장음표시 사용
621쪽
nr, interrogari potest, L me quod ρυ- cet i3. in fine C. de quaest. Sed non est
par ratio ; cum non idem affectus erga dominum si servo nec eadem conjunctionaturalis atque est inter patrem , dc Ii ros , quem violari nefas. Hoc autem casu violaretur ; cum pro altero testaretur , obstante regula in I. resis s. l serit. contra alterum ; obstante item regula , in d. L. Parentes F. C. eod. Ut Dinnellus , ad d. I. 6. in fine , contra Bar-tol. rectius sentiat . Non obstat , rem
tam esse sals suspicionem : quia in ea non sundatur prohibitio testimonii; sed in is
sione cari latis , dc constinctionis mutua , quam nulla in re nainui decet , eadem ratione non coguntur testimonium dicere Iiberti adversus patronum , ejusque liberos . Non etiam adversum se socer , gener , vitricus , privignus , sobrinus , s ' brinci natus, oc alii, de quibus in Ieg. lege Iulia A. ἐν L an turbas . b. t. II Sed.neque vasallus contra dominum auditur impune , si ex dicto ejus prave detrimentum domino contingeret east. I. s. item si dilator tit. Iq. Feud. a. Orc. Ex parte 2. cum east. seq. si de postulando .coactus tamen aut ratione officia testam niuin perhibens est extra poenam , L post legatum F. advocatum II. ins de bir, quibus ut indion. t 2 Producendi Testes post litem contesta- tam , coram judice, nisi aliud exigat personae qualitas , aut sexus verecundia . absentia, aliudve impedimentum , t. inviti 8. b. t. Tunc enim, aut mittenda pertinna discreta , quae testimoninm excipiat , cap. Si qui resti ηm 8. b. t. aut , si distent, Iudici loci examen committendum. Alias moris est committi illud Nolamo caulae . quod dc permittitur de jure Gement. I. de offero de leg. citata ad hoc Darte adversa si sorte , quid habeat , quod Testibus productis objiciat , cap. in nom/ne 2.ώ bor tit. ra Examinandi Testes secretσ, clam partibus , dc seorsim singuli voce , non perscriptum, ut ex circumflantiis de fido dictorum magis constare pollit I praemisso juramento de dicenda veri inte , quia Tossi injurato non creditur, ne quidem Monacho, L iurii ur. 9. C. hoc tit. , cap. Quoties y. ω eou. Potest tamen hoc jor mentum remitti a partibus ς cum partium gratia sit inductum , cui renunt rari Zoes Comm. in Pandect. potest east. eod. licet aliud obtἰneae in juramento calumniae, quia respicit publicam utilitatem . scilicet ne calumniose lites protrahantur: Examen autem sit super articulis, id est , capitulis ipsius negotii controverit ab actore prolatis . Addere potest reus interrogatoria, ut facilius
appareat subornatio ; si qua subiit , eQ.
In depositione Testium t Ilud vel maxi- I4
me randum , ut ratio dictorum per tur ; quia alias fidem non facerent, L Fo-D q. ubι Iuterρ. c. b. t. quatenus tamen agitur de re percentibili intellectu. GI ind. I. Soti. Secus si agatur e re perceptibili sensu exteriori , ut vis , auditu ;dc quidem proprio , non alien Examinatis Testibus per actorem pro- rs ductis , reus suos prcHucit, post it ria nasor : quina productio non est permisisa ; nis cum tolemnita e legali α ντ eausis is . cre Suo caverunt 36. hoc tit. 1ciliret ut postulans praest i juramentum , uod neque per se , neque per alium reinificata subtrax Tit, vel didicerit, nec per dolum , aut artem aliquam quartam production m exposcat, sed quia quos producere desiderat , prius habere nequiverit cistenuit. si hoc tit. iv Novere. de testib. 9o. g. quia vero 3. ' NOi est etiam pro- igductio admissa post nublicationem testificationum , quod ficile sit subornatis T stibus , dicta invertere Quod oc verum, postqi iam aliquis telliscata adversae partis
didicit , ex eadem ratione . Ut minime audiendus si volens producere novos Testes , super iisdem tamen amiculis , aut iis directo contrarii , d. 2qov. 9o. f. quia
vero . Ubi ad eam rem nihil dicitur sacere divina iusso . Ratio posita est in meatu lubornationis , ut jam dictum , quae isto in casu est facilis. Et hoc ita in prima instantia. In causa appellationis produci possi' no- t vos Testes super iisdem articulis, aut directo contrariis volunt quidam Inter
tes Iuris civilis , per let. Per bane φC. ae temp. 6 b. a petrat. Sed v riui est , id, in in ha ' secunda insta ii dicendum quod in prima per ex Pr is, in , textiam
in Gem. z ae t. it/b. eadem rarone , tuae est anima legis, nilli a me, qma sciu ice non mi or H metus in bornati aris,
in causa appellationis , post puolicata , di didicita testimonia , quam In Prima
622쪽
;nstantia. Cuido l)apae quaestione i q. C Uarr. Pract. quises. cap. 38. nu. 6. Glossi in d. Ciam. a. Et hoc quoad articulum ante propositu In : nam quoad novum , nec propos tum ante, qui tamen ex veteri deperdeat, recte audiuntur Testea ; eum nunquam su per eo sint auditi , ct cessat metus i i bornat ion is . Dico ex veteri deis pendeat ; nam alias frustra is per eo producerentur Testes, cum ad causam nihil pertineat . Glossi in c. eum fi oanne 3 Ita
V. seiWe debebat , de fide instrum. a 3 Qiaeritura Quis hac in parte dicendus
novus articulus a vel ri dependens ν R. Eum , qui facti quidem recessitate sub priori concluditur ; non tamen necessitate
proba ionis, hoe est , qui ad factum quidem pertineat , prohatio tamen super eo nulla produc la . Lxemplum est in d. east. Io. Uhi victus damnatus ad rei Venditae restitutionem auditur rostea, rrobare V lers , vendisionem tantum fuisse conditionalem ; quia sit per conditione nullus erat auditus . Testis ; sed tantum super venditione. Uid. Felin. ad east. Fraternitati 3 17. num. I. is ibi. I n. Andreas
x bac tinis Alia Quaestio : Qui . snt dicendi eas directo contrarii Qui directo oppugnant id , luper quo Testes auditi , V. G. Si Τestes sioducti sint super contractu ini.
to , quem adseruerint initum eme cer o loco , non piassunt postea produci Testes movi in contrarium e qui deponant eo Ioco non fuisse reum , publicatis scilicet atteitat Mnibus. Secus vero , si producantur super exceptione , veluti actor se probavit dominum , auditur reus producere voIens Testes super praescriptionem Ieg. Emptor 9. cod. de praeseramione Ionga tempor. Cum enim articulus sit novus quoad exceptionem , recte auditur postea producens testes etiam post didicita testificata. Bart. in ι Excepi Ionem n. LI. Cod. de probat,dio Ubi ulteriori probationi omnis praeclusa est via : post examinata Testium dicta Iudex ea publicat, quibus quantum
tribuat ex natu , dignitate , aliisque circumstantiis perner det, L te ιum 3 s. eiusdem z. ἐν L. Quae tum 33. an fine boetat. Ad minimum duorum testimonium desiderabit , Da. xbi Ia. boe t/t. quod ,& regulariter sufficit ἔ Interdum tamendi silurium exigitur uti in testamentis ,& in easu Ieg. Testium 38. c. boe ρῖt. deploritus aliis casibus . ' Unus ne, tiqnasn 22 auditur , etiam maxima praesulr 'ns diagnitate ; facilis enim est unius lanus . d. I. IurasJurandi s. g. r. c. hoc tit. Fa cit tamen Testis unus idoneus semiri nam probationem ad delationem iuramen ii , in supplementum probationum , & ad torturam , ut dice vir inserius , ad i. de quis. Tabellicini tamen, affirmanti test monium a se scriptum ; creditur. Gl. ad a. I. v. c. b. ι uti dc apparitori affere i officium a se peramina, ut dictum supra, ad ιιι. de is Ius . vocando. Plures testes sngulares majorem Vim non habent , quam unus , caρ. licet s.
- de robat. Et hoc, quando super uno actu sp cifico non iterabili testificantur diveri mode. U. G. si dicatur Maevium o radiste Titium in foro ab uno teste , ab altero in extrema civitate , plene de homicidio probarum dici nequit , quasi per
duos testes , cum duobus locis non potuerit contigisse caedes unius . Sin auissem deponant super generim , sive iterabili octu , volunt plaraque eos probare , uti in accusato haereseos , adulterii , aut similis delicti , quod concurrant in eam dem rem , scilicet , haereticum , aduI
c. 66. q. I 2. De quo tamen dubitari posset; Cum actus specificus tantum uno i ste singulari irobetur .
Quid si testes dissideant Iudicis est eos eticonciliare . Si nequeat, stabit dignioribus: si aeque digni fuerint, neutris , L Testim.
i. is l. testium 3. b. tat. arg. I. Dωs 3O.isse. de tesam. tui. Tem varianti non creditur a nisi in continenti errorem suum correxit , propter lapsum , qui praesumtitur ex correctione non in ntinenti s cta . Glus. ιn e. Praeterea 27. Γ λ ιit. Mynsing. ceat. 2. Observ. 36. ix cent. 6. Observ. I .
Quid si arguatur testis periuriis rigendus a Iudice fori , coram quo productus ῆ. erus enim sortitur forum ratione delicii. Cujus ea est rati , quod Iu dicit a uetori as in tuto sit collocanda , quam maxime debilitaret impunitas m jurii in ipsis subselliis commissi . Adeo . ut cesset exceptio quaevis , di siri privilegium , I. Nullum I . C. b. t. Ut etiam Clericos puniri posse a judice laico e
623쪽
in quo in periurium inciderunt , adserat ibi Glossa P. Praescriptione . Quod parum placet Innocentio , in e. Verum 7. M de foro commi. Quo tamen admis-
, caute agendum , si veniat poena corporalis infligenda , quam laicus Ecclesia ico Iudici relinquet. Covarr. Pract. qu.
Ad Tit. s. de Testibus. AD num. I. De Testibus eorrupti, dc
Ad n. II. An dc quando parentes pro filiis , uxor pro marito , frater pro fratrecte dc econtra idonei testes sint Vid.
eonciliariis & praesectis Principum ; pro suo Principe & Domino , testimonium perhibentibus fides adhibeatur , &C. Ad n. III. Quod hie dicitur de Univer- state dc Ecclesia , de illo vid. eleg. dι-
Ad nc VI. De inimici testimonio repellendor Item de inimico prmum pro & r conciliato , tractat Menoch. Lb. ae arbitriq; 28. Farinac. ρί ε. Mascard. eones 87. n. q. An autem ille, qui procuravit inimicitiam , ne inimicus contra ipsum testimonium proserint , sit audiendus , Vid. Dan. Mollar. lib. 3. Sems. c. s. Farinae. de Testib. q. 33. n. 64. 23 sqq. Testis ob inimicitiam rejiciendus non est. , quando utriusque partis est inimicus. CarpE. pari. I. constit. 37. de . 36. Nam si cud par affectio testem non repellit ,. sec. Bara . . in L non Dium I 67. s. r. f. de R. I. ita nec eum repellet par odium. Hy'pol. de Marsil. in L eum quis' latrones v. 23. 29. f. de quaest. Farinac. quaest. 33.
Ad num. VII. Cleriei, an & quando in gausis laicorum, mediante Iuramento, ad
testificandam compelli possint , vid. eleg.
Ad num. VIII. Testes minus idonei de
Inhabilitas unius testis suppletur hahil tale alterius : Quod tamen intelligendum in eo , qui unam tantum patitur' inhabilitatem , iecus vero est, si plures inhabilitates concurrant. Vid: alleg. in Dr. Ayters process. fur. p. 36 num. XIII. An statuto vel consuetudine induci possit ,- ut in juratis testibus fides adhibenda sit 8 Vid. in utramque partem dist,utatam m2h. in observ. Pract. veνb. fide, ac veritate, ubi ρ II. tandem concludit dc existimat, hujusmodi statuta 8c consuetudines eatenus valere , si tantum ad personas integritate vitae conspicuas, Illusi res & nobiles, & non ad quemlibet pria vatum promiscue reserantur, &c. quia irrillis cesset praesumptio fraudis , sta ornationis aut perjurii: adde Gail. I. OU I . . in D. D, OU IOI. numer. Iq. An autem& quatenus, Papae , Imperatori veI aliis Principibus , fides adhibenda sit , in e
riim' assertionibus , vid. Mync cent. s. Obs 3 Ad n. XVI. Hie notandum Iscet de I re Canonico exceptiones contra testes , ante publicationem attestationum objici debeant e. r. de exrept. c. Lieet causam s. de probat. γ e. praesentium 3 q. hὰe tamen de generali Germaniae consuetudine , ex ceptiones cum protestatione reservantur post publicationem . Matth. Coleri tract. de exeπt. c. I. Gail. I. obf ros, num. 8. Quod Camera Imperialis non' tantum quoad testes, sed etiam quoad omnia generis exceptiones observat Iec. Rota id. tract. de Commissar: tib. T. e. q. ποῦ 1. hq. Ad nam. XX. Publicatio atteitationum an sit de substantia processus, vidi Gail. I. Obs et O . n. r. Ο seq. Ad num. XXI. χω testimonium unius regulariter sit nullum, elen deducit Treui I. voL 2ἰ dio. s. tb. 7. Iiit. A. ubi remissiue habet limitationes: adde Carm. pari. I. cons. I 6. def. 39. dc P. Surd..deeis.
624쪽
ad num. XXII. Singularis testis quot
iaci num. XXIII. Quando testes inter se dίscrepant sive ali una parte , sive ab utraque sint producti , necesse est , ut Iudex, ingenii sui lumen ostendat, testiumque dicta diligenter ponderet ; personas
comparet se quinta aut horitate , quanta
fide , quantaque religione quisque dixerit, accurate perpendat , qua in re Iudicem
Certis praescI i piis regulis bene instruunt Prosp. Faran. ae Testib. q. 6 . num. I .
ἐγ μώθ. I eq. γ Just. Reu b. de test. pari. 3. num. ΙΑ'. ἐν Ieq. Si vero testimonia ita inter se dissident, ut conciliatio locum habere nequeat, ante omnia a Iudice personarum collatio instituenda est: Creditur enim magis senioribus , quam Iunioribus, honoratis & dignioribus, quam minus diagnis . Masculis, quam sceminis . peritis , dc Doctoribus, quam imperitis N plebeis ;de negotio informatis , quam illius ignaris, Clericis, quam Laicis, hominibus probatae fidei oc existimationis , quam levis conditionis cla vitae reprehensibilis , &c. Plura huc pertinentia, vid. ap. CarpZOV. p. I. co s. Id. de . 43. M. 43. ω IDqq.
TLTU LUS. IV. 'C. I. I 8. De Iuris, & facti Ignorantia.
3 Ut neque ignorantia juris humani , δερι time promulgati. Nisi sit rornetbιδε Ι. Ignorantia poena cirra νει divinum
vel naturale an eis et si unorantia vincib iis non eoWaι a
Ignorantia iuνis in lucro non prodes. 8 Ignorantia facti quatenus Oos , vel
s Ignorantiae probatio ineumbit adfe-
AD materiam probationum pertinet
hic Titui. quoad posteriorem partem Rubr. quae de Ignorantia facti loquitur; quia Ignorantiam Facti alien, mi si
opus probare ; sed ea praesumitur , Icideo advertae parti incumbit probare scientiam . In Cod. alius ordo est , inspecta priori parte Rubr. quae est de ignorantia
juris. Ignorantia enim ex parte Obje- Tcti alia est Iuris, quando id , quod Iuris
est, ignoratur, aut divini , aut naturae , aut humani ; alia Facti, quando id, quod casu advenit, ignoratur , L ignorantia I b. t. Ubi ejes reseruntur exempla V. g. in facto erat si quis ignoret discessisse eum , de cujus successione agitur , aurnelciat se scriptum haeredem: in jure vero , si nesciat , sibi cognato , proximitatis nomine , deserri bonorum possessionem , aut nesciat , intra quod tempus deseratur . Iuris iterum eκ parte rei lyn ratae , vel est totius juris , & prohibi-tiouis ejusdem , vel solius poenae, quando quis non ignorat quidem prohibiti nem I ignorat tamen poenam illi adnexam . Est etiam distinctio eκ parte ignorantiae; nam quaedam in culpabilis est, quae dc in vincibilis dicitur , quaedam vincibilis, leu culpabilis. Haec iterum alia est affectata, quae non male dicitur directe volum aria, alia vero voluntaria indirecte . Quantum ad jus divinum, aut naturae, Nrarius est, ut circa hoc in culpabilis ignorantra praetendi possi i , cum nemo nescire debeat , quod ab ipsa natura ingenitum, &inscriptum mentibus nostris, ut colligitur ex L si adulterium 38. F. stuprum t. L. Iul. de adult. modo sit rationis capax . Et quamvis non repugnet inter homines rudes eam dari , non tamen citra poenam . ' Quantum ad rus humanum illud legitime promulgatum omnes Obligat , etiam ignorantes, quod talis lex haheat completam rationem legis, ac pr
inde persectam vim obligandi . Quo facit , quod leges a quovis sciri debeant ,
nec permittatur earum ignorantia , L penuit. C. b. tit. ' Eκcusabit tamen igno-
rantia Iuris invincibilis ; saltem in foro.
interiori, cum non debeat poni poena, ubi non est culpa . Non esse autem eo casu culpam patet, quia talis Ignorantia ρο-nit involuntarium . Quia & in foro ex- .ieriori dicendum procedere, ex cadem ratione, nam licet praei uinatur legis scientia , dict. l. yen. ut ejus Ignorantia non videatur recte praetendi , si tamen probetur sumcienter , quidni exscusabit Metuo facit , quod lex non imponat
625쪽
poenam , nisi ut Poenam : ablata autem culpa non potest esse locus poenae .s Quaeritur vero , si lex quidem sciatur , sive naturae, sive humana, non tamen sussicienter poena ei pro posta per leges humanas, an ad eam teneatur ignorans , si contra legem peccaverit 3 DLcendum , aliquos velle, propter ignorantiam solius poenae admittendam esse excusationem quoad poenam , si enim ea justa est , non videtur actus mereri pu- Nitionem. Nec tacit . quod sit prohibitus iure superiori , divino, vel naturali :quia non ideo & ex hoc jure poena dicenda deicendere ; cum conditionem juris humani sequatur, a quo inducta. Ita
coUιtvt. an 6. Ubi ait delinquentem eontra actum jure communi prohibitum non esse puniendum speciali poena statu loci , quam ignorat . Clarus s. Sent. F. sinat. quaest. 8. s. Navarr. in Manuali caρ. 23. num. s. in fine . Ubi tradit, non posse esse justam ignorantiam circa ius divinum, aut naturale: Posse tamen dari justam circa poenam positi Uam tali delicto propositam . Probabile tamen alii adserunt negantium opinionem : eo quod ignorantia non sit e1us , quod facit ad malitiam actus cum non sit circa delictum,
quod quis icit, aut scire debet esse pros ibitum ; sed circa poenam , quae tamen est consequens ad delictum' ; & proinde
volens antecedens delictum , etiam poenam consequentem velle videtur , nec ab ea excusandus, propter poenae ignorantiam .
Facit , quod Ignorantia poenae ad summum illud operetur, ut poena non sit ita voluntaria ; quod parum refert; cum in his , quae mala sunt , non sit necesse , delinquentem scire , quae, & qualis poena delicto sit proposita, ad hoc, ut eidem subsiciatur . Qua ratione' homines puniuntur poena aeterna, licet ignorantes talem poenam peccatis suis deberi : nec fur est liber a suspendio, quia ignoret istam poenam quatenus ta inen delinquens scit circumstantiam , & qualitatem iacti , causantem vel alterantem delictum , cujus Ignorantia excusaret a speciali gravitate , orta ex speciali circumstantia. Sic cognoscςns conjugatam , quam putat solutam ,eκcusatur a prima adulterii , quod ista innorantia excludat adulterii voluntatem. Si actum. caula it ignorantia vinci-
bilis , quae ponit voluntarium directum aut indirectum potest dici excusari reus a poena , per L Lex est l. δερ. de Ieg. quae non istum scientes, sed & ignorantes ponit legum transgre res. Quod non potest Meipi nisi de Ignorantia vincibili,
quae ut non tollit omnino in voluntarium, Ita neque culpam, quae est causa poenae , tollit . Potest tamen Igno antia crassa causare aliquam moderati nem , quando poena est per judicem imponenda ; quia talis Ignorantia facit cauialam minorem . Vide Covarr. ad east. --ma mater p. I. g. m. n. '. seqq. Na-
Quantum ad lucrum attinet , Ignoram Itia juris non prodest, L Iuris r. boc tit. Ubi lucrum est, quod ex alieno sine onere obvenit. Hinc error Iuris non prodest ad usucapionem , I. , unquam 3 l. instrineip. in θ. de Uuev. Suum vero petentibus, & de damno vitando agentibus non obest ; quia error non est sufficiens adimendae rei meae causa'. Excipitur minor , cui non nocet Iuris error, etiam in acquirendo , L eum ignor. a. is l. Uuamviν tr. Coae. bor titui. Item miles, ι Regula s. g. fi filiu amiI. r. boe titui. θ' a. I. I. Cod. eod. Mulieribus, rusticis non passim subvenitur , sed tantum alia quibus casibus , ut indicatur l. si emane. I. s. Duamvis in II. ω I. ult. Cod. hoetit. I. Divur is F. penult. inst. Ad L. Corn. de fass. & in casu I. qua r. F. . Iust. de edendo is l. ex a. in f de iure isei, L uir. c b. f.
Ignorantia tacti duplex est ; alieni selli- geri, di proprii: illa probabilis, prudenti Dsimosque sa iit , I. in omni a. hoc tit. Ideoque , nec in damno evitando , nec ita lucro captardo obstat , d. l. 9. f. sea. facti a. b. tit. γ l. ρον or T. 8. s. c. eod. modo crassa, aut supina non sit, L nec 6. b. t. Haec est improbabilis, de damno tamen vitando agentibus non nocet, ire.
Sed ἐν si me a a. μρ. de condidi. indebis.
quia iniquum soret aliquem ex errore alterius commodum sentire cum ejus jactura : lucrum vero captanti obstat, L quam-
qnom p. Iust. Ad S. Veluian. Ad probationem Ignorantiae quod attinet , illa incumbit adserenti , I. quoties i. ω a. δερ. de probat. nisi praesum priojuris sit pro ignorante , veluti in facto
626쪽
Dinitur ub, GL de R. I. in 6. L vertaria r. IV. ae prob. Probatur autem non s cile nisi per verisimilia signa , coniecturas, aut jusjurandum c. praesentium II. tibi A lib. n. 3. ,οῦ de testib. e. Ut circa a. de elect. in 6. e. q. ἐγ eap. auui 3. de eis di. in 6. Cum enim ab animo pendeat , vix est, ut aliter probari possit. Gail. I. Obs. 43. n. 23. O seq.
Ad tit. 6. De Iuris ἐν facti ignorantia , bc. AD n. VII. . Ignorantia quando com modo & incommodo sit, vid. Gail. r. OV q8. per tot.
Si mulier aut rusticus in condendo i stomento , non observat ea, quae substantialis testamenti sorma eκigit , non excusat ipsos Iuris ignorantia , etiam eo ca su , quo Ictorum Consilia habere non potuerunt : sed testamentum , praedicto in do conditum omnino corruet : Pari rati ne , si intra tempus legitimum Instrumenta, atrasve probationes , non preduxerint in judicio, πν juris ignorantiam sibi praejudicabunt : vid. alleg. a Myns.
TITULUS I. C. F. I. De Sponsalibus. SUMMARIUM. Ir Sponsalia quid ε, Unde drcta. 3 Sponsaliorum lectur . . 4 Per copulam subsequentem an trauis
s Sponsalia non ponunt vinexIam indisso Iubile. ε Ex quibus causit dissolvantur . 7 Arrhae sponsaritiae quae dicantur.3 Eoru.n eo dit o , non securis, vesse
s Quae is iure canonico obtinet. io Sponsana poenam non admittunt. a Proxenetica quae icantur .
lNter genera contra buum recensetur t dotis datio Dr. Exigere 6 s.fυ. de iu-ie. ἐν Ieg. contractus 23. in f de R. I Dos vero, quia sine matrimonio esse non
potest , ideo praemittitur hic de iis , quae 'praecedunt justas, id est.de sponsalibus . . t Concernunt autem Sponsalia proprie suturas nuptias , quae alibi vocamur spes matrimonii, L fi uxor I 3. g. Divi I. ιηfad L. Corn. de adust. definiuntur esse mentio, ac repromissio futurarum nuptia- rum , L Do ρIia r. hoc tit. Contrahuntur inter eos , inter quos nuptiae , con-- sensu contrahentium libero ab omni m tu , de quo Tit. seq. Raas hic desidis tur septem annis major, L in Donsa lib. . t q. hoc rit. Non tantum a praesentibus& per se ; verum re absentibus, ct per
627쪽
quibus tamen eatenus tenentur liberi , quatenus consenserunt , ac ratificari intacta parentum , cap. unio. de oonfatib. impub. in ε. I. q. lv . hoc tit. Parentum consensus uti in nuptiis, ita & hicu detur requisitus , L in Dons. 7. f. t. a b Oe tit. t Ratio nominis est , quod priscis temporibus in more fuerit positum ,
ut qui uxorem ducturus esset , ab eo , unde ducenda erat, eam in matrimonium datam iri sipularetur, isque, qui nuptum daturus erat , sponderet : unde a SNndendo recte Sponsalia dicta adierit I. C. L Donsalia 2. D I. seq. h. t. s Effectus Sponsaliorum est , quod inducant obligationem ad nuptias futuras equod sponta sit quasi loco umris , sponsus mariti, d. F. divi , quod in dote data smnia gaudeat jure praelationis , Ieg. quae tum a . infr. De privit. ered. Ratio, quia ad finem aliqDem destinata , eo Ioco sunt habenda , ac si finem suum essent adsecuta .L divo Pio is s. fed
I 6. Cod. de donat. ante nupt. quod publicae honestatis impedimentum inducant; si tamen valida e qvod primum gradum non excedit, ex decreto Concit. T riden-
tin. Sess. 2q. de reformat. matram. cap. 3.
quodque bina Sponsalia contrahentra notentur infamia , eo modo, quo binas nuptias , L Praetoris r. IV. de his, qui Η 6 ran. Uam. t Praeterea habebant olim &illum effectum , quod per copulam is, .sequentem transirent in matrimonium equae vis non erat copulae praecedenti , quae mere serpicaria non inducit ullum effectum ad nuptias, east. Veniem II. uhoe tit. Hodie copula subseqtiens Sponsalia nihil operatur, & non alias ree emitur matrimonium, quam coram proprio Parocho , ex decreto Trident. dict. Deo
s Catterun non ponunt Sponsalia vinculum indi Iubile , cum possint dissol-
vi , non tantum mutuo consensu, ex.
pressis , vel tacito ; verum & altero invito . Quo modo in L In potestate Io. b. tit. disti ut pater remittere psisse iuramentum sponso filiae, etiam sine causa , non tamen impune, cum arriarum loco datum perdatur, uti mox dicetur. Can nico , qui d hac in parie sequimur , sine causa citra peccatum non dissolvuntur , altero invito, cum agatur res majoris momenti, cujus obligationῖ non satisfaciens , non est ex ra peccatum . Quod multo magis obtineb=t , si interveniente juramento fuit firmara, cujus major estonservantia.
Sunt autem variae causae, propter quas sdi Glvuntur di veluti matrimonium cum alia iubsequens ; at finitas superveniens: votum non tantum solemne, sed & limplex. Religionis thi licer , non etiam castitatis aut ordinis: ingressus in nronast rium , etiam ante professionem: haeresis, propter periculum pei versionis : magna ὸeformitas superveniens: sorricatio ; quia subest conditio , ii res integra maneat is Nec tantum subseqirens sornicatio , --rum & praecedens imnsalia, ignorata tamen a sponso ; eausit dissolutionem , quia res non est talis , 'qualis puratur . N
facit let. ΜHier s. g. his intid cod. boetit. Ubi non dissolvuntur Sponsalia nerhoc, quod mulier praesciverit turpem vi tam mariti r ut aliud dicendum si , si ignoraverit: Ad, ut etiam stupri in per vim sponsae illatum faciat non copii poni im ad imp'enda SpCnialia , qua de relate agitur ιι b. ' Decreta . Additur hic in Rubr. COd. de arrbis γίνοnfahitis: quae nihil aliud sunt, quam datio alicujus in argumentum, di pignus suturi matrimonii. Dantur a sponso lpo
lae, non autem econtra , secundum Cu-
cap. 26. adinstar arrnarum in emptione,
qua dat emptor. Pro quo Deit d. L s. quae tantum fiscit mentionem sponsae eas recipientis, risi aliud velit Aecuri. d. L . U. quae omnia . Quantitas earum non est definita, cum iura indistincte ic'uantur, uti nec definitum , dentur in quantitate , an in specie . t Conditio earum est , 8 quod non subsecutis nuptiis redeant ad dantem duplicatae, si per accipi ntem stet, quominus Sponsalia perficiantur: nisi se minoris aetatis, sui tantum smplum reddidit . Si vero stet per dantem , ut tum maneant apud euiar, qui accepit, a. tet. s. Si per neutrum redeant , ut datae ins inplum, veluti si subsit impedimentum inter personas danti ignotum, cujus scientia saceret eas amitti, dict. Ieg. s. vers. si quidσm , is L fi oribus t 6. Cod. de φιβ. audient. cum turpis subsit causa, quae possessorem facit potiorem. hsem est,
628쪽
si alia justa eausa subsa , veluti alterius
conversatio turpis, sectae diversias, aut alia d. I. s. V. bis ruua quoque . Subs cui O matrimonio , vel ad tradentem redeunt; vel in donationem propter nuptias imputantur; cum sint quasi pignora, quae subsecuta venditione reddontur , aut in pretium imputantur. Cujac. in parat. C. d. tit. possunt autem partes inter se stipulari, etiam usque ad quadruplum , in casum non subsecuturam nuptiarum ,
quod olim ex lege debebatur , dict. I. s. in De .s Ubi quaeritur, an ab hac dupli, vel
quadrupli poena non si recessum Iure Ca. nonico, quod omnimodam requirit libertatem in matrimonio 3 Rei p. Non videri, cum non censeatur matrimonii libertas per hoc diminui , ut mox dicetur, &nulli hi Canones hae in parte corrigant legem civilem. Hostiensis in Summa De accusat. s. t. n. 2. I n. Andreas ad cap. Gemma D. V b. t. so Poenae adjectionem Sponsalia non se runt . d. I. . in fine , propter matrim nil libertatem , quam non oportet poenis obfringi, ne exitus satiatur difficiliores. Qucd autem arrharum commisso, vel earum restitutio , etiam ad quadruplum admittatur potius quam pinna est . quia partes maturiore consilio videntiar de iis retractare ; cum tradantur, Quo modo leges pati m loquuntur de iis receptis ;facilius autem poenam in majori quantitate app nerent , cum tantum praemittatur. Quod etiam procedit , cum poena sit ad iccta cum juramento; quod natura iis non serat poenae adjectionem , quam juramentum imitatur. Possit tamen contrarium videri ex eo, quod juramentumst servandum, quatenus servari potest s-
ii Additur & in Rubr. C. de proxenetia
eis: quae sui . t praemia quaedam, quae debentur parariis & inieri retibus , quorum opera negotium inter plures initur, t. de proxenet. Hic autem n. n sunt ea pra naia , quae olim dabantur interpretibus , vel conciliatoribus , S intercessoribus nuptiarum , aut Spontali. m ; per hos enim et clumque ruptiae expediuntur. Peti posiiunt permissa actione in iactuna praetoria, aut de dolo, si dolus arguatur Con prinmisia extra ordinem. Cujac. ii. O . c. I g.
Ex pacto non excedunt visesimam partem dotis , aut donationis propter nuptias . si earum quantitas pertingat usque ad ducentas auri libras; sin excedant , non ultra decem libras auri praemii loco sibi dati proxenera recte cavet, I. M. C. b. t. quam in terram Cujac. d. loco , re-lluuit ex Basilicis.
Ad lib. 23. f tit. r. De Donsalibus. AD num. I. Utrum in Sponsalibus malitia suppleat aetatem , ni ante seoptennium spontalia contrahi possint, vid
Ad num. III. Quod sponsa non gaudeat jure praelationis , h/e ootb. s. is tit. qui potior in pign. lyc. recte statuit, nee misio, ibi positam sententiam hic revocasse radde, quae b. let I. tit. de pact. dol. 7. Poena contrahentium gemina sponsalia, eodem tempore, quaenam si vide Copp. i. obseνvat. 3q. Εber h. Speck. cent. r. queest. TC.
Ad num. V. ' 6. De distis intione sponsaliorum dc matrimonii , vide mes Co
a num VII. Huc proprie pertinent , quae scripsi s. ad tit. ae contrab. empl. n. 37. Quibus adde Paul. Christinae , dee. Best. vol. 3. deris. ia . Besbid. in ibes
Ad num. XI. An id genus muliercul tum , quae conflandis matrimoniis . qPaestum iaciunt , teneatur , si adolescenti virginem , inon nisi caste habitam ducturo, corruptam pro pudica ; ast econtra Puellae non nisi in divitem ac plendidam domum nupturae , magnum aliquem in re tenui venditorem, pro divite laudat, &sic infaustas nuptias conciliat 3 via. Cur lium Iib. 3. conject. cap. 32. qui existimat non tenera, ii vera & bona fide, ita esse existui iuverit : quin vulgo praesum tur , quemque non divitem esse , quam habetur . Et in simili inquit, si inorbosus leuicabie Gallica insectus , pro sano ob ruissus es, actio non datur : quia liberum corpus aestim. ticnem non recipit, sed facilitati sum accertum serre poterit , qui rem tam seriam oc gravem , tam stulte& per tales tra s 'git. Petr. Pech. ad Reg. auitas en conj Do o a. n. a. ue R I. - . Ani
629쪽
Amatoriae litterae inter amantes probant matrimonium contrahendum , non tamen contractum, ut testatur Franc. Vivius deeis et t. num. I9. Quid autem : An hae litterae Amatoriae a Viromissae uxori alienae , ac illi scriptae, eis vilis ac repertis penes mulierem & recognitis , adulterium probent saltem ad infligendam torturam Negat bor Bocer. de tortor. cap. 3. num. III. Cai adde quae hae de re Ieribit Boreli. iu summ. deris. voL a. tit. 23. ad D. fol. t t. Matrimonium procatum promissium , V. g. ubi puella promittit juveni procacitatem , non obligat ad Uerum matrimonium. Uren. s. De matrimoπ. Coum. 24. O Co I. 27. ubi tractat de verbis stipulatoris interrogativis , ad contrahendum matrimonium insuffcientibus. Ut cum quidam interrogans puellam dicit :visne me per amorem Dei in Maritum Et Puella respondit: ta mihi aeque acceptus, ac alius
t Nuptiarum ritus apud veteres. a Nuptiarum definitio expendituν .3 Consensur perficιt nuptias. Nuptiae qua verborem forma con
trabantur .s conditionis eventu ponitur matrimν-nium .
s Cobabitatio inducit eonsensum. 7 Deduciιο oonsa in domum non est ne-eessaria .
8 Habilitas ad contrabendum matris nium in quo eo flat.
bendo . io Hermaphroditus an recte eontrabat
ii Finis is effectus matνimonii. ia Patria potestar per nuptias an dissolvatur. 13 Nuptiae incestae is probibitae . rq Matrimonium inteν fratrem ae fororem, an probibitum iure gentium 13 Paeaa incestu .,
is Paenis Deum Deir eontractas ipsius matrimonii. I eusat tamen erroν probabilis. is Consummatio matrimonii an regu ratur 9 Poena an is de Iare Canonico Deem habeat zo Nntiae probibitae tutoris eum pupi a is evratoris eum adulta. M Item Prodis provinciae eum Provisis elati, Senatoris eum liberta . Ia In causa matrimo viati Iolas Pontis
26 Quid dure canonico bae in re obti
a Superster an possit dividere inter Γ-berat bena a defuncto relicta 28 Reservatio proprietatis an obtrueat in
bonis quaesitis superstiti ex Iucetis ne filii ias Nube s seeundo an privetur relictis,
3o Reservatio proρrietatis an obtineat, irritis secundis nuptiar. 31 Alienata a superstite an possint vindieasti a liberi r ρνioris risi a Reservatio proprietatis an remitti s perstiti a marito post 33 Reservationi renuntrare Iiberi , aueenseamur, eo entiendo in Deuου in
EXpositis iis ; quae praecedere solent,
ad ipsas venitur Nuptias . Ubi sciendum olim moris suisse , tribus m dis quaeri uxores , usu serre , coemptio ne : varia quoque adhῖbita solemnia ;praemittebantur enim auspicia , praelucebant laces ex pinu , vel , ut alii volunt ex l pina arbore ; praeterea peculiaria numina a stulta gentilitate destinata cuilibet actui , ut late tradit Brisson. Tνactatu de ritu nuptiar. Inter alia dabatur sponsae annulus , qui interdum fuit serreus, postea aureus, cui ex Christianorum usu in seulpitur singnum fidei , quod est hieroglyphicum' mutui foederis , ct concordiae , vel ut notetur , quod eodein pignore corda
630쪽
jungantur I unde dc quarto digito snnulus inseritur , benedictus primum a Sacerdote . Denique sponsta ad sponsitim d ducebatur ritu solemni , caput flammeo obvolutum habens ; unde Nuptiarum , nomen est deductum . Nubere enim, dc obnubere priscis velare , aut operire sing nificat. a Sunt autem Nuptiae viri & mnlieriscon unctio , individuam vitae consuetudi-vem continens. rasitvt. de patria potes. sive Omnis vitae consortium & divini hu-naanique juris communieatio . I. 7 uptiae suηt i. hoc tit. Dicitur individua; quoad intentionem scilicet ; quia ea mente initur matrimonium, ut sola morte dirimatur . Dico quoad intentionem ς quia , in-s pecto jure civili divortia fuere permissa, ut dicetur in serius Excluditur concubia natus, . quia non adest illi eadem intentior uxor enim causa matrimonii habetur , concubina vero causa consuetudinis, ut uxor dicatur dignitate distare a concubina , Ire. Item legato Ast. s. parvi autem A. in si de leg. 3.
t Nuptias perficit consensus contrahentium , isque lil er non coactus gravi aliquo metu , qui Nuptias irritas faceret e. eum Aevm At u de sponsalib. Levior metus non obest, de quo accipiendus textus in L.F patre a a. b. t. Ratio posita est in difficili exitu , quem causat metus in iis , quae separari nequeunt , inter' quae est matrimonium : quod tamen purgat Oper spontaneam cohabitationem metu , convalescit, e. id a l. i. d. tia 4 Consensus autem hic , qui solus Nuptias facere dicitur , non concubilus, . LNuptias 3α ins. De R. i. est de pra senti , scilicet expressis verbis in praesens
conceptis, uti: Es mihi uxori Es maritus . Capio te in maritum Capio re in uxorem. Per haec verba: volo tecum cou- trabere matrimoniu- , potius sponsalia ineuntur ἔ ram verbum, Volo , conjungitur infinitivo significanti principium
actus, non etiam complementum. Aliud est , si dicatur e volo te uxorem , nam ver Sum hoc solum positum electionem sactam des gnar; non etiam appetitum tantum . Hac forma: non habebo ariam Ωκ νem n0 te, nec atrimonium nec sponsalia poni verius eli, eum tota ista oratio conditionem habeat; scilicet: si dureero at quam , te ducam. Ccnditio autιm non
' ponit obligationem . sed eam differt , g
sub eonuιtione 3. I siit. de V. O. Facit lex tus in I. Sa sterior a I; F. pen. δερ. De ' action. empti; Ubi ex tali contractu non est ante actio, quam contra factum n
rit. Covarri matrim. p. a. r. q.. n. 6. is Ieq. Hac vero sorma: Ducam uxorem,
nulum alia in ni= te, inducuntur sponsalia ; removetur enim conditio per verba e
Consensus itaque sit de praesenti, ad po- s: nendum matrimonium: in laturum coli tus ponit sponsalia. Conditio, si quae subsit, non obstabit , quominus ea evenaen. te matrimonium continuo ponatur irrev cabiliter, ex natura, condictionis , eurus eventus actionem purificat, I. Haec vem itio 7.. δερ. De contrab. e t . Ita ut
postea non si opus novo consensu , s cundum receptiorem Interpretum Iuris nonici sententiam , cui contradic it C
rum ea de re latres per Do t. ad tit. D cretan De conditiovi b. appof An autem consensus parentum si necessarius tradimus N De Do Iatibus , θ' matrim. Quaeritur, an habitatio inducat con- 6 sensum in matrimonium Respond. Inducere jure Digestorum , leg. in tibera a . hoe tit. quod & olim jure Canonico obtinuit, si sponsalia praeeesiissent. Aleiat. Pr umpi. east. 3. Hodie nec cohabitat io , nec copula subsequens quidquain facit ad . inducendum consensum , cuin nisi concludatur coram Parocho, & teli ibus , nihil agatur. Est tamen cohabitatio loco pro bationis in casu dubio ec antiquo . . Vide
Forsterum, de Decessionib. Itb. q. cap. S. n. t 7. O θρήQt aerere vero, an deductio sponsae si lemniter in domum sponsi sit necessatia . nihil attinet; cum consensus ibius sum-ciat, re deductio ista, similisve alia pompa non tam ad substantiam actus, quam ad extrinsecam solemnitatem adhibeatur, L si donationum aa. C. b. t. Eoque modo accipiendi Iurisconsulti in I I. M. ierem