Caius Crispus Sallustius ad codices parisinos recensitus cum varietate lectionum et novis commentariis item Julius exsuperantius e codice nondum explorato emendatus curante J. L. Burnouf ..

발행: 1823년

분량: 672페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

41쪽

6 PRO LEGOMEN A

daeorum imperium destructum reserens, adfert auctores

Xenophontem in Cyropaedia, et Trogum Pompeium. 'I5. Augustinus, mori. A. C. 4do , de Civitate Dei, IV, 6 : Iustinus Grincam, volpotius peregrinam, Trogum Pompeium sequiatus, non latine tramiam, sicut ille, verum etiam breuiter scripsit historiam. Et paullo post : Quralibet fide rerum Nesiste, vel Trogus scripserit nam Fredram illosin isse mentitos, alim eliores Meroe ostendunt); constat tamen et infer alios scriptores, regnum Assyriorum a Nino rego fuisse longe liΡ-

quo Porrectum.

I 6. Orosius, qui floruit A. C. 417, lib. I, cap. 8 , de fame AEgypti, cui Iosephus subvenit : Pompeius historicus, jusque hn irator Iustinus docet. Cap. Io : Ait Pompeius, sise Iustinus hoc modo sequuntur verba Iustini, X XVI,

in II. Iornandes, qui floruit A. C. 551, libro de rebus Gothicis : Ex Gothonum nomine vel genere, Trogus Pompeius Parthorum dicit exstitisse prosapiami. Idem : Cyrus, rex Persarum, Pompeio Trogo testante, Getarum reginae Tomri, sibi exitiale intulit bet iam.

I8. Martinus Polonus, mortuus an . Ia 28, Plura falsa paucis verbis reseri, Trogum dicens Hispanum so ruisse sub Antonino Pio, Iustinum dicens eius discipulum oundemque Iustinum confundens cum Iustino Philosopho , Mart re dicto, qui Imperatori illi librum de Christiana religione compositum reddiderit, A. C. 139, et benignum eum Christianis fecerit. Conf. not. ad priPs. S. 5. . I9. Ioannes Sarisberiensis, mortuus an . I 28 I, Polior. V,

ra, rustini, quem Trogi Pompeii dicit compendiarium, locum laudat, IX, 8, 4. II. Atque hujus Trogi Pompeii epitomator fuit Iustinus, qui, quando Vixerit, ignoratur, quum alii, in his I. G. Vossius, Saxe in Onomast. I, pag. 3o9, eum has historias Conscripsisse velint Α. C. ISO; alii tertio demum speculo, quod veri est similitis, vixisse eum statuant. Veterum enim hac de re nullum exstat testimonium. Ante saeCu-

42쪽

DE IUSTINO. 7

lum V vixisse eum ostendunt, quae Supra Cap. I, 24, 15

et x6 attuli Hieronymi, Augusti et Orosii loca. In inscriptione libri I, MSS. quidam habent: M. IusTINI

: Prologi , ejusmodi sere, qualia historiarum Livii argumenta sub Flori Domine habemus, primum editi sunt a Bongaraio sinisa III, nr. I 4. , qui eos in codicibus suis invenit valde depravatos : quos ab hoc correctos se quibus plus, inquit, stercoris exhausi, quam olim ex Augiae stabulis Hercules ipse) corrigere deinde perrexerunt Modius, Fretnshemius, Vossius, Vorstius, Hearnius star. 15, I P, I9,aa, a 5) , inprimis autem Longerupeus da Gnguerue), abbas, adjutus a Montesalconio, qui tres fin Italia e dices contulit, et cujus notas in suam editionem trianstulit Abr. Gronovius nr. 26). 'Fischerus : Prologi illi, inquis, praes pag. 28, si genuinι sunt, de quo vix dubitari posse videtur, facita amaret, quam

nitiata a Metino epitomatore omissa fuerint : in his eia, qt- Trogus de terrarum situ scripserat. Nomen autem ipsum

prologorum in hac significatione, qua hic adhibetur, notante Hearnio, est barbarum, et phrasis in his frequentatam excessu per digressionem) serioris est latinitatis, undQsuspicatur Tan. Faber fur. 2I), hominem Graeculum fuisse; quippe ita Graecos dicero ἐν παρε gari ι, ἰ iseraeβα ως. Hos ipsos autem prologos libris scriptoris nostri praemisi non discerptos, ut in uno codice singulos singulis libris praefixos invenit Bongarsius, sed continuo ordine; hisque ipse adjunxi argumenta a me excerpta, qualia, breviora tamen post Is. Vossium dedit Graevius nr. ao , unde cauteri repetierunt; atque et haec non minus Continua series, quo facilius celeriusque et res narratas, et, quod scriptor Sequi tur, illum possis perspicere. De Nostri oratione recte judicat Fischerus, in praes pag. 61ta : Illa non videtur ejusmodi esse, ut committi recto iis pos- ait , qui lingum latinis naturam et natisam pulchritudinem Scere velint. Nam non solum in 1erbis singulis formulisqu Disiti do by Corale

43쪽

8 PRO LEGOMEN A

loquendi, non pauca suis, quae a consuetudine dicendi eorum, in rum libri pro quodam quasi canone et rerum latim semmonis hahemur, athorreant, et quin nemo adeo, qui quidem cupiat eleganter scribere, imitari possis; verum in tota πω orationis forma et in ipsis sententiis, nimis multa nimisqua pressa scriptoris exstant vestigia, singularis cuius m innonii laudem adfectatis: quod quidem commune fere omnium posterioris creatis scriptorum mitium est, pus tumida refrigida maximeque ingrata efficitur oratio. Sed quia Iustinus in suo nere rinicus est, cujus libri, ab iis, qui res totius orbis simul

est ea mcnte coxnoscere velint, ut, quomodo suam et aliorumia liquando Nilam gubernare et moderari debeant, exemplis quamplurimis admoniti Nideant, non siris summa utilitiasse et Mesro elium voluptate Logi possunt. Non modo olim diligentissimo flectos esse ostendiarit non pauci, qui horum exstant, et M . et editiones, sed etiam nunc, a multis scholarum ma- Aistris, sapiente sane consilio, proponuritur iis, qui historiam catholicam cognoscere velint. illud, etsi universum, est Verum, tamen plegans est, Si a

Paucis verbis dicendique formulis discesseris, Nostri dicendi genus, Suavis narratia, eademque brevitate atque naturali simplicitate in plerisque se commendans. Lititur autem Verbis apud aureae aetatis scriptores non obviis, quae non nisi apud posteriores temporis deterioris invenias r Adunare; asserere cui quid; cisitus, pro urbe; et Contra urbs, pro cisitate; impossibitis; intelligere, pro anim-u pertere ; juxta, pro secundum; restaurare; iani β, Protinus. Participia deponentia adhibet vi passiva et Adgressus ; mimius ; consolatus ; depopulatus p deprecatus; emensus; meritus; evertus; exsequutus; inultus ἰ pactuS. Nec minus in construendis verbis, sententiisque conjungendis peccare solet; verbi caussa : Quum praesensi verbi

narrantis tempore usus, eodem tamen verborum contextu

utatur imperfecto, XlI, 8 , Io; exercitus regem Precatu ,

linena belli faceret. Cons. XIlI, 4, 9;XXVIlI, 2,. 5; XXXI, i,u; XXX l, 2, 3; XXX lV, 3, i. Quum post perfectum, loco

44쪽

ll,s, ii subi edd. antiq. venirent et I9. Latino contra persectum scquitur XII, 16, II; ll, Io, 18; IlI, 5, i 4; VII, 2, 34; VII, 4, I. Quum, in oratione obliqua, thesin

interiectam, et pronomino qui Cum praecedente per conjuncti um conjungendam, conjungat per Durni ιι/um construction

graeca, ut X l, 3, Io; XI, 4, 3; XI, 5, 7; XI, 35, 12; XI, a 3, io; XVIII, 6, 3; XXVIII, 2, 5 et 8. Huc reserendus

usus participii privieriti passivi absolute positi : Cognito, posito, potito, XLIlI, 5, Q. Quum Graecos imitatus abrupte

loqui sol at, animi motum celerem sequens instar poetaxum quos et alibi sequi solet, ut in his : Conon quasi tempestas quindam Prysternit cuncta, VI, 2, 16; VII, 4, i , nec thesin praecedent sim cum sequente coniungens vi particu larum, quibus aureae aetatis scriptores uti solent : XXII,

XXXVIII, i, 5. Addo not. ad II, 9, i 9; et II, 14, 9. In usu participii suturi: VIlI, 6, 6; Vll, 3, 5; lX, a, i et II; Nil, 2, 2; XlV, i, 7; XXI, i, 4;XXlI, 4, 4;XXVll, a,ri; XXIX, 2, si ev 8; XXXII l, I, 5. Minus latine loquitur : Visa est sibi gravidam factam, XV, 4, 3; dicitur eos esse, XXII, 5, Ia; spero ut, V, 3, 3; polliceor ut, IX, α, Ia; ignarus quod, XXV, I, 7; cognito quod, XXVlI, 3, 8; XXXI, 4, 8; proditur, Titanas nes

isse, XLIV, 4, 1; coli. s. II, ubi latine : Grus proditur altus. Contentus facere, vid. ind. 3. Quum indicativo utatur

In rebus peccat, salsa, certe minus adcurate reserens. Ud. not. ad II, 7, 2. Tempora non adcurate definiens, II,

45쪽

IO PRO LEGO ME ΝΑ

u-3. Bes pervertens, Vl, 2, 17; VI, 4, 3. Falia reserens, X tu, 8, 7. Personas confundens, XVII, a, i 5; XIV, 6, i 3; XIlI, 4, 6; XLl, 5, 7; XLlI, 4, i ;. XXXVI, 4, l . Romanorum ritus aliis populis adfingens, verbi caussa, triumphum, principia castrorum, duodecim deos, XI, 5, 4; aediles Corinthiis, XXI, 5, 7.

Memor autem sui consilii, non nisi excerptis, quae cognoscendi voluptate sint jucunda et exemplo necessaria, florum corpusculum faciendi s Praef. S. 4ὶ , haud semel rerum sμ-riem interrumpit, multaque praeterit. Vid. not. ad I, 6, 15;

I, 7, 3; I, 7, 34; VI, 6, 7. Perverse haud raro de rebus

1, ra; XXV, 2, 8-LO. III. Iustini editorum et commentatorum brevis repensio, digesta secundum Flacheri praelat. pag. 7-28; Fabricii bibl. lat. ed. Ernesti, Lipsiae, I 774, vol. Ill, Pag. 58-67; Hartesii brev. notit. liter. Rom. , inprimis script. lat. , Lipsiae,3789, pag. 493-498.

SE T. I. Codices quidem hujus scriptoris commemorantur :I. In Italia tres bibl. Mediceae, a Iac. Gr avonio collati; duo bibl. Vaticanae, a Montesalconio inspecti. u. In Francogallia decem a Bongarsio collati ex bibl. Iac. Cuiacii, Petri Danielis, Pithoeorum fratrum , Cl. Puteani , olivarii Aligretii; unus bibl. Thuani a Iae. Gronovi acollatus; unus gymnasii Lexoviensis i Lisleui en Normandia )membraneus, saeculo circiter XII scriptus, quo usus eSt P. Danesius nr. Io . 3. In Angliae quatuor hibl. Bodleianae, Westmonasteriensis, collegii novi corporisque Christi Oxoniensis; duo bibl. regiae Lond. et Cantabr. , quorum hujus excerpta inspexit, illum ipse contulit Iac. GrOnov. 4. in IIa ta via quinque bibl. Lei densis, quorum duos ebibl. G. l. V Ossii contulerat I. F. Gronovius, uuirin possederat Peri--nius Chartaceum, collati omnes ab Ahr. Gronovio nr. 263. Disiti Cooste

46쪽

DE IUSTIND. 1 5. In Germania duo bibl. Fuldensis, collati a Fr. Modici

a. Sabellici, a5io. 3. Asulani, igna. 4. Bongarsit, I 58 I. 5. Graevii, i 668. Editiones ipsae sunt: I. Venetiis, a 47o, in-4, apud Nie. Iensonum, libris scriptis ducta, in cujus calce hi versus leguntur:

Historias veteres, peregrInaque gesta revolv Iustitius. I .ege mel sum Tr gua ipse brevis. Ne Gallos Veneta Iens n Nieolatis in urbe Formavit, Mauro Principe Christophoro.

I. Romae, I 472, in- l. , Curantibus Conr. schweinhoimici et Arn. Pan arti O Pannaret) ; nec non Romae sine anni indicio, circa aia. I 47o, curante v latrico Gallo IIalm , cuius ibi ossicina exstitit ab anno inde a 468. IIaec quoque editioo libris scripti, est ducta. 3. Mediolani, I 474, curante Ant. Zarotho, e Iensoniana, ut videtur, ducta: quod vel versus huic in calce additi

innuunt:

Historias veteres, peregrinaque gesta revolvo Iustinus. Oge mel sum Trogus ipse brevis. Quem manus Antoni. Zarotho sanguine creti, Impressit solera, Insubribusque dedit.

4. Mediolani, I 476, in-sol. , sumtu Christoph. Wali arseri,

Balisbonensis, expressa e libro scripto bonae notae ita religiose, ut loca aperte depravata non corrigeret, scribendique rationem vitiosam servaret. Hanc, quae in bibl. Sen. Lips.servatur , editionem diligenter contulit Fischerus nr. 28 .

s. Venetiis, I 478, 1479 , in- l. , apud Phil. Condam

47쪽

6. Saeculo XVI. Mediolani, Igoa , IS Io, in-sOl. , Cum Cornelio Nepote. 7. Venetus, sine anni indicio, curante Marco Antonio Sabellico si 436-15o6 , Pomponii Laeti discipulo; nec non ISIO, in-8, apud Augustinum Becharium, Mortariensem ein qua editione curanda, ille praeter edd. superiores, inprimis Mediol. etiam codices contulisse videtur, Antonii Moreti diligentia adiutus: ita ut Sabellicus primus Iustinum Critica ratione recensuisse diei possit. Repetita, adjuncto Floro, Sexto nuso et aliis quibusdam, Parisiis, 15 Io, in- ,

sumtu Ioli. Parvi.

in bibl. Son. Lips., collata a Fischero nr. 28).9. Viennae, I 517, in-4, cum indice Camertis. IO. Parisiis, IS I9, in-sol. , cura Petri Danesii nat. 3497, pros graecae linguae in collegio Navarrae Paris., i53o, episc. LaVaur. I 557, mori. Io 7 7 , Sumtu Ioli. Parvi, typis Antonii Aussurdi, in-sol. Editor contulit cod. vetustissimum saeculi XΙΙ. Vid. supra I, 2. II. Venetiis, I 522, iis8, cum Cornelio Nepote, curante

libris et scriptis et editis collatis, plura conjectura quoque Correxit. Hanc, quae in I. G. Ioechori, pros. Lips. bibi erat, contulit Fischerus nr. 28 . Atque hic Asulanus alteram editionum classem iure suo meritoque constituit. II. Florentiae, I 525, apud Iunias, tota sere ex antece

dente expressa.

13. Hagenoae, I 526 ct I 533, in-4, cum praes. Phil. Melanchthonis, Curante Georg. Majore qui vixit Iboa-1574 , qui, superioribus editionibus consultis, optimas lectiones rccepit, aliis in margine notatis, diligenter et ingeniose. Repetita Coloniae, 15 33 , in-8, et 1549, inin, et Basil. I 543 1553, cum notis Majoris et Ioli. Sichardi nat. Id 99 , mori. 155 a profi juris Tubing., qui Iustinum antea I 26, I 53O si leae, in-8 , apud Cratandrum ediderat), apud Baruiol. Wosthesmer; et I 539, in-4, apud InSingrin, curante Si-Di iii rod by Corale

48쪽

Gryphium, 1555, in-8, cum Aurelio Victore, i 557, in-iu; I 559, in-ia; 1573, in-ia, cum Vineti nr. 16) in Aurelium notis; Basileae, I 56a, in-8, additis in calce II. L. Glareani, patricii Claronensis 1488-1563 notis. I 4. Parisiis , i58i, in-8, cura Iac. Ilongarsii nat. Aureliae

554, ergo tum vigesimum septimum aetatis annum agentis,

mortui Parisiis Isi Ia), egregie de Iustino suo meriti, quippe qui editionibus tribus, codicibus decem vid. supra I, a

collatis, textum recensuit, Variasque lectiones in peculia-rsem librum conjecit vid. infra nr. 27 et 28 , multasquo ipse conjecturas proposuit egregias. Merito igitur hunc his vcrsibus celebravit n. Massacus :Iustin tam longo caries exederat aevo; Tentarantque diu varici medicamine multi Alio infossum ulcus nequicquam explere clii rurgi. Vivellat mago morbus : et atrox fistula, Rubter Dum latitat, duro sormarat margine cancrum Cancrum incuratos serpentetra impune Per artus. Sic saepe indocta crudescunt vulnera dextra.

Non tulit hanc speciem , putrique latentia pelle Iustini retegens BOngarsitis ulcera Chiron : Siccine opus tantum tabescet, vindico nullo Dixit, et adscitu Pluaebeae viribus artis, Septica combussit, callosaque labra recidit, Explens carne sinus rediviva, ut nulla cicatrix Τρm felix medicust in spectetur corpore toto. Ecquis adhuc ullum putet insanabile vulnus

garsitim non nisi paucis quibusdam locis lectionem aliter Constituens, tum ex codd. Fuldensibus supra I, 5), tum ex ingenio, quarum rationem reddit in notis. I 6. BOngarsit textum sequuti, de Iustino suo historice Disitigod by Cooste

49쪽

14 PRO LEGO MENA

illustrando mereri voluerunt I 59o EliasVinctus si 5 7-t 58 3 16oa, in-8, Ursellis, Victorinus Struelius 1 524- i569 , cujus editio, notis aliorum aucta, repetita est Argent. 161 1, 16 27, in-8, I 63o. Francosurti, Dan. Pareus si6o5-1635); 161o, Ursellis, Theoph. Cangi erus, cum hujus in decem priores libros, et Strigelii et Mngaraii nr. 14) notis. I 6 Iu, inin, Marpurgi, Ian. Gruterus si 56O-i627 . I7. Argentorati, I 63I, aucta I 653, 366a, I 666, in-8, cura Mattitiae Bernec eri pros hist. et i laet. , qui vixit I 582-164o , non minus bene de scriptore nostro meriti; quippe qui Bongarsit textu sero servato, multas tamen et suas, et I. I reinshemii nat. I 6Od, pros. Argunt. , Upsalae, HOlmiae, Hei demergio, mori. 366o conjecturas proposuit;

praeterea verborum formularumque indiCem Copiosum , a

Freiushemio consectum adjecit, primusque libros in capita, capita in paragraphos divisit. 18. Amstelodami, I 638, I 644, I 66o, in-I 2, curante Marco Zuerio Boxhornio inat. I 6 Iet, ab anno inde i63 apros. Lugd. Bat. , mori. I 653 cujus paucae admodum sunt notae, vix quartam unius plagulae partem complentes, in quibus Conjecturas varias proponit, et lectiones codicis Leidctisis, de quo supra Cap. I, 4. 19. Lugduni Bat. , I 64o, in-Ia, recensa Amstelodami, I 673, apud Elaevirios, curante Is. Vossio si sit 8-ι673 , cuius notae

breves, quae complent duas sere plagulas formae minimae, sunt criticae et geographicae. Τextum hic, ut superior, sequitur Bongarsianum, quem curidem suum secerunt Ant. Thysius Lugd. Bat. , I 65o, in-8, cum notis variorum exCerptis;

Corn. Schrevelius mori. 1667 gymnasiarcha Lugdunensis Amstet. I 639, I 669, in-8, cum notis Variorum. ao. Ultrajecti , 1668, 1699, in-xu, curante I. G. Graevio nat. 163a, prof. Duisburgi, Daventriae , Ultrajecti , 165617oa , qui, Bongarsio saepe relicto, Iuntinam nr. Ia , sequitur; nec non Amstet ami, I 694, in-r a, et I 7o7, in-8: iteruis pluribus edd. diligentius collatis, notisque auctis Diuili do by Corale

50쪽

DE IUSTIND. IS

I iiD. Bat., i 683, Iroi : in qua quidem utraque editione etiam aliorum interpretum sin his Fabri et Votatii integrae Dr. a I et 22; DOC non Bongarsii, Modii, Berne cori et I s. Vossii Dr. 14, 15, 17, I9 notae, et index Freinshemianus iar. i a Sciles sero et VoratiO nr. 22 et 23 auctus accesserunt : ita ut editor lectori suo posset adiurare liquido, sine suco, sine sallaciis et ostentatione, a qua semper Se profitetur suisse alienissimum, in lirarem oditionem adhuc visam non esse hac Lei densi: vere id quidem, quum aliorum simul opus tibi suppeditet editor, non suas solas.

Fischorus autem nr. 28) rhetorico moro hujus laudes praedicans : Equidem, inquit prces, pag. 3O , semper censui, qua in re mihi consido adsensuros esse omnes intelli Mes, mollian ibisse Camerarii mei Gesnerique et Ernestii simillimum, hoc est, cum, cui in senatu nostra' ciritatis sententitim

dicere licuisset, non pedarium, qui omnes boni interpretis numeros etiam in Iustino enarrando implesset, id est, qui constituta e legibus critices lectione vera, Obscura illustrasset, impedita expedioisset.

Proponit conjecturas, non raro audaciores.

22. Lipsiar, i 673, in-8, curante Ioh. Voratio nat. I 623, mori. I 676 bibliothecario Bercilin. , cujus ipsius notae pluribus locis multum lucis adsundunt, quique Fretiisti emit indiceni sit r. 17ὶ altero propcmodum pleniorem redditum subjecit. 23. Upsaliae et Hamburgi, r678, in-8, curante Iob. Schcsset O nat. Argent. I 621, mori. I 679 Upsaliae, ubi suerat pros. et hi bliothecarius ab anno inde i648 , qui,

quod est Fischeri do eo judicium snr. 28 , audacia libidineque omendandi et corrigendi, quae prava et vitiosa non sunt, omnes facile vicit; vir caeteroquin longo doctissimus, sed in conjecturis faciendis parum solix, qui Iustinum ita Cogitaro vellet et scribere, ut se. Indicem Voratianum nr. Ἀαὶ addidit a se auctum.

SEARCH

MENU NAVIGATION