Henrici Jacobi Zoesii ... Commentarius ad Digestorum seu Pandectarum juris civilis libros 50. In quo præter plurima additamenta jampridem excerpta ex jure practico, publico & camerali per clariss. J.C. Martinum Naurath accedunt modo citati in eo Cano

발행: 1757년

분량: 671페이지

출처: archive.org

분류:

581쪽

TITULUS V. C. 8. 23. De distractione pignorum & hypoth

carum .

sUMMARIUM.1 Creditor pignus invito debitore disra-bere pote t. a Nee adtractum avocare potes debitis . 3 creditor posterior non habet Ius avseandi . η Debitore vendente extraneo fareum manet Jus posteraου creditori .

endam .

I a Creditori uo a permissum pignus sibi

addieere. is Non iovento emptore Licet impetrare dominium, im requisita ad eam

rem.

a TNter effectus pignoHs constituti est ,1 quod creditori sit licitum , non solvente debitore , pignus distrahere, etiam invito debitore, qui venditionem Pignoris legitime constituti denuntiando minime impedit, I. I. ir cod. debit. vendit. pignor. impedire non posse: cum creditor iure suo Pignus distrahat , I. Si q. fumue plan. act. quod iacto debitoris non potest fieri deterius ; nisi tam sortis , quam usurarum debitum creditori in

ratur, aut eo nolente recipere, obsignatum deponatur , L eonveηit a. ἐν 3 C. Si antiq. cred. pig. vend. quae res saceret iniquam distractionem , I. Si priusu quam 3. Cod. h. tit. t Non habet etiam debitor jus avocandi rem ab emptore cui res jure vendita sit ; nisi ira vendita sit , ut intra certum tempus soluto a de-hitore pretio, emptio rescindatur: I. si ere- intor 7. 1. ilud l. b. t. Si Creditor servavexu sibi licentiam reddendi pretium re pi- l

s II COMMENT

gnus recuperandi: proderit res illa eclam debitori ; cessis tamen ei actionibus per ereditorem, d. l. 7. in pr. Similiter nee posterior creditor habet sius avocandi rem ab emptore extraneo , eidem venditam per anteriorem credito rem , t. ee ute 7. Cod. b. t. t. I. ἐν 2. C. Sr antiq ered. pig. vend. quia jure suo usus est , & jus alteri quaesitum . Potest tamen posterior Offerre debitum ante rem vendi tam , L M. Cod. d. t. Dico , ex traneo ; nam si secundo creditori venda tur Pignus per primum , superest tertio jus offerendi debitum, L Cum secvηdux s. in fine hoe t. Ratio diversitaris est; quia extraneus reis comparavit dominii aequirendi causa , quod iosi eripi non debet:

secundus autem creditor non tam acqui

rendi dominii causa quam Pignoris tervandi , & per hoe debiti lalvandi , L cum poster. 6. b. tit. t Si debitor vendi qderit extraneo, vel priori creditori in s Ilitum dederit, posteriori jus est talvum,

Onere transit , L. Si debitoν ra. Cod. bost tit. & contra creditorem priorem , I. cum prior 3. Me t. t. si vendit. r. c. Si antiq. cred. tum quod debitor extraneo venindendo non possit sacere causam creditoris

deteriorem , tum quod priori in solutum datio fiat tantum causa debiti servandi , ut illi recte fiat ejus oblatio per posteri rem, per quam debitum ei est salvum . Distracti pignoris effectus est , quod li- staret debitorem omnino , si ex distracto pignore consecutus sit creditor, quod sibi

debebatur et alias tantum pro parte qua adaequat creditum, quod manente obligatione personali, quae non extinguitur per pignoris venditionem , nisi pretium eκ eo comparatum adaequet debitum , I. --

tu 1. 3. s. sed siquidem 4. C. de Iure

dom. impetr. I. quae spectariter s. c. b. t.

nisi aliud habeat pactum , ut stilicet Pigno ris pretio si contentus creditor . di Pro is F. si Pu ηοra 3. 1 f. de re iudicunde ct econfr i si plus fuerit in pretio Pignoris, hoc debilcm restituendum , d. f. sed si quidem, nisi & hoe casu aliter comvenerit , uti potest I. m. c. b. t. proptet incertum eventum pretii. Procedunt dicta, quatenus distramo jure εest sacta . Ad quam primo desideratur , fiat bona fide, dc solemniter, L. Credito q. fi cess. 7. Quae s. c. hoc tit. Bona Gia

582쪽

IN LI B. XX.

de vendere, est ita vendere , ut faceret bonus paterfamilias in re propria, hoc est, oivria observare, per quae res sicile eminptorem inveniret. Soleaeniter seri est ob- larvatis iis, quae in vendendis Pignoribus requiruntur , scilicet rem proscribere, id est publico proclamare indicare ejus venditionem certo die futuram , d. t. q. Secundo, fiat a credi ore, cui Pignus obligatum est; non extinctum per solutionem, remissi

nem , renovationem, nec alias. Tertio,

si in solvendo moram secerit debitor, quae non debet este nociva creditori s adeo ut, i etiamsi pars debiti major soluta suerit, non impediatur tamen creditor totum pignus distrahere , I. Quamdiu 6. boe tit. Ubi id ipsum expressum in terminis, nisi tamen debitor paratus sit residuum debiti sol vere, post excusas rationes; nam ea res saceret improbam alienationem; quae proprietatis jus non auferret debitori, L fi refla. s. C. hoe tu. Decisio d. I. ε. procedit & in casu. quo debitor uni ex haeredibus o ditoris partem solis ite nee enim per eam impediemur reliqui rem totam vendere restituto debitori eo, quod alteri solvit , I. Sositum ii. s. Si ereditori Α δερ. de pig. act. Similiter nec unus ex pluribus hae dibus debitoris parte sua solvens portionem Pignoris recipiet, nisi totum debitum m is luerit, I. Qui I. c. de luit. pigu. ne ereditor assiciatur injuria, ratione Pignoris,

cujus obligatio indivisa, I. si r. is a. c.

8 Conventum sit de Pignore distrahendo,

si intra tempus non fiat solutio, necne,

nihil refert ad justitiam distractionis , a. l. q. tu'. de pign. ad . illo tamen casu

ad distractionem proceditur, cesso tempore eonvento circa denuntiationem , eo quod dies pro homine interpellet, d. I q. hoc vero casu praemonendus debitor super distractione facienda , I. creditor ρ. q. Cod. hoc tit. Ubi una denuntiatio videtur i,mcere ἔ cum lex tantum requirat , notum debitori faciat creditor,s & testato dicat . t Quod si convenerit

de non distrahendo rem , illo non o stante distractio erit lici a ; ne contingat debitorem ex eo arripere occasionem

malignandi & perpetuo di erendi solutionem Ne tamen pactum sit frustratorium operabitur, ut nori ante extremam moram distractio procedat , quam ponit trina denuntiatio d. I. q. svp. M

pignor. act. secundum Dam accip; Raa. I. Si ereditor T. F. M. b. tit. quae illindistincte dicit esse servandum pactu n . Facienda denuntiatio, debito intes msso Iciintervallo, quod in singulis videtur est edecem dierum , L perempto :um fi Lfυ. de iudie. Alias contestatione , aliave solemnitate omissa , non praejudicabitur debitori, cui ct contra venditorem erit actio, & contra possessorem fraudis conscium , L eum A. c. si vendito Pig. agatur . ' Aliqui post moram aut sententia I iam , etiam biennii lapsum desiderant , antequam ad distractionem procedatur, per t. m. e. de Jare dom. i et . quam putant huic casui convenire. Verius tamen est ei non recte applicari ; cum tantum agat de jure dominii impetrando per creditorem , si emptor non compareat: tunc

enim conceditur debitori intra biennium post addictioneni, oblato pretio , luere pignus; quo lapio pleno jure apud creditorem manet, ut mox dicetur .

Licet itaque creditori distrahere Pignus, rasrustra obtinente debitore, nisi ex causis supradictis. Sibi addicere non est momissum, ne idem sibi negotium gerat, simulque sit emptor & venditor, in detriis

mentum debitoris . Adeo ut nec per supinpositam imaginariam emptoris personam jure creditor rem sibi emptam teneat. propter collusionem , quae videtur subesse , I. Et qui io. c. boe tit. nisi ipsius debitoris consensu habeatur empta: quia cessat simulatio, cum potuerit debitor sibi advigilare; nisi tamen etiam dolo aut metu iste actus probetur gestus, a. I. io. t Si is nullus aut non idoneus inveniatur emptor, licentia est creditori postulare non tamen nisi a Principe licere sibi misidere Pisnus,secundum modum praescriptum in I. M. C. de iure uom. myetrant. Ubi in primis desideratur, ut cessanti debitori sit facta denuntiatio, aut sententia conistra eum lata , & post eam biennio adhuc haereat debitor in solutione , d. . .s: sancimur I. Ul deinde I erum venirin exposita re, emptore nullo aut non id neo comparenis, denuntiatio fiat debitori; qui si praesens continuo non solverit . aut auesens intra tempus a magiitratu praestitutum , tunc iuris dominii impetratio pro cedet, d. I. M. F. se vero s. Aliud hien nium , computandum a die impetrationi ,

salvum est debitori, ut intra illud Pgnu

583쪽

s. si 'Har. s. sum qui patior is pig. bab. la hypothecaria autem in solidam . LEtenim eo casu et si novatio mutet obli- g. cod. II unus die plurib. hae rit. pr Fationem, non tamen ordinem. Secundo, pterea si unus ex pluribus selveris , tol de voluntaria novatione: quia neeessaria , litur quidem omni iure pro ejus parte quae indueitur per judicium, quod reddi- personalis , atque ideo ea teneri nequit . tur in invitum , non extinguit Pignotis Lypothecaria vero manet . eaque Coim iobligationem: uti nee impedit cursumus iniri potest propter indivisam pignoris cau- rarum I. Iue 3 in fae usu . nec pinnae sarat . L ea, t. ἐμ 2. cod. d. t. I. re

ri m. de M. O. neque enim actor litem Soluto itaque praedictis modis debito , Icontestando deteriorem facit suam condia Pignus penes m editorem est sine causa ;tionem , sed meliorem, I. Non fiaet 36. atque ita recte debitor utitur pignoratilia. eum L fe . do R. I. Concessum tamen ereditori retinere pius Satisfactione quoque Pignus evtingui- gnus , di debitorem doli exceptione retur; non alias tamen , quam consentiem pellere, ratione alterius debiti, etiam cty- te creditore, ne ei fiat injuria , non so- rographarii tantum , quod obstrictus e luto eo, quia debetur, L item s. s. qtii 1. dem idem debitor , L ua. C. etiam os h. t. Iusjurandum item delatum , & prae- Hru. pecuniam , ex ratione , quod stilum, Hypothecae scilicet rem obla am improbe videatur pignus repetere debitor

Non esse , L GAitu 3. s. r. hoc tu. semanens eidem obligatus respectu ali

Est de loco Iutionis perceptio fructuum , rius debiti sine pignore, ejusque differens ea quanti ate , quae ad atquee principalem solutionem ἰ hoc ipso indicans , se aut

sortem , L mo I. O. ι quod a. c. de me. non soluturum , aut tardius, de deinde uti-act. L fundum T. C. e distae . nisi conve- laus est creditori , ineumbere pignori po-

norit de antichres secundum jus civile . tius , quam personam sequi , L plus as. Operatur idem oblatio debiti obsignati infν. de R. L. idem habet L a. Cod. de . di depositi, L Si mis uam 3. C. do di- fidos. Quae decisio dict. L ua. ut

fract. pCn. Horum omnium ratio est bet locum contra debitorem, non tamen

in dicta regula, sublato principali , tolli contra alium creditorem , cui res secun dc ejus accessorium. t Sed ei ex diam ido loco obligata hie enim dolo facere ro obstat e intonuere a. c. de trip. pen. non videtur, si selum debito priori , rem Cuius verba sunt: Mee uere debes, vin-isbi habere velit, non oblato alio debito cura piguoris durare pe nati actione priori meditori , d. I. u.. in De , cumf--ου . Quod rescriptum advortatura hoc non accusaverit , & ejus causarucertissimo iuris principio & rati mi. Qua- praevenerit pignus sibi quaarendo , quore . neIl. in a. l. a. addit negativam de nomine potior erit priori habenti chyr legit: viueuia pignoris non durare e quaeigraphariam .obligationem , tempore licet res tolleret dubium , ct regulam supradi-ipriorem .ctam firmaret, quam de ibidem Done I. Obstare videtur L folutum l.r. F. si in s. altis confirmat Uerum non patitur ι fortem 3. 'ρ. de pila. act. ubi soluta istam Iectionem constans dc communis sorte , pro qua pignus est constitutu in , Iectis affirmativa . Gl. in d. L a. retenta non potest retineri Pignus propter usuras communi lectione exemplum ponit in chyrographarias, nisi de earum nomine praescriptione , qua to-tr principalis Pigns si acceptum . cujus rationem alia obligatio annis m. hypothecaria vero an- qui ponunt in odio usurarum , minus rectenis M. ut vetit per decem annos hypo- cum jure .civili non siit odiosae , quatenus thecariam esse sine prinei pati ; sed falli-iintra tarminos suos .eonsutiant, a. s. mrur , cum & eo casu personalis duret . Dνtem ris fine . Dicendum videtur a. LDicendum videtur cum Cn, 3. Obf. e. unieam loqui de diversa sorte diverso tem-3 2. dictam L a. loqui seeundum casumipore data ἔ casum vero a. u. si su sortem L I. ejusdem Tit. cum eaque conjungen- esse de sorte & usuris; quae cum ex e dam esse hoe modo r Debitori sub se idem fonte procedant, ex simul debeantur. Si ore duo haeredes extiterunt e singultiaceipiendo pro altera tantum pignus , actione personali , tenentur pro haere- non videtur habere voluisse pro omissa ;.ditariis portionibus , ex Lege i 1. Tabu- cum qui in unum . calam pepigit , Rit

584쪽

rum exrep sse vἰdeamr aQ. t. si eum δε- tem 22. in pr. in f sol. matr. Cuj. his in Reeit. . O . e. 23. Θ tib. I . r. 22. Quaeri posset , an decisio d. I. unicae etiam obtineat in casu , quo res quidem non est pignori data ; ex alia tamen causa est penes creditorem chyrographarium. An liceat illi eam retinere loco debiti , aut impensarum in rem factaru in Ex 'iquidem verborum L I. unie. hoc dici non posset; cum loquatur de eo, cui pignus ante constitutum : ratio tamen istius legis recte huic quaestioni accommodatur, quod improbe videatur rem ab aliquo vindicare , non soluto eo, quod ipsi debetur . Quo facit i. in rebus 38. s. possunt a. say. Commodati , b L colonus6 i. sup . iocati. Sic nautae , aurigae mer-ees retinere possunt pro solutione vecturae; laber serrarius equum pro curatione. A curs. in L si nos fortem 26. F. si centum m. q. retinebitur Dp. de condict. ind. Quae sententia Curiae Paris. arrestis comprobata est, ut refert Papon. Bb. 6. . q.

8 Secundo, solvitur pignus ejus remissi

ne per creditorem , etiam nudo pacto , per quod ut contrahitur, I. cum 2. C.

Quae res pignori obtig. poss. ita & exti guttur, I. Ribili in f de R. I. nec

tantum per expressum , sed & tacitum , quale caulat redditio cautionis, qua pignoris nexus continetur, I. ereditricem T. C. de rem E. pign. argumento redditichyrographi , quod facit videri conventum , ne petatur , I. Labeo ait a. Ivp. depact. Idem operatur, di multo magis ,redditio rei pignoratae , hac mente , ut pignoris vinculum dissolvatur, I. Cum excavsa 9. C. d. t. Remissio fiat a credit re, viro an muliere , non refert ; eum& mulieri sit arbitrium rerum suarum, di intercedere remittendo dici nequeat, ut S. C. Vel triano non sit locus . Non refert etiam, a creditore fiat remissio , an a procuratore in rem tamen suam , quia sibi tantum praeiudicat, L sicut η. F. si Proc. 2. b. t. Alias mandatum speciale requiritur, L fi 7. F. Videbimus I. h. tit.

neque enim domini suit jus mi est iacere deterius . Remissio fieri potest cuilibet etiam pupillo, quia ejus conditio non sit deterior, sed melior , s tamen sensum habet , s. ρυ ιuus s. instit. de inutil.

Indurit etiam remossionem distractio pia sgnoris , per debitorem , sciente & eonsentiente creditore , I. si debitor q. f. si in . d. L 7. in pr. ἐγ d. l. 8. F. si voluntate ε. b. tit. I. 2. F. prob. I. cum re q. c. de remisi. pi n. Idque ne decipiatur emptor, cui detrimento foret, si res coram creditore vendita cum suo Onere transiret.

Dico & consentiente ; quia non sufficit sola scientia, d. l. a. ω q. Posset enim fieri, ut de suo pignore securus creditor, suique juris bene conscius, videat pignus

vendi, non remittendo tamen jus suum , quod selet transire cum re ad tertium posisessesem ; nisi libello proposito moniti

creditores adfuerint venditioni, eique non contradixerint; videntur enim eam approbasse, & jus suum remisisse, L si eo 6.

C. de remiss pig. ' Praesumit ur & inter- Iodum consensus ex sola scientia, ut in casu I. si te i. C. d. t. ubi servus oppignoratus per manumissionem sciente creditore liberatus desinit esse materia pignoris , is L si Hrpoth. S. C. eod. ubi in re distracta per fiscum sub halla flentium scientibus creditoribus nocet . t Multo.magis Iaremissum censetur pignus, s creditor consenserit in rei alienationem expresse , veluti ut vendatur, permutetur , in d tem detur, legetur, d. I. q. s. I. d. l. 8.1. s vfuntate ε. is F. venditionis II. b. t. nisi tamen consenserit, salva pignoris sui causa, d. F. i. Cujus remissionis eis ctus est , ut si rem alienatam contingat postea reverti in debitoris potestatem, non sit obnoxia creditori, ne quidem generalem hypothecam habenti, ex ratione , quod qui semel consensit in alienationem rei,cc hoc modo ius suum respuit, indignus sit eamdem rem utpote ab initio ei suinpositam , vindicare , I. D. C. de remig. pie. nisi dolus debitoris oriatur, d. l. S. F. supervacuum 7. eum F. sq. b. t. vel remissio facta fuerit in finem certae ali nationis, eoque modo res alienata non erit: manebit enim salvum jus creditori ; quia tantum iacta remissio sub conditione , quae non est impleta , aut non eo modo, quo debuit: ut nihil obsit ea res creditori, qui non aliter consensit , d. I.

q. s. fia. ἐγ d. s. si voluntate . Nisi actum

egerit magis favorabilem , ut, cum Creditor permisisset donare, debitor rem vendiderit , d. I. 8. F. sed si permiferis i 2.cam seq. Idem dicendum, si alienatio sue

585쪽

in s ne effectu, ut si ab ea recessum , vel legatum repudiatum, a. l. 8. s. mnditi

nis M. O l. voluntate Io. b. e.

a videtur etiam Pignoris jus remisisse primus creditor, si permiterit tertio obligari. Quo casu posset dubitari, an tertius iste in locum primi. succedat Negat I. Qin I. Paulus Is h. t. tertium in locum primi succedere, cujus pecunia primus non est dimissus, qui suum jus remisit, fecitque medii creditoris causam meliorem , qui hac via in ilocum primi successit , te tius autem in locum secundi , qui in vindicando pignori potior , sive fuerit privatus, sive Respubl. d. t. at . in fine in pri nisi expresse primus jus suum tertio vendiderit, hoc agendo, ut in locum ejus

succederet.

13 Hoc quaestionis est, an in casu , quo primus tertio obstringi rem permiserit, amittat omne jus circa pignus Videtur, cum in d. I. II. dicatur primus jus suum remisisse non quoad tertium tantum, sed indistincte, secundum Rubricam, sub quad. I. I 2. posita , quae agit de modis, quibus solvitur pignus. Quo facit I. Titius o. g. Titio r. in D. b. t. ubi respondet I. C. in simili casu creditorem pignus minime retinere posse; quamvis hoc alii accipiant non de ipso pignore , sed de praelatione . Verum ut dictum , obstat Rubrica . Et haec opinio est communior. Mudaeus Tr. de p π. Tu. quib. med. pig. sol. N. Iq. ἐν Ieq. ubi alios citat ,

tenentes, ordinem tantum mutari , non

etiam creditorem , permittentem alteri obligari rem , jus suum amittere . Quae sententia est aequa, quod tantum Videatur, volui ille cedere tertio , non autem absolute recedere a pignore, quam & pluribus probat Mia. d. foco.

r4 Extinguitur etiam pignus rei interitu.

quἰa non entis nulla qualitas. Quae res non faeit , quominus permaneat pers natis actio, ut colligitur eκ dictis ante. Mutatio rei non mutat pignoris causam, L si funduι 16. I. eonventio I. sv. de pignorib. quia mutatio non facit rem periisse.

Solvitur denique Pignus , si debitori is succedat creditor, L si rem 9. δερ. de pign.

act. quia res in eum casum devenit, quo non potest stare pignus: neque enim res sua sibi obligatur . Pars rei si interierit, ut si insula suerit combusta, pars nihilominus obligata manet, & restituta a debitore imsula, iterumtota obnoxia pignori, L . sum t. r. de pignor. Si ab alio empta insula restituatur bona fide, sumptus illi restituendi,

quatenus pretiosior res facta L. Pau. 29. s. a. Dp. t. I.

Ad Tit. 6. Quibar modis pellas veI M-potbera foreatur. AD η. I. Oblato per qualem unque pignoris possessorem debito, fit , ut

ereditor ab actione hypothecaria intentanda repellatur I ut tamen ad cessionem juris compellatur, offerentem oportet esse justum possessorem . Treuti. Usti. 2. disp. I. th. v. fit. A Molin de Uur. q. q7. u. 338. ω q. 69. n- 3qq. n. v. Quod res obligata in unum casum , vel ex una causa , . liceat etiam pro alio debito, quod liquidum est, retia neri , eleg. deducit NeguE. de pign. pari. a. membr. q. u. Ias. ἐν plentur pari. s.

membr. q. nu. a. para. s. memb. a. u.

586쪽

I N LIBRUM XXI.

DIGESTORUM

COMMENTARIUS

De AEdilitio edicto , di redhibitione , &quanti minoris actione. a AMI mi. .ude dicti. a AEdititium bue edictum quando , in quibus Acam habeat. 3 mitium impedior rei usam Deis I

quod eae causa rei visiosae passus

emptor.

penetur ad .mae damnam .

xo Edictum hae in venditione Mutum Deum babet. ii causa bHur edιcti. ra Fideiussor quatenus teneatur.

a 3 Actio redbibitoria quando, is, ad stata

detur.

rq Quamdiu duret. Is Actio estanti minoris ad quid, is

quamdiu detur. 36 Actia haec aedilitia an uere ria. x Actio in factum ex hoe edacto. ' Dilibus non tantum erat Cura

aedium unde nomen illis inditum quidam volunt , quamvis alii ab aheundo illud ductum volunt, , Iudorum, viarum ; sed dc annonae, dc venditionum. Proponere autem hi sua edicta soliti, im fit. de iure uatur. gent. ἐν civio s. Pr

torum T. ' Ex quibus unm veterum nscriptis commodatum habemus, quod de venditionibus morbosorum, vitiosorumque mancipiorum, animaliumque conceptum . Quod licet tantum loquatur de mancipiis fugitivis, erronibus , moxa non solutis,

ct jumentis , quibus quid esset morbi , vel vitii, quod usium eorum ministeriumve impediat, & propter quod emptor non emisset, vel saltem non tanti ; pertinet tamen & ad omne pecus, & ad omnem rem emptam. sive Iosi sit, sive mobilis. aut se movens, I. I. in striae. b. t. Quomodo Ulpianus etiam infundo procedere hoe edictum adserit, si pestilens distractus fuerit. I. ratam is fundo M. b. 3. I. ra

Ut hvie etaicto laeus sit. oportet Primo svitium praecesserit venditionem , quod proinhabitur ex rerum circumstantiis r naua quod sequist, emptoris periculo cedit , tanquam ereditoris tpeciei, I. Exaerari nc. de actio.. empti. Secundo tala st v, tium , quod venditae usum impediat: u de corporis esse debet; agunt enim de usu aediles, qui corporis est . ut animi vitium non faciat laeum huic edicto, L. t beo I. g. apud Mutauiam s. I. Ob q. s. qua I. seqq. hae sit. Nisi tale sit . quod Ac usum eorporis impediat , d. I. q. s. idem Pompomas 3. vel die tam sit abesie, .cum non absit, d. l. 4. νη fumma sea fi . Alias animi vitium faciet ex empto actioni Ioeum esse, non huic edicto, d. g. apud Vivianum a. F. in summa . 'l' ΑLeve vitium hic minime venit considerandum, uti lipitudo levis dentis , aurie Iaeve levis dolor, sebrieula, d. t. q. rufine, cum tantum Vitium corporis miniis sterium , usumve mancipii animalis , alteriusve rei impediens, locum hule edicto det: nisi tamen dc leve vitium aut mO bus

587쪽

IN LIB. XXI. D I G E S T.

hiis impediat rei usum , 1. Idem si fi s io. in pr. hoc titulo . Vitiorum morborumve quibus verbis promiscue hic utuntur Iurisconsulti varia genera hoc Tit. passim reseruntur , quorum explicatio sumatur ex notis Dion. G thois. ad buae Tit. dc Brissonii Lexico suis Deis . Tertio emptor probabiliter ignoraverit vitium , quod latens erat , nam improbabilis ignorantia vitii exterioris is ciet cessare hanc actionem ; ut si coecus homo venierit , vel cicatricem periculosam habens in capite , aut eaeorporis parte , quae patet , L quaeritur Iq. hoc rιtulo e Sic pectorosus cita enim legendum , in I. Rei protervi 3. He risura qualis est habens latum , dc praegrande pectus , gibberosus , Cur-Vus , priWiginosus a perurendo dictus Is d. q. orine. cap. 7. mutus, surdus, huic edicto non dant Iocum ; quod ejus nodi vitia adverti potuerint , A. L3. Idem multo magis cessabit , si emptorem vitii admonuerit venditor, quia

emptor non videtur vitium , aut mo

bum curasse , I. fi tamen q8. F. et i 3. ω F. in aedilιDis q. hoe titu-ε Io . ' Venditoris ignorantia , vel scientia non consideratur ; neque enim γjus inicitia debet ob esse emptori reum non interiit , fallatur scientia Mei ditoris , an calliditate , modo fallaturda I. I. F. aiunt L Ακα bie in Iu--γ ma num. I. Excipitur Fiscus d. l. i. illud Ietendam 3. boc ι tuis, quia potest nescire vitia rerum a se vendi,

larum . Quod est inter privilegia fisci,

ut exerceat hoc edici um , non tamen

id patiatur e qua in re fiscus est melioris conditionis, quam Respublica, a quas acta venditio educto huic subjacet, d. Li. s. si tamen RespubI 4 3 Quaeri potest , an etiam vi edicti aedilitii ad damnum nomine rei vi totae

acceptum teneatur emptori venditor Distinguendum : nam aut sciens vitium vendidit , vel ignorans . Illo casu ad omne damnum , quod passus est emptor eo nomine , tenetur venditor , L . c. bor irruis, ne ejus malitia si im punita , etiamsi eririnsecus hoc damnum advenerit, L Iurianus II. in pr. Iυρ. aeactrox. emni. Quo casu non liberabitur solvendo duplum rer, secundum L un in a.si comm. ιn Pandect.

eam C. de sem. quae de eo, ud inteνest profer. nam quod interesse non excedit dulum , obtinet tantum in casibus certis te autem casum incertum facit dolus, ut recte tradit D. Mudaeus , ad d. I. r . im

netur , quanti minoris emisset emptor, non etiam ad id , quod extrinsecus interesso posset propter bonam fidem, d. l. 13. in pr. Quod & dicendum, si venditor ignorans assirmaverit rei bonitatem, d. L II. g. item qui furem r. Cum dolo careat. t Et haee ita nisi artifex , vel professor salicii ius artis vendiderit , aut locaverit, . qui non facta distinctione inter latentiam 'oc ignorantiam vitii, tenetur ad omne damnum. t. sed addes 19. F. si quis r. δερ. . Loeat. ubi alias male distingueretur inter locatorem vasis, & pradii vitios . Et licet ibi textus loquatur tantum de re t cata, recte tamen ejus decisio trahiriir ad tuendi tam , licet communi ter distinguant ;minus recte, cum non detur bona distinctionis ratio, ut dictum supra, ad i. Locati. , ct textus in I. tenetur 6. F. si vasq. fust. de adi. emρti, non ponat distinia tionem inter rem locatam , & venditam , Mud. ad d. s. si vas. Finis hujus edicti est . ut deceptis suc- is

curratur emptoribus . Dico emptoribus ;nam in venditione quarumcumque rerum tantum Iomim habet edictum aedilitium I. Diendum os. b. t. Ut non veniat existendendum ad locationes d. L 63. Ubi LC. reddi hanc rationem tradit , vel quia nunquam istorum de hac re suerat juri dictio, vel quia non similiter locationes ut venditiones sunt, scilicet , cum tali fraude dc nocumeri O. Vult tamen Cujac. ia. Observ. cap. 33. non esse parvam ra tionem producendi edicti ad Locationes Conductiones . Non obtinet quoque istdona ionibus, L Aa res e r. b. t. Ubi ait I. C. Etenim quid se restitutivum donator repromittit , quando nullum pretium interveniat ψ Cum etiam aequum non sit donatorem donatario mestolationes ,, quas fecit, restituere, ne ex sua liberalitate damnum serat, nec debeat donatarius degriauito munere queri , secundum illud vulgare: Equi donati dentes non esse mi piciendos. Cessat etiam , si vicium fuerit Lanalum, Vel m rbus iii blatus, quia cellaemula; L ita 16. h. t. licet id mu- dente lite contigerit. Pet. Folletus .m ado

588쪽

Ait. ad Maran tam in spem . p. q. dist.

ii Duae itaque causae sunt , quae faciunt llocum huic edicto. Prima , si res tali vitio affecta suerit ἔ quo praescito emptor

non erat empturus: altera, quo priscito tempturus qukem erat , sed non tanti e lUt duae sint actiones ex hoc edicto eminptori contra venditorem , ejusque haeredem , I. cum autem 23. F. ba act. s.

sorem , ncn quemcumque ; sed qui universam causam emptionis acceptat , . uti iservum tradi, servo evicto duplom prae- ι stari; surris, noxiisque solutum esse, non suritivum , non erronem , L Latinus s6. h. t. 1ervi , vel finiam. nomine ten tur pater vel dominus , d. l. 23. g. si se .vvs q. s. t.

xs Prior actio respondens priori causae , lest Redhibitcria, eκ eo dicta . quod res luendi ori redhibeatur, id est restri natur ,

I. rea, bere a . b. t. Quod procedet mm ltantum , si res principalis talis sit, ut , lproviso vitio aut morbo , ram emptor

empturus non fuisset; sed di si in acressorio tale vitium fuerit , quod sit pars emptionis , L suod ε 33. F. fin. ω ι itaque 32. b. e. Paria quoque jumenta si v nierint simul, quorum alterum in ea camia est; ut redhiberi debeat, omnia redhiberi possunt, aut debent, secundum commoditatem emp oris , & venditoris, Leam ejusdem 34. F. interdum l. ἐν I. maius 33. F. fin. b. t. nisi non ut paria sint vendita ; sed simpliciter quatuor jumenta ἔ i quia nonnisi id, quod morbo, vitiove a

lictum redhibendum est , d. F. M. Nec

tantum vivum: sed & mortuum mancipium

vel iumentum redhiberi potest , d. f. sq. s. ἐν fere eadem 3. ter. fi bominem q7.

s. post mortem I. b. t. eo quod ex post facto non decrescat Obligatio per mortem , alienationem, vel alias , I. Evictaro. s. Iemus o. ins tit. Ieq. Continetis hae actione , ut venditor rem recipiat cum fructibus & accessionibus , &venditor vicissim reddat pretium eum ustiris, di interesse , L auud 2'. F. eonde maealso 2. hoc rit. Imo non alias compel-Jetur emptor venditori hominem restituere, nisi eum indemnem super eo , quod lvitii nomine ei accidit, servaverit, a. I. lam in fine. r. ε

Actioni huie tempns se e mensum ut illum praescriptum est , currens ex die

venditionis, vel ex eo, quod dictum , pr missumve uuid est . I. serendum ly. π e b. t. cujus lapsus non evcludit eminptorem, quo minus qDenti mili ris agat intra annum, L Sι tamen q8 f. non nocebit 2 b. t Interdum etiam intra LX. dies redhibitio facienda , quando agitur de iumentis ornamentorum causa redhi endis, . I. 38. in prine. vel si venditor de his , quae Edicto AEdilium continemur , non caverit , non adempto tamen sex me sium spario, quatenus interest emptoris, I. Si menditor 23. hoc sit. Mensium et iam duorum spatio conclusa redhibitio, quando ita convenit inter partes , niti causa aliud nostulaverit. Valet etiam p

Oum . ut redhibitio fiat in perpetuum ML Quod si nolit 3 i. s. quid ιta 22. is

F. in ca ae 23. b. e.

Altera actio respondens posteriori cau- I sae est : Quanti minoris, vel gestimat ria, cui locus est secundum dicta, quando res halet tale vilium, quod non impedit quidem omnem rei usum, ac prae cognitum non avertisset emptorem ab ejusdem emptione ; non tamen eodem pretio ; ut hac actione petatur resum di , quanti minoris res est , I. Quotres fit. Me ein Praescriptum hoc armi tempus utile, d. I. 38. νη prine. In quo disserta priori . quae conclusa Lxaginta diebus, aut lex mensibus: uti cicin eo, quod per illam resolvatur contriactus , non PeThanc , qua pretium iu perfluum tantum

petitur : & denique in eo , quod illa

semel proponatur , haec etiam iterato, ex diversis tamen causis , ve alias Emptor lucrum consequatur , eamdem rem bis aestimando , a. I. 3 i. s. si quis

Posset dubitari r An Mee actio AE- iEdilitia sa necessaria Dubitandi causa est , quod supersi actio ex empto , qua emptor se salvet . I. Iulian. II. in princi δερ. M aB. empl. Dieerdum tamen esse differentiam inter has duas actiones , si quidem ex empto si cuvili , perpetua , peneralis , in s mispium , rei persecutoria ἔ haec vero remis poralis , praetoria , specialis , poena lis , quia ex contumacia venditoris , pretium , dc accessiones non lolven

iis , in duplum sit condemnatis , L

589쪽

II Praeter has actiones etiam in iactum actionem aediles suo Edicto propoluere ,

cujus mentio in L. Hi enim qo. q . d. b. t. Verba haec sunt: Ne quis cauem , veν rem , veI minorem aprum , iustum , v sum, paviberam, Donem , aliudve quod

noceret animat, sive fotura Dr , , sive a

IuaIa , ut contaneri vinculis , quom nusdam num inferant , non possit , qua vulgo

iter fiet, ita babuisse vehi , ut euiquam nocere , damnumve dare possint, si adve sui ea factum erit, OV bomo tiber ex ea νe perierit .issedi dueenti ; si nociturum bο-

mini libero esse dicetur, quanti bonum .equum Judiei videbitur, condemnetur, eae terarum rerum , quanti damnum datum factumve sit duri. Quam poenam vult etiam obtinere Couar. ad clement. Si Furio suae parte a. s. q. n. II. in circums

raneis seras bestias adducentibus , si per

eas minus caute habitas , damnum detur. Menoch. autem a. Arbitr. casu 366. ων casu 368. censet puniendos extra ordinem , arg. I. ulti m. ins. De extraord. cramin.

ADDITA MENTA.

Ad lib. ar. f. tir. i. De AEdititio Edicto, re bibitione , D' quantimis oris actione.

AD u. V . Venditor raui, redhibitoria

in factum actione, pro omnibus vitiis equi internis & non apparentibus ,

conveniri potest: Videlicet , si equus si Calcitrosus , hoc est pedibus seriens, Lbovem q3: vers. unde quidem hae tit. Item si lunaticus aut phrenericiis sit, L Labeo r. f. apud Vivianum s. in fine eod. Item si ita pavidus sit , ut semetipsum turbet & eripiat , d. l. bovem s. ea quoque iumenta ire. Item si trans-jungi non possit, aut unum tantum jugum pavatur, L AELIer Munt 38. s. quae tum 8. bti Transjungere autem se- eundum Spec ban quoes. Iur. cera. t. me'. ii 3. est jugalium loca mutare , quadrigae locum mutare , temonarium facere , qui praecedere solitus sit, vel dextrum sacere, qui sinister esse solebat vel contra γ Item si sit retrogradus. Specul. D. de resc. vend. s. nune dicendumnum. 2. Ae denique fi habeat tu per ossa vel gallas, SperaL im Syee baa d. Deo. Secundum Coler. in proces. Executi V.

ure Saxonico, venditor Equi , de tribus tantum tenetur vitiis . I. Quod non sit retrogradus. II. Quod caecitate latente vel

invisibili non laboret ; & III. Quod non

sit Scabiosus. Sed haec omnia ex consuetudine diversorum locorum variantur ; &ero aliquibus locis' tantum . Quatuor Viiatia , inter quae neque Caecitas reputatur ;vid. apud CarpZov. p. Const. 3 . def. T. Ad n. III. Redhibitoria quando cesset propter lignum accidens , πια Surd. deis

Moribundo jumento vendito, an, 8c quatenus venditor ad restitutionem pretii teneatur, vid. Berlich. decis. 77. Frane. . deris 382. Si porcus venditus lanias habeat, quaSartifices, & apertione palati , & inspectione linguae facile deprehendere posunt , locus non' est redhibitioni , nee venditor pretium restituere' tenetur , sedemptor sbr imputare debet , quod oculari inspectione uti noluerit ; Emptor enim animalis- vitiosi aut morbidi non potest repetere pretium , si morbus su

rit patens ac vili bilis, vid. v numer. I. bie dc Carpetov. pari. a. consitur. 3q. def. I 6.

TITULUS II. C. 43. De evictionibus, & duplae stipulatione .sUMMARIUM. I Eoictio quid γα Ad evictionem Venetur venditis ex

natura contractu .

Effectus evictionis.1 Pretium in easum evictionis quod

reddendum .

6 Stipulatione dupia quid contineatur. Interesse in bac materia dupiam pretii excedere non potest. 8 Evinei res iure quando dieatur. s FidιJussor venitoris evincere rem aequit. O o et Io De

590쪽

1o De evictione tenetur is dans in f

Iulum , is permutans . t I Venditor baereditatis. non tenetur de evictione. a Vendιtor non tenetur, propter agni

tum retralentem rem .

3 Donator non tenetur de re donata evicta .r Neque legans de ri legata . Is Maratus an νe dotali evicta agere possit a16 I. Evictio cessat , re ne dum evi

cta .

I II. Si eonvenerit de non praefanda emictione . 18 III. Si emptor rem alienam Diens

emerit.

I9 An eo casu re micta fit emptονi restituendum merium eto Stipulatio super edictione fatuat ius

emptoris.

at IV. Si res probibita alienari emptore Diente , is an eo casu proinsit emptori sipviatio super evictione.

H V. Si emptor venditori non fecerit

denuntiationem de Are mota. 23 Denuntiatio etιam scienti facienda .

24 Inteluctus I. Eum, qui De R. I. in ε.

23 Sententia lata contra emptorem ex persona verilitoris , de novo agi

non potes . 26 can eo cassa fit emptori regressier eon

tra venditorem 27 Sententia lata pro emptore , non teneri famρtuum nomi ue venditorem. 28 Argumenta fectentve, eexIraris reprobantur .

o Denuntiatio pluribur etiam vendito-νuas faetenda. o Clericus in causa evictionis , tenetur

sequi forum laici. si VI. Cessat.evictio facto e toris. 32 Appellatio on a per emptorem cui

noceat.

33 Re aσte evictionem extincta bule actioni locus non es. 34 VII. creditor vendens pignus non tenetur de evictione.

ditionem i, quod. contingat rem ali mam vendi, eamque ideo , ejusve posset- sone mi evinci, ut passim hic textus loquuntur, id est abduca ab emptine, ea translata a victo ad adversarium . t in . evictio sit rei nostrae , qum advertarius legitimo titulo acquisivit, per judicem facta recuperatio. Evinci res censetur, nota tantum si emptori auferatur ejus possessio: sed Ac si emptor contra possessorem agens nihil obtinuerit , I. Evicto I 6. f.

duplae a. b. t.

Ad evictionem praestandam , etsi nihil ai convenerit , tenetur tamen venditor exl empto , secundum naturam contrael us, d. l. I6. in m. Solet nihilominus em-l ptor , in calu Evictionis , stipulatione duplae vel simplae sibi providere , L. Si dictum 6. in pr. boe titulo , quae stipui latio est una ex aedilitiis stipulationibus, L stipulat. s. 1 r. De V. O. Qua de camsa hie Tit. subjungitur isti aedilitio edi-l cto, & in Codice subsicitur materiae stui putationum . Ut autem stipulatio interisi posita suerit, actioni tamen eκ empto to.

l cus erit, si eam elegerit emptor , quodl eidem renuntiasse non censeatur , I. Sed eis i9. b. t. i Finis evictionis est , ut servetur inde- 3:l runis emptor . Quo modo ut ei locust sit, oportet. Primo , res aliena sit. vendita . Secundo , ut ob Evictionem rem emptor non habeat : quamvis si a sciente res aliena ignoranti vendita suerit priusquam evincatur , utiliter eκ empto agat emptor in id , quanti sua interest . Nam lieet in hoc tantum teneatur emptori venditor, ut de Evictione caveat repromissione nuda , vacuam possessionem tradat, non etiam dominium; scienter tamen vendentem rem alienam ignoranti facit dolus malus statim convenire posse exempto ab emptore in id , quod tua interest , t. SerNas 3o. vis. δερ. De act. empti. Effectus Evictionis est, ut emptor con- 4 sequatur rei pretium , & praeterea quan ii interest rem evictam non esse, si alias in venditione dictum non sit , quantum . pro evictione venditorem praestare oporteat , t. si in venditione 6 I. I. Eviacta Io. h. t.

Ubi quaeri posset: An in casu Evictio- sonis pretium reddendum sit , quod fuit

tempore venditionis, an vero quod est tempore evictionis 3 Potius est ut illud veniat, quod fuit tempore venditionis , secundum I. Bonitatis 3 i. hoc tuit. & facit ratio; nam si majus pretium fuerit tena .pore evictionis , , huj*F nomine a Letu L.

SEARCH

MENU NAVIGATION