장음표시 사용
331쪽
dum . t. si filia zo. g. familiae q. b. t. Cujae.
23. obf. e. l. Bronch. cent. 2. sis. I.
17 Ejus effectus est, quod rem ante communem iaciat propriam ejus, cui addicta, F. D. in ir. a. r. Eu enim ad judicatio dominii transferendi species, dans justam usucapiendi causam , in casu quo res aliena addicta , I. Si per errorem I p. ins de usuc.
18 Unum hic subjiciendum : An si cum
aliquo , qui putatur cohaeres , acceptum judicium familiae erciscundae , dc adjudicationes factae fuerint, postea comperta veritate non competat condictio , aut vi dieatio Respondet I. C. in I. Cum putarem 36. b. t. non competere , quod solutio facta si ex causa judicati; idque propter auctoritatem rei judicatae , cui standum, & propter transactionem, quae su est . qua de re latius insta ι. de condict. νη-deb. Contra obtinebit , si sine judicio diviso iacta suerit e competet enim condictio, eum non subsit idem impedimentum d. l. 3 6. ra fine .
Ad tit. a. Familia ereiscundae .
AD ηπ. VIII. Qui familiae ereiscundae
judicio agit , an is adversarium si-hi cohaeredem esse sateatur , vid. Arum. diis. Io. Tand. tb. I 3.-Ubi pro,& contra L L. allegat. Ad num. IV. An unus arbitrium familiae reciscundae petere possit i vide modo dict. Auth. tb. I . Ad num. U. In iudicio familiae erei- ωindete & communi dividundo, res commodam decisionem non recipiens, adjudicanda est ei, qui majorem portionem ejus rei habet, per text. in I. sancimur 3 q. s.
p. I. Constit. Is . de D. 3 .Feuda an inter Vasallos dividi possint,
Her Uetasten. Ad num. VI. Quod hic dicitur , peculium prosectilium pleno jure peri Inere ad
patrem, atque eo mortuo conferri debere ,
inde Oboritur hoc dubium , quod tale peculium filio frustra concedatur . Sed respondetur utilitatem in eo esse positam, quod confiscatis bonis paternis, peculium illud maneat filii I. denique 3. F. sed utrum q. in M. f. de minor. Item si filiussam. vivo patre emancipetur , neque peculium expresse adimatur, censetur esse donatum I. donationes 3 I. s. Pater a. de donat. Praeterea etiam hoc peculium manet semper obligatum aeri alieno , etiam post mortem patris l. fratre 38. 1s de condict. iudeb. Pactum de non dividenda haereditate , Iuramento iandatum an retractari possit vide Thessaur. decis I 2. Ad nu. XV. In divisione haereditatis , ubi major partes facit & aestimat, minor eligit ex statuto, quomodo procedatur vid.
Divisio inter fratres quando facta vel secuta praesumatur, vid. post Mascard. quem allegat Ant. Themur. decis 2os. Vi gel. in M. I. R. IDI. 3w. 3 I. Quoties inter fratres de bonis paternis Iis est, non spectantur Regulae Iuris, quae sunt summi Iuris , sed benignitas de aequitas I. Nonnumquam 3. de Couat. bonor. ubi Cujac. in Ab. 2. qq. P in. pag. 8.nt. D. D. I. ait, non esse ad vivum rese canda ea, de quibus discrepatur inter sta- tres , facit L cum de l. C. de inos'. te flament.
Quam periculosa sit divisio haereditatis inter illus res personas, vid. Reinhing.
Rehim. SaecuI. Ita. 1. Classi q. c. I . nu. II. Treuti. Consil. II. num. 97. Decian. Tol. I. confit. 7. num. ι 6. Ubi autem Ius majora
tus , sive primogeniturae est introductum liberi posteriores certo a pennagio pro di gnitate sibi attributo mentari debent . Videatur A. Bulla rat. 23. in . Besold. I. dissert. Nomicoροώιιo s. vum. 9. in seqq.
332쪽
TiTULUS III. C. 3. 37. De Communi dividundo.sUMMARIUM. a Iudiciam hae in quibas fimiis Ddia
eis famisia erciscundae. et Et non praescribitur.3 An ex longo tempore divisio praesu
4 Duplex .ae Judicium es .s In quo differat a iudicio familiae emeiseundae. ε Quibar detur. τ Creditor habens rem piguoraram ab uno an possit ab altero comino pr morari ad divisionem .
8 Iuleium Me m quo differas ab acti ne pro facio.
SU periori vicinum hoc judicἰnm; eum
eoque in multis convenit : ut quod emptionis vicem obtineat , non rescindatur, nisi ob graviorem laesonem ; nisi iacta in judicio sit divisio, secundum L etiam a. Cod. Communia utriusque Fadie.
modo sit bona nam in ea aliqui adi runt male legi in judieto quod adjudicatio de hic admittatur ι Frater I. a. s. c. b. t. quod minor & Ecclesia ad divisi,mem non provocent; provocati tamen illam . admittant seeundum dicta Tit. sup riori: quod sit bonae fidei, F. Actionum a8. inst. de action. ut dolo culpave ad missum praestetur ex aequo & bono L. fisao. b. t. Fructus item veniant, di expensae rem antur L Per q. s. Muι 3. b. t. ne res communis uni sit lucro aut damno L Fquia ε. h. t. sitque meri secti, pendens ex
Voluntate eorum , inter quos res commua nis . t Ut ei non praescribatur . dc facit ratio alia , quod prascriptio si inducta ad sopiendas lites , quae hoc in casu Ner tur contrarium ; eo quod communio soleat excitare discordias e unde & pactum , ne divisio fiat, reprobatum L in hoc Iq. L. fi
3 Posset hie inini: An saltem possit divisio praesuma inter fratres , qui longo tempore res haereditarias, aut communes separatim possiderunt fructus perci-
lo, sumptus impendendo suo nomine se aliqui inimant eam Glos iu L fi
aequis. posses. idque ex praesumpta volui tate , ratione tanti temporis , quod tacit praesumi intervenisse requisita . Cravetiam antiq. tempor. p. 3. cap. I. Et optime
iacit textus in L Si Miamam. Io. cod. do petit. Mered. ubi filiussamilias , qui perlongum tempus delatam sibi haereditatem detinuit, quasi eam agni tam , dicitur quin sivisse patri suo ejus commodum . Bald.
De praeseripi. I. parte s. p. g. O. u. I9. Boeta decis 38. u. 3.
Est praeterea duplex hoc judicium , quia 4 uterque actoris S rei partes sustinet: ille
tamen actoris loco habetur , qui provocat, L nibiI a. s. r. b. t. Partim esse in rem, Partim in personam communis habet sententia , quod rei communis petatur divisio, ut quae pro indiviso est eum aliis communis , fiat pro parte divise sola nostra , & veniant personales praestationes: eis quidam velint eam esse tantum personalem , quod ex contractu veniat . Est & hoc commune, quod ut haereditatis communis pars potest vendi, oblisari, ita& rei communis, . frater I. c. b. e. quia ut rei, quae to a nostra est , nobis est arbitrium : ita dc patris L quae de tota 76.Dρν ade rei vindie. Et hoc ante litem coni statam quod per cotestationem res fiat lutigiose, quae alienari non potest l. ι te MCod. De Bistos Disseri , quod similiae erciscundae l. scuin habeat in universalibus , hoc vero . in singularibus , & competat quidem ex jure dominii circa rem quovis modo communem : in illud vero multa veniant, quae non sunt in dominis defuncti , ut pignora, res bona fide possessae. Iterum quod hoc saepius agatur illo tantum semel, L in e mm.
Datur hoc judicium solis dominis rei scorporalis, sive mobilis, sive immobilis,
quoquo modo communis; sive causa societatis, sive alia d. L eommuni a. b. t. sive alter sive neuter. sve uterque possideat, . comm ui lo. b. e. modo posi)ilio non sit injusta , I. communi di υιdundo T. F. inter δν euoues h. F. Et hoc quoad dir inura: nam utile etiam quali dominis a commodatur , ut emphyteutae creditoribus
d. L τ. g. item fi duo S. O s. inter eoal xi. Quod & competit in casu, quo sunt dum communem cu'. Titio putans, cum es et cina, Alio cvn.In unis, in eum inas dit, X aut
333쪽
aut fructus ex eo coepit , I. si quis 6. in m. ἐν I. Si quir cum 29. b. t. Quod si impenderit tanquam in suum , non est nisi negotiorum Ectio et si tanquam in alienum , retentione sibi consulet , I. in hoc A. s. impendia r. h. t. ν Posset quaeri : An creditor , habens rem ab uno domino sibi pignoratam possit ab altero dc mino provocari ad divisionem 3 Decisum hoc A. 1 7. b. debitor l. b. tit. ut cogatur etiam debitor ratam habere istam divisionem , u l rote necessario factam. Amplius quod in casu , quo credi. tori licitanti fuerit adiudicata , non possit debitor partem praedii , soluto eo , quod debuit , recuperare , nisi & eam partem sit paratus recipere, quam creditor per ad-judicationem emit, d. F. fi debitoν . Cujus ratio est , ne creditor invitus incidat
in communionem. Si .creditor non proumeatus diviserit, res ea non nocitura debi.
tori, secundum CCtal. ad a. f. fi debitor, art. I. si dictum 36. s. Si Titius a. IV. de evictionis. Dissere hoe iudicium ab actione pro so-M . I. Quod hoc detur etiam non sociis . a. Quod actio pro socio non pertineat nisi ad praestationes personales hinc
inde , non etiam ad divisionem rei communis , L communi I. b. t. Neque enim jus permittit , ut .ex contractu agatur ad
contractus dissolutionem . Hoe in judicio observandum id , quod non liceat quidquam facere in re communi altero invito quod in ea potior sit causa prohibentis , t sab. 28. b. t.
Ad tit. 3. De Communi dividundo.
AD num. II. Etsi paetiim , ne divisio
fiat, reprobatum sit in I. i. hoe I . . t. Iuramento Iamen firmatum servari debet, e. cum comiNat 28. ω de Jurejur. aQ. t. ficet 23. c. famia. recisci Treuit. voL I. disp. I9. t.. Iq. 6ιι. I. ibique alleg. An pater Mel testator in testamento posilit prohibere , ne filii vel haeredes bona haereditaria decidant, ita maneant in re petua communione, di communiter po deant, & auministrent illa bona Vi Leleg.
Virius vicis 3Iq. Dispositio testatoris , quod ejus filiis
stantibus communione, bona acetiirenda ,sint inter eos communia, an intelligatur , acquirendis post mortem testatoris , aut etiam eo vivente. Vid. Cravet t. co fCorreo adversus Correum , an competat
actio communi dividundo . Besold. in dec
TITULUS IV. C. 3. 4ri. Ad Exhibendum. su MMARIUM.
feri rasa Exbibere quid ra Cus derar, is contra ellem. 4 Materia buJus actionis .s veniant exbibenda is restituem
ACtio haec realis esse non videtur , 1
quod actor per eam non tam inten dat se dominum declarari, quam adversa rium aliquid facere, cogi. Uti potius sit personalis, in rem tamen scripta : & quia est praeparatoria vindicationis , ac novalium I. in Dac 3. s. est 3. boe tit. inter actiones mixtas hic ponitur . t Exhibere est facere ruin publico potestatem , ut ei, qui agit, ex periundi sit copia , a praeterea a. b. t. ut ait Ulpian. in I. Inoanus s. g. quantum s. b. t. est in eadem causa praestare in qua fuit , eum judicium acciperetur , ut quis rei copiam habens possit exequi actione , quam destinavit in nullo casu , quam im tendit laesa. Davr ei, qui in rem amarus qualicum- rque actione , etiam pigrin alitia , Servi na, hypothecaria, ἀί. 3. 1. 3. o e. etiamus fluctus petitione , d. l. 3. s. sed is q. Ei quoque, cujus interesi, I. ad exrube .pen. b. t. etsi vindicationem habeat, a. 1.3. s. sciendum est y. dum tamen intersit
iusta dc rmbabili de causa , a. d. s. F. Fmeeum tr. Contra possessorem , etiam n turaliter tantum uti credit em , qui habet exhibendi facultatem , d. I. I. F. imuraum M. & contra eiam , qui detinet tantum, L nam η. ἐν Celsus f. in ρν. b. s. JuI. I. h. t. etiam in eum , qui dolomaidere desiit , d. L. s. in M. quia dolus
334쪽
Ila eris' est res mobilis , non et Iam lm-m bilis , quae cum per a pateat . exhibiti nem non desiderare ut hac action contineatur servus, animal, res quaelibet inanimata, tabulae etiam test menti , quat nus haeres agit , d. L 3. F. si quis extra 8. Aliis salvum est interdia una, quod . 3cs alvum est liberum hominem petenti. Excipitur tignum aedibus aut vineae junctuin, quod Leκκ i. Tabb. solvi vetuit eropter utilitatem publicam , ut dicetur in ira ,
Res in ea causa ,. restituenda , in qua fuit tempore judicii accepti, ut etiam fructus post litem contestatam percepti veniant d. l. 9. f. qua utum so cum seq: Quod si eo modo non. exhibeatur res , arbitrio judicis condemnabitur reus , quanti interest actoris iurantis in litem rem non fuisse exhibitam L. non ignorabit A. Cod. b. t. Underem usucaptam post litem contestatam exhibens non videtur exhibuita nisi judb
cinm subire velit, quasi non usu capisse,. d. I. s. s. proinde 6. Si interierit ejus m ra, damnum resarcit, nisi justa causa litigandi eum excuser, L. De eo 3 a. 1. fi ps . b. t. ubi Costat. Non videtur etiam rem exhibere , qui eam mutuam & in aliud co pus trannatam suo dolo exhibet d. I. s. s. sed si quis 3. interiorem rem suo dolo , aut culpa exhibens, videtur quidem exhὼbere , ut hae actione non teneatur , t 'n tur tamen in factum, quia non exhibuit, uti oportet t. exbibitionis 7. Cou. b. t.
D. A. Ad Exbibendum. ACito haec praeparatoria una cum rei vἰ dicatione cumulari potest: dc quodHnam sit in hae actione ossicium judicis is Vid. VH. h. t. n. I.
335쪽
De Interrogationibus in iure fae adis de
Interrogationam huiusmodi us . .
2 Interrogatus tacens Uro contumace habetur.
3 covient ι quando Deeurratur σε Interrogandus quis de se , non de alio .s Interrogationes hodie in usu esse δε- erant .
v T Abent contenta hoe Iibro assinita-aba tem cum actionibus in rem & mi tis , de quibus supra actum : Et quidem Titul. I. ad illas est praeparatorius I nam qui petitorio judicio usurus , dubitans, alter possideat, & qua ex causa aut rarte, requirere solet, an is , cum quo litigaturus , possessor sit . Vel dolo deserit possidere : Item an haeres sit , & qua ex pa
te ex testamento, an ab intestato ; L tο- Des I. a. si fine s. de tr. b. t. Noxali, vel Aquilia acturus interrogare solet, an quadrupes, quae pauperiem fecit, aut servDU, qui noxam dedit , siti ejus, a quo noxa postulatur , L fi quis 7.-8. b. t. ut post consessionem , cum eo judicium instituatur . Cujus ea vis, ut licet confessus se haeredem , . aut Possetarem , aut dominum , quamvis Latio L habeatur tamen pro tali , α condemnetur , propterea quod fides ei contra se habeatur. a Interrogatus autem in jure, id est apud Magistratus Praesides, aliosve I adices t. -- uit Φ b. t. si tacuerit, pro contumace habetur , di in solidum convenitur, in podi
vam contumaciae , quia Praetcrem videtur
contemsere, LI. D. s. qui t ou q. H. betur enim tacens Interdum pro confite te , interdum & pro negante, ut illi, --gis est nocivum , a. F. qui laeuit, nisi ea
fa tacentem aut recusantem respondere ex- cillet , ut quia patitur controversiam hae
reditatis , L is quia ε. s. interdum I. b. t. Ita autem confitenti etiam salso creditur, si consessio sit probabilis ιχ naturae conveniens , d. LII. h. t. ' Facit vero cauta xconfitenti succurri: nam qui interrogatus
respondit se haeredem, & prolatis tabulis
apparet ex haeredatus, aut salsum , inoff-eiosum , irritum testamentum pronunti tur , excusabitur , quod non possit videri Praetorem decepisse, L . a. s. is ex causa 8.- . qui ruto ro. Interrogandus au- Φtem quisque de se, non de alio, Affine
9. g. Mius 3. b. t. quia nemo alteri praejudicat : unde filius pro patre agens non interrogandus L simus I9. b. t. uti nec se
vus in judicio, quia in eo personam standi non habet , d. I. s. F. sed si a. Abiisse has interrogationes in desuetudi- φnem ait I. C. in d. I. I. in fine b. t. quod iniquum videretur . de jure suo ante iudicium quemquam respondere cogi, L c et II. C. de perit. baered. cum actorem instructum ad judicium venire oporteat, &intentionem suam implere , a res alienar M. C. de rei vina. non etiam a reo exhibitionem eorum petere , per quae illi negotium fiat L nimis . C. de tefab. Et hoc ante litem contestata in : nisi tamen judi
cem moveat aequilas , ut ante etiam in
terrogari permittat, uti volunt per L ubia eumque pen. b. t. Hodie lite contestata positiones fieri solent, ad quas reus respondere cogitur, quem sua confessio tenebit. Est & usus interrogatorium quoad testes iaVideatur Speculator , ad Tit. de interro
336쪽
De quibus rebus ad eumdem Iudi
I continentia eause non dividenda .
a A D mixtas actiones pertinet hie Tit. I in quo deciditur, si inter plures s
miliae erelicundae , aut coni muni dividundo agatur , non esse dividendam causae continentiam ; sed coram eodem judice eos comparere debere ; & si actum suerit inter aliquos familiae emiscundae , postea inter eosdem mmmuni dividundo , aut alia quaestio existat, ad eumdem judicem, ut de causa instructum, omnes compendii causa mittendos , L si isteν 7. ba. h. t.
Ad Iib. II. F. tit. 2. De quibuν rebus ad eumdem Iudicem μιur.
DE eontinentia caularum . videatur
Myns cent. I. Obf. q. dc ibi Arnold. de Reyger. in addit. Gail. I. obf. 32. per tot. P. Fraderie. Mindan. δει. fiat. de hae materia. De reconventione:quis reconvenire vel rein conveniri . possit Coram quo iudice Oui-hus in causis Quando & quomodo reconventio instituenda ιχ rerminanda Haec omnia eleganter tractat P. Frideri c. Mindan. de contin. ea . lib. 3. c. o. is T. Schvvan m.
AD exemplum Legis Aquilira haec ais
ctio videtur inducta, quae agit doservo corrupto et in eo tamen diverse . quod illa ad corruptionem , quae corpori insertur, pertineat, haec ad eam, quae est animi a Rubrica tantum loquitur de servo corrupto. Edictum tamen Praetoris, de quo in L ait Praetor I. boe tit. etiam una loquitur de recep o alieno servo, & oculi to. Corrumpere servum est animo eum Ideteri rem iacere dolo malo, persuader. do, dc sis licitantio ad iaciendam alicui inj riam, fugiendum, peculium intricandum, intercidendas, ct adulterandas rationes d minicas ; in iumma ad aliquid agendum aut cogitandum , quo servus vel honus fiat ima lus , vel malus fiat peior d. I. r. imatiis h. t. Notat autem Praetor dolum m tum , quo cessante, cessabit & haec actio. Recipere', est refugium absi ondendi cau- 2sa lervo alieno praestare I vel in suo agro vel in alieno laco aedifici ove , dι R. I. I.
F. quod a. Diret a haec act io est servo corrupto, non ιeriis ui de filio, aut sita fiam. Quoniam tamen interest nos ra animum L Derorum no si rorim non corru se , utilis eo nomine concessa , I. Ut tantum et . F. de fis h. i.
b. e. Servum Communem C rrumpens ,
Ibcio tene ur, L Sι quis p. b. t. Nec tam, ii m s liber comi perir servum alienum , t anc actio est . verom & si servus extra neuul leivum corruperit . Qui si Communis suerit . in v rumque dominorum ei actio: altero tamen Livente, alter libera
rur, a. l. ι q. f. st servuε a. eo quod iis num tantum sit delictum. Actio haec, qbanti ea res est in duplum dator , etiam ra inficiat ionem in qua dimit a Lege Aquilia . L doli v baec 2. h. O . Astimavio , quanti servus vilior Dinctus refertur ad lemi us servi corrupi i vel
337쪽
recepti , e t. s. g. haec actio refertur D. nec extinguitur nianumissione semel nata actio ; ver itore & praeterea utilitas , d. t. s. in De is l. 'ateoliae s. h. t. dc aestimatio rerυm , quas secum servum abstulit . I. Io hoc ro. . t. Datur domi. , & haeredi, L sed is 8. b. t. Fructuario competit utilis , quod R ens intersit frugi esse.
De Fugitivis. su MMARIUM. I Sremus fugitivus is error qaIa om
A Corruptione non abest reeipere , &
occultare sentivum : qualis est, non qui eonsilium tantum is tendi a domino
suscepit , licet id se facturum jactaverit , sed qui ipso facto fugae initium mente deduxit : ex adsumpto enim actu erimen mxitur , L. Fuitιvus 22 . U. De V. S.
Unde Ulpianus definit fugitivum , qui
extra domum domini fugae causa , quo se a domino celarer, mansit; aut remus, qui ea mente recessit , ne ad dominum
rodeat , L quis fit i . in pri s. coetius
autem I. in . De adre edias . Venit, Sisto nomine erro, I. Is qui I. F. fugitivam 3. b. t. qui se uenter sne causa vagatur,ce temporibus in res nugatorias absumptis domum redit , d. I. I . s. eννοnem I . Celans talem iurii poena tenetur , d. I.
r. in strine Iure Codicis haec poena statuta est , ut susceptus una cum alio pari vel viginti solidis reddatur, qui si eam praestare non possit, in eorpore castigandus, L quicumque q. c. b. t. Servum fiscalem occultans & eum restituit, & duodecim luberas argenti fisco rependit . ur. fi quis
μνvum, perinis. Cod. v. L Fugitivi nomine olim requisitio in alieno erat permissa , impetratis eo nomine a Magistratu litteris. 3 d. I. I. s. hoc autem a. ' Erant & sugitu varii, quorum mentio est in I. Si apud i8. inst. De praescript. verb. qui sugitivos re sequebantur, di reducebant , vel dominis indicabant, ubi laterent; leg. I text. I . . h. - pra δενυς. vera. Reddendi auiatem fugitivi dominis , eis se in arenam dederint, L fi in D. h. t.
4 Idem Dor probibitur clericis .s Contrastus Iadi an lieitur. ε Victo datis Disti repetitio. 7 Etiam is casu eo saevinis adiit pentia bia medi insum. 8 Iarans se soluturum, a. possis uti exisceptioue l. Alearum 3. C. Me titis Aa in eo easu solutum repeti pqst . io uo a quid, is quando licita . Nomen Aleae lusim omnem compleia Ictitur, qui magis fortuna, quam in
te gubernatur , qualis thesserariam , tal rum , chartarum , circa quem contractus
initur, quo huic inde exposta victori e dunt. Ad cujus iustitiam requiritur, ut i dentes habeant liberam rei dispostionem , ut alter alterum per fraudem ad ludendum non pertraxerit , ut fraudibus non utatur contra Ieres ludi : nam quae semel comis muniter lunt recepta , nihil mali in voti
seqq. LM. de iure is rust ob. a. c. 26. dub a. His positis jure naturali lucratum ret, anetur & proinissum solvi debet ex parui justo, quini servandum . Iure tamen civiali praedic i ludi sunt prohibiti , estque in
eos, qui aleatores recipiunt, mutum edi.cto Praetoris , L Prator ait 1. in priue. b. t. quod se se habet: Si quis eum , apud quem aleae lusum esse diceτουν, verbero rit , damnvmve ei dederit , me qu3d eo tempoνe data effas Iubtractum es , ruditiam uandabo . Idque in odium ejus , qui hospitium isti nequitiae praebuit. Denegatque Praetor Iudicium , non tantum poenale , sed de conditionem , & vindicationem , d. t. I. s. quod penust. In eos quoque , qui aleae ludendae cauta vim inserunt , cavit, uti quaeque res erit se animadverturum : &hac a
338쪽
Noe , ol per mulctam, vel durendo in vincula, aut latumias, id est lapidicinas, d. L i. in fine . Permittit de repetiti nem pecuniae Iadendo amisse , tanquam indebite solutae, I. otini a. hoe νιν. Quae de patri, di domino salva est , si filiussam. aut servus indendo quid amiserit: in quos dabit ut actio de peculio . quatenus in eo aliquid est eae luiu filiisam. aut sera vi , l. quod in D. s. fi fervus r. b. t. Prohibitum autem Senain sconsulto in pecuniam ludere , non etiam in convivio vestendi causa, L JAM 2. F. Senatui I. d. l. 3 D. in mine. h. t. Uti nec vetitiam ce tare Iegitimo certamine, virtutis aut honoris causa d. I. a. s. r. Iustinianus , permissis lusibus istis, quibus ars praevalet &ad exercitationem corporum citra periculum spectant e sub certo tamen pretio ,
lusum alearum , sive in publico , sive in privato stricte prohibuit ; promissi denegans ach ionem , soluti permittens repetiti nem non tantum iis, qui victi .lverunt; sed di eorum haeredibus , aut his negligentibus , Iatri , vel defensori civitatis, oc tandem fisco, non obstante nisi quinquaginta annorum praescriptione, L. Marum 3. C. b. tit. Movit eu in , quod in isto lusu saepe fraudes committerentur, ex eoque procederent blasphemiae in Deum , B. vi ginem, Sanctos, lites dc pugnae inter ludentes , substantiae evacuatio , quae facit ludentes converti ad latrocinia, surta,
liaque scelera . Quo spectat illud Virgilii
de ludo. Si quis babens nummos veniens exibit
Lusori eupido semper gravis exitus instat. 4 Pontifex etiam lusum alearum prohibuit
Clericis ean. Episeop. r. dra. 33. Imo, &interesse eos ludentibus vetuit, c. Curiri pen. u De vita bone'. Ierie. in tantum, ut oc publicos aleatores a beneficiis, di ossiciis removeat, e. inter II. is De ex-etis praei. ob causas superius ta 'as , de quod lusus iste minus deceat Clericorum gravitatem, eosque ab ossiciis divinis avertat. Propter quae loca approbata a Cone. Trid. Sess. 22. c. r. De νι form. vult Clericos lusores precare morialiter Nav. d. c. 2O. nu. n Iuetudine tamen videtur contrarium indoctum; quam ut iniquam,
dc ad peccatum trahentein tua pro at Ab-
bas in e. serie. n. I . u' De vita bone'. corteorum. Alii tamen eam sustinendam volunt, quod prohibitio ista sit juris humani, quam per consuetudinem, quae altera est juris i pecies, tolli posse translatitium est , modo per legem non sit reprobata, qua de re supra, tit. de legib. ad Lae quibas 32. Et posset ea videri non indecens dc extra neccatum esse Clericis, si eos ab ossicio non abstrahat, de cum Cicerone I . de os'. modus retineatur, atque ita lusu utantur, sicut somno & caeteris 3 ut tibus , tum , cum gravibus seritique Laris- secerint , si studia majora , aut graviora
non impediant , dc ab honestatis actionibus aIieni nihil interveniat , desit libido luxuriandi , desint rixae , & alia mala , quae Iustinianum ad prohibendum lusum
Ut autem lusus iste sit prohibitus , con- si ractus per eum non potest dici irritus saltem jure communi, nec retentio soluti illicita , sive inspecto solo jure naturae , ut lupra dictum, live etiam civiIi: quod proinhibuit quidem usum , non tamen contra- qm irritum posuit : ut procedat regula, quod a separatis non fiat illatio . ' Quo εfacit , quod jus civile non oneret lucranistem ad restitutionem. ; sed tantum det victo soluti repetitionem , non propria auctoritate , cum nemo sibi jus dicat ; sed
competentibus ad ionibus. Unde ante semientiam non videtur victor obligatus, restituere quod accepit, quia ea res Ad poenam spectat , ad quam nemo tenetur etiam in conscientia ante sententiam . Nisi tamen artibus malis sit usus , pertrahendo aliquem ad lusum per simulationem , aut coacti nem, aut in ipso lusu chartas suffurando, 'signis notando, aut aliis fallaciis, contra leges usus , ut tradit Molina , Tractam a. de Justitia-Jare disput. 3I7. Praeterea siquis cum eo niserit, cui non est licitum ais lienare , ut cum filiolam. minore, Religis iove, receptum retinere non potest ; nisi adsit tacita consensio parentis, curatoris, alit Praelati , ut quia est exiguum pintium. Molina d. Deo dispar. 319. Ita Abeo lucratum , qui dominium rerum non habet, uti lare , usurario, depositario , mrinere neutiquam potest , quia non fuit ejus, cum quo lusum, ut domino proprio sit restituendum. Videatur Lemus , d. I eo dub. q. O s. Repetere itaque licet usu aliarum amis,
339쪽
sum . Quid si consuetudo lusum istiam admiserit Dici potest , nihilominus repeti tionem esse, quod correctio juris sit odisse , ita intelligenda stricte , ut quam minimum eorripat . Unde eum ista consu tudo possit intelligi , ut corrigat tantum Iegem in uno effectu . scilicet ouod faciat non esse illicitum ludere , intelligenda tamen , ut eum effectum solum operetur , non etiam , ut removeat licentiam repetendi, dc promissum non solvendi, nisi in utrumque essectum clare dἰsposuerit. 1 in aeri hic posset. An qui juravit ses,
tum rum, possit uti exceptione d. I. Alea-νum Videtur non posse , cum juramentum non sit de re ex se mala aut illicita,qucd si luito nihil mali involvat: quae proinde servanda, secundum east. Cum con in-tat , 28. De iureiur. Navarr. d. cap. Io. uti. 2 . Nihil obstat d. I. Alearum , quia promissionem non irritat , sed acti nem lan um ex ea denegat : quae cumeon cernat privatam utilitatem jurantis, &in solvendo non vertatur aliquod praejudicium animae tenetur servare juramentum , juxta d. e. 28. Nisi tamen seeluso juramento subsit culpa , ut quia lusu amisia vergunt in detrimentum uxoris , aut a
s Ubi item quaeri posset , An in casu , quo quis solvere juravit , solutum repeti
possit 3 Affirmat Navarr. d. ZO. u. 17. qui vult & ante talutionem impetrari relaxationem a juramento pGsse , eum effectu , ut solvere non teneatur . Ducitur argumento st. Debitores ε. ἱοῦ De Jurejur. Ubi qui juravit solvere usuras pol est illas si citas repe ere, & antequam ii vat , obtu nere relaxationem juramenti . . Verum inter hos calus multum interest discriminis; nam in recestione usurarum peccatum est, cum usuratius licite eas non recipiat, nec in conmentia retinere possit. Ut Canones a tali juramento absolutionem indulgeant,&post Qtutionem repetere coneedant dc hoe line detrimento accipientis cui ad illas nihil est jnriis. Aliud est in hce casu, quia
lucens secundum jus naturae licite lucratum accepit : & in sero civili licite r tinet ante sententiam : ut nihil peccati subiit , di nihil sit causae , quare contraji ramentum detur repetitio , aut ante solutionem juramenti relaxatio secundum, a. c. 23. u De Jurejur. vis. Sacra- mea a patir. Ced. D advers vendit. Nisi
juramentum probetur vi , aut metu extortum, quae res dabit relaxationem justam & facilem, d. e. 28.
Contractui, qui in ludis initur , vicina I est sponsio seu depositio usu frequentissima
quae est contractus , quo de veritate ali cujus rei , vel eventu contendentes vicissi in aliquid spondent quod sat illius, qui veritatem est adseelitus, vel pro ouo stat rei eventus . Estque vel de futuro , ut quod navis ex Asia veniet intra certum tem pus qnod victoria cedet tali Principi r de cujus justitia non dubitandum, cum uterque aequaliter se det periculo ; nisi tamen talis casus si in quo alter omnino certus: vel de praeterito , aut praesenti , ut quod Rex Persarum si occisus vel non . Ad cujus justitiam requiritur hinc inde aequalitas , id est, ut uterque sit dubius , dc terque se periculo amissionis ejus de quo
nVentum , exponat . Si enim victoris dolus arguatur , aut simulatio ignorantiae ejus de quo agitur , cum omnino certus esset, atque ita alterum ad spondendum induxerit, sponsio injusta erit, ob inaequalitatem inter partes , quam ponit sesentia . alterius , quae alterum faceret in voluntarium , cum alter si non rem ut se habet,
praescivisset, nunquam fuisset sponsionem initurus . Si post tamen declaratam.serio certitudinem ab uno , alter nihilominus velit contendere non potest videri injusta illicitave sponsio nee injustum lucrum , cum volenti non fiat injuria , & pertis ci atque incredulo imputandum sit damnum , quod sentit Nauarta in Samma
tum s. q. Ubi illud in dubium posset vocari, Arrlicita si sponsio , qua Titio dantur centum , ut in casu , quo intra decennium moriatur, reddat ducenta: si vero super vixerit, datam summam lucretur . Sunt. qui talem contractum usuraria labe laborare judicent, per cap. Naviganti 19. uae usuris ; sed male , cum accessio , oclucrum non procedat ratione morae , sed ratione periculi Ec dubii eventus . Nihil obstante dict. cap. Naviganti ; de cujus intellectu agemus inserius titia. De nauti
340쪽
Si Mensor salsum modum dixerit. AD η. s. Quod in lusu creditur, non habet exactionem , vide Gl f in
. praetor ait r. g. quod autem 3. verb. Simplieiter a. b. t. ibique .es. n. q. ubi
etiam habet, quod ille, qui poenam promittit , si deinceps luserit, ludendo ad
An id, quod quaeritur in ludo , dieatur quaeri titulo lucrativo vel oneroso Bald. in I. r. in M. C. Si quid in fraud. patron. dicitur, quod licet ludentes apponant pecuniam, vi ilant, sudant, macerantur, perdunt pecuniam , aliquando lucrantur,
tamen d cuntur habere tit usum lucrativum , etiamsi alias multa perdiderunt . Non enim debet censeri gravamen vel onus, id, quod per il Iicita media acquiritur. Et quicquid ex malescio quaeri- i disitur eme lucrurn, sed illicitum . Vide allegatos a Schneidev v. ad s. Item si qitra in fraudem 6. inst. de act. n. 3q. 3 . is π. 36. ubi tractar: Si famulus ludendo amittat res domini, quod dominus
illas res a vincente, & a quocumque Glessore , possit vindicare. Ad n. VII. Extra ordinem possunt ci-VltateS, in erdum aerario imminuto , ad inferendam pecuniam uti olla Mrtunae . Vide Beloid. in theor. ρνact. verb. Ouasortunae, ir in verb. Ludae . Item mes. In obf. mact. verb. Ludae Dondendi δε- Iutionem , apud quos elegantia huc per
Ad n. X. Sponsio apud nos frequens eli. Et tecundum eas in Dicasteriis pronunciatur , quod validae snt dc efficaces,cc quod reus conventus dc victus, ad solutionem promissae lamna ae teneatur per
btraccha in tr. de mercatura in verb. Sponsionibus. Sponsionum praecipuos effectus . Ac quas acti Ozes procedant: Item, quae Sponsionibus contraria eκistant, vide apud Beseld. ι. Ibef. pract. πινλ υουν,
r Mense falsum modum renavians ad
quid teneatur .a Revuntiare quis udo dieatur 3 Actio ex hoc edicio rei, Ox in quem
TItulus hic pertinet ad judicium G
nium regundorum , in quo adhiberi plerumque lolet mensior, I. Si irrupti ne 8. sv. D. regund. ' Cui advertem rdum, ne falsum modum renuntiet: nam alias actione in factum tenebitur, quam ideo Praetor proposuit, quod haec res non videretur spectare ad locationem conduinctionem, cum id , quod datur mensori ,
non tam mercedis nomine detur , quam honorarii, L adversus I. O I. HI per a. b. t. Dolus hic notatur I non tamen exelusia lata culpa, quae dolo proxima, d. I. a. s. bae actio I. Ubi dc levis culpa v ni re dicitur, si mercedem acceperit. Im peritia mensoris citra dolum imputatur illi, qui eum adhibuit, L LI. ' Renunis aliare dicitur. qui vel per se, vel per alium. eui agri mensuram agere commist , reis nuntiat: cujus factum praeitat, quod dolo malo versatus videatur, tali homini mandando, d. l. a. s.sed β r. b. t. Duobus si fuerit mandata mensura agri , dc ambo dolose secerint, contra singulos in solidum agitur : unius tamen satisfactio liberat , quia unum est delictum. Competit haec acti ei, cujus intersuit, svel emptori, vel venditori, L si duobus s. F. competit I. h. t. Datur & haeredi, quia actoris respectu est rei persecutoria non in haeredem, quia ejus respectu est poenalis , saltem in casu , quo per judicem mensor adhibitus, nam si per partem , erit actio ex contractu, quae in haeredem datur , tametsi dolus interveniat , I. Eude ponto la. ins de oblig. ἐν act. Servus mensior si refellerit, noxale judicium vi, detur esse L si duobus 3. F. servi M. b. t. 3c de peculio agi posset. Quo easu & haec actio dicitur perpetua, L bae act. q. quod iniatium non a circumscriptione i sed a susce-- pto