Vlyssis Aldrouandi patricii Bononiensis Serpentum, et draconum historiæ libri duo Bartholomæus Ambrosinus in patrio Bonon Gymnasio simplicium med. professor ordinarius, horti publici, nec non musęi ill.mi senatus Bonon. pręfectus summo labore opus co

발행: 1640년

분량: 464페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

252쪽

otuli huius

Ferflentis quales.

essus qua

Partus quaia si de re ras . II. Remedia morsus cmoria. Memediam aduersuvestem

tes minimi asperi, & vix apparentes, Si plures in inferiori, di magis conspicui, quain Ein superiori mandibula obseritantur. Lingua est bifida . An vero oculi sint ut in cate ris animalibus abinluti, &persecti, non potuit Gelacrus intueri, cum bestia ab ipso

diligenter obseruata,esset mortua. Conspicatus est tamen totu oculum ab inscriori palpebra tegi, cuius foramen in coparatione ad rcliquum corpus, crat perquam exiguum. Amplius curauit Gcsi crus pingi iconem huius animalis laminae, captae Iunio mense anni sexagesimi tertij sit pra millesimum, & quingentesiin ii. Bestia haec crat dodrantalis,& crassitudinis sere scytalis, cute admodum nitida. Meatus in mcdio ventris apparebat , quo compresta, oua veluti immatura cxibant . Infra ad caudam, meatus erat excrementi . Oculorum cauitates inagis iliam oculi conspiciebantur. Deinde squamae maiusculae, magis caput, quam reliquum corpus tegebant: cum hae in vipera omnes

paruae, & a uales videantur. Vnde lauec Gesneri doscriptio ad iconem Caeciliae secundo loco positi spuetare videtur.

NATUR A. ET MORES.

CONGENUIT natura huic Serpenti talem gressus velocitatem, qualem lacertarchalcidicae conuenire asseruimus: hac de causa hoc animal su mina difficultate coerceri potest. Praeterea a natura sibi compararunt CFiliae, ut istus vivos, more vipcrarum, enitantur. Quare Gessierus narrauit, quod eius uxor aliquando

ciliam praegnantem baculo percussit,& mox istus vivi ab utero prorepserunt Immo tradiderunt Plinius, Ac Aristoteles, quod C iiijs parientibus accidere solat, quod in paritione Acus piscis contingit: nam, prae multitudine faetuum, uterus dehiscit, & post partu illico vulnus coalescit. Circa virus huius animalis scribit Columella agens de cura Boum, quod illis lollifer est Serpentis ictus, di cst magnorum animalium noxium virus ι nam vipera, & CFilia ista, cum bos in pascua improvide supercumbit, Iacesi sita onere morsum imprimit. Deinde paulo inserius addit ,quod Crcitie inorsus tu. rimorem,& suppurationem molitur. Quocirca si remedia desidemtur, confugiendum est ad auxilia, que aduersus venenum Amphisbinae probantur: proptereaquod Dioscorides in uno, & eodem capite, de his duobus Serpentibu s pertractauit. Deniq; Gaspar Hel dinus scriptis mandauit Ciconi s summopere citi s deIectari: hinc colligere oportet carnem ciconiarum ictibi horum Serpentumprssto tae.

vsvS IN MEDICINA .

NON modicam ex his Serpentibus poterit medicus demetere frugem, si veritas in quadam epistola ad Gesnerum scripta legitur , ex qua percipitur, quod Dorior Osualdus nonnullis sudorificis medicamentis ex sua theriaca paratis multos patientes a pestilentia liberabat:hanc autemsteriacam ex CFilijs,& aqua theriacali concinnabat, nam olfacta odorem mus vite spirabat. Hoc igitur presidium bis, Ilde ter enhibitum multos peste late extinctos pristino visori instituebat.

253쪽

DE CENCHRO.

ISTOR IPE Cenchri in praesentia recitandς caput de Scytale occasi

nem pribuit, ubi Authores varietatem tergoris cinchro conuenientem, Scytali assignabant. Modo ad euitandam squivocationem, n tandum est, quod κεγχρος , ἐγχpι , κεγκpiνης, κεγχοίας, nimirum Cenchros, Cenchris, Cenchrines, Cenchrites ,& Cenchrias Centaris, sunt nomina ad hunc serpcntem spectantia, quae aliqua ambiguitate laborant ἱ dum varia, praeter hoc animal, denotant. In primis κεγχροι est semen pani. Ccchroυ, co simile, idest milium, item semen, vel granum ficus, proptereaquod grano milij assi- chrius, miletur, item serpens, de quo in praesentia agitur a mi lio denominatus, ut in sequenti Cess by 4. rubrica exponetur. Iinmo κιγνις, vel κεργἰe pertranspositionem litteraruest nomen aliis apud Aristotelem,quae secudum quosdam authores, aliter tinnunculus L N. nominatur: hanc Didymus esse ait avem, quam μικρύν τε paxa ,scilicet paruam accipi. AE' IT tris speciem vocant, colore cinereo, punctis nigris, veluti granis milh variegato. Hoc L 3M 'etiam nomine, ab Oppiano quaedam anseruin species nuncupantur, quia κέγινα, idest milio inescentur. Alioquin Varro quasdam aues vocitat miliarias, quia milio pingue- δ' fiant; hae igitur erunt forsitan illae, quae in Auiariis Ganeorum saginantur. Alita κ γ- 'χροc secundum Plinium est adamantis genus, quod milij magnitudinem non excedit. - ti Pariter, ex eodem authore, κεγ' οι H est gemma,quae grana mili j in se veluti sparsa ha-θ c Mie videtur: item Ornamentum vestis apud Atheneum. Demum aliquae etiam aegritudines hoc noenine designanturr nam, ut recitat Caelius Rhodiginus, in oculis quan N 'doq; minutiores veluti quidam calculi visuntur, milij imaginem quodammodo resere. tes,quos Grara Cenchros nominant. Cenchrias autem est alterum genus herpetum, ad mentem Galeni, a sit nititudine milij denominatum, in duobus humoribus,bile set δε- mct licet, & pituita prodiens, qui ulcus protinus non excitant, sed nitum pustulas exiguas, IT instar granorum milij,quae postea paulatim in ulcus desenerant,quod a Latinis herpes μ' - θ

miliaris cognominatur. eus.

SYNON IMA. EORVM QVE

D T ATINI, penuria nominum coacti, ad indicandam hunc serpentem, nominibus

graecis usi, Cenchrum,Cenchrinem,Cenchrite, cnchrimn Cenchriam appel-- larunt: nam & κεγχ' ἀ- ο*u, apud Dioscoridem legitur: κεγχ ινη ,&ωιγχ Mapud Nicandrum, κεγχρίνου iam apud varinum immo ,& η γὰρ με is cor, apud Le cographin graVos vi σο'. u κεγχρω, n unirum a milio, quoniam hic se cs qui- busdam notis, ad instar milij,sit exornatus; l quia tempore tantum milij appareat, Vt scripsit Elymologus:aut quia,ex Aetio, florente milio, hic serpens sit perniciosior ; aut /quia colorem plantae milii reserat: nam Avicennas, & olaus Magnus promulgarunt, hunc serpentem a citrino colore militi denominari: hac de re ab aliquibus LatiniS Milia' Misis hirmoris appellatur. At satius erit a notis granis milij similibus serpentem hunc cognominate quandoquidem hoc Elymum erit magis contorme Lucani doctrime canentis hunc in

modum in. L. f. Phar-Plurabus ille notis variatam tingitur riuum fac

B llonius praeterea hanc confirmat sententiam, dum reseri, hodie in Graecia vulgo hoc D 1. Aser. animal nuncupari Cenchritem,additque iconem, quae varias etiam notaβ repraesentat. cap. 3I.

254쪽

Cur hie

Serpens et oretur Leo.

Lib. 6. de

Disseretia

chrum , se

Iaculum

quatis.

248 Vlysiis Aldrouandi

Amplius Nicander in Thetiscis, hunc anguem λεαννα, nempe leonem indigitat, dum Eversibus in latinum translatis sic canit.

Verum quainobrem hic Serpens nuncupatur leo, vari j varias cxcogitarunt rationcs. Aut quia squamae huius animatis maculis sint distinistis varus, instar pellis leonis libyci,quae,ad mentem Actiani,nigris floribus cyanco colore virgatis est dccorarat aut quia hic Serpens cauda creeta, more leonino, ad pugnam se excitct, aut quia leoninam krociam,&saeuitiain a mulctur,aut deniq; quoniam humanum sanguin , ritu leonum, exorbeat. Idcirco hoc Serpente leonu nuncupato nonnulli profitentur exponcre haec Martialis carmina. rauare si podor eis Ligeua δε ιErrbam et euere mortuo leoni.

Quibus versibus poeta taxat mulierem vetulam , ius pilos adbuc vellere pertentaret. Ideoq; per hunc Serpentem leonem dictum, pudendum muliebre a Martiali intelligi passeuerant: cum proprietas huius animalis sit, fugae sangui mi ex quo probe cocto semen generari Galenus attestatur. Insuper nonnulli hanc bestiam Iaculum vocarunt; proptereaqliod alicui damnum allatura, instar vibrati iaculi, seratur. Sed aduertendum est, quod hic Serpensa Iaculo, siue Acontia Serpente valde discrepat: & quantilis Aetius Cenchrum appellautarit Ammoditem,&Acontiam Cenchristem: nihilominus notadum est,quod Cenchrus, de quo in praesentia verba fiunt, ab Acontia,& Ammodite discriminatur; quoniam caillis, Iet optime obseruarunt Matthiolus, ct Gruulnus, nullam cognationem,&similitudinein habeat: quemadmodum ex descriptionibus, & iconibus patefiet. Praedictis addamus eorum opinionem, qui hunc Serpentem lenticularem indigitarunt, nixi sorsan doctrinae Avicennae,qui pr. Vscribcns remedia aduersus angues, Ses,mum ad morsum anguis lenticularis commendabat Unde per hoc lenticularc animal, multI Cenchrum,nempe miliarem intellexerunt; nisi velimus intelligere Acontiam a serpentem , qui maculis lenti similibus distinguitur, ut voluit Bellonius. Plinc muL Gli his sorte maculis decepti, ut Aetius, Acc ntiam cum Ccochro confundebant. Hic Serpens apudAvicennalia interdum Famulas, aliquando Aracis,& quandoq; Aspis habens diuersos colores nominatur: proptereaquod Avicennas primum agit de Serpe te miliari ,& paulo inferius Famussim Serpentem describit, quem Nicolans Leonic nus cuindem cum Cenchro esse voluit, ut ex symptomatibus morsus utriusq; linentibus cst manifestum. Deinde memorat etiam Avicennas Serpentem Aracem, vel Aspidem multis coloribus decoratam: at quae scribuntur ab Avicenna de natura huius Scr-pentis ad Cenchrum etiam spectare videntur. Vnde Albertus Avicennam secutus, &nominum varietate deceptus, in eumdem incidit errorem, dum praedictos Serpentes a se inuic differre existimauit: quare , de ipse hunc Serpentem alibi Arachin , alibi Centrin,&Miliarem, deinde Faliuisum nominauit; quoniam ab Auicciana senaci Famulas fuit appellatus. Ad finem in SiciIta versatur Serpes vulgo Serpa Serena nuncupatus,quem multi ad Cenchrum Veterum referunt;cum eiusdem sere sit longitudinis,&crassitici. De hoc Hieronymus Massarias vicentinus medicus citiditus scripsit ad HGesnerum hunc in modum. Serpa Serena est anguis venenosus per Siciliam divagans, subalbidus, qui longitudine aliquando humanum corpus, crassitudine vero, brachium circa carpum ad uat. Verum cum notarum non meminerit, non possumus adduci, ut credamus, hunc Serpentem esse cinchrum Veterum. IOI

255쪽

Hist. Serp. & Dra c. Lib. I. 249

FORMA. ET DESCRIPTIO.

ENCHRVS serpens longitudine duorum cubitorum figura crassa in tenuem abeunte,& colore viridi esse perhibetur.Quamuis multi opinentur hunc colore Colore H-Gravi κλωρόν Iegi,quod vocabulum non solum vii idem,sed etiam luteum co- iamr risiorem significalmam mi iij colora quo hic anguis eognominatur,non prorsus est viridis, sed ad luteum tendit:& hic serpens maxime iuxta aluuin , luteum milij colorem rep-- lentat Lucanus vero totum anguem exornatum pluribus maculis utantibus marmor serpentinum Thebis aduectum testificatur his versibus. Pra

Pluribus uti notιs Uanazam tingua aduum uam flamas tinctas macutis Thebanus Iphites.

κ Item Nicander non solum aluum, sed totum serpentem maculosum celebrate deinde quoad crassitiem, de longitudinem molis corporeae, nihil determinandum esse statuit; et si ori proptereaquod alij grandiores, alij minores conspiciuntur. Nicander igitur sic cauit. O Erasti

Prolixum inuen/esinamatile Cenchrarimo ID m, nesum varys pictam Au emis dixere leonem: Non risa crasities, eadem spira videtur.

miserea Albertus Magnus de miliaribus serpentibus verba faciem,risu sum discol rem vocat, deinde Arachin varium esse scribit, qui postmodum serpentes isdem cum in Cenchro Dioscoridis esse in superiori rubrica traduntur.

HUIC animali a natura calidam temperaturam ingenitam esse,& bestiam vene no vipereo redundari pronuciauit ArdoinuLIdeoq; diligenter cauendum est, ne in maximo istu, quo tempore hic beli ua per montes diuagatur, pecoribus,& caeteris, etiam animantibus insidias tendat. Etenim serpens hic proprietate quandam animamra naturali ductus,animalia cauda implicat, & flagellat: deinde, apertis iugularibus,ta geliarinis, sanguinem sorbet. Praeterea cursum velocissimum a natura sibi comparauit, quia tubos,& spinas vitans perrectum tramitem semper incedit. Id nobis manifestauit Lu

canus cancns.

Et semper recto ia sinus Limite Ceniaris. Qua de causa a multis auctoribus inflexuosus appellatur . Vnde admonet Nicander, crissiam vi obuium serpentem tramite flexuoso fugiamus: siquidem serpens recta tendens obli- .sri L quo tramite facile vitatur: cum propter logitudinem corporis flectendo iter tardius -- queatur. Audiamus igitur Nicandrum in Theriacis sic canentem.

D Iarve seras minammas spiret hiata, Ars tuum implicita e Fus liget undis cauda, Et bisas exsectum per urnus stata era rem Clamina, procia guo noa recto tramise, verum Duquam per iter, cita quo vesti afrangas: Ladis enim euruo perstinas tergoris exu, Cum celeres alias recta stras impete cur . . Tatis Threicioseruos bestia tracta.

Cenchris

257쪽

Hist. Serp. & Drac. Lib. I.

IN Lemno insula, in quam Vulcanus olim aufugisse traditur a Poetis,ut serrum cla horaret,copiam horum Serprium stabulari multi promulgant, At potissimum Bel- 1 i

lonius,qui iter faciens per hanc insulam.Incolis negociuin dedit,ut omnia Serpen- 'tum genera insulam habitantia comprclaenderent , inter quae erat Cenchrus, quem V ' - . terum Cenchrin esse proculdubio existimauit, non solum quoad figuram, sed etiam quia ibi vulgo Cenchriti nominabatur. Insuper in insula quoq; Samo, vel Samothracia Cenchris est frequens. Ambae enim insulae sitae sunt in mari mediterraneo Thraciam ver sus, e regione Rescynthidis oppidi Iunoni sacrati, & fluminis Hebri,Zonaeque montis, In thmis, Antriqi Zerinthii quae loca omnia in Thracia sita sunt,&proxima, ut suit paulo ante re- in semis latum, insulae Samo, in qua Mons Mosyclitus a Nicandro nominatus conspicitur. Cata hae festi e B mina autem Nicandri in latinum translata sunt haec. ea gant.

Atqui eum rapiae fuerascens Sol lus a Ius

Ardes, in horrida fles Larum deuia confert, Imbecterii, rapax venaturpraedo Grinus, Percet e Sia iuga irondosiae MooMI

Sub et iri is quando gentibus alietis umbras Seeuri recabot, grege circum e rame matafra.

SIGNA VENENI.

D ACCIDENTIA ictum Cechris concomitantia similia sunt ijs symptomatibus,

quae a morsibus viperinis prodire solent; si occitatem Aetius,dcolaus magni salsiecuti sunt. Verum inter alia signa, unum maxima animadueiso e dignum cia,n esse videtur, quod Nicander in Theriacis recensuit Hoc igitur in collin.o aquae in v .. . tire inferiori, qualis in hydrope generari solet: haec enim ob facultatem veneni humo . res liquantis ibi colligitur. Sic enitn Nicander in Theriacis decantat.

Qua acu haec agam, nulia metae. ι. st arte Tabes insequituν, quae viro membra veneno Exerit, M turgens cruciatum I. ιtat hyaerops, Donec is e ctaprope sumeuparte reos at.

Dioscorides,&Paulus Aegineta retulerunt, quod huius Serpentis inorsum sequitur fputridum ulcus, deinde partes tumidae, veluti in hydrope evadunt, & tandem patientes laxhargo corripiuntur , immo afferunt in medium opinionem Eruili rati, qui v luit, in hoc casu, iecur, intestinum ieiunum,&colon maximas incurrere putredines; γ' proptereaquod in aegrotis extinistis,&dissectiς,prsdictae partes insignem corruptionem ostenderunt. Et quamuis vox graeca, qua apud Dioscoridem legitur, νή , ieiunum intestinum denotet; deinde legatur apud Paulum Aeginetam κ/ον, quae vox vesicam tbsisti sis significati nihilominus, utcumque sit, insignis putredo, Ob visus huius animalis, prae iridi, Itii a dictas partes occupare solet. In huius asserti confirmationem venit princcps Avicennas,qui de morsu Famuli agens. ymptomata ictus viperini,& partium putrciactionem,& hydropem memorat; idemq; conficinat de Araci: propterea remedia prauarum viperarum in medium affert. Hinc colligendum est, hos licet diuersos Serpentes ab Auticenna nom inatos, ad unum tantummodo Cenchrum Dioscoridis refcrendos csse. ME

258쪽

V lysiis Aldrouandi

MEDELA.

CVM symptomata viperinos ictus concomitantia in morsu cinctui accidat;praesidia quoq; viperinum virus debellantia in hoc casu Iocum habere diculur.PIeterhaee, commendatur satureia , puta sylvestris in pulucrem redacta, necnon radix mentae saracenicae,&gentianae. Alioquin, ex Dioscoride , demorsis a Cenchroris L. Fan auxiliatur lactuca contusa cum semine lini illita, serpillum cum duabus drachmis ha- , is pia stulae regiae, & tribus vini cyathis. Item aristolochiae radix, & cardat nomum probasim ad tur equamuis textus Pauli Aeginctae habeat κά eo αμω, nempe nasturtium. Plinius serum sem his pilli sylvestris pinguius decoctum in vino aduersus omncs Serpetes praescribit,sed effata, angistri cacissimum in morsu Cenchri praedicat. Demum non est omittenda ciconia, quae Cenchro potissimum aduersatur. Thessalia enim tanta Sci pentum copia redundat, ut hi Ciconia isti nisi a ciconijs vorarentur, proculdubio incolae a suis pellerentur sedibus; ut Aristote- Fxiliis, ν Ies in Mirabilibus pronunciauit. Insequuntur igitur ciconiae Chersidros, alias prato--Οui Ce- rum pestes, & praecipue Cenchrum . Quare harum auium membra, ex Aeliano, morsitari. bus huius Serpentis opitulantur.

DE A CONTIA. SIVE IACULO.

D historiam Cenchri addere libuit caput de Acontia Serpente,proptereaquod cum illo maxima habeat similitudinem. Vnde Aetius utrius Gque Serpentis conuenientia deceptus, alterius conditiones, & praer gatiuas alteri attribuens viriu', historiam permiscuit. Ambiguitas igitur, quoad vocabulum graecum, in hoc consistit, quod ακ ouae apud Lucianum in Dialogo de Dipsadibus est Serpens Iaculus , ita a

Latinis nuncupatus, cuius historia in praetcnti capite cxaratur. Deinde apud Hesychium,& Varinum, sertur esse herba,quae canibus ab angue demorsis medea- Acontias turi hi authores de Serpentibus sorte Acontijs verba facere voluerunt, vel inquiren- herba quae. dum, an haec herba eadem si cum Dracontio, nempe Dracunculo: alioquin Acontias planta in re herbaria quid sit, ignoratur. Plinius ακοντι. vertit hastas ; cum sint iacu-ja, nam hasta Aiη Graxis dicitur. Aliter apud eumdem Plinium, axo iri sunt cometarum genera ita nuncupata , quia ritu iaculorum celerrime ferantur. Sunt autem pacAcontiae sones ignitae, vulgo stellae cadentes appcllatae, de quibu ς Aristoteles in volumine Me furi Pelia teororum ubertim egit. At circa nomen latinum huius Serpentis, animaduertenda est cadentes. differentia inter Iaculum,&Iaculum: etenim Iaculum in casu recto neutro gencre in- Disseretia flexum, significat quodcumque instrumentum bellicum inanibus vibratum, nimirum Iacuti, or spiculum,&telum missile. Iaculus vero masculini generis Serpentem designat, cuius iaculi. mores in praelantia ponderamus.

259쪽

OvAMVIS Dioscorides huius Serpentis nos meminerit; alijs tamen graecis Authotibus, & praecipue Luciano non fuit incognitus; cui in Dialogo de Dips,

dibus vocatur Ex-Iac από τῶ aα-,vel quandoquidim ά iacu- Ium, spiculum , vel telum missile significat: hinc Iaculi Serpentis nomen apud L uinos dimanavit; quoniam, instar iaculi, in homines, & caetera etiam animalia irruat primis rea af , spe, apud Hesychium, ἄκοντιλη apud Nicandrum, idem Serpens, uul Acontias esse perhibetur. Li et Varino a νυ ii secundu quosdam, Montiae Scrpentes nou minentur. Itaq; Latini Serpentem hi inc Iaculum indigitalianti propterea quod arbores scandens , inter frondes occultatus in praetereuntes cuiuscumq, generis animantes, instar spicula, se vibret. Quamuis Greuinus scriptum reliquerit, ad mentem Nicandri hunc Serpentem non a iaculatione, sed a figura iaculi denominatum fuisse. Aliis fuit nuncupatus Serpens volans, quia Author libri de natura rerum perpc ndens Qite insignem huius animalis velocitatemialis praedituin esse isti; naui Ideo quandoq; Iacu tus volucris apud Rhanii appellatur. Amplius hic Serpens Aetio dicitur Cenchritis Cum chrias, & Aspis Acontias, quoniam hunc cum Serpente antccedenti miliari nuncupato confundit. Quare Idcrmolaus Barbarus nonnullas fuisse scribit, qui Gnchritein scuCenchrum idem Serpentis genus cum Iaculo, siue Acontia esic statuerunt. Qu busdam appellatur Chersydrus, sed perperam, cum nulli probati Authotes id assevereui Sylo uaticus Acoran v cat, corrupto forte nomine, pro Acontia. Au cennas nominat Ca ferati, & Ahararat. A 'bertus, & Olaus Magnus Altiratili, Altinanti & Cater. ei Bellonius iter faciens per Lcmnum Iasulam, obseruapit hos Arpcntes ibi vocari quia instar sagittar velociter moucatur, & Turcis inhilannc, quam uis postea Baltimus referat, quod Andri, & Pari incolae in appellat ne non nu iant. Italis bactione. Germanita, ex Gelaero, a notiS exornantibus dorsum figuram oculorum referenubus

D lFFERENTIAE. ET DESCRIPTIO.

I consula nus Actium, hic salptis mandauit Serpentem hunc esse longitudine Ara duorum cubitorum,& figura crassa in tenuein abeunte,colore viridi ad colorem milij accedente, qui posica ritu spiculi se iaculatur. Quamobiein hinc colligimus Aetium a Cenchro Iaculum non distinxisse. Satius igitur erit ad docitinam Belloniac fugere, qui hunc Serpentem penes spinosam capparina contemplatus est, ubi olun Tuta V ca tormenta bellica collocauerat, dum Rhoduin obsidcret. Erat igitur hic Sermos tres palmos longus, ta crassitudinem dehi non supcrabat. Color eius erat cinereus, subventre albus, squamis iuXta dorsum,&laminis iuxta ventrem, reliquorum Scipentum more, munitus. A ceruice nigra duae albari incaepe longitudinem dorsi ad caudam vLque percurrebant: deinde maculis nigris Oculi figuram antulantibus uistinguebatur, quae notae lenticula maiorcs non erant: quapropter non abs re, aliqui hunc Mi pentem lenticularem nominaruna.

Ex altera parte Geseerus fatetur se Acontiam, vel Iaculum a Veteribus descriptum non vidi sic: nihilominus meminit alterius Serpentis pariter, instar iaculi, se vibra0tis,dum inquit, quod riuus satis magnus cst in agro Tigurinociati nomineo ab co du-nom inatus pagus Glaus n: idco iuxta hunc riuum, & pagum, ante paucos annos, Serpens quidam baculi crassitudine, ct trium , vel quatuor pedum circitor long Itudine, in quemdam rusticum frondes coIligentem, corpore in quatuor spirat conuoluto, insilire conatus est . At rusticus id animaduertens, sacco deposito, quem ad usum colli-

Υ gendi

Color Aco ua quatis. Acontias

260쪽

Historia gendi frondes serebat, celeri cursu aufugit. Serpens autem, instar vibrari iaculi per ERUN/ spatium circiter sexdecim pedum, prosiliit; non tamen rusticum gressum acceleran- hoc Se peo' tem attingere potuit. Paulo post tamen in cunidem locum sacci recuperandi gratiae , e iasi reuersum Serpens semetipsum vibrans sinistrum rustici brachium spiris inuoluit, parte caudae dependente,& collo erecto,iam arist)constringensint vestigia spiraruin impres.serit, non tamen rusticus demortus suit, quoniam illico altera manu capite anguis comprehenso, eum abstrahens reiecit. Interea brachium putrida quadam sanie contabes cens, carne nudatum est, & tandem omni came putrida per Chirurgum ablata vale tudinem est adeptus. Huiu generis esse Acontiam, veI Iaculum Serpentem putamus, cuius icon in Musare, Illustrissimi sinatus Bononiensis habetur. Est enim crassitudinis AemG- baculi, longitudinis trium circiter pedam , caput habet magnum coloris cineret, reli-rerius de- quo corpore fusco, praeter ventrem, qui ad colorem minus obscurum vergiti qua de re serie tie. hoc in loco duas icones repraesentabimus. Rursum Ges rus narrat. quod in Hungaria, ex relatione Ioannis Viti I ungari iuuenis eruditissimi, Serpentes breues duorum palmorum tam tim magnitudine, & nulla Frauda versantur, quos Vulgus incurratos appellat, & in hostilines etiam emitatiς , ia.

culi modo, prosiliunt. Horum etiam in capite de Scytale meminimus. Apud Indos Serpentes in campis,& subterraneis locis habitst, ut legitur in pane tertia historix Indi. cae, qui holminet aggrediuntur, eo potissimum tempore, quo ad proIem incumbunt: limo velocissimis saltibus per terram proficiscuntur; qua de re ab Indis volare dicuniatur. Considerandum est num ad genus iaculorum reserendi si tr Divagantur etiam, extam Magno, in patribus Aquilonaribus Serpentes, qui saltando velociter mouento immo inter herbas Sole siccatas, strepitum excitantes pugnam inter se inniunt; quod benignitate Naturae factam esse tradit Olaus Magnus, ut illo strepitu se prodant, Uaria M. alioquin multos venenarent. Demum Albertus narrat hunc Serpentem este duplieis G anuis generis: quandoquidem alterum senus morsu sine sensu interimere, alterum vero e m- dumetia. turno dolore patientem fatigare perhibet uesta praeterea cum nihil aliud exprimat,inen is AIberti assequi non possumns. In stiper aliud addis absurdum, scilicet, quod Plinius, A& Iorach scripserint laculum esse serpentem alatum, quia in transtimi es in stet. Veia Urimi animaduenendum est, quod ex sententia Plinij, Iaculus tam cito se vibrat, ut v lare videatur, non autem quod alis munitus esse feratur.

NATURA, ET MORES.

GALENVS in libro de Theriaca ad Pisonem pronunciauit Acontiam esse Seriapentem eminus etiam in animantes prosilientem. ideoq; hoe animal veluti iaculum hominem adoriens interimit. Est enim Serpens velocissimi inotus;pro-L. 9 Lucanus canebat hunc in modii Π.

Quamobrem Terior scribere solebat Acontiam, teli modo serpendo ruere,& in Obvia quaeq; pdosilire, quod non fuit incognitum Reuisero,quia in Paraduo poetico sic canit.

. Sed anis certendum est, quod hoc animal non solum e sublimi loco in pratereuntes

Int .deo. animantes se iaculaturs verum quoq; sententia Agricolae, Acontias huini iacens ab flubterra aliquo laressitus consestra corpus intorquens, eminus instar iaculi, hostem priit. Im- L .8.c. I 3. mo, ex Aeliano, iaculatione ita valet, Vt spatium viginti cubitorum transiliuns aduersario inhaerescat. L ucanus igitur narraria interitum Pauli ab hoc Serpente percussi tracidit Acontiam tam velaci iaculatione se vibrare, ut saxa landa, & tela arcu vibrata,incon loratione ad motum Acontia l)cr aerem tardo motu ferri videantur.Versus aurem Lucani sunt huius Dor s.

SEARCH

MENU NAVIGATION