장음표시 사용
521쪽
Ium pollutionis, peceat mortaliter , dum applicat caussam ex qua seeutura που pollutionem praevidet, excepto necessitatiS casu; ut si, aliis medi eis deficientibus, curanda mulier esset , medicus tune , necessitate succurrendi seminae perielitanti eompulsus , posset illam curare, etiamsi solitu& elset ex eiusmodi cura polia Iutionem pallidummodo tameta actibus virtutum munitus, dc potissimum fidu-eia in divinae gratiae subsidia roboratus ad curam accederet cum firma delibe
XXIV Quaestia VIII Potatio praevisa, tametsi ποπ intentae , s ne peeeatum δειωὰ δ Re . Si pollutio intendatur , semper est Peccatum mortale , ex quacumque eausta . etiam Per accidens , OriRtur ia Id dumtaxat in quaestionem vertitur sit ne peccatum , quando praevidetur , tametsi non intendatur .. Quo in casu , si eaussae applicata natura sua pollutionem inserat, aut si alium effectum non i ducat, nisi media pollutione, qu, caussam Pollutionix applicat , mortaliter peccat Ratio est manifesta ia Quicumque ponit caussam quae natura sua parit eme-ctum malum . nullumquci alium essectum bonum producere valet , nisi medio, hoc essecta malo , dubio procul qua voIuntate ponit caussam , eademi vult essectum ex tali caussa necessario, consequentem ia Ergo applicarct caussam polluti diis, licet haec pollutio. ordinetur ad sanitatem, est peccatum mortaleia Quoniam effectus bonus sanitatis non habetur s nisi media pollutione , quae consequitur applicationem caussae iaXXU. Obiicies L Licῖtum est sumere messicinam , quae directe causser ebristatem . si id necessarium sit aE salutem assequendam . Ergo licitum; erit sumere medicinam inserentem pollutionem sanitatis recuperandae caussa - Re . Admisso antecedente, de quo alita, negatur consequentia . Potus natura sua institutux est ad corporis sanitatem 2 ideo, sum, potest istiuς intuitu , etiamsi praevideatur se- ura ebrietas ia Seminin vero effusici nullo, modo, ordinata est ad hominis sanitatem , sed ad salam generix humani propagaesionem media copuIλ coni tali iaXXVI- Quaest. IX Lieitu, ne ess avsicare eaussam quae ratura sua instituta essed producendum effectum bonum, si poltationem simul inducat Respia Adfirmat communiti sente tia; dummoda gravis urgeat necessitaς , solusque binux effectuς intendatur. Haec sententia aperte elicitur ex doctrina in Thomae , qui aia r. quαst ta In rt. Tia licitam ostendit defensionem propriae vitae, quamquam ex tali desensione occisita sequatuτ aggresserisia Inquid enimia Nihil pνοbibet unius actus esse duos effutua ; quoxam Mur solum fit in intentione, alius vero fit praeter intentianem . --s ales aurem actus recipiunt speciem fecundum is quod inteuditur . nον autem ab eo exod est prate intentionem , cum fit per acridens. Ex ara ergo alietitas seipsum defendentis dupoκ effectus sequa potes unus quide- conse alio propriae vitae s a M
522쪽
aatem oetio invadentis . octus aeto huiusmodi ex hoc quia intenditur conservatio propriae vitae, non habet rationem illiciti; cum hoc fit cultiber naturale quod se confer. vet is esse quantum potes . . . Sed quia occidere hominem non Iicet, nisi pubΓea -- Horitate propter bonum eommune, isticitum est quod homo intendat occidere hominem tit se sum defendata Quemadmodum igitur licita est propriae vitae defensio urgea te necessitate, quamvis praeter intentionem mors sequatur aggressoris; ita quoque licitum erit uti aliqua caussa, necessitate gravi premente, quae sanitatem smul .
di pollutionem pariat; dummodo sola sanitas intendatur. Sic potest mater sumere medicinam quae sanitatem sibi pariat, & fetum expellat; si solam sanitatem
intendat, nullo autem modo fetus expulsonem - In Bello iusto licet explodere eo entum bellicum, etsi praevideatur, innocentes aeque ac reos fore occidendos . Ratio horum omnium est et quia qui utitur caussa indisserente ad bonum & malum inducendum, cum sola intentione assequendi effectum bonum , nec directe . nee indire te Vult effectum malum. Non directe et quia tunc pollutionem quis durecte vuIt, quando Vel expresse eam intendit, Vel caussam applicat, tamquam medium expresse ordinatum ad pollutionem inducendam. In casu nostro , neutro modo pollutio intenditur. Ergo nulla adest eiusdem directa, & expressa voluntas Neque adest Voluntas indirecta e quia tunc quis indirecte vult aliquem effectum, quando tenetur, dc potest vitare essectum, & non vult vitare. At in casu posito
voluntas, Necessitate pressa recuperandae sanitatis, non tenetur omittere caussam
quae natura sua parere sanitatem apta est . Necessitas enim Tecuperandae salutis urget ad adhibendam medicinam a quae, si simul effectum pravum inducat, id efficiet quod nullo modo intendebatur a voluntate. XXVII. Qui vero sne urgenti caussa applicat media quae graviter Provocant Pollutionem, ut sunt aliena pudenda tangere, lectiones Obscenae, cogitationes Iascivae, & diuturnae, licet pollutionem minime intendat, peccat mortaliter . Qui Cnim vult antecedens, consequens quoque velit oportet. Quicumque autem sine necessitate ponit antecedens, illud deliberate Vult et ergo vult etiam consequens inde dimanans. Heinc qui vino, ex quo ebrietas sequitur, se se replet, reapse vult ebrietatem, tametsi eam expresse non intendat. XXVIII. Quaest. X. Tenentuν ne sub mortari eulpa Christiani vitare eaussas medio fime I es, qus per se , quamvis Aviter, prolocant pultitionem P Resp. Inter Caussa medias computari solent aspectus animalium coeuntium, imaginum leviter obscenarum, mulierum a longe natantium. Eiusmodi caussae natura sua Ievissime in-
suunt in pollutionem. mare, si quis ex praedictorum aspectu nullum tentati nis, Rut pollutionis periculum patitur, a tulpa gravi immunis est. Si tamen imagines essent valde obscenae, & ex sui conditione graviter provocarent ad libidinem I diuturnus earum aspectus raro vacaret gravi culpa ob periculum cui spe
523쪽
ctator se se exponeret. Qui tamen eas aut depingunt, aut publice expositas tenent' letaliter certe peccant : quia caussas per se inducentes peccata, dc scandala gravia, Christianorum fragilitati obiiciunt. XXIX. Ad propositam igitur quaestionem communis sententia respondet , non peccare mortaliter eum qui applicat caussas medias, vel leviter natura sua ad pollutionem irritantes. Quoniam huiusmodi caussae remotae sunt, ac vitari vix possunt. Advertendum tamen id quod alias innuimus, nimirum spectandam esse in hae materia personarum qualitatem, inclinationem , & consuetudinem. Nam caussa quae respectu unius est levis, respectu alterius est gravis. Quapropter quis.l ue consulere debet propriam conscientiam, &, prout experitur propriam fragilitatem tentationibus succumbentem, Vitare tenetur caussas quae , licet in se leves snt, .sibi tamen sunt graves, respectu habito ad propriam infirmitatem. XXX. Probabilistae non pauci doctrinam periculi plenam, & laxam defendunt.
P. Patritius Sporer tract. I. proaem. cap. v. num. I9. haec scribit. A Uenialem veroo solum culpam continent aspectus, tactus, oscula, amplexus levItatis , vel cu-- ri tatis tantum gratia obiter facti, aut etiam caussa voluptatis sensibilis captandae, is quando nimirum quis in aspectu seminae , tactu manus , osculo faciei directe is quaerit delectationem sensibilem, consurgentem ex naturali proportione poten- ,, tiae visivae, vel tactivae ad obiectum conveniens delectabile, absque ulteriori v ,, luntaria tendentia in delectationem veneream, es praeter intentionem subsequa-ὐ tDr. Quia nimirum eiusmodi desectatio sensibilis captata per se solum continet ve- nialem abusum rei per se non malae, & per accidens, ac remote tantum dis- is ponit ad voluptatem carnalem; ideoque spectare debet ad parvitatem materiae se in hoc genere peccati, & venialem culpam non excedere. Sane dissicillimum is foret Conisssario statim damnare peccati mortalis iuvenes, is procos passim ali- quibus tactibus, osculis, amplexibus utentes erga puellas honeste amatas, etsi is aliquam voluptatem se bilem captent, dummodo absit periculum consensus iuri venerea. Et longe dissicilius soret talibus, si similibus abstinere nollent , deneis gare absolutionem. Ex dictis sequitur probabilis resolutio casuum communiteris contingentium. I. Oscula inter omnino solutos obiter facta venialia sunt , etsi is sensibilis aliqua voluptas captetur, seclusa delectatione, & consensu turpi. XXXI. P. Claudius La Croix Lib. III. P. I. cap. III. num. 923. refert, doctrinam hane doceri non solum a P. Sporer, sed etiam a Vasquea, HenriqueE, Bonacina,
Filii ucio, Salas, Marchantio, Lessio, Diana, Gobat; qui dicunt ait La Croiae
pollutionem tum secutam esse tantum Teniale : quia, cum fit tantum volita in caussa , imantum est maia, inquantum caussa est mala, qua sola est voluntaria . cauga autem est tantum vovialiter mala r ergo etiam pollatio secuta . Refert simul P. La Croix contrariam sententiam P. Mendo, qui docet. peccare mortaliter eum qui applicat
524쪽
DIS S.IL DE MERETRICIO oee. 49
praefatas caussas : dc de more electionem alterutrius sententiae arbitrio lectoris re linquit . Quam pyrrhonicam methodum passim adhibet celebris hie Probabili
XXXII. Quantum periculi, & laxitatis haec doctrina contineat, nemo non vi det. Et primum circa voluptatem illam sensibilem voluntarie captatam ex osculis infixis a proco suae amatae puellae, qua ratione utuntur Casuviae, ut eam a dele ctatione venerea separent f Qua ratione a propositione M. damnata ah Alexandro VII. vindicant hanc sententiam In re adeo lubrica pro larbitrio 'iuniores isti voluptatem sensibilem a venerea secernunt. Qua, quaeso , libra a Casuistis haee duo ponderantur e Vel ipsi qui has experiuntur Voluptates, distinguere certo ne seiunt a venerea sensibilem. Ratio quam promit P. La Croia, aequivoca est. Quo niam, licet caussa absolute spectata, & praeelsa a circumstantiis , leviter vitiosa sit, comparate tamen ad personam quae pollutionem patitur, gravis est. Tam P. Sporer, quam La Croix suismet rationibus se se conficiunt. Siquidem , quando procus ex osculo amatae sponsae percipit sensibilem voluptatem, unaque pollutionem patitur, illa sensibilis voluptas venerea evadit, suaque natura pollutionem parit . Haec separatio sensibilis voluptatis a venerea delectatione, quam comminiscuntur Auctores isti, in praxi commentitia est, ac purum putumque luxuriae operimentum, dc larva. Quod addit P. Sporer, dissicile Consessariis fore peceati gravis damnare iuvenes oscuIantes suas amasiunculas, dissicilius iisdem absolutionem suspendere, si abstinere nolint ab eiusmodi osculis, & tactibus, est illud consuetum, di perniciosum principium quia passim Probabilistae non pauci usurpant. Ob difficultatem nempe abstinendi a peccatis negant peccata esse peccata. Heinc oriuntur innumerae inter iuvenes procos, dc ainasias obscenae contrectationes , pollutiones, dc infinita .propemodum libidinosa flagitia. Haec primordia ponunt sub fuco, α lenocinio easti osculi, honesti tactus , ut solam degustent sensibilem volupta- m. Haec eum gravis culpae damnari non audiunt amatorculi, dc amasiunculae asilis Consessariis ; sensibilius se se osculantur, dc complectuntur : atque adeo , subfaco sensibilis voluptatis , veneri, pollutionibus, & obscenis delectationibus laxant habenas. Haec omnia sibi praeter intentionem evenire testantur; seque tantum v le teneram illam, suavem, sensibilemque voluptatem quam ex castis osculis, &honestis amplexibus percipiunt. Quare doctrina haec omnino reiicienda est , ut fessa, laxa, & in praxi Obscenitatum, ae flagitiorum staturigo . Unde eiusmodi iuvenes, & iuvenculae aut abstineant ab his osculis, tactibus, dc amplexibus, aut
N XXIII. Quaest. II. Peccat ne mortaliter qua non evitat caussas per accidens pa-wtentes pollationem 3 Resp. Caussae per accidens aliae sunt licitae , ut equitatio, confessonum auditio, lectio librorum ob finem comparandae scier tae, & id genus si-
525쪽
miles. Aliae sunt illicitae, & mortaliter noxiae, ut ebrietas, comestura graviter intemperans, aliaeque. Quando adest iusta ratio applicandi caussas lieitas per aeci dens inducentes pollutionem, nullam culpam perpetrat qui eas applicat , dummodo absit periculum consensus. Quisque enim ius habet studendi medietnae, e quitandi, dc cetera honesta peragendi. Ergo, etiamsi heinc sequatur pollutio prae ter intentionem, & absque contensus periculo, nulla culpa est. Si vero perieulum consensus esset in pollutionem. tum peccaret mortaliter qui tales actiones exeraceret. Quid, si nulla seret necessitas, aut utilitas praelatas caussas adhibendi , ex quibus praevidetur secutura pollutio, absque periculo consensus in eamdem e Tum
sub veniali tantum illas vitandas esse, docent Salmanticenses tract. XXVI. cap. vi I. punct. 3. F. a. num. II. Sanchez, & alii communiter. In his tamen supponitur bo
na fides; videlicet si quis tali positura in lecto iaceat, cubet, equitet &c. ut nullo modo intendat pollutionem; sed haec aut commoditatis , & utilitatis caussa peragat quo in casu nulla est culpa aut quia iure suo uti velit, Iicet desit iusta caussa. Uerum advertas oportet, difficillimum esse bona procedere fide eum qui, nulla omnino occurrente iusta ratione aut commoditatis, aut necessitatis, similes caussas adhibet, pollutionem praevidens secuturam. Quare serius examinandi isti sunt. Vix enim eredibile est eos non appetere pollutionem, quam Praevident secuturam eκ equitatione, positura cubandi, calidorum comestura; si nullus omnino occurrat titulus aut necessitatis, aut utilitatis. Tali corporis positura quis cubat in lecto, quia id sibi commodius est , meliosque iacet , & facilius somnum
capit : hunc culpae non damnarem. Desunt haec omnia; & nihilolacius vult hoc ιnodo iacere, tametsi praevideat futuram pollutionem : vix ego hunc a gravi culpa liberarem, ob vehementissimam suspicionem quod reapse pollutionem RPpe t ῆquamquam mentiatur iniquitas sibi, dum asserit se pollutionem non appetere. XXXIV. Si caussa per accidens mortalis sit, ex qua praevideatur futura Pollu rio, non esse obligationem illam sub mortali vitandi s quantum ad luxuriam attinet J docent Probabilistae plures. P. Viva in propos. o. APxand. VIL num. I 6. ubi sequentia scribit. Distinguendae tamen sunt actiones maM , Ieviter influxivae ad com- stionem spirituum, is pollutionem, ab actionibus graviter influxiu's. Nam si leviter
sunt influxivae, ut nonnum aspectus mufierum, nonnulli tactus, nonnulis comoediae, ἐν sectiones Bbrorum obscenorum, nonnulla verba amatoria, v. g. dicendo, Cor meum ,3 ni R mea, ob stim vanitatem, is ad conciliandum vanum amorem, communius
se mi cum V queet, Salas, Leg. Bonac. apud Dianam, is Tamburinum , quod non anι culpam venialem, QUAMOS IN PRAEUIDE TUR ETIAM POLLUTIO SECUTURA; dummodo absit perieulum consensus, aut grave scandalum . Immo communius etiam docent eum Diana, quod non forum actiones leviter influxivaeis potautionem, atque adeo in genere luxuriae leves, careant culpa mortali, si promi-
526쪽
deatur pollutio, is non intendatur , nec subsit pericu um consensus; sed etiam actiones mortaliter malae, sed non in genere luxuris, ut sunt crapuLe, nimius potus , non contrabunt massitam gravem spectantem ad luxurisim , si prαvideatur ex eis poltatio Deu tura citra periculum consensus. P. ViVR sere semper ita rebus controversis se legisse fatetur Theologos apud Dianam, apud Tamburinum is Laudanda consessio est At simul eonsiderandum , quanta adhibenda fides sit eiusmodi citationibus , Aequanti facienda sit auctoritas Tamburini, & Dianae XXXV. Paucioribus verbis hanc eamdem doctrinam tradit P. Antonius Escob
rius in Sum. tram Iia exam. L cap. m- num. 8O. his verbis. Scio ex verbis amatoriisseeuturam pollationem, vel ex curios femins aspectu, vel ex nimia eomestione , aut Gbrietate . Num sit mortale Docet V queet non esse, es praeviis . Haec omnia , ne
laxa, reiicimus. Quomodo enim Verba amatoria, Corcutam meum, anima mea, sectiones Birorum &ta leviter, & non graviter venerem provocant, quoties pollutionem inducunt'
XXXVI. Nee minus Iaxa sunt quae docent de polIutione praevisa in ebrietate Contendunt siquidem, non peccare contra castitatem eum qui non abstinet ab ebrietate, in qua praevidet suturam pollutionem . Quoniam , inquiunt haec est caussa per accidens, seu extra genus luxuriae. Hoc utique verum habet. At imgenere moris, quando quis praevideat talem ebrietatem reapse pollutionem parere, qui Vult talem ebrietatem, velle quoque censetur pollutionem illam. consequentem . mod sit caussa per accidens, id tantum efiicit ut polIutio non praevisa imputari non debeat et eo quod caussa illa natura sua talem essiectum non pariatis. At, quando compertum tibi est, ex hac ebrilitate voluntarie suscepta consequi Pollutionem; haec pollutio voluntaria est in caussa atque adeo vitio tibi vertenda. XXXVII Laxiora videntur quae docent Salmanti censes tractis xxv I- ωρ. V M. punct. 3. g. χἀ num. 34. ex Thoma Sancheκ, & Ioanne Dicastillo, id etiam esse ve-rμm , etsi caussa per accidens, v. gia nimia comesio , aut ebrietas , fieret mortalis in genere luxuriae ratione finis ab operante intenti : ut si quis calida comedat . aut bibat in magna superabundanti quantitate ,. ut fiat potentior ad fornicationem . Et ratio est, quia finis illa eopulae non eooperatur ad pollationem . Et insuper deserium copuis, s non adest in illius euitatione, nox influit iae poctationem ia Isti ergo Theologi primu docent, neminem teneri sub gravi culpa evitare ebrietatem, in quae Praevidet pollutionem suturam et quae doctrina aperte opponitun D. Thomae, qui et . a. qu fiaClIv. art. s. docet, pollutionem ortam ex nimio potu ess2 peccatum 2 cuius textum infra num. 4ria is seqq. dabo ἀ Deinde addunt , nota esse reum pollutionis . etiamsi caussa per accidens, puta ebrietas, mortalis sit in genere luxuriae . Paucis rem habeto. Voluntarie quis se inebriat, ut potentior sit ad fornicandum. Εκ hac ebrietate praevidet secuturam pollutionem ia Pollutia reapse sequitur Istius
527쪽
pollutionis reus non est voluntarius inebriator . Cur hoc 3 Quia, inquiunt, misine copulae non eooperatur ad pollutionem. Sed quomodo non cooperatur, si reapse ex ebrietate, di illius copulae desiderio Pollutis sequitur; &, quod plus est , praevisa fuit secutura Quod addunt, ebrietatem leviter innuere in pollutionem, ad summum id verum habet absolute . Ceterum , cum experientia praevideatur ex tali ebrietate pollutionem consequi, nequit dici leviter illam provocare ad pollutationem; sed illius emcacitas facto probatur. Quare, ut manifeste laxam , talem
XXXVIII. Non minus laxa sunt quae scribit Caramuel in sua Theologῖa prae
terintentionali Tom. IV. praecepi. 6. quaest. UMI. casu a. num. 29 q. & 2973. 1 f. sunt famuli tuta conscientia meretricis, aut pellicti mensc minisrare cibos , non solum communes, sed , calidos, is provocantes ad venerem condire, is lectam privatum sernere. Consulto, non solum cibos communes dixi r quia scio esse maiorem difficult tem , s essent tales qui excitarent venerem. Tunc enim is xta aliquos Theologos debs rent famuli a tali semilia desistere, ne in venerem illicitam eooperarentur indirecte et prudentiores credimus, etiam tales cibos posse fine eulpa eondiri. Tacles cibi possum fine culpa comedi etiam a praevidente pollutionem futuram , modo consensum non pran-bere paratus M. . Ergo poterunt cibλ eondiri, ir ministrari. Haec exposuisse satis sh Sua enim sutilitate corruunt. Doctrinam Caram uelis tradunt alii Probabilistae, &ab eadem non valde recedunt Salmanticenses loci cit. Num. I LXXXIX. Paucis rem concludamus. QSaando caussa eri qua oritur pollutio pra . visa, mortalis est, pollutio quoque letalis reputanda erit ; quidquid in oppositum dicant Salmanticenses Ide. ein eum aliis. Neque vera est alia regula , quam ex P. La Crois, Sporer, Va uer, Diana , ct aliis supra indicavi, nempe polluti
nem non esse mortalem, quando oritur ex caussa venialiter tantum vitiosa. Nam
saepe caussa quae natura sua aut licita. aut leviter vitiosa est, graviu evadit ob pollutionem quam parit. Tactus inter coniuges liciti sunt o Si pollutionem pariane illiciti evadunt; dc pollutio gravi' culpae vertituris
XL. Doctrina quam recentiores plures tradunt, ut Salmanti censes Io . eit. num. 6O. nimirum malitiam caussae proprie non augeri ex malitia effectus , frequenter salsa est. Uerum habet, absolute, & eircumstantiis praecisis, malitiam caussae esse mensuram pravitatis essectus. Ceterum , si considerentur eircumstantiae ν personae infirmitas, & propensio, aliaque accidentia, saepe caussa quae suapte natura V nialis est, ob effectum mortalem quem parit, letalis evadit, ut supra dictum est. mare expediens minime censeo, longius orationem trahere , ut nonnullas alias distinctiones, & subtilia inventa rese tam , quibus laudati Salmanticenses conantur eVincere, pollutionem praevisam in ebrietate, aliisve caussis per accidens letalibus, non esse gravis culpae damnandam is XLI.
528쪽
DIS S. II. DE MERETI CIO oee. 1 oi
XLI. Quaest. XII. Potautio nocturna est ne peccatum e Resp. Negat communis, &vera sententia r cuius rationem exhibet D. Thomas a. a. quaest. clav. art. s. sic inquiens . Omne peccatum dependet ex iudicio rationis : quia etiam ρrimus motus fen alitatis non babet quod fit peccatum , nisi inquantum iudicio rationis reprimi potes . Et ideo, sublato iudicio rationis , tollitur ratio peccati . In dormiendo autem ratio non habet libertim iudicium. Nullus enim est dormiens, qui non intendat asiiquibus similitudinibat phantasmatum , velut rebus ipsis .... Et ideo id quod alit bomo dormiens, qui non babel fiberum iudicium rationis, non imputatur ei ad eulpam, sicut
nee iEud quod agit furiosis , aut amens . Opponit sibi Angelicus , quod dormiens potest mereri, ut Salomon, qui dormiens a Domino donum sapientiae impetravit,
ut habetur III. Reg. ID. Praeterea dormiens ratiocinatur , & argumenta resolvit.
Quibus respondet , negando Salomonem meruisse in somno sapientiam ; sed dormientem obtinuisse quod vigilans meruit , seu in somno datum illi suisse signit in desiderii praecedentis, scilicet petitionem sapientiae Deo placuisse, & a Deo exauditam fuisse, ut dicit Augustinus Lib. XII. super Genesim eap. xv. relatus a D. Thoma ad i. Ratiocinia in somnis facta semper sunt imperfecta ; cum semper in somnis plus minusve iudicium rationis impediatur : atque adeo tunc deest liberum arbitrium lassiciens ad peccandum. Legatur ipse D. Thomas. XLII. Quaest. XIII. Pollutio nocturna est ne pereatum, si in caussa praevideatur 'Resp. Triplicem pollutionis caussam assignat D. Thomas loci est. his verbis, quibus rem omnem in bono lumine collocat . Potest confiderari nocturna pollatio per comparationem ad suam caussam : quae potest esse triplex . Una quidem eorporalis. Cum enim humor seminatis superabundat in eo pore, veI eum facta es humoris resolutio veI per nimiam calefactionem eorporis, vel per quamcumque aliam commotionem, omniat dormiens ea quae pertinent ad expu Onem huiusmodi humoris abundantis , vel resisti; sicut etiam contingit, quando natura gravatur ex aliqua alia superfluitate, ita quod formantur quandoque in imaginatione phantasmata pertinentia ademissionem tabum superfuitatum. Si igitur superabundantia talis bumoris fit ex caussac *abui puta, cum ea ala est ex superfuitate cibi, vel potus tune nocturna poc urio babet rationem eu*ae ex sua causa. . . Asia vero causa nocturnae polistioris ρο est esse animalis, is interior; puta, eum ex cogitatione praecedenti contingit aliquem dormientem pollui. Cogitatio autem quae in vigilia praecessit, quandoque est pure De
cuiativa I puta, cum aliquis ea a dispalationis cogitat de peccatis carnalibus ζ quam doque autem es cum aliqua affectione veI eoncupiscentiae, veI horroris. Contingit autem magis pol utio nocturna ex cogitatione carnalium vitiorum, quae sunt cum concupiscentia talium delectationum, quia ex hoe remanet quoddam vestigium, im inclunatio in anima, ita quod dormiens facilius indueitur in sua imaginatione ad assentiendum adiibus ex quibus sequisur pollatio. Et fecundum hoc NHU dicit L Ethici
529쪽
1or. LIB. VIII. IN DE CALOGUM.
uod inquantum pertranseunt paululim quidam motus a vigilantibus ad dormientes, meliora sunt phantasmata studiosorum quam quorumlibet . Et Aug. dicit XII. super Gen. ad lit. quod propter bonam animae affectionem quaedam eius merita etiam in Damnis elarent. Et sic patet quod nocturna polistio habet νationem eulpae ex parte suae causae. Quandoque tamen contingit quod ex praecedenti cogitatione earnalium actuum, etiam speculativa, veI fi fit eum horrore, sequitur in somnis pollutio : O tune non habet rationem eulpae nec in se, nee in sua eausa. Tertia vero causa est spiritualis extrinseca ; puta, cum ex operatione daemonis commoventur phantasmata dormientis in ordine ad talem effectum. Et boe quidem quandoque est cum peccato praecedenti, silicet negligentia praeparandi se eontra daemonis illusiones e unde θ' in sero eantatur : Hostemque nostrum comprime, ne polluantur corpora. Quandoque vero e absque omni eulpa hominis ex Dia nequitia daemonis; sicut in collationibus Patrum legitur de quodam, qui semper in diebus resis ρο utionem nocturnam patiebatur, hoe diabolo procuraate, ut impediretur a sacra communione . Sic igitur patet quod nocturna putatio numquam est peceatum , sed quandoque est sequela peccati praee
XLIII. Prima itaque naturalis caussa nocturnae pollutionis est redundans humor spermaticus, vel nimia corporis calefactio. Secunda est cogitatio venereorum: quae aut speculativa est, eum disputationis, Vel notitiae comparandae caussa quis venerea meditatur; aut carnalis, cum quis cordis affectu venerea mente revolvit. P strema extima est, & spiritualis, quando nempe daemonis arte phantasmata comis moventur dormientis ad semen emittendum.
XLIV. Ex hae D. Thomae doctrina primum omnium colligere lubet quam salsa sit, & D. Thomae contraria, doctrina adversariorum, qui asserunt, pollutionem culpa vacare , dum applicatur voluntarie caussa per Meldens pollutionem inducens ; ut est nimius cibus, aut ebrietas . Porro hic D. Thomas conceptis verbis affirmat, pollutionem nocturnam ex ebrietate, aut nimio cibo inductam, vitiosam esse. Si igitur superabundantia aiasis humoris fit eae ea a eulpabili, puta, cum ea fata es ex superfluitate essi, vel potus; tune nocturna poliatio habet rationem culpa ex sua eausa. Nimius cibus, aut ebrietas sunt caussae per accidens pollutionis; &tamen Angelicus peceatum asserit pollutionem hine dimanantem. Neque reponas cum Salmanticensibus Ioe. eis. num. I. laudatam doctrinam intelligendam esse de culpa veniali. Nam, ut ex universo articuli contextu patet, sermonem ibi habet S. Thomas do pollutione quae in sua caussa est peccatum mortale, si eaussa fuerit letalis. Arguit enim absolute ex malitia caussae malitiam essectus . Quando enim in Caussa mortali praevidetur effectus, tum illa caussa , licet absolute per accidens sit respectu luxuriae, tamen, spectatis omnibus, reipsa luxuriam parit . Quamo rem qui eam vult, velit & effectum necesse est, ut alias dixi . Verum utique
530쪽
DIS S. IL DE MERET IOCIO O e. so 3
habet quod, si excessus cibi vel potus fuerit venialis, Venialis ad summum erit culpa pollutionis, inde, tamquam ex caussa, sequentis. Ad summum dixi: quia, cum cibus necessario sumendus sit; & in praxi difficile sit ita adamussim regulas temperan tiae servare, ut aliqualis desectus non contingat; idcirco durum esset nimis, si ex eulpa veniali huius generis inferre quis contenderet letalem esse pollutionem inde piseistentem. Absit hoc a suavissima Christi doctrina . Neque hinc tamen inse ras, idem prorsus dicendum de aliis omnibus caussis prorsus liberis, minimeque necessariis. Curiosus aspectus mulieris culpa est venialis. Ex curioso , & familiariaspectu, vel etiam otioso colloquio cum muliere experiris pollutiones. Nulla proriasus caussa adest talem sive spectandi, sive alloquendi mulierem. Quod si nihilose- eius eam alloqui, & videre voluntarie pergas; hoc in casu gravi culpae tibi pollutiones verterem : quia caussa illa quae absolute est levis, evadit tibi gravis re spective, dc comparate ad naturae tuae conditionem. Accedit quod, ut supra dictum est, qui eiusmodi caussas nec utiles , nec necessarias non evitat , animi sui propensionem in pollutionem manifestat. Verum, ut ad nostra regrediatur oratio, excessiis cibi, aut potus venialis, numquam, nisi aliae circumstantiae accedant, e L sciet ut pollutio fiat mortalis in caussa. Cum enim vix homo deprehendere hune cibi, aut potus excessum venialem queat ; praevidere quoque nequit num ex illo pollutio sutura sit . Et, ut paucis rem comprehendam , & scrupuli omnes, ae perplexitates abigantur , status personae bene moratae , aut depravatae regula erit securior, unde eruere valeas quando nec ne pollutio dicenda letalis sit. XLV. Convenit penes omnes, peccare mortaliter eum qui aliquam eκ recensutis caussis applicat eo animo ut inde pollutio sequatur. Qui enim deliberato anidimo vult caussam peccati , vult & ipsum peccatum ; quando reapse vult illam caussam , quatenus caussam peccati. De eo autem qui applicat caussam, ex qua praevidet pollutionem secuturam, & licet non eo animo caussam ponat, ut pol lutio sequatur, tamen caussa mortalis est, satis dixi supra. XLVI. Pollutio quandoque oritur ex secunda caussa, nempe ex cogitatione. Si
haec fuerit speculativa , caussa disputandi , legendi, addiscendi, verbo, ex iusta
caussa ἐ pollutio consequens omni culpa vaeat. Similiter , dum animus tentationibus pulsatur , eas tamen repellit ; & deinde recogitat pericula , circumstantias, aliaque accidentia, vi quorum labi in luxuriam facillime poterat ob insidias seminae procacis, omnia tamen cum displicentia ; dum se commoveri experitur, relicit, & detestatur : si heinc pollutio sequatur , culpa caret . Mens tamen, quoad fieri potest , etiam ab eiusmodi periculorum considerationibus abstrahenda est. Quando vero ex lectione, disputatione, cogitatione, iuncta voluntariae delectationi carnali pollutio oritur; tunc peccatum est, ut omnes cum S. Thoma, ceteri Dque Patribus docent.