque porrectum.

PAUL. OROSIUS,

LIB. I, CAP. VIII , DE FAME AEGYPTI CUI IOSEPHUS SUBVENIT.

... Pompeius historicus, ejusque breviator Iustinus

docet. IDEM, CAP. X.

Ait enim Pompeius sive Iustinus hoc modo: Egypti quum scabem et Nitiliginem, etc.

IDEΜ, LIB. IV, CAP. VI.

Et quoniam ex hoc jam Punica bella succedunt, res ipsa exigit, ut de Carthagine, quae ante urbem Romam duos et septuaginta annos ab Elissa condita iuvenitur, ejusque cladibus ac domesticis malis, sicut Pompeius Trogus et Iustinus exprimunt, vel Paum reserantur ibidem : Itaque Carthagiuienses, adversis Diis propter ejus movi sacra, sicut Pompeius Trogus et Iustinus fatentur, sicut autem apud nos Constat, propter praesumtionem ipsorum irato Deo, quum diu infeliciter dimicasseut, etc.

Quae exatant libr. XXXVI Ius- Ormes iam mundi. Ita enim in NM.tini. Transeripsit aut in Pant. Or - inseritiitur hujus auetoria historia. sius, divi Augustitii diseipulus, ad Videndus eat aut m C. Baxinius erhum Pleraque ex Iustino in aream Advers. XXXVI, XXX H.

18쪽

ISIDORUS,

LIB. DE NATURE RERUM, QUI IN MSS. P. PITHAEI. INsCRIBITUR de Astronomia.

De monte AEthna Iustinus in libro historiarum ita scripsit : Siciliae tellus, etc.

POLICRAT. LIB. V, CAP. XII.

Quod ut mecum conjicias, collationem Philippi et Alexandri, Trogo Pompeio, Vel Justino, Compendiario ejus, si mavis, auctore revolVamus. Ait ergo: Fuit Philippus, etc.

SUB ANTONINO PIO.

Eo tempore floruit Pompeius Trogus, natione Hispanus, qui totius orbis historias, a tempore Nini r gis Λssyriorum usque ad Monarchiam Caesaris Latino sermone deduxit, distinguens per libros XXXXIV : quorum abbreviationem fecit Iustinus, ejus discipulus: qui Iustinus Philosophus Antonitio Pio librum de Christiana religione compositum tradidit, et benignum eum Christianis fecit.

IN PRAEFAT. AD EDITIONEM IUSTINI.

. . . . Qui, Justinus non sua, sed alterius scri toris , nempe Trogi monumenta nobis non visa, bre-

Quae exstant lib. IX Iustini, nici eonferendum est infra Bonga Cap. 8. sit testimonium, et Protegometi De hoe Martini Poloni testimo. cap. 1.

19쪽

viora socii r idque qua fide dicere non possumus, quando ea hodie non exstent; et haud scio utrum isti abbreviatores, ut ita loquar, magnorum auctorum plus criminis committant, an plus erroris. Multi in ea sunt opinione Livii operibus mullum obsuisse L. Flori racemationes, et Trogo hunc Iustinum. Ut ut res est, certe hic auctor ita susceptus est, ac in id auctoritatis venit, ut credatur cum utilitate legi :comprehendit enim Graecam ac Romanam, item multarum barbararum gentium historiam, per multos extentam annos, nempe bis mille a diitio Beli silio ad Augusti Caesaris usque tempora. Latinitas utcunque constat, ita tamen ut non Parvo intervallo, Suetonium, ac reliquos ejuSdem clamis et elegantiae

auctores sequatur.

AD EDITIO ΕΜ IUSTINI.

.... Iustinus Trogi abbreviator quo tempore vixerit, non habeo dicere. Fortasse quis eum, imperio Constantinopolim translato, floruisse collegit ex ejus libro VΙΙΙ, quum inquit, Graeciam etiam nunc, et viribus, et dignitate , orbis terrarum principem : quae tamen conjectura levis est nimis. Nam quod quidam Methodici claruisse eum anno Christi i5O scripserunt, nullo auctore asserueruui : in errorem inducti, quod haec epitoma in vulgo editis libris A TOΝ1No i MyERATORI inscribatur, contra veterum codicum fidem. Vixit quidem sub Antonino Iustinus Martyr et Ρhilosophus, Cujus exstant opera Graeca, et qui anno 145 librum pro nostra religione compositum Antonino tradidit, ut est in chronica Eusebii. Hunc illi eundem cum nostro sacere videntur ; et ante eos nescio quis Martinus Polonus, nulla probabili ratione. Iustinum, Diuitiam by Cooste

20쪽

XVII

. ET JUDICIA.

cujus est haec epitoma, nemo D. Hieronymo anti quior commemorat.

JOANNES GER ARDUS VOS SIUS,

DE HISTORIClS LATINIS, L . i, CAP. XXXI.

Iustini qui Trogi epitomen secit, nec nomen, n Cretas dubitatione caret. In Antonii Arnoldi libro nominabatur IusTIN s FRONTiΝΠs. At in codice Bibliothecim Mediceae dicitur M. JuΝia Νυs JusTiΝUs. Atque hoc verius censeo ob libri ejus antiquitatem : cujus argumentum non leve est, quod literis I angobardicis scriptus sit. Quod vero ad aetatem , Trogi Hus, cujus epitomen scripsit, silium fuisse tradit Gualteriis nisi Di Anglicus lib. de mita philosophorum, qui anno clocccc Lxxii editus ab Arnoldo Ter somen. Sed hoc saeculo illi condonemus, quo vixit. Ac eruditissimos etiam viros video esse, qui suspicentur Vixisse, Post quam imperium translatum suit Constantinopolim ridque ob verba illa lib. VIII: Grinciam etiam NUNc, et Ninibus, et dignitate, orbis terrarum Principem. Sed Nosc istic non signat tempus, quo Justinus scribit ; sed de quo scribit. Quomodo idem paullo post

ait : et hinc potissimiamfacere Thebanos , Lacedami ni qtie, antea inter se imperii, nunc Grinciae imperantis innititos e ubi NΠΝc itidem valet, hoc tempore quod exponimias. Plane vero vixisse arbitror sub Antonino Pio , atque huic epitomen suam dicasse. Id colligo ex verbis istis praelationis : quod ad te, imperator Ant uine , non tam cognoscendi, quUm emendiandi cara a transmisi. Ita enim habent editiones antiquae, quae,

quin MM. fidem sequutae fuerint, nullus dubito. Sed objiciunt in optimis libris legi: quod ad te, rum tam