장음표시 사용
281쪽
Hist. Serp. & Dra C. Lib. I. 27s
A Ios esse, Periim ex ipsis alios alijs esse hominibus nocentiores, non impunὸ tamen, quo- saetantam hi postmodum ab alijs rhetoribus superantur.Nos non de metoribus ted de cau- asumitatis fidicis hane similitudinem cuulgare possumus , qui cunctis nocui esse ieruntur: primi-srpe ibos. tus obsimi aduersarus, dum corum iura quibusdam rationibus debellare nituntur: magno etiam sunt citcntibus incommodo,dum eorum num ,& munera in dies expectant: praeterquamquod alij alijs sunt nocentiores, conseqnenterq; alij ab alijs superantur. De his canebat quidam poeta hunc in modum.
Pinguius, es' meoussiquidem declamat, agi pCausidicus,sa et quem tua lateta manus. Saepe OratoresspaIιoso ex re petuntur, O prolonga νi iurgia no a queant. Vig, phageratis volo aefundere causam Ps sint, or legum garrula verta loquimus, dico a lati ix rato callitur quis Iu iridi suptrum sim nitare regit. Possumus quoq; hos Serpentes comparare ad illos homines, il quibus, firma animi constantia, aduersa non lacus ac prospera feruntur Quandoquidem hi angues benigni Hami rasuinina patientia, a pucris, a mulieribus, & deniq; a cunctis innocuc se contrectari per- mites sepamittunt, & non nisi acriter lacessiti mordenr. Idq; non est mirandum, quod aliquando tientes his mordeant: cum patientia laesa in furorem degenerare soleat: iuxta illud distichon. anguib. e
Furiurar, o patieus sit rariosus homo. Viri autem prudentes vocem populi curare non debent,& Iinguas mordicus lacessentes stabili patientia nihil pendere, iuxta praeceptum hoc disticho contentum.
Nil apiens curo Pans Libsia mundi, Attendatq; nihil, quod vaga turba Herm.
V M in Aristotelis praeclara animantium hi storia hoc scriprum lageria ordinis r mus Serpentu alios termircs, alios aquatiles esse,rationa consonu cs- Πρ sy se existimavimus, examinata terrestrium natura,ad aquatilium moresponderandos accedere. Verum quoniam hydrus apud Hesychium,&Varinulta pro deteriit inara Serpcntis specie usurpatur, quae in aquis dulcibus vitam dcgit. AElianus, & Solinus marinos etiam Serpentes 'inri dros nuncuparunt, quos alij Authores graci Iom θαλάmuc, nimirum angues mari-g- P nos vocitarunt: nos in prςsentia de hydris simpliciter dictis per aquas dulces vagant, Π bus, prima fronte, dissercmus, ut dein ps de marinis etiam verba fiant. Itaq, nominis ambiguitatem cotemplans, Hydrum mutuocum esse nomen coinperimus: squidcm hoc vocabulum a Poetis, pro quocumq; Serpente interdum sumitur: ut patet in hoc disticho, quod de Hercule in cunabulis degente, & Serpentes manu
strangulante circumscitur. μναν adhuc /nfans elis ocius Hydros Aloides nuda Llacer esse manu.
Ouidius quoq; in suo transmutationum opere verba faciens de capillis Medus, in angues transfiguratis, sic Canit. . Lib. I.Met.
Gorgoneos crines turpes mutauit in Hydros.
Sexcenta huius gencris exempla, quae apud Virgilium, & alios Poetas leguntur, in medium afferre posscmus i sed, breuitati studentes, ad alia aequivoca huius nominis enucleanda descendemus. Hydrus igitur in historia quadrupedum digitatorum lutra , alio
282쪽
alio nomine mydrus, siue mydris nominabatur. Alij tradunt Hydrum nomen fiuvij, I.& montis fuisse, sed Hubertus Golitius authores sententiis variare asseuerat: si quidem sunt, qui Hydrum, sunt, qui Hydruntum pro eodem oppido in Messaphs scribant. Est quidem eodem Goliato teste Hydrus Cretensium colonia ι quoniam hi popu
li, ob Soli siccitatem, rerum omnium penuria oppressi, oraculo moniti ad locum ira riguum , nempe ad Hydruntum, nondum aedificatum confugerunt. Hydrus hydrun iis, GPerotto, urbs est in litore maris Adriatici inter Leucas, & Brundusium sita. M. mo in Lexim geographico hydrus, siue hydruntum Otranto vulgo dicitur urbs Sale tinorum, ubi etiam est .fluuius eiusdein nominis, quem forte memorauit Lucanus, quando cecinit.
Eu cunctas reuocare rates, quas auius H dras Antiquuw , Taras.
Fuit deniq; tanti momenti Hydrus apud Vetei es,ut locum inter caetera sydera merue .rit. Etenim Hydrus est constellatio austrina, quae' pcr tria Doderaremoria , nimirum Leonis, Uirginis, & Librae extenditur, cui alia constellatio Corvus nuncupata insidet. pHuius fabulam Ouidius in fastis prosequitur, dum narrat, quod Corvus ab Apolline aquatum missus, cum diutissime expectasiet,dum ficus maturescerent,lilq, tandem maturis satiatus longum Hydrum unguibus apprehendit,huncqaquarum obse rem , & longae mom authorem coram Apolline sibi fuisse firmi.Versus autem Poetae sic se . habent.
Forte Ioui Phalusnssumsole neparabat, Non iter longas suti m ra morata. I, mea, ixu ams, ne Diaprascra mortiar, Et Iouem trais fontabas acer aquam. Corvus inauratum pedibus erasera recurvis Tollit, ct aereum semotis altus ιter. Stabas ad W duris fleus densi sumasomu, Temri eam rostra, non erat apta legi. Immemor imper, Ussus arboreuertar, GDumflerent tarda dulcia poma mora. Iamqmatur nigris longam rastu unguibus Moum Ad Dominam redyt inam, verba refcra. mc mihi causa mora truarum obsessor aquarum, me tenuit fontes, o feracmq, meum. Ad s, ait, culpa mendacia, Phaebus, ct audes Irdicum verbis fallere velis Deum. At tibi dam iactens haerebit in arbore ficus, De nullo ge id onte bibantur aquae. Dixit, se antiqvi monumea a perennia m aerus, inuis, Crasres erasa D mcant.
Hactenus nominis graxi huius sopcntis ambiguitatem meditati sumus: modo ad latinum vocabulum nosmet conuertemus. Itaque o , nempe Hydrus, Latinis redditur Natrix, quae vox sua non caret aequivocatione, etenim si Nair κ est serpens, re itrix et- Η iam mulierem natandi peritam significat. Amplius Natrix scuticam huius serpentis sorte figuram mulantem indicat: idcirco inspauterius scribebat Natricem cra is ama,& capi tatam natibus impressam in penultima syllaba corripi, de Natricem pro mulierenandi perita produci. Demum planta ononis non spinosa luteo flore nuncupata,N trix Plinij Herbariorum Lobellio nominatur,nec forte pister rationem,quandoquidcm in alueis fluminum sirpissinae inuenitur.
283쪽
CV M hie serpens aquatilis, nominibus varijs, insignatur a primum i graecis inoe abimus.Naapud Hesychium,& Varinum, Disaam serpens quaisticus exponitura e 1a ῖnret, nimirum ab aqua, qua hic serpens plerumque delectatur. Alioquin ex eisdem Lexicographis graecis καριρ- Hydra est apud Cretem Nomina ses. Irem pro hoc serpenteio δὲ M, siue i, i ic legitur: sed hoc nomen est nimis genera- gracε. Ie, comprehendit enim quicquid in aquis desis; quamuis Plinius, praedictis nominibus ad hunc indicandum serpentem, aliquando utatur. Potius id m nomen , . A quod in ot sumatur, quoniam hic serpens terram, deaquam colat. Vnde Nicandri i terpres id totum explicat hunc in modum. o Κεμυ ραο ὐδροι προαιρον-ύς. - γ ς ε δε X. μώνMδατο ut αυ, με, xέρσο scilicet Chersydius primum Hydrus μμ ε μυ dicitur, dum colit aquas, posterius vero Chersydrus, quoniam in aquis,de in terris di- vagetur. Quamobrean diuersa huius serpentis natura effecit, ut hoc animal varias ser ς' tiretur nomenclaturas, quae non selum apud Graecos, veνum quoque apud Latinos i guntur. Latini enim, hunc serpentem in aquis versanrem, Graccis imitati Hydrum , &Natricem appellarunt; quando vem, urgente aestu, exsiccatis stagnis,& paludibus,huc serpentem in terris diuagantem obseruarunt, pariter aemulati Graecos animal Ampli hium, & Chersydrum indigitarunt. Animaduertit tamen Pcrottus, quod Hydrus pro angue aquatili mare, & Ηydrapis iamilia sumitur: dummodo,pcr Hydram,monstrum illud Lerneum ab Hercule i tersectum non intelligatur,de quo posita suo loco verba fient Et quado Aelianus Hy dras iaminino genere nominauit in Corcyra genitas,& maligno flatu hominem pers C quentem reprimentes, procialdubio Dryinos intelligere voluit iretro odorestmitas . , repRm.Praterea Latini hunc Serpentem a nand i Fritia Natricem cognominarum,sed notandum , quod vox, Natrix , speciem anguis indicans masculano genrie effertur, ut hvoluit Priscianus. Quocirca apud Laicanum legitur. 1 ιT
Et apud BaptiItam Mantuanum habetur. Namαιο-reus aq-. Gillius in Aelianum . hoc aniuial olubrum nuncupauit, nec prater rationem, cum Hydrus, de Coluber , aquatilis minime discrepent: quamuis renitis scripserit iecur aquatici Colubri, item Hydri tritum,& potum lithiasi laborantibus prodesse,quasi Serpentes diuersis esse statuerat.Nos tamen una cum Gelnero unum,& cumdem esse Serpentem opinamur. OG citis thiagius Agricola Calabricum virgith Ser tem in hoc Natricum Semre collocauis. Hor- sis, is, molaus Barbarus in Plinium admiratur, cur a odoro GaZa nomen g cum butus a j,i . Gaanimalis reddatur Lutrix, nouum potius nomen tingens, quam prisco Natricis voca- - . bulo uti, quo Uiccro, Columclla, Lucanus, di alij Authoies clatas usi sunt. Quam-υ obtem concludendum in Natricem Latinorum, & Hydrum Dioscoridis a Chersydro Nicandri haudquaquam discrepare.Nem assentiri dcbemus Lucano,qui,ut Optime n tat Georgius Agricola, Natricem a Cliarsydro distriminauit. Sophocles verba faciens de Serpente , qui Philoctiicia laetit, modo Hydrae, modo Echidnae, scilicet viperae meminit: ideoq; Euilathius iure Optimo ponticinndum proponit, num duobus his nominibus diuersi Scrpentes designentur. Nos, quoad nomina, diuersa esse animantia,seu,quoad mentem Atithoras, unum tantum esse animal a bitramur: tum quia Doctae aliquando specicin pro specie ,& interdum speciem pro - νψ nere usurpant: tum etiam, quia nonnulli, viperarum aquatilium nomine, Natriccs 1 isquisiit stelligunt, ut Cardanus, qui viperas aquam incolentes voluit dicere Natrices aut pa- ctum, aut nihil veneni participare retulit. ua. Munsterus in Dactionario trilingui, dipha, nomen hae braicum,Hydrum interpretatur, cum aliter haec vox, in Dictionario haebraicolatino , aspis, vel regulus exponatur. Pi a tcrea multa nomina barbara huius animalis apud Auicenae interpretes, Arnoldum,
284쪽
de Alicitum leguntur: ut Handrius, Andrius, Abides, Xersudrus, de si initia: liquidem ENO Avicennas liunc Serpentem in aquis viventem , ex G corum se entia, Andrium , de ι- - in campis et gestem Lersudrum, pro Hydro ii de Chosydro , cognominauit. Insuper ς, 6 ' Avicennas dubitat,an Hydra,& Andrius, pro nomine unius, & eiusdem Serpetis pro 6. ι ηcZ- serri possint. Vatim cum Aviceimas signa trio us Hydrae symptomatibiistinis Hydri 9- Dioscor dis valde similiaeste promulget; proculdubio Hydram,& Andrium unuin, dii' cuindem Scrpcntem esse pronunciamus.Syluatic us Echydrum, & Aspissicon, anguem in aquis viventem, Ob vehementiam suae siccitatis, esse protulit. Italis dicitur Maras se d Acqua, Anglis Vuater ader. Polonis Vuodnyuuar,nempc aquatilis Scrpens. Ger manis Nater nomine, quasi deflexo a latina voce, Natrix; Unde Albcrius vocem ger x inris,ct manicam, latinam reddens Naderam hunc Serpentem nuncupauit. Padera ab aliqui ris re aqua bus proiertur, scd nomen, pro Nadera, aut Nater corruptum est. At quem Serpentem, bini . Germani hoc risimine, Nater, intelligant, Autl res ambigunt. Geseerus tamen Natri. cem , vel Chersydriun esse arbitratur. Miltiacentis, & Author libri de natura rerum monimentis mandarunt Naderam csse Serpentem in Germania, crassitudine i rachii, FDeseriptio colore ventris luteo, di dorso virenti cuiuis halitus adeo noxius cssc fertur, ut in corticea adera. virgae recenter ces ,& ori animalis admotae vesicae felleae excitenturummo fulgens gla dius paritet ori bestiae admotus lingua veneno inficitur, quod ad summitatem usq; gla dij defertur. Amplius spes hominis a dente huius animalis vulneretur, illico mali gna qualitas, ob vim igneam veneni ,toti corpori LGmmunicatur. Idcirco patiens per pedem confestim suspenditur, ne venenum ascendere possit. Hinc Gesncrus ab hae ignea vi veneni, Paderam,scu Naderam praedictorum Auiliorum a Chersydro Nicam dri minime discrcpare existimauit.
HYDRUS in terra versans Nicandro squalidus,& decolor esse perhibetur quasi .
in aquis deges pulchrior,& nitidior remigcat. Hucq; affertum a destrina Plinij minimc incedere videtur, qui aliquando pulcherrimum anguium genus in aquis diuagas Hydros nuncupauit. Alioquin Hydrus torma aspidcm reten, praeter Dulcem, quae non ita lata conspicitur, deinde cincreo est colore, & nonnullis notis spectabilis, ut Virgilius meminit his vcrsibus. . . IUI rasam ilia malus Calabras inscitibus anguis, Squamea conuoluens seublato pectore tergin, AU. Iis longam maculosus grandibus aluum.
Nicander oliin figuriam Dryini perpendens, ei caput planum, & humile, quale hydro attribuebat: postea paulo interius hunc Serpentem aspidi assimilabat his verbis.
Scholiastes Nicandri Chersydro duas linguas assignauit; sed hanc proprietatem om-
nibus Serpcntibus communum esse opinamur : cum angues cuncti linguas bifidas, dc non duas ex ire videantur. Gemerus tradit in balneo Thermarum ad Limagum fluuium saepe angues versari, a quibus ncminem lanum intellexit Hi sunt dodrante paulo longiores, colore iusto, vcl cinci co Obscuro, cauda tenui, ventre albo, maculis nigris distineto,quales in alijs tere berpentibus Obseritantur,capite longiusculo no lato, quos Scrpentes aliquando in amplam magnitudinem cxcrescere audivit. Iconem huius Serpentis apud Gesneria intuens Bellonius,Hydrum esse asicuerauit.Ηos Hydros vulgares esse cxistimat nus, qui ctica nosti as Thermas Porreetanas assidue versantur: interdum ab ore sentis Porreetae veteris una cum aqua exeunt, & illice per terram reptantcs au fugiunt: illuc enim ratione caloris aquarum confluere arbitramur: immo incolae nemi ni unquam nocuisse referunt. Ex altera parte inulti aliarum regionum Hydri maximam pemitiem afferre solent.
285쪽
A tacem sto, copiosos Serpentes capite albo, reliquo corpore nigro, & longitudine qua. Iruo. cubitorum generari, qui intcrdiu sub aqua natantes viatoribus minime sunt co 'cu: ,,ic tu vero aquantibus,vel lintea lauantibus exitio osse solet.Iuba quoq; recitat, re ferente Plinio,in Troglodytis csse lacum a malcfica vi insanum appellatum,quiter sinagitio qrioq; dic sapore aquae mutat,qui primo aniarus,deinde salsus,& mox dulcis euadit, ubi Serpentes vicenum cubitorum in undis versantes obseruantur. Item Gesne nis ex chronicis Tigurinomni nianuscriptis pronunclaui , quod dic vigesima quinti , H ros ma caij anni nonanimai noni supra millesimum, & quadringentesimum. in HeIuetiis V be praeclara, Serpcns iminense magnitudinis, sub Ponte Ursae amnis, natare visus est, q& Spectatores vigilati qtiinq; cubitorum circiter Serpentem suisse coniectirunt. Nec mirum, quia in Nomogia etiam cst lacus, in quo Serpens vasta: molis interdum apparet , ouem eminus intuentes longitudinis quinquaginta cubithrum csse existimarunt. Prole to non credimus csse lacus, qui aliquibus non scateant δnguibus: nam &Ioanne Rodeacius in libro de Lacubus haec habet. Anius lacus Puteolis vicinus est, quum s hodie sudatot ij lacum, ob balneum in eius margine situm, nuncupari opinor. Immina huic ad Austriini mons silicibus plenus, in quo adueniente Iunio mense multi Serpem iam inuicem pcrmixtorum globi in subditum lacum se praecipitant. Demum Boam ab hoc Serpenti genere excludendam non esse arbitramur: quando. Βαι zτην quid e n Georgius Agricola Boaiu ,ernacuIa: Sc domesticam Natricem appellavit: prae eula es na terquamquod Glossae Natricem eudcin cuin Boa Scrpentem esse promulgant. Solinus reis., ero Boania Ciersydro discriminat, tu in tradit Calabriam Chersydris redundare,& In Polybis Boam etiam producere. Hancsententiam omnino non inplodimns, sed praeterea addia c. 3.mus hanc Serpentis speciein: iacmpo Baana, ad Natricum genus referendam esse. Alioquiis Hydrus, siue Hydra,ex ιmentia I conis Africani, cst Sorpens breuis,cauda tenui, circa collum gracilis, per Libyae pia serta, diuagans, & veneno perniciosissimo scatens, cui nullum aliud praesidium, puterai nutationein partis sauciae, resistere perhibetur.
HURI, siue Chersydri in undis versantes voracitati sus deseruiunt, & insati, Delefri
bilem, profundumq; ventrem, semper pisces, aut ranas est ando, distendunt: 'si is , O quapropter non iniuria Aristides, referente Nicandri Scholiast Chersydros m,is , nempe gulosOS cognominauit. Quare audiamus Virgilium de his loquentem
hunc in modum. I I etiam Hia maias miri is A si ιιbus arguis,
Quamobreni ev doctrina virgilii olligitnus naturam huius anguis esse talem,ut paludibus aqua redundantibus delectetin, quibus edicesia caloris exhaustis , per Solum vagans terrestribus etiam ranis rasidiatur: quocirca Aratus,in Phamomenis,ranas Hydro tum cibum metito appellabat. De hoc etiam Nicander in Theriacis sic canit.
287쪽
A Ex altera parte rana Aegyptiaca, miro astu Hydru Nili sellere nititur, du eminus illum
eo aspaeata ilico finistum arundinis mordens,illum obliquum gerit,ne ab Hydro possit Asutiar deglutiri: cit Hydrus tam amplo ore non sit resertus,ut ranam,& arundinem absorbere uarqueat. Hinc nonulli ranaru Niliacarum prudentia robur Hydrorum superari assimam. . Modo quale sit venenum huic animali a natura congenitum iuvestigandum est.S psit Apollodorus,reserente Aeliano,virus Chersydri ita perniciosum esse,in etiam con- ών.8. tactus animalis mortui perimat. Ha sententia non multum recedit a doctrina Plinij, A m. c. Dqui Hydros caeteris Serpentibus veneno minime luseriores esse retulit: nam Daedal M. S. c. 27. urbs Lyciae,a Daedala ibi tumulato cognominata fuit, quoniam Hydrus ex amne Nili in paludem egressus cum ad interitu momordit . Euridices quoq; Orphei coniux Ari- μω steuin fugiens, secusssuvij ripam, Iaethali ictu dri obijsse fertur. Quamobrem Pto- η-- Lleus Aristeum sic alloquens introducitur a Virgilio his versibus.
Non te nullias exercent nummis irae
Guam lues commiser tibi has mi rabilis Orpheus, B Haudquaquam ob meritum panus sui sua re fano sitar, Cr rapta grauiter 'o coniugesaeuit: Illa quadem eum refugeret per umma praeceps,
Immanem vi te edes Hydrum moritura puella Seruorem ripasia a non vidit an herba.
Praeterea nonnulli sunt opinati aquam, in qua Hydrus vel moratur, vel moritur, ob tetrum animesis virus, eadem, quae cantharides, symptomata parere. Hac igitur xj 'ς E phari motus Lucanus canebat.
Et Natrix violasor aquae, ractibq; volucres.
Idem repetit Georgius Pictorius in Lema malorum, quando cavit.
Nastris humorem rareavit arandiu Lethferum, pura, qui mota or aqua.
Huic opinioni adiuerens serte Columella monebat no oportere paludem aedificijs esse proximam: nam insiccata b calorem aestiuum,uligine,Natricii venenam pestes erum' C punt,ex quibus carui morbi saepe contrahuntur,quorum causas medici perscrutari mini- N ume possunt. Amplius hunc Serpentem in terra versintsi stularem esse Caelius praedicat, quis in aqua minus veneni panicipet. Hoc autem assenum conforme Aetij doctririar g esse videtur,qui Chersydrum in humectis locis esse quidem venenatum ed per Solum reptantem nocentius adipsti venenum asseuerauit. Idcirco Virgilius exsiccatis Patu. L s si si Ddibus,in herba iacere minime tutum esse monuit. Versus Virgilij sunt hi.
Po, quam exhan palus, terrani ardore dehiscunt, illi infiteum inmotia lumina torquens. ait agras, asperant Oi, atq; exteritus aes s. Ae mihi tum motus bdio caverasomnos. Neu dorsonemoris tibeat iacuisse per herbas: Cum pinsu notius exua s uitia D, ruuema Volu Iur, ain catulos tectis, aut oua retinquens Arduus ad Solem, se ting 1s micatore t iacis.
D Aliter hoc Scrpentis genus in aquis degens minus venenatum esse fertur: quoniam Cardanus de Natricibus agens, viperas undam incolentes, aut parum, aut nihil vene ni participare prodidit,n , mirandum est hos angues a prax larissimo Cardano viperae Vipera se nomine filisse donatos: siquidem meminimus in Geoponicis gracis legisse, Hydra, quatiea siccatis stagnis, in εχιν, nempe in Viperam degenerare. Id autem nobis haudquaquam quales. fit credibile; sed potius, Natrices, vel Hydros viperas aquatiles vulgo dici arbitramur. Deniq; liac singulari proprietate gaudet Hydrus,ri lapidem multis virtutibus refer- Lapis genis tum in capitc genera, quem a Serpente deglubio euomi asserunt. Alij Serpentem per tus in , caudam suspendunt, & Alijs lauri adustis suffunt, eumque per totius Mundi opificem, dras. Obsecrant, ut lapidem deponar, quam excantandi rationem tanquam superstitiosam detestamur. Tandem lapillum ab ore anguis eiectum panno strico excipientes ad se o e usum seruant,quem postea ad calcem huius capitis manifestabimus. Alij , ex Iacobo obcii l ΗOllario, angui per caudam suspenso vas liqua plenum subistunt,in quod aliquot post tm: - , bor is vel dies eructat lapidem, qui tandem vase exceptus totam aquam absumit. Al- δεν qη M.
288쪽
bertus aliquado se lapidem draconitem vidisse fatetur a Chelydro, aut rectius Chersy- Edro, vel Hydro exemptum, nigrum, & pellucidum, in circuitu coloris pallidi, cuius superficies Serpentis icone refulgebat.Item Christophorus Encelius,cum de lapide draconite ubertim pertractasse, subdit postea haec verba. Nostri qum, Hydri, & Chersydri gemmas nonnuncum in capitibus ferunt, quas vidi. Quare lapides ab hoc authore visos fuisse constat: an vero in Serpentibus, vel alibi nascantur, non obseruauit. Gyerano Forsitan, ut alij volunt, ex spuma mutuae Serpentuin attritionis, verno temporc , ci- siau. tata, & Sole exsiccata generantur: quemadmodum etiam de Bussinibus explicatu miti
AELIANVS scriptum reliquit Hydras in Corcyra stabulari, & adeo tetru m .
spirare odorem, ut appropinquantibus nauseam generent. Verum, ut nostra Ffert opinio, hic author non de Hydris, sed potius de Dryinis verba fecit, qui, Terraeina vi explicatum fuit suo loco , ob insignein fetorem, hominibus nauseabundi existunt. Datae. Tradunt quidem nonnulli circa Terracinam Italiae, lacum Mycleam nominatum,iuxta civitatem deseream extitisse,cuius ciues Hydrorum multitudine pulsi ferunt.Namq; ex Georgio Agricola, omnes paludes, putridis scatentcs aquis, & piscibus carentes , Hy-D .p l dris ,& ranis redundant ,ut palus Agnani inter Puteolos, & Neapolim sita , & multae επι τ aliae apud nos,quarum nomina,breuitatis studio, reticemus.Quamuis Hermolaus Baru barus Hydros primum per terra reptare, & Chersydros nominari, postea vero in aquis natare scripserit. Nihilominus Prisci Authores totum Opposuum sentire videnturmi iarum Hydros in aquis primitus versari, quibus exsiccatis, per terram, victus conqui rendi gratia, serpere. Hancq; sententiam potissimum amplecti debemus, cum Aristoteles in historia Ani malium tradiderit, Natrices in undis degere victum conquirentes, sed tempore oppor-Vbi euast tuno Oua extra aquas parere. Idcimo Olaus Magnus, in tabula septentrionali, aues a. Grram. quatiles secus quemdam lacum anguem serte Hydrum rostro stringentes pinxit: delectantur enim Hydri aquis, sed praecipue cabdis: bac de re dcsiderio caloris allecti, in
aquis , hermarum, labentissime natare solent. Vnde siner obseruauit,vdd Reden ptores bilimruin ad Limagum lacum , cauentes, ne Hydri alueos lubeant, laminas ferreas crebris foraminibus paulas emissat ijs addunt. Tamen hi quoq, Serpentes, ad Misi, An uentante bruma, aliorum berpentum more, subterraneo, meatus ingredientes ad tem di, dilicta puS vs I, Vernum occultantur Neque putandum eli, licet in aquis corruptis vel sciatur, iis . quod crassante, ob aeris corruptionem, pestilentia, immuncs sivi: quandoquidem Vir. filius de pestc agcns sic canit. In Ier/t, O cursussuffratri Ua De is
SI pro cognitione symptomatum morsus huius anguis ad Dioscoridem confugiamus, is prodidit vulnus a Natrice inflictum dilatari, liuidumque & ingens fieri,
saniem. inde atramo maleolentem dimanare: namq; pus vi rum annulari vi- quatis. detur. Alioquin ex Nicandro, symptomata concomitantia morsum Natricis, praeter enarrata a Dioscoride, sunt Marcina totius corporis ariditas, & praesertim illius partis, Partis sau- quae vulneri proxima est. Nam cum veneni natura sicca sit, omnes etiam parres agro ciae arari- tantis aridas reddit. Deinde pustulae passim per corpus exoriuntur, & dolores hem&ις. tissimi excitantur. Immo quoniam a vaporibus malignis,& venenatis ad caput vique ela Gisgo ocu tis, humores liquantur, hinc magna oculorum caligo oritur L dc vomitus ballis in natulorum. BI- ram veneni transmutatς inrotantem affligunti canit igitur Nicander in I heriacis hune
289쪽
PMima qua dera plagas hae signa stauuntur,
Arada rota cutis circumpurret,sorribilems, Eleuat aspectum, magni, Cnidun, Glores Tandem hominem interimunt, mox flura pustulaIurgit. At Mae ex alia bullae si parte refundunt, Et mistrum diras turbant a fictilus aegrum.
Quamobrem Aetius demorsis a Chersydro accidere illa symptomata retulit, quae in ictu aliorum Serpentum prima fronte contingunt, ut tumor loci affecti, dolor conti- SIN oma inius, Vcrtuoin vomitus biliosus. Demum Auicemias in duobus distim iis capitibu , ω morsu S sub duobus nominibus, nempe Andrio, & Hydra, de hoc angue verba faciens pro-s μνδε mu)gauit, ex leui Andri, dolorem Vehementem, & partis Iesar inflammationem, nec A. tiu . non vertiginem, & vomitum cholerar faetidar nerari: hinc fit,ut patiens plerumq, hora tertia pereat. Actius autem legit diem tertium. Quocirca si aegrotans hunc terminum cuadit, hoc inde fieri scribit Avicennas , quoniam Hydrus nondum in terram cst B egrestus; tunc enim nocentior euadere perhibetur. Amplius Avicennas agens de morsu Hydrae pronunciauit vulnus huius Serpentis dilatari, & nigredinem adipisci,ex quo deinceps nigra, di fatida extillat huini ditas. H.ec igitur Avicennae verba Albemus Magnus in capite de Andrio omnia retulit. a -δε
DΡΗἰLOCTETEM aliquot nautii Ducem in Lemno insila ab Hydro vnlneratum
narrat Homerus. Quamuis alii ipsum, dum aram Mineruae aureae cognominatae Li- . si ἀpurgami, demorsum fuisse memorent. Vtcumq, sit, eum a Graxis ibi relictum frusse, di magnis alnictatum cruciatibus lcgimus: quoniam nouerant Sacerdotes Vulcani ui insula sacrata erat,medicinam salutarem ictis ab angue conferentes pristing sanitati eos restituere. Dcnuo Orpheus Menalippo consobrino suo,& venatori, eum ab Hydro in pede percussus esset,&de vita periclitaretur , iussit Scobem Ostritae, alias Aoritae parti sauciae inspergi: quo facto tandein liber euasit. Propterea de hoc lapide is , , , apud M.trbodeum sic canitur. 'Lubiferos mor fis niger, atq; roIuvaeus Orites, γιος ricra, vel cornu, vel saeuo deme peregit, Cum roseo mixtus terricte cur,t Ohuo. Per va fas Eremes, inter giras gradientes Iliasosstruat, morsis amligoris,arum.
Coertim, cum nostra aetate similia non suppetant auxilia, confugiendum erit ad medicamina, quae in historia Anguium consimilium fuerunt exarata. Dioscorides tamen, D. 6. . II. in hoc casu, riganum tritum aqua subamini,& lixivium cum oleo permixtum com-mcndat. Immo corticem Aristolochiae, aut quernam radicem minutim contritam praescribit, deinde farinam hordei cum aqua,& melle colliquatinc rursus Aristolochiaedram Arisbu chuaas duas cuin posca. & deinceps suc in mari ubi, in aceto inhibet. Marcellus in o itextu Dioscoridis non origanum iubactum, sed maceratum legit. Praestat autem se - ,-- pro tactum, ex sententia Pauli Aeginetae, ut commodius parti affectae imponi possit. Prae -. . tiara Dioscoride & Aegineta lixivium cum oleo proponunt Multi tamen vocem grε-- , πιν αν, non lixivium, sed calam,vel cinerem luterpretantur, nec perperas quan doquidem calx, vcl cinis mclius quam lixivium cum oleo,& reliquis liquidis permist H Possunt, ut instar emplastri, loco a ficto applicentur Eamdem sententia amplectitur C Comarius in commentari, ad Galenum de compositione medicamentorum secundum ε φρ si locos . Praterquamquod Actius quoquetodeni Cornario intc rprete, caIcciii vivam, & similia cum oleo permisc i iubet: Insuper, ex uincia, succus Marrubij probaturicum in ivxtu graxo νώ -- legatur: ver unitamen Hermolaus Barbarus legit πράσου, nempe porri, scd perperam , cum succus marrubij ,& non porri passim apud Authores in hoc
Ad finem Paulus Aegineta nasturtium sylvestre,aut asphodelli suctum,vel florem,
290쪽
aut semen faeniculi non improbat; quae pi aesidia in textu etiam Actuarij leguntur. pli- Enius lacore Hydrorum, ipsorumturi morsui medreur. Itein cryngium non parum utilitatis aduersus Feras vencuatas allaturum csse pollicetur, & pecu liariter in Chersydri morsibus, si illiniatur, efficacillimum esse praedicat. Neq; Omittenda est verbenaca , quae ad mentem Apulei, in ictibus Hydri minime infrugi ra esse perhibetur. Praeterea magna antidota veluti theriaca,& mithridatiu, de priuatim, ex Aetio, drachma nucum cupressi, cum aequa portionc baccarum myrti, ex melle rosacco, vel vino, in potu cxhibita, commoditatis plurimum vnlneratis a Chersydro sunt allatura. Celsin quoq; sau. cios a Chersydro, ex panace, prasio,& iatupcia amplisilinum studium esse consecuturos promittit; dummodo extrinsecis partibus codcin tempore, storcus caprillum in accio, vel farina hordeacca cum sale, melle, ruta, de nepcta apponatur. Tandem Avicennas aliorum opinioni adhaerens,einplastrum ex calce alamentho montano, cortice radicisqucrcus, & oleo paratum via ineri superponit: dcur de pia luci cm nucum cupresti, baccarum myiti, & aristolochiae cum vino, vel aceto propinat. Postremo morsum Colubri, &r udia fideli historia cxarauit Pareus, qui, dum Ca- Frolus Nonus, apud Molinos agerct, accersitus fiuit, ut coquum Dominae a Casti operseo curaret: hic enim lupulos legens a Colubro intra septum latibulante fuit vulnera tus: ideoq; contestim dolorem forte leuaturus , manu ori adi nota vulnus fuxit quare Iingua intumuit, & brachium ad scapulam usq; eit tumefactum: indeque graui cruci latus dolore, syncope cst correptus. Itaq; Pareus Os patientis theriaca in v modioluta ablui iussit: deinde eandein theriacain cum aqua ardenti propinauit. Tumidum brachium, ut sanguis aqueus,& saniosus exiret,profundis scarificationibus aperuit:postea aqua vitae cum theriaca ,&mithridatio penuixta , vulnus abluit. Tandem patientem in lecto calido, sudore prouocato , vigilantem collocauit, hocqi artifici aegrotus postridie omnium malignorum symptomatu fuit expers: interim vulnere per diuturnum lcmpus expurgato, de theriaca se uenter Ioto, patiens paulo post conualuit. De Hydris vulgaribus nihil in praesenti trademus, cum raro quemquam laedant, & si aliquam partem saucient, nullum aliud symptoma, praeter siinplicem languinis nuxum, aut leuein inflammationem, patientem aflligiti quemadmodum nostri ranarum Wcnatores Gmultoties retulerunt, qui, ad coercendas ranas, proiecto hamo cum bolo, sepissime Hydros extrahere solent: cum ambo haec animantia iisdem humectis locis delectentur. Idcirco Corinthi erat palma aerea, sub qua insculpti erant Hydri,&ranae, anathema extemplo Apollinis Delphici allatum.
OV A M VIS upitheta in capite de Serpente in genere rccitata, huic etiam
animanti competere possent: nihilom: nus, quoniam potiar, praeter illa, alijs etiam epithetis hanc serpentis speciem sunt prosccuti; non piguit in praesen- tia, lin omnia breviter cxarare. Itaq; Hydrus, ratione coloris, ab aliquibus rata eco G a Latinis niger,deinde caeruleus & liuens fuit nuncupatus.Alij, - δε ratione aspectus, Hydrum turpem, torvum, Se intortusn indigitarunt. Alij meditantes huius anguis crudelitatem, cum immanem, sontem, saeuum, & stridentem appellarui.
c. b., ratione figurae, longum, de pinguem, & ratione loci, Libycum, & Niligenam 1 Mibhisbae nominarunt. Demum fuit nuncupatus Cadmcus, a Cadmo,Echionius, ab Echionc, ,hisb. uno ex si Cadmi,& Gorgoneus a Medusa Gorgo cognominata,cuius capilli in tur 6 ' pes Hydros transfiguratos fuisse Poctae fabulantur. His addamus, quod Baptista Mantuanus Hydros vocat sepulcrales, aut quia in caemeterijs aliquando versentur, aut quia demorsi ab ipsis ad sepulcrales latebias gradiantur: quamobrem ab eodem author sHydrus aquis inimicus, de a Lucano aquae violator suit dictus; propterea quod aqus,in quibus hae bestiae frequenter versantur, ad usum minime idoneae reddantur.