장음표시 사용
311쪽
Verum ut tradit D. Leoninus ad d. I. q. non potest dari idonea differentiae ratio, quare potius sub inchoativa, quam emin-ctiva possit constitui , cum servitus sit qualitas, quae accedit praedio, sicut aIiae qualitates, quae ipso jure sunt perpetuae. Ita ut quemadmodum ipsa praedia non possunt esse in rerum natura pro parte, neque ad tempus, neque ex tempore, nec sub conditione considerari, ita nec servututes, quae imitantur fundi naturam, cujus qualitatem constituunt, & quidem perpe
s Non obstat d. I. 3 . g. r. quia alia ratio servitutis, alia dominii, possessionis, aliarumque rerum . de qnibus disponi potest sub conditione, vel alias, eo quod dispositio hujusmodi rerum per se stet, nee inducat qualitatem rerum ipsarum , vel affectionem aliquam iis inhaerentem , ut faeiunt servi
s Et hoc ita in constituenda servitute per traditionem vel patientiam : nam Pr missioni vel obligationi, constitutae servitutis conditionem aut tempus addi nihil implicat; ut si navis eκ Asa veniat, servitutem tuam praedio constituam, L Nimo 98. ias de V. O. Non obstat, uod servitus precario dicatur em, L --
jor est instabilitas , cum a mera concedentis dependeat voluntate . Nam ista L. s. non tam agitur de seruitute concessa, quam de facultate quadam personae facta. Haec ita de mero jure: nam. sequitas dchenigna interpretatio vult sustineri conventionem ex tempore ad tempus, sub conditione a. l. q. svp. r. r. Quae dicit per pacti vel doli exceptionem occurri Contra placita servitutem vindicanti . Quod &responsi in L de aqua a. b. t. de aqua ex flumine per rotam vel aliud organum trahenda.
mosim t. ut quo genere vehiculi agatur, vel equo tantum , vel certum pondus vehatur, vel per intervalla dierum , temporum, interdiu, noctu, alternis diebus, i. iter In. cum leg. qai seq. hoc tit. quia modusti init detrahit substantiae servitutum nec perpetuae earum causae, sed usum & mercitium certa ratione moderatur . Pulchre Coras. ia d. l. q. f. mp m. Fab. ibid.
Sexto, sunt individuae omnes: ut pro gparte in obligationem deduci nequeant , acquiri, vel adimi, L Pro parte I I. Dp. tit. I. Nec enim pro parte uti servitute possumus: nam dum urimur, pro solido utimur i Cum non possimus pro parte ire, pro parte non ire, proptera quod servi tutes quali ficent praedium , ejusq; utilitatem limitent ad usum & utilitatem praedii dominantis: quae non seri , ut pro parte una tantum eatur, non etiam pro altera, quippe quae ita connexa priori, ut alteram inutilem si habiturus, qui non potest uti utraque. Hine est, quod in I. Stipulationum a. 1 barum I. iafra De U. O. dicantur servitutes non admittere divisionem, quod divisio saceret eas inutiles. Hinc unus sociorum non potest servitutem aedibus communibus imponere, I. Unus ex 2. δερ. tit. Et hoc, quando
res a pluribus pro indiviso possidentur , nam si parte divisae snt, & regionibus distiniactae , unicuique parti servitus potest imponi, quia quaelibet pars totum facit, L
Ad partem praedii constitui servitutem ni shil implicat, licet simpliciter constituta faciat per quamlibet fundi partem ire, agere tiacere, Liscui s. δερ. t. r. Omnes enim glebae dicuntur servire, L. Certo II. F. si totus i. sv. tit. 3. Ubi quaeritur: Per quem sit determinan- Ioda via, servitutet simpliciter constituta 3 In contractibus posset videri electio esse penes debitorem , cui lex illam tribuit in generalibus &disjunctivis, Lylerumgae io. in . De iure dor. Videtur tamen responsum in L si cui s. sv. t. r.ei competere cui cessa servitus, dum illi datur facultas eundi qua velit fundi parte: civiliter i men id est intelligendum , minimo de rimento fundi. Cujus ratio videtur, quod interpretatio si facienda contra eum , qui potuit legem dicere apertius, I. Meteνibus 39. IV, D. pactra, . Quod si minus civilem modum elegerit creditor , videtur adhibendus arbiter, d. I. II. g. latitudo a. Cuj. ad d. I. p. Non licet autem c ditori semel electa via variare, d. t. 9.quamvis debitori hoc videatur perassium, ii ne caprione tamen creditoris, L Iocum 2. F. locum 8..infra De reri iras. ἐγfump. fund. I Iii legatis best electro haere- II
312쪽
hienda HvIliter, id est sine in modo leg
tarii. Et hoc quatenus servitus legata per damnationem: nam si per vindicationem, legatairi est eligere etiam civiliter arg. I. Si is r s. ins De Ier. 2. Ratio differentiae est in con tiara voluntatis testatoris, qui illo casu. referendo verba ad ipsum haere dem, haeredi hoc vero ad legatarium , eidem permisisse videtur electionem . Don.
II. eom. c. II. Charond. ad L si evis. De
servit. ἐν I. Veri . c. s. 2 a Septimo, omnibus commune est , quod non possint extendi ulterius, quam usus&necessitas iundi dominantis exigit, L ergos. in fine sup. t. 3. Unde alterius non utetur, quia res ista ad usum fructum aecederet . Ut recte responderit Paulus in LIs, qui zo. sv. tu. 3. nihil amplius ,
quam quod ipsius landi secandi causa derivaret, vicinum inseriorem recipere debere. Unde habens quae ductum vel haustum in alieno, non potest alteri eum cedere, I. Ex meo χε. supra eod. fit. quia res ista
usum excederet, nisi pamim vel stipulatio de hoe sit interposita, L cum essent 33. fust. d. t. 3. quia videtur servitus a praedii domino coneesis. ra Octavo . Servitute concessa censentur
omnia concessa, quae ad ejus usum necessi
ha in haustum & aditus ad hauriendum
competit L austrum 3. F. M. d. e.
rq Nono, Circa rem unam pluribus servitus constitui potest, i ι qui per certum l .
b. t. Ita tamen ut ei, cui prius constituta , non fiat praejudicium , L. Per quem
Iocum I q. t. praeced. neque enim alicui
quaesita facultas est minuenda .r 3 Decimo, Regularis omnium servitutum
natura est. non ut aliquid faciatis, cujus praedium servit, sed ut patiatur tantum eum , cui servitus debetur , ea uti, promoto constitutionis . l. Quoties fvp. tit. I. vel non facere quid , quo alius impediatur , ut altius non tollere . Excepta vid tur servitus oneris serendi , quae obligat dominum iundi servientis, non tantum
ad patientia, sed & ad resectionem coluismnae vel parietis ad onus sustinendum , Linum II. Dp. c. a Quod onus reale essievel ex hoc probatur , quod dominus praedii servientis, ut evitet actionem , possit
rem derelinquere, I. Et si forte 6. s. a. - De ins si serv. Und. Verum in axi casignanda ratione sperialitass Iaborant In
rior , qui plures citat ad d. l. I s. s. femeitutum δερ. de Iervit. Undecimo, competit pro omnibus actio Consessoria & Negatoria, de quibus Tit.
sequenti. Duodecimo, Habens servitutem opus Is novum nuntiare potest, L unica s. Jur 3. infr. De remissomb. I. rater I . δερ. t.
a. ἐν L es 6. F. parietem fisa. ins Si se vit. vi d. Quae duae leges posteriores cum
loquantur de servitute urbana , putat Duar. 2. diis. e. II. aliud juris esse circa rusticas, per I. Quis viam Iq. ins Den συι ορ. nunt. Sed recte Cujae. ad. d. s. D. is, Io. Obs e. I. scribit novum opus nuntiare posse eum, qui habet servitutem ;vel rassicam vel urbanam vicino tamen , non etiam domino, pes. d. I. un. s. Item Iulias. ubi eum dixerat, nomine servia tutis posse nnntiari novum opus, explicat hoc procedere contra vicinum , non etiam contra dominum. Alii aliter de hae redisserunt. Alciat. 3. Par. c. I. Coras. s. mif. c. uis. Ant. Faber. 9. coHect. c. DPostremo, Servitus nulla imponitur sa- I eris locis, L cave νi q. b. t. ubi dicitur,
quod humani juris esse desiit servitutem
Sunt oc inter has species suae differentiae igraeterquam quod nomine, significatione, ne ditarast. Et primo quidem . quod urbanae solum non utendo non amittantur , iocus rusticae, ut dicemus infra Tit.D. Secundo, Quod ille habeant continuam πssessi Ionem, non hae . Tertio, Quod in rustieis praedium intermedium liberum impediat servitutem , L qui . in fine is t. Tria 3 r. fumiit. s. Aliud obtinet in urbanis, quae plerumque explicari possunt, etiamsi per pra dium intermedium nihil fiat, quia liberum ruti in servitute altius tollendiMuae potest de beri aedibus meis ab sedibus Titii, licet i ter mediae sint aedes Maevii liberae, depressas
tamen; eritque utilis, do aec hic non e
tulerit suas aedes, L Dei q. in fine ty I. es ideo s. ins tit. s. Et hoc in easu, quo utrimque aedes sunt in conspectu, ut officere aliis possint. Nam si tantum distent ut circumlpici vel aspici non possint, aut
medius mons earum as pectum auferat , noa
valebit servitus, quia nulla ejus utilitas. L Si aedes 33. fv. t. a. Nemo enim. ut
313쪽
ait Paulus , servitutem propriis Gibus imponere potest , nisi & is , qui cedit .
di cui ceditur , in coni pectu habeat aedificia , ita ut incere alterum alteri possit . Qua eκ re iterum differentia
colligitur inter urbanas , & rusticas , quos in his praedia esse in conspectu nihil sit necesse , & possint impedime
tum praestare : in illis oporteat in con-Inc tu lint , ut praestent impedimentum . Et haec ita in loco privato alieno intermedio . De publico ita jura decernunt, ut lociis sacer , religiosus omnino impediat servitutem , I. Servitum t q. f. 'bi. D. De ferv.. quod per talia loca nulla. tervitus deberi possit ; solum vero publicum , vel vera publica, neque itineris , actus , alitus tollendi impediat servitutem, I. Si tot exceδει i. Dy. tit. a ἐν d. I. 1'. s. publico. Nisi sorte per servitutem coelum , quod supra solum est , fiat minus liberum d. I. r. uti per servitutem immittendi , pro iciendi .' aut etiam via publica impediatur, ut per aquae ductum , quia ponet via publica corrumpi, ut liacentia Principis opus sit, d. I. l. s. D. Vid. Caepol. tract. de servit. urbas. rad. ρ. er ιοι. Lurar. ad ἀ L Iq. s.
men publicum intermedium , si pontem
habeat, aut vado transiri possit , servit tem non impedit; secus, si tantum pontonibus trajicitur, L flumine βη. Dρr. t. 3. quia est penus navium traficiendis ' minibus aptum . Ratio disserentiae est , quod illis casu trajectus medii loci sit semper paratus, non etiam hoc, quo usus servit ut is non videtur perpetuus : quod tamen fallit in uno casu , de quo dict. V. M. Denique in eo disserentiam ponunt, quod rusticae possint pignorari, non urbanae, quam videntur adserere duo tex. in V. Si
is , qua II. ω I. Sed au viae I a. in D. M pus. 'quarum prior negat urbanam
servitutem pignori dari , altera amrmat rusticam pignori dari. Sed rectius dicetur neutras, ut tales pignori dari, quod ejus causa non sit perpetua , commoditatem tamen earum pignori dari , secundum
d. I. II. quae habet conventionem , qua donec pecunia solvatur , utatur creditor
servituto , si vicinum fundum habeat , dc si intra diem certum non solvitur, Vendere vicino liceat, propter utilitatem esse receptam. Qu. E Tatio etiam Mittat in umbaris , ut dociso d. I. i . in iis obtin re debeat , qua de re infra ad tit. Quae res pig. xes Θραβ. ObQ. Ma pos . t
Si Servitus vindicetur, vel ad alium per
4 Plures debenteε fervitutem finguri iu
E Datur u/νaque baee actio ἐν pH deati . 7 Inteuectuo s. aequo vers. sane Instit. De actin. 8 Possidere in confessaria quis diratur.
9 D utram Ee actionem veηiunt fructus.
AD vindicandam servitutem tam ru- asticana, quam urbanam. Consessoria competit , qua quis contendit & adserit stindo suo a vieino iando servitutem de-bori . Est & alia hute eontraria, scilicet Negatoria , qua quis adserit libertatem sui fundi . ' illa datur domino vicini pret adii , I de θν vitutib. 2. in prino. ἐθη g. bisee r. hoe t. di recta scilicet utilis etiam non domino datur . Creditori fructuario datur quidem. interdictum , non tamen Consessoria : Ratio est, quia haec tantum datur de jure agenti , quod non est fructuario ; illud vero de facto, an quis itinere usus sit , d. I. ra. Pompoηius D. h. tit. Contra alterius praedii dominum , ct contra quemcumque, qui servitutem impedit, L Si qu1s Io. s. et ι r. b. t. ' Et squidem plures domini, si fuerint iundi do.
minantis , singuli solidam servitutem vim dicant , non partem ἱ nam servitus non
Unius autem victo νia alteri prodest, quod sententia non personae , sed praedio dic tur . Ut non obstet regula, quae habere, alteri
314쪽
aberi per alteram non quaeri , eum hienon tam quaeratur alteri servitus , quam acquisita per sententiam declaretur . Incestimatione tamen ejus , quod in erest tantum ratio ejus , quanti interest actoris , non quanti Ornnium , haletur l.
mini fuerint, qui debent servi tem, in sinis gulos est actio in solidum, quia servitutes in dividuae , d. q. s. sed eos avorum 4. l. d. l. 6.1. aedes 4. b t. ULi excipitur usu sis cius, quia dividuus & servitus oneris serendi , si eam plures debent: singuli enim
pro parte conveniendi, ut reficiant , qtia aesti inatio resectionis elit dividua . Ita antem haec actio comperit , quatenus vicinus altius tollendo vicino noeet. Undes, sorte mediae antes liberae sublatae fuerint , non ante in eum , cujus aedes se viunt, si lublatae fuerint, aetio erit, quam mediae aedes fuerint depositae , quia tunc renata est actio, d. l. s. in priηα hae t.
3 Neratoria datur domino praedii , quod
adieritur liberum , d. I. 2. In princ. b. t.
Contra eum , qui adserit servitutem tuo praedio deberi , ct contra quemcumque, cujus respectia aedes meae sunt Iiberae , etsi alteri servitutem debeant , d. I. q. s.co erit b. t. 6 Utrique amoni eommune est. Primo , ἰQuod detur non solum non possidenti , sed dc possidenti, d. l. 6. st. Ic eadum I. Ita fiet , ut unus sit petitor & possessor, cujus contrarium obtinet in vindicatione rerum corporalium , in quibus lassicit , quod quis possideat . In servitutibus a tem non frustra negat possessor vicino jus ei se . Ratio differentiae est , quod agendo debeat quis de suo jure contendere, quod consequi potest': In corporalibus autem pol Sessor , negando alteri ius esse , non firmat suum ius , quia etsi res non sit adversarii, non tamen ideo nostra . In Iervitutibus veso agens negatoria, jus scilicet vicino non esse , de jure suo agit , de sui scilicet praedii libertate , quam sequitur exclusione adversarii : probato enim , adversario jus non esse , inquitur ejus respectu fundum esse liberam , L mi
7 frui s. fust. Si u ιβ. 'rat . t Hue r serendum est , quod habetur Insit. De
qui piauer, actoris partes fusiura, Ubi
rectius lagendum l, Sane boe easu i cum Cujacto , ut reseratur ad fervitutes, de
quibus proxime actum erat : ' Possidere gin Consessaria is dicitur , qui tigna immissa habet, aut est in exercitio alicujus servituris : In Negatoria , si tigna non sint immissa aut exercitium servitutis nota
sit vicino, L. Sicut S. s. sed si a. b. t. c
Secundo conveniunt. Quod in utramque sveniant fructus, ρ. I. Φ s. in 1. d. l. 6. s. n. b. t. id est, interesse, sive utilitas, quam petitor in actione confestoria habeare potuisset, si ire, agere non prohibere is . tur ; in segatoria , quam habuisset petitor , si adversarius non uteretur servitute. Tertio: Quod utroque in judicio non solum veniat res praestandat, sed etiam ossicio judicis veniat praestanda cautio de non imminuendo aut prohibendo jus victoris
l. harum 7. ' I. Egi I 2. h. t.
uemadmodum Servitus amittatur.
I Sermittites . maedi rum morte domina
Rei interitu. 1 Tempore aut conditione eveniente. 6 Reislato Iure concedentis .
9 An bona fides eo easu desideretaer. io Da uti quis dicendus. PRardiorum servitutes etsi natura sua rsint perpetuae, variis tamen casibus amittuntur , & quidem iisdem pene in dis , quibus usu uructus: praeterquam quod morie naturali aut civili ipsius domini non pereant, Di iura 3. Foc t. eo quod non tam a persona, quam praediis depe deant . ' Pereunt Primo : Oniasone , is idem utriusque praedii , ct comitiantis Se sementis, dominus esse eceperit, L se uitutes I. bis t. Cujus ratio consistit in regula , quae habet , quod nemo sibi ipsi servitutem debeat, L Quidquid io. βρ. t. Et hoc, si in lolidum accedat vicintrinpraedium: nam si pro parte tantum, se mina pro paris retinetur, Lara pomam L
315쪽
s. si r. δερ. t. i. Unde fiet, ut si postea
alterum praedium vendatur, liberum censeatur vendi, nisi nominatim servitus imponatur , I. Si quis aedes 3o. δερ. t. 2. Si consutio contigerit per aditionem haereditatis, illa vendita in pristinum statum servitus restituenda per emptorem L si ei'- δερ. r. 6. quia emptor est loco haer dis , & venditori jus suum pristinum d bet esse salvum , I. venditor 2. 1. Cum quis r Ura De haered. vena. 3 Secundo , Remissione, eaque verbis dein
clarata, vel facto: ut quando quis patitur in sendo serviente quid a vicino fieri, quo impeditur servitus, L si stimeιdii g. b. t. Cuius ratio consistit in regula : Nihil esse tam naturale. quam unumquodque eo
modo dissolvi colligatum est . f. Nit ιι 3 3. e R. I. 4 Tertio, Rei interitu, L si locus tin. boetis. Qucd si res redeat , aut restituatur , stricto quidem jure manet extincta fervitus; vult tamen benignitas, ut ea sit salva priori domino, ejusque patientiam dominus sundi servientis praestare debeat , I. Serva tutes 2o. F. si sublatum a. sup. it. a. Θ . Unus 34. cum l. quest. δερ.
s Quarto, si concessa sit sub tempore aut conditione: nam licet tempus ipso jure non constituatur , quod perpetua ejus debeat esse causa , uti dictum ; vult tamen aequitas. ut eam vindicanti contra placi- eum obstet exceptio, l. servitutes prsu. . sum tit. I. o Quinto , Resoluto jure concedentis ut si haeres fundo legato sub conditione impoluerit servitutem et existente conditione extinguatur servitus , necesse est , I. Is cui II. s. Haeres I. b. r. quia nemo plus juris in alium transfert, quam ipse habet a 7 Sexto, Non utendo per annos decem inter praesentes, viginti inter absentes. Et hoc non tantum jure novo, sed &antiquo obtinuit , quo ante legem Scriboniam longo tempore libertas quaerebatur, quae non tam sublata per legem Scrib Hiam , quam approbata, L sequitur 6. F.
tibertatem M. ins De Uueap. Quod si temporis intervallo sit distincta servitus;
ni tanam alternis annis aut mensibus de-heatur . dupliciato tempore amittitur, L. fi
ἰe 7. hoo tit. Si singulis quinque annis tantum lamel ita sit conccuum, ut quia sorte per singula Instra semel sylva ceda
tur, per quatuor quinquennia non utendo, iter amitti statutum, L quoties fis. De fero. Si alternis diebus, vel horis , vel una etiam hora debeatur in die, aut e iam noctu tantum , extinguetur non duplicato tempore, sed ordinario, d. I. 7. eo quod talis servitus videatur quotidiana. Est autem hae in re ponenda differen- glia inter urbanas dc rusticas servitutes , quod hae per simplicem non usum amitis tantur ; ut sufficiat sola cessatio ejus, cui debentur, etsi ille, qui debet, nihil agat: illae vero solo non usu non pereant, sed requiratur factum aliquod domini servientis praedii, ut qui debito tempore fi ramen , cui tignum immittendum erat, obturatum habuit, aut altius aedificatum, luminibus inciendo, aut alias , L boee autem 6. δερ. t. a. Ratio disseremiae est, quod rusticae consistant in facto ejus, cui debentur, quo cessante ponitur non usus et urbanae vero in aedificiis , quarum ideo possessio videtur durare , donee aedificia iunt adaptata servituti, d. I. in M. Ubi quaesitum , an , requiratur bona 9sdes quod attinet ad rusticas, non vid tur desiderari , eum in iis non requiratur
factum aliquod servientis domini, ita sunsciat sola negligentia non utentis . Ut nihil obstet, quod Canones requirant bonam fidem e nam intelligendi in casu , quo intervenit factum aliquod ejus, qui praescribit. Ut in urbanis omnino bona fides desideretur, quia indigent facto usu capientis, uti dictum. Vid. De praescript. I. p. 4.
Caeterum non uti dicendus , qui omnino Ionon utitur, sive per se, sive per alium: nam & per alium eundo retinemus servitutem , uti socium , frumiarium , possess,
rem , L nam 6. b. t. etiam praedonem , L
qui fundum I a. b. t. Satis enim est . quod fundi nomine sit itum, d. L 6. sive juste. sve injuste. Non censetur etiam uti, qui utitur quidem, sed alio modo, quam concessum : ut si is , cui noctu datum ducere aquam , interdiu duxerit: noctumum enim ductum anuli t, L fi Communem ro. s. siis. r. I. si quis Me tit. Si tamen duobus diverso tempore aqua sit permissa, de illi
honis permutent, etsi videantur non uti suo tempore, retinent tantum aquam , quia
316쪽
AD u. VIII. Iter Sepulchro debitum,
non utendo nunquam amittitur, inquit Paul. in I. Dre q. hoc tit. ratio ejus obscura est : putat Cunc. religi
nis favore id constitutum , quae posset
confirmari ex Fornri. r. Seuct. s. Quod Donet t. negat II. mm. vis. per L fer 'itutes Iq. F. fervitur I. de Servit. Quocirca ipse hanc reddit, quod videlicet natura ἀon patiatur, ut eo itinere, semper& perpetuo uti queamus, &c. ut hoc d. loco latius explicat. Videatur Treui l. vol. i. diis. I7. fit. B. Arum. diis. s. ad Paul. tb. f..
Si Quadrupes Pauperiem setisse dicatur.
r Pavpeνies quid. 2 - .ctιo de Pauperis, eat . iv contra quem detur.
3 Ad quid detis . A quando ilia Devi sit.' Obtiuet quoque , si eanis pauperiem det. 6 Actio AEdilitia de pauperie. 7 Actio de Pastu. β Animal damnvm dans an iure inclusas iur . Noxales Actiones licet sint Personales, naturam tamen Realium imitantur , cum sicut in illis, ita & in his ad exhibendum agatur. Sunt autem aliae civiles, aliae Praetoriae . Hoc Tit. primo agitur de actione de Pauperie, quam quadrupes dedit , inducta per Legem xit. a Tab. ' Pauqeries proprie vocatur damnum datum sine iniuria facientis . ratione ca- entis , instit. eod. in pνine. Nulla lenim injuria dici potest , nisi a consilio iprosecta. inadrupedis nomine veniunt pecudes , quae gregatim pascuntur , non z. , comm. in Pandect.
et am aliae bestiae uti canes, ursi , & similes , I. si quadrupes a. F. in bestiis b. t. ' Ut haec actio directa competat in acalii, quo pauperies data per pecudem , uti fovem , Ovem , Capram , Equum , Asinum , Mulam, etiam Suem , l. 2. infitie b. t. Et quidem ipsi domino, cui damnum datum , eique .cujus interest, ut commodatario , sulloni, do I. a. etiam haeredi dc successori , d. f. r. f. bane M. quia est rei persecutoria . Contra euin , Cujus est quadrupes , quae damnum dedit eo tempore , quo agitur , d. leg. r. g. D eum m. hoe tit. quia Noxa caput sequitur. Unde si alite litem coeptam animal decesserit , extincta erit actio , d. Ieg. l. f. plane is . Si post litem coeptam occisum ab alio suerit , dominus litis aestimationem offerre debet ; nis malit actionem legis Aquiliae sibi quaesitam contra eum , qui O cidere mandarit, cedere, d. L i .f. si post i6. Datur ad hoc , ut Noxa , id est, da- smnum sive aestimatio praestetur, aut quadrupes noxae dedatur, d. l. in striae. etiam in casu , quo liber homo vulneratus ;nisi ouod deformitatis non si habenda ratio, . ex hae L 3. h. t. quia liberum corpus non aestimatur. Quod in mare admittunt, .non etiam in scemina, cui deformitas illatav per
317쪽
per ricatricem est danmosa , ut etiam reparationem desideret. GomzE. 3. Var. c. 6. n. ra. Venit S interdum tantum aestima
tio, si dominus salio quadrupedem suam
esse negaverit , d. I. I. F. nterdum I .idciae caula mendacii. 4 Non alias autem huic actioni locus est, quam si animal contra naturalem seritatem commotum damnum dederit, ut si Equus calce rercusserit, Bos cornu petierit , d. I. I. s. itaque q. Quo modo haec actici cessabit, si propter loci iniqu: talem, aut plus justo oneratum , aut etiam per alium irritatum damnum dederit, eritque locus Rcuiliae contra eum, qui in culpa. Quod ii alia quadrupes aliam incitaverit, quae damnum dedit, ejus , quae incitavit Nomine agendum , d. I. I. f. es aha 8. Si duo animaria commitando unum alterum occiderit , dc id quod aggressum petierit, cessat actio : si vero aliud quod provocatum, in dominum ejus actio est, a. l. I. s. Cum a Getes II. Dicitur si contra naturalem seritatem , nam secundum
illam actio cessat, quia cum quisque eam praesciat, cavendum ei est, qui si incautus laedatur, imputet sibi . Quod Δc dicendum , s dominus fgno aliquo serita
tis praeter naturam Edmoneat occurren
tes , quo spectat illud Horatii, lib. a. Sa-υrae q. --- num habet in cornu , Ioue -- 3 De pauperie agit tantum haec lex, quae data per pecudem . Videtur tamen re obtinere , si canis pauperiem det, d. l. a. s. sed etsi eanir s. de quo Desulonia lege cautum esse ait Paulus , 2. sentent. tit. i i. Ubi c. pro P vlonia, legendum censet Solonia , quod per Solonem ea de re cautum sit. Et generaliter actio dicitur competere , si aliud quodvis animal dicatur nocuisse, L haec actio A. b. t. ε Praeter actionem de Pauperie ex L. MII. Tabb. cautum & idem AEdilitio edicto , nequis canem , Verrem , Aprum, aliudve animal solutum vel ligatum ibi habeat, qua vulgo itur. Contra factum si suerit, &liber homo perierit, in ducentos solidos; si illi nocitum , quanti aequum iudici videbitur , in tantum condemnatur reuS :cceterarum rerum nomine duplum venit,
s. Dati inst. eod. γ l. Hi KC. cum seqq. in f De PE u. edicto . Domi habens canem vinctum , qui sorte intrantem laesi i , extra
hanc actionem est L haec actio non 2. ῶa n. b. t. quia intranti erat cavendum,qucd communiter canes custodiendae tabe nae causa haberentur. Concurrit autem haec actio aedilitia cum ea , qtiete est de paupecie , ita ut una aliam non contumatenam ut ait Imp. 3n F. M. ins. eod. &Ulpian. I. nunquam co. ins. De obrig. Ο actron. nunquam actiones menaleS de e dem re concurrentes , aliae alias consumunt, qua de re infra , d. rat. De obligat. ω ad . ubi videatur maren. c. 7. &Cujac. 3. Obs. c. 2q.
Est di actio de Pastu, quae actione su- γperiore non concluditur , cum agatur de damno dato per Pecudem , secundum naturam sui generis . Habet locum , quando animal aliena nascua depascitur. Ubi iniuriosa magis est depastio , quae sit ex proposito , domino immittente animal , quam quae per accidens ἱ dc quae revulsis lapii claustras , quam non revulsis: estque domino damnum restituendum , & injuria reparanda . Ubi aestimatio non res renda ad praesentem landi statum, sed ii spicitur lucrum , quod sperabatur futurum , L ex hac Ieg. 3. in me b. r. Sie si animal si umentum alienum, quod in herbis erat, depastum sit, dc corruperἰt, non
herbae praesentis , sed grani ἱ quod sperabatur , aestimatio fiet . Vid. Men n. a. Arbitr. casu q9. n. ar. Licere animal ea-ellere non est dubium , non tamen ea V ementia, ut Iaedatur , I. Ouintus 39. L Bo
Ubi quaeritur , An jure quis includat Ianimal, donec damnum reparetur Vid tur id inerare d. IV. Quintus 39. . . Tom
ponius i. tibi dicitur non jure includi, sed
dominus movendus, ut animal suum recipiat . . ac d accipiendum in casu , quo dominus est notus: nam alias jure includi posse videtur , juris sui conservandi
caula, cujus rersecutio alias incerta . Baria in L. Tratoris . . . fi , dominus 2. 1G. De damno infecto . Comparenti tamen doni ino di damnum emercare rarat D r si ii uer dum pecus. Pleriique in locis coniuetudo permittit smpliciter includi ct retineri , donec damnum einendetur , quae nititur auctoritate die t. in ta arara s. ι . De incen L. O t. Hoc o . l. p. s. Neras. I. in . de dam. s. ubi permittitur in simili casu retentio . vide Costat. au d. I I. 39. binsi
318쪽
paleuis hoc singulare , quod animal inventiam in iis fit co pro noxa cedat, I. uni- leui t. cos. De fund. θ' fa Isb. domi v. t. ii. Haec ita, nisi temporibus certis in alimno pecus pascere licere habeat consuet do, uti post collectos fiuctus, aut etiam si eontingat agrum quiescere , uti in aliquibus locis, quale tempus vocatur mor tuum , quo nulla fit injuria domino: quitanaxn hoc i plum impedire poterit, si ipse velit uti . Idem obtinet in pascuis communibus , ubi tamen servandum erit mOderamen' quoad immittendam pecudum multitudinem , & servanda consuetudo laci.
- lib. tit. s. si quadruper pauperiem fecisse dieatur . AD η. III. Hodie noxae deditio non usurpatur , sed pauperies aestimatur
arbitrio Iudicis , ut ex ordinat. Imp. c. I Io. notat. mes. b. t. n. 6. dc Treui l. voLdio. g. ib. 2. sit. F.
Ad η. VII. Custodes condemnantur de Lamno facto in herbis per animalia . Vivius Mess. 28o. ubi id ampliat etiam in animalibus Ecclesiae, & Ecclesiasticarum personarum , simulque tradit , quomodo damnum datum per animalia in segetibus , in herbis existentibus sit aestimandum . Adde Schneidevv. ad prine. instit.
De servit. num. I Pascua qui venenant , igne comburuntur. Carpa v. ρ. q. Constit. t 8. def. r.
Ad n. VIII. De pignorationibus ; an &quando eae Iure civili , consuetudinari elicitae sint Uid. eleg. Schvvan m. in dist. r. C. ων cam. diff. 3I. per tot. ubi π. 2. θ' q. elegantia de hac ipsa quaestione tradit. De hae materia vid. Vigel. in M. I. R. I. s. e. Io. reg. 6O. Oidendorp. Class. 6. Ef. l I. DI. 988. θ' seq. Althus. Dicaeol. lib. r. c. D. latius . Schneidevv. ad i.
instit. Si quadrupes pavp. feesse dieatur.
2 Primo ea ite hujus Legir agitur de eaede servi aut quadrupedit. 3 Alterum desit Jam oriis esse in usa. 4 Tertium ad caetera detmna pertinet .s Actio baee quando locum habeat. 6 μου in foro coVeientiae. 7 As ore damnu .u veniat omittendo
8 Graviui de fictum in committendo, quam in omittendo . 9 A tio aquiliae an detur ἐν ob D-
vusnnam eulpam contra naturam eontractus.
Io Nair tene:ur de damσo dato furio- fur es, infan . ii PQsu etiam dormiens.
rq Excusatuν is qui jure peνmittente quid agit. is Rerum defensio quatenus licita.
i 6 AE er vieini inteνcidens intendit afuis avertendi ea a au teneatur. I Actio est hae lege triplex. 18 Data haeredabus. is Adversur quem detur.eto As ἐν contra mandatarium. at Plures pereulien ter quatenus teneam tur hae lege. 22 An Dibaliter ab alio vulneratum o ridens teneatur de occiso .as In haeredem rei hae a ctio non datur .
et Quid veniat in hane actionem. 1s Quid aestimandum veniat. 26 Haereditatis serva re Iictae praestaηda aestimatio. 27 Intellectus l. Pretia 63. E. Ad L. Falcidiam . 28 cum actione L. Aquiriae quae actio
Si 8c actio de Damno per Iniuriam Idato juris civilis , inducta per Aquilium Tribunum plebis, unde oc Legis Aquiliae dicitur, I. Lex Aquiliae r. s. quae
i. hoc tit. Mixtam causam continet, rem
319쪽
scilicet & poenam , 3.-malefietis i p. instit. De actioni θ dc ad privata delicta potius spe stat, ut patet ioit. eod. Hahet tamen affinitatem cum realibus , quod earum exemplo detur domino , in dominum &possietu rem . et Hujus Legis tria Capita olim fuere : Pr,mo agitur de caue servi , aut quadrue dis , quae est loco pecudis & gregat un ascitur , veluti Ovra , Boves , Caprae, qui, Muli , Asini de Sues , Elephanti& Cameli, lege a. s. ut a. b. t. Quod iis quadrupedes servis exequentur , est, quod maxime serviant rei familiari. Quomodo caedes contigerit, non disputatur I
a actιοne 7. f. occisum t. h. t. unde &servum , aut quadrupedem fame necans teretur, I ρe π. b. Ly S-cvrdum Caput in desuetudinem abiit,& quid eo, aut de quo cautum fuerit , incertum. Putat Cuj bὸe Paral. de quavis alia ratione damni dati citra laesi
nem re , cautum suisse , ut de intercent a nobis uinitate.
6 Tertium Caput , praeter hominem dc
pecudem occisos, ad coetera damna quomodolibet data, utendo , scindendo, rumpendo , perdendo , miscendo , aut alias rertinet , L si fervus 27. g. tertio autem
v fef. '. t. Competit interdum etiam re illaesa in factum , ut dicetur infra . Ut huic Legi locus sit, necesse est damnum datum sit injuria cum passim dicatur Aclio damni injuriae , sive injuria dati. Ubi nomen in Mia , non accipi'ur pro contumelia, sed pro eo, quod factumn cn jure, & contra jus . Ut hac acti
ne non tantum vir dicetur damnum datum culpa lata, aut de vi, L sed et fi s. F. Jumam r. h. t. sed & levissima I. in Iete quilia M. b. t. etiamsi desit injuriae animus , d. l. p. F. si magister D. b. t. ubi in castigando discipulum docendi causa modum excedens tenatur hae lege: uti &per lusum damnum dans l. item. fi p. b. L Quod & dici potest de marito in castigatione uxoris moduna excedente, d. f. H. A itaque e in Me b. t. Varios modos , quibus damnum hoc dari contingit, videre est hic , uti putando ardores prinse viam publieam , dando medicamentum , percutiendo, equitando & similibus . Quaeri hic pomi,. An ιL L qq. deciso obtineat in foro conscientiae Negat. In-ο hoc. ad c P. Maι o. num. 4. In De bo. mieid. qui vult sussicere eo nomine 'ns tentiam agi . Cujus dictum tamquam si gulare approbat Abbas in c. canonum I. n. II. u De constitui. Ialon. ad s. sessae 3. n. rso. instit. De amon. Cagnol. in I. Quod a quoque 6. s. 46. De R. I. Εκ ra ione, quod sit poena , quae non δε- hetur in Ero conscientiae ante sententiam. Verum recte Covarr. De matrim. e. 6. F. 8. u. t 7. tradit istam regulam procedere in casu , quo est mera poena , non enam
quando poena a lege civili inducta est tione damni illati , de cujus reparatione agitur, ut in d. I. q. quod tum legis civilis justae de eisio obliget in soro conicie
i te etiam ante sententiam . Nav. in mania
Alia Quaestio est , an damnum ejus- γmodi tam consideretur in omittendo , quam committendo Volunt aliqui tunc utilem subsidiariam competere . Pro quibus facere videtur , I. idem Iuris 8. , L si servus 27. s.fi forniearius m. b. t. ubi .etialia per omissionem & negligentiam damnum datum culpae adscribitur, dc vindieatur hac lege . Contra tamen responsum ab Ulpiano, in L f eu ιι II. 1. da Praeteritis a. svp. de Uufructu. ubi qui agrum non proscindit , vites non subie rit , aquarum ductus corrumpi patitur, dicitur non teneri hae lege . Nec est quod eius legis generalitas restringater ad acti nem utilem , cum quo ad effectum nihil inter utilem & directam intersit . Et f est , quod non suisset necesse secundum Iurisconsultum ibi Praetorem aliam actio. nem istis casibus polliceri . ' Facit dc , 8 quod gravius censeatur delictum in com mittendo , quam in omittendo, ut egregie deducit D. Th. a. a. quaest. 79. art. q. re Tiraq. de Jura constituit n. 38. Rua de
causa non succurritur minoribus in committendo I. Auxillum 37. s. I. ve . inde rictu sust. de min. quibus tamen in omittendo succurritur, Z licet. a. c. Si adversdehct. Hinc Covarr. d. sic. n. 17. tradit,
propter levissimam in omittendo culpam non teneri quemquam in sero conscien tiae. Non obstant loca allegata proterea quod in iis omissio non minorem iniuriam contineat non faciendo, quod est faciendum, atque faciendo, quod non est faciendum . Nam in v. g. st fornicariuι agitiir de servo , cujus erat immittendi ignem, di illum custodire, qui pei mittenda,
320쪽
alium immittere juris interpretatione habetur , ae si immisisset i pse I. Praetor ait r. f. defecisse ra. ins de vi , ἐν vi arm.
quia autem revera non immisit, sed taneum interpretati ve, dicitur teneri utili haeactione a Quantum ad dict. I. 8. in ea non agitur de nuda omissione, sed de iacto concurrente , cum Medicus ibi curam susceptam deserens , mortis causam praebuerit, L indignum 3. ius. De b/s , quae ut indigu. quod est occidere, L. mb I I . U. Au L. Corn. De Mar. Quod de mulione habe-xur d. I. g. omnino reserendum ad culpam in committente : siquidem affectare ad , in quo intelligere debebat , suam im firmitatem alteri futuram periculo m , ad commissi onem spectet , non etiam ad
aeruli r etiam hic, An, si secundum naturam contractus non sit actio, nisi ex levi eulpa , possit tamen Aquilia agi, ratione levissimae culpar Negat Cov. d. s. 3. n. l8. & ante eum Cabal unus in Te R. ae eo, quod interest n. Φῖα qui volunt mon aliam culpam vindicandam , quam quae vindicatur pro natura contractus, accipientes d. I. q . non pro regula uni-
venali , nec generaliter , ted solum pro paci te actionis, quod thil. auctio Legis Aquiliae dari possit ob levissimam culpam , dummodo materia subjecta sit ad hoc di DPosita . Contrarium tamen videtur colligi
dubitat I. C. an sit locus actioni locati, agi tamen lege Aquilia non dubitat. Facit ad idem I. si domum q6. in princ. infLoeati ; ubi si conductori domus servi l cantis damnum dederint , non est, actio locati, sed tantum noxatis: quidni di s- militer locus esse potest legi Aquiliae, etsi
ex contractu non sit actio Ratio est, quod istae actiones oriantur ex diversis principiis: cum ex contractu detur actio , propter partium conventi em , ex lege autem Aquilia propter bonum publicum , ad puniendum factum ejus, qui damnum dedit . Barb. d. loc. n. 3 3. ω seqq. o Tantum itaque injuria damnum datum hac actione vindicatur ἰ Ut extra eam sit casu potius, quam consilio damnum dans,
cujus desectiis facit deesse injuriam. Hinc excusatur Turicius , Infans, d. l. 3. F. in Ao a. Doe t. Ille iasi ir se licitate , quae Zοσι Comm. in I andect.
enim culpa in eo, qui non est iste me tis 3 hie consilii innocentia I. Infans II. ins Ad L. Corn. De Har. Idem dicenis dum in impubere : nam dc hune consilii inopia excusit, nisi tamen injuriae sit c pax ; u de delict. puer. t videtur dc Dodi ramiens de damno dato non teneri , arg. Cum. t. De bomieid. nisi tamen damnum
in causa provisuin sit, uti quia scivit se
dormientem surgere , dc Obvia quaeque violare e quia non occurrendo isti malo videtur damnum fieri non sine culpa.Tiraq. De paenis causa s. num. Io. t Da Iamnuin ab Ebriis datum a judicii cons stentia metiendum ; cum usu compertum sit,plocique adsuetudine vini judicio non privari , ita rem suam non raro bene agere .
Ut non semeer indulgendum sit vinosae excusationi, si post vinum in noxam inciderint : sed videndum , an judicium illis constiterit, quod ponet culpam , & huic legi obnoxios reddet , uti dc Legi Corn. de sicariis : dc indistincte obnoxius erit quisque praesciens , se madidum vino ad damna infligenda pronum nihilominus sibi indulget; nam non deest culpa . Caroli
V. glorio issimae memoriae Imper. sanxit, in delictis non excusare ebrietatem et ut nec ex
euiabit a damno, quod vindicat haec lex. Excaeat & Casus , quia praevidrei non is potuit, L Quae fortuitis 6. c. de pignoν t.
act. nisi lamen culpa praecedens non auserat Omnino voluntarium , c. cum gratia unte. ii De commodato. Hinc Titium saxo petens , si sorte Occurrentem Ojum Iaedat, non ex cuiatiir , quia in culpa est laxum jaciendo I. Sc/ent=am Α . f. qui eum peri. οος tu. Putator similiter prope viam , qua vulgo iter , ramos de iciens , non Pr clamando , tenetur ἔ quia licet casu conligerat damnum transeunti, culpa tamen praecessit in eo , quod non princlamaverit , aut non rein pestive , let. Si Putator I . hoc ι. ubi dicitur secus obtinere , si iter vulgo non st. Ratio disserenistiae est, quia illo casu potuit gilasse quem. iam transiturum , non hoc. bi tamen irati. i euntem quem videns , ramum de ecerit , ex dolo lenebitur , a. I. i. Exculat α casus eum, qui in ca inpo jaculatorio te exercens, transeulHem Occidit, quia hic νncaute per campum transivit, ille suo iure ulus est. nisi data opera in tranIeuntem 1aculatus fuerit,
Ieg. ιum 9. 6. Iea si D. hoe t. Sic & extralianc legem iunt, qui ludentes loco desu-