Caius Crispus Sallustius ad codices parisinos recensitus cum varietate lectionum et novis commentariis item Julius exsuperantius e codice nondum explorato emendatus curante J. L. Burnouf ..

발행: 1823년

분량: 672페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

161쪽

Xerxi venerat, inter primos duces bellum acerrime a 4 ciebat: Quippe ut in viro muliebrem timorem, ita in muliere virilem audaciam cerneres. Quum anceps praelium esset, Iones juxta praeceptym Themistoclis, pugnae se paullati in Subtrahere coeperunt: quorum ,6 desectio animos caeterorum fregit. Itaque circumspicientes fugam pelluntur Persae, et mox praelio victi,, in fugam vertuntur. I ii qua trepidatione multae captae

naves, multae mersae; plures tamen non minias saevitiam regis, quam hostem timentes, domum dilabuntur. x XIII. I lac clade perculsum, et dubium consilii Xe , xem Mardonius adgreditur. Hortatur, a In regnum abeat, ne quid seditionis moveat fama adversi belli, in 3 majus, sicuti mos est, Omnia extollens: sibi ccc millia armatorum lecta ex omnibus copiis relinquat : qua manu aut cum gloria ejus perdomiturum se Graeciam: aut, si aliter eventus ferat, sine ejusdem infamia hos-oibus cessurum ., Probato cori silio, Mardonio exedicitus traditire : reliquas copias rex ipse reducere ins regnum parat. Sed Graeci, audita regis suga, consilium

ineunt pontis interrumpendi, quem ille Abydo veluti

victor maris secerat; ut, intercluso reditu, aut cum exercitu deleretur, aut desperatione rerum, Pacem 6 victus petere cogeretur. Sed Themistocles, timens, ne interclusi hostes despcrationem in virtutem verterent, et iter, quod aliter non pateret, ferro patefacerent, a Satis multos hostes in Graecia remanere, dictitans,

5. Abia. Not. supra Capa Io, 6. N. in ore tisi. Vogetitis III, uir clausti ea desporatione serieis audacia; qiatim spei nihil est, stimis arma forismi . Id. qtie seipionis Liadiata sen terilia ast. viam hos istis, qua fugiant, muniendiam. - misela. Plures IisS. habent in miseiam, optime uirumque apud Nostrum. ED. 87. - Halicarnassi. - amasi, vel mi amasi simpliciter exhibent m lior Mss. tam Orosii quam Iustini. - Inter primos eos. Plures edd. Ater

primores. En.

XIII. 3. Sisi frixiau millia ete. Cons. Herod. VIII, D 3; coli. IDO.

162쪽

nec augeri numerum relinendo oportere; v quum Vin- 7cere consilio caeteros non posset, eundem seorum ad

Xerxem mittit, certioremque consilii sacit; et occia-Pare transitum, maturata fuga, jubet. Ille perculsus snuntio, tradit ducibus milites perducendos; ipse cum paucis Abydon contendit. Ubi quum solutum pontem shybernis tempestatibus offendisset, piscatoria scapha trepidus trajecit. Erat ros spectaculo digna, et aesti-iomatione sortis humanae, rerum Urietate mirandae, in exiguo latentem videre navigio, quem paullo ante vix aequor omne capiebat ; carentem etiam omni serv riam ministerio. cirius exercitus propter multitudinem terris graves erant. Nec pedestri hias copiis, quas du- ri

cibus adsignaverat felicius iter suit: siquidem quotidiano labori neque enim ulla est metuentibus quieS

etiam sames accesserat. Multorum deinde dierum Dinopia Contraxerat et pestem; tantaque foeditas 3 1orientium fuit, ut viae cadaveribus implerentur, alite que et bestiae, escae illecebris solicitatae, exercitum

Sequerentur.

XIV. Interim Mardonius in Graecia Olynthum ex- t

. Vincere consilio. Uv. VI, 23, patere te vinei e sitio. Herodot. IX 4r , Κρατε η γνώμου. - Fundem se νtim. Cap. XII, 19. Aliter tamen rem narrat Her dot VIII. xo8IIo. - consilii. Graecorum s. s. 8. Abdon. Aut potius Seston. Abydos enim Phogiae erat urbs, tinde in Europam ante trajecerat. id. not. ad eap. Io, a 4 et Herodoti VIII, ri

I . Erat res specta loetc. Erat sane

res digna, quam adcuratius speet res ; quippe ex qua aestimare posses sortem humanam : cujus qrianta sit quamque mirabilis varietas, vel rex illo ostendebat, quem videres, etc. Ides igitur Graevium sensu postulante recte mirandis eorrexi e pro miranda, quod Idem serri dieit. Αἰex edd. antiq. legis ad aestimati nem rerum, humanae sortis varietate miranda fres . De re cons. II rodot. VIII, It 3-i I . - Via musromne. Immensa hujus regia navium multitudine leetum. Vid. not. ad Com. Them. I, 5; mil. Herodot VII, 1ox- o4 et 89-Ioo.D-xa. Me pia strutis copiis, etc.

Cons. Herodoti VIII. DI-H5. XIV. t. Illa ν- ete. Cons. Diod. XI, 27-28. In Graecia. Aut potiusia raraei . Vid. Ind. Olynthum tamen non ah hoe, sed ab Artabasto

163쪽

i 28 IUSTINIs pugnat. Athenienses quoque in spem pacis, amici

tiamque regis Solicitat, spondens incensae eorum 3 urbis etiam in majus restitutionem. Posteaquam nullo pretio libertatem videt his venalem, incensis, quae 4 aedificare coeperant, copias in Boeotiam transfert. Eo et Graecorum exercitus, qui centum millium fuit, 5 sequutus est: ibique praelium commissum. Sed fortuna regis cum duce mutata non est. Nam victus Mardos Dius, veluti ex naufragio, cum paucis profugit. Castra reserta regalis opulentiae capta. Unde Primum Graecos, diviso inter se auro Persico, divitiarum luxuria copi L

Eodem sorte dic, quo Mardonii copiae deletae sunt, etiam navali praelio in Asia sub monte Mycale, a s

a versus Persas dimicatum est. Ibi ante congressionem, quum classes ex adverso starent, tama ad utrumque exercitum venit, vicisse Graecos, et Mardonii copias 9 occidione occidisse. Tantam samae velocitatem suisse,

expugnatam et Chaleidensibus traiaditam narrat Herod. VIII, i αε- 27. u. 5o Pisas. Exe latus di eordia spartanos intor et Athenienses exorta, Diodor. XI, 27-α8; eoll. Herodot. VIII, x 4 I44. - Incens inhis. Cons. I, II. 3. Incensis... eoeperant. Ad I Her dot. IX, I seqq. - Anno Urbis xvg. 4. G-corum eaereius. Ducibus Patisania Spartano et Aristidis Atheniense. Vid. Cornel. III, I, i; IV, I, 2; eoll. Herodot. IX, 25-83, qui

singularum gentium numero recensito connumerat ro8-dicio milites

Plut . in Arist. 49, et Corn. IV. I, I. N ster contra sequii tir Clesiam qui Mardonium via ineratum Rustiississe tradit, et postea demum, quum ad Apollinis templum diripiendum prosectus esset, grandis oppressum periisse. Herodotus eo tra Artaba Eum not. ad s. x eum o, o aufugisse tradit, 3 - intras; exsos igitur suisse 257, o

Anno Urbis α 5.6. Castra referta, etc. Cons. Herodcit. IX. 8 -83; coli. VIII. rar. . Eodem diri dia Sept. - weale Vid. ind. - Dimi liam est. Pugna commissa est dueibus Leotychido Spartano, et Xanthippo Atheniense.

Diodor. XI, 35. 9. Turitiam. . Disso. Do insti. Ibi, sohoe modo posito, in quo stibatidimiriandum est, cons. Il, 9, i 9; v ΙΙΙ.

164쪽

ΗIsTORIARUM LIBER II. I 29

ut, quum matutino tempore praelium in Boeotia commissum sit, meridianis horis in Asiam, per tot maria, et tantum spatii, tam brevi horarum momento, devictoria Duntiatum sit. Consecto hollo, quum de proe- iomiis civitatum ageretur. Omnium judicio, Atheni crisium virtus caeteris praelata. Inter duces quoque The- rimistocles princeps, civitatum testimonio, judicatus gloriam Patriae Sriae auXit. . XV. Igitur Athenienses aucti, et praemiis belli, et i gloria, urbem ex integro condere moliuntur. Quum amoenia majora complexi fuissent, suspecti esse Lac daemoniis coepere, recte reputantibus, quibus ruina urbis tantum incremetiti dedisset, quantum sit datura munita civitas. Mittunt ergo legatos, qui monerent, Sa Ne munimenta hostibus, et receptacula suturi belli exstruant. o Τhemistocles, ut vidit spei urbis invideri, 4non existimans abrupte agendum, respondit legatis, a Ituros Lacedaemona, qui de ea re pariter cum illis consulant. n Sic dimissis Spartanis, hortatur suos, si α opus maturent. n Dein ipse, interiecto tempore, in stegationem proficiscitur; et nunc in itinere infirmitato

simulata, nunc tarditatem collegarum accusans, Sine

quibus agi jure nihil possit, diem de die proserendo,

re autem confer Diodor. XI. 35; Plutarch. in Emilio, cap. 4o. Ille ut Diod. notavit, deficit Herodoti

II. 5, 3 laudatis. Itiprimis Iler d.

s. Stispecti esse ete. De invidia spartanorum citi victoriam Salaminiam in Athenienses conjecta, lege Diodor. XI, u7. - Α. U. I . . constitant. BDuga sua et Col.

6. In luasionem. Plerἱque in D tione , quod ncin Sehesserus putat contemtiendum e solent enim apud Nostim in ita easus permutari, qora modo cap. 33. ad verba ira siri eis Observavimus. - AH. sebi si ua maia volt a reo nihil autem nobis mutandum videtur.

165쪽

7 Spatium consummando operi quaerebat: quum interim nuritiatur Spartanis, opus Athenis maturari; propter quod denuo legatos mittunt ad inspiciendam rem. 8 Tum Themistocles per servum magistratibus scribit Atheniensium, a Legatos vinciant, pignusque tenearit,9 ne in se gravius consulatur. v Adiit deinde concionem Lacedaemoniorum : indicat, a Permunitas Athenas esse, et posse jam illatum bellum non armis tantum, io sed etiam muris sustinere : si quid ob eam rem de se crudelius statuerent, legatos eorum in hoc pignusii Athenis retentos. n Graviter deinde castigat eos, a Quod non virtute, sed imbecillitate sociorum, potentiam ια quaererent. v Sic dimisis, veluti triumphatis Spartat 3 nis, a civibus excipitur. Post haec Spartani, ne vires otio corrumperent, et ut bis illatum a Persis Graeciae bellum ulciscerciatur, ultro fines eorum depopulantur.3 4 Ducem suo sociorumque exercitui deligunt Paus niam : qui, Pro ducatu, regnum Graeciae adsectans,

proditionis praemium cum Xerxe nuptias filiae ejus paciscitur, redditis captivis, ut fides regis aliquo bene-,S ficio obstringeretur. Scribit praeterea Xerxi, α QuoScunque ad se nuntios misisset, interficeret : ne res

8. Vineiant. In eustodia teneant,

ut Cloelia. Obsos Etruscis data apud Virg. AEn. IX. v. 65a, stivium imnat aetaelis ruptis, tihi servius e vimela pro custoditi accipimus, quia obsides non ligantur. II. Quod non minure. Ald. , Iunt.

quod non auia vinule; nec male. ED.

33. Bis iuuetim. A Dario et Xerxe p. 9 et Io, 2. 4. Pamaniam. Cons. Di cir XI,

44-47 et Com. IV. di, r. ibique a

I s. Quoscunque ad se ele. Ora. ione re la : quocunqua ad te nuntios misero, interseito. Ille autem et a nianis

tias ignorant melioris notae ΜSS. variantque in potios, pontios , Pontiori,ntinetis pontiose inde suspicatur Bonia gars. vocem hie aut barbaram, aut Iustini aevo usurpatam, aut Persi- eam latere. Gmevius autem a Bonis

garsio dissonsens existimat pontios se rectissime habere, sed de iis qui ex Ponto sunt, oportere accipi. Filii nemps Pati anias In Belle ponto eonstitutus, quum scriberet ad Xerxem, ut ex Thucydide manifestum. Igitur qui mittebantur erant Pontii, graece Πινrιοι ut apud Ste

phaniim est legere. ED.

166쪽

HISTORIARUM LIBER II. Ibi

loquacitate hominum proderetur. ,, Sed dux Athenien- 16sium Aristides, belli socius, collegae conatibus obviam eundo, simul et in rem sapienter consulendo, Pr ditionis consilia discussit. Nec multo post accusatus Pausanias, damnatur. Igitur Xerxes, quum proditionis i dolum publicatum videret, ex integro bellum instituit. Graeci quoque ducem constituunt Cimonem Athe- is iliensem, 'silium Miltiadis, quo duce apud Marathonem Pugnatum eSt, juvenem, cuius magnitudinem suturam pietatis documenta prodiderunt. Quippe Pa- is trem ob crimen peculatus in carcerem Conjectum, ibique defunctum, translatis in se vinculi , ad sepulturam redemit. Nec in bello jndicium deligentium ,o sesellit: siquidem non inferior virtutibufi patris, Xerxem terrestri navalique hello Superatum, trepidum recipere se in regnum coogit.

I ,. Meius. Plures edd. et eodd. addunt ei estias. - In rem consiaendo. Adi i . in eonsulere. 7. Instituis. Graev. ex II. O, mavult instruit. Illud erete . quod est a langen, hoe loro est ineptum; nec melius, quod est in eod. Bodialeiano, restitiae.18. Pugnarum est Cap. 9, 9- Ο.a9. Quime patrem eis. Cons. Cornel. I, 7, 5, et V, 3, 3. o. Xeraem superiat. Diodor. XI 6 εα; eoll. Cornel. in Cim. a. x-3, ihique a me Iandata; Thu d. I. ioo; Plui. in Cim. cap. Im, apud rem dontis , Pamphyliae suvium , tihi Phebni a et Cyprios pro Persia pugnantes vicit, non autem ipsum rogem Persarum, qui aerari fuit, at hune anno demum Urbis x89, olymp. 78. 4, interiisse statuta eram Diodor. XI, 6s ; Arta eram autem , si eum aliis id jam an . accidisse

statuis. - A. U. 284.

167쪽

IUSTINI

LIBER III

t Ι. XERXEA rex Persarum, terror ante gentium, bello tu Graeciam insoliciter gesto, etiam suis contemtui esse, coepit. Quippe Artabanus, praesectus ejus, deficiente quotidie regis majestate, in spem regni adductus, cum septem robustissimis filiis rogiam vesperi ingreditur

num amicitiae jure semper illi patebat), trucidatoque

rege, voto suo obsistentes filios ejus dolo adgreditur.3 Securior de Artaxerxe, puero admodum, singit regem a Dario, qui erat adolescens, quo maturius regno potiretur, occisum; impellit Artaxerxem parricidium 4 parricidio vindic ire. Quum ventum ad domum Darii esset, dormieris in entiis, quaSi somnum singeret, , interficitur. Dein quum unum ex regis filiis sceleri suo

superesse Artabanu S videret, metueretque de regno

certamina principum, adsumit in societatem consilii Bacabasum : qui praesenti statu Contentus, rem prodit 6 Artaxerxi, α Ut pater ejus occisus; ut frater salsa pari ricidii suspicione oppressus; ut donique ipsi pararcn-I. t. In Crineiam. Plures Μss. et edd. in Grincia. RD. - Terror geneium. Respice II; Io. 28, cap. II, I. - contem i. Alias quoque ob caussas. Herodot. IX, I 8- i 3. u. Pra ferius. Vid. ad . S. 8. Tmeidato rege. De anno respice not. ad II, 15. 2D. - A. U. 28 I. 3. De Artaxerae. Cui e gnomen Long mano. Atilis est intra , II, I, eui cognomen memon. 5. meabiastim. Quem eundem

appellat Ctesias. Pers.

cap. 3O. FD. - Aliter narrat fera

Diodorus XI, 69. Primum enim

Nominat tertium quoque regis s-lium , Hrsιαspem . Bactrianorem mistrapam ; deindν Artabanus ille solus, conscio cubietilario et eunucho Mithridat regem raecidit; tum demum, adsumtis siliis, Artaxerxem gladio ad. gressus ab hoc vulnerato occiditur.

168쪽

ΠIsTORIARUM LIBER III. 133

ur insidiae. B His cognitis Artaxerxes, verens Artabani numerum siliorum, in posterum diem paratum esse armatum exercitum jubet, quasi recogniturus et numerum militum, et in armis industriam singulorum. Itaque quum inter caeteros et ipse Artabanus armatus 3 adsisteret. rex simulat se breviorem loricam habere :jubet Artabanum secum commutare: CXUeritem Se, a Cnudatum, gladio trajicit; tum et silios ejus corripi jubet. Atque ita egregius adolescens et caedem patris, set se ab insidiis Artabani vindicavit. II. Dum luec in Persis geruntur. interea Graecia et Omnis, ducibus Lacedaemoniis et Atheniensibus, in duas divisa partes, ab externis bellis, velut in viscera

Sua, arma convertit. Fiunt igitur de uno populo duo a CorPora; et eorundem castrorum homines in duos hostiles exercitus dividuntur. Hinc Lacedaemonii com- 3 munia quondam civitatum auxilia ad vires stras trahebant : inde Athenienses, et vetustate gentis, et gestis rebus illustres, propriis viribus considebant. Atque ita 4 duo potentissimi Graeciae populi, institutis Solonis et Lycurgi legibus pares, ex aemulatione virium in bellum ruebant. Namque Lycurgus quum sinatri suo Poly- silectae, Spartanorum regi, succeSsi SSet, regnUmque

7. Quasi. Recepi, suadente I. M. Meusingero in Emend. pag. Ioo ex incent. Bellov. spee. His III. 43.

8. Amaltis. Erat autem praesectus praetorio, sive princeps satellitum: Di . loeci laudato. s. Patris. Iunt addit ae nerem fratris. Diodorus autem solummodo,

II. I. Eorundem. . . dioidiaritur.

Graeci, qui contra Persas iisdem eastris egressi, iisdem duei a dimicaverant, jam ita duas partes

di ast 1ibi inuicem bellum inserunt.

Caussam simultatis infra auctor adfert eap. 6.

3. titae. . tiae. Ut II, 9, t α; III, 5, 4. - retustate gentia. II k 6, seqq.- costis ristis. II. 6, i r in primis pugna Marathonia et Salaminia. II,

et Pausania Glareanus legit pro P θ etae, Eehestrato, et infra pro Ga-

169쪽

sibi vindicare potuisset, Charilao, filio ejus, qui natus

posthumus fuerat, quum ad aetatem adultam perve- finisset, regnum summa fide restituit: ut intelligerent omnes, quanto pluS apud bonos pietatis jura, qtram Omnes opes, valerent. Medio igitur tempore dum insans corivalescit, tutelamque cius administrat, non habentibus Spartanis leges instituit, non inventione 8 earum magis, quam exemplo clarior. Siquidem nihil lege ulla in alios sanxit cujus non ipse primus in Ses documenta daret. Populum in obsequia principum. io principes ad justitiam imperiorum tormavit. Parcimoniam omnibus suasit, existimans, laborem militiae ii adsidua frugalitatis consuetudine faciliorem fore. Emi

Singula non pecunia, sed Compensatione mercium i a jussit. Auri argentique usum, velut omnium Sceleaenm materiam, sustulit.

Atio. I alo a. ED. - De Lycurgo adi Plutaretium in vita satis copioso descripta, aliosque scriptores a me lauda os in m/inem iustor. Harari. ol. I, pag. II. l e Lycurgi autominstitutis vide quoque Boratiis, Disc. auri his . tinii ora . III mri , seri I. ED. fi Pleuris. Ainoris in fratrem se

trisque filium.

ipse. Hoc enim pronomen posterius Neeessaritim est, qui in aliud subjectum insit verbo vi inistriat, aliud praecedenti coni vilescit uvis...esurior. Contra grammaticos Cataona . Onamquam autem haec e striae ici titin est raptimis seriptorihusus tata. Florris tamen. IV, a. 7a, Minus admirabitior; m.iti . s Ich. v.

4r magia uti eius: Virg. in Culice v. 7:

ia mentiam. ED.

9. Principum. Regnm geminorum et ephoriarum . qui annui eligebam tur quini, et sena Orum Perpetra rum, viginti Octo numero, Don im a fio annos aetatis, cap. 3, a. Iustitiam imperiorem. Iuxta imperia.

si se ut nihil injuxti a populo exigerent : quo sero modo Cato ille Con-Forius, proconstit Hispanini apud Liv. XXXIV, 18, 4, in NeminPm

Omnium gracii s severuasque, quam in semot ipsum exercebat imperium. o. Hrcimoniam omniatis suasis, existimans . Iahorem ete Pleriqueriss pn, cimoniam omnistis Item Misis

a. Auri argentique tistim , vel Momnium scolorem materiam, sustulis. In rciduxit contra aes non signatum,

sed ponderandum.

170쪽

n ISTORIARUM LILE, III.

III. Administrationem reipublicae per Ordines di-ivisit: regibus potestatem bellorum; magistratibus ju- , dici a Per atinuas successiones; senatui Custodiam legum; populo sublegendi senatum, vel creandi quos

vellet magistratus, potestatem permisit. Fundos Om-3nium aequaliter inter omnes divisit, Ut se litata patrimonia neminem potentiorem altero redderent. Con- 4

vivari omnes publice jussit, ne cujus divitiae vel luxuria

in occulto essent. Iuvenibus non amplius Una veste Stati toto anno permisit, nec quenquam cultius quam alterum progredi, nec epulari opulentius, ne imitatio in luxuriam verteretur, Pueros puberes non in forum , 6 sed in agrum deduci praecepit, ut' primos annos nori in luxuria, sed in opere et laboribus agerent. Nihil COSSOnmi CRUSsai Substernere, et vitam Sine pili mento degere, neque Prius in urbem redire, quam viri facti

III. a. Belgorum. Gerendorum, scilicet belloriam reges duces esse voluit. - Magistratuus. Ephoris, qui quini legebantur annui, quibusque iudieia attrihuit, etsi non de omnibus, de potissimis tamen maximi que momenti rebus. Quorum quanta potestas suerit, vel unus Pausianias ostendit, quem regem ab hia in vineula publica conjectum esse resert Corn. IV, 3, 5. - Per annuias successiones. Praepositio pis in Dulicie d. IIS. invenitur.. Plures edd.

et an as successiones; reliqui autem MSS. eum editione Bona. et annuos successores. ED. - Populo sublegendi

sena tim. Populus autem sublegit senatum, qui quum perpetuus esset viginti Deici viris constans, suble gendus erat; magistratus contra, alvo epliori creandi, quum ephori annui essent.

s O, inter quos spartae agros aequa litor divisit; reliquos totius regionis agros inter 3o,oOo domos. 4. conoDari omnes stillisa jussit. Συσσίτια institiait, de quibus adimiteri Archae l. I. 394.

5. Verreretur. Bene : nec opus erar Seb; Itis e nileiat legendum e P verteret. Quoties enim dicunt et Priit aut e pertis pro merii tir. suhaudien

dum est se. ED.

6. Non in forum. Ut Romae. Dhi pueri, praetexta deposita, purain lili togam induti, sorum frequentabam. Cic. Lael. i. - ere. Bustico, quo exercentui laboribus, scilieot quod et ipsum est labori cisti m. et persere

docet labores hellieos. ConL Cie. Tuse. II, i 4; V, a a Corn. Il. I i. 4, ibique laud. Plui. in Aleth. 23, et Athon. XII, s.

. Nilueos somni caussa substernere, et. . degere. Nec ad dormiendum, to tis . nec ad vescendum, cibis coim

ditis uti iussit. ED.

SEARCH

MENU NAVIGATION