장음표시 사용
411쪽
79. & etiam in alia causa existente relatore Da miano Ollet. vi quoque idere est in conclusione facta die i I. Iulij. ΙJ79, 1 Mutuum verum reperitur in solis rebus, qua Uu com sumηntur, O in pondere, numero, mensem, cossvsistunt a Mutuum velatum siue palliatum, quod dicatur . . 3 Mutui prima regula est, quod consiuit in his rebui, qua
pondere, numero, mensurave consanr.
Mutui secunda regula est, quod aliud pro alio eiusdem tamen generis soluatur. iurui tertia regula es, quod rei mutuatae dominium
si Vms rerum in quibra mutuum reperitur es ipsa rerum consumptio. - Mutuans rem quae pondere,numero,mensurave constat, i noo potest ultra sortem mutuatam esiquid exigere . 3 - 1 Usuram committis,qui ratione mutui stipulatur sibi alia quod factum quod sit pecunia aestimabile. Et quomo- . do talis resiluere teneatur. vide ibidem . 9 .. RScipiens pecuniam mutuo ad usuram sine legitima cati . . z-sa puta necessitatis, vel utilitatis rationabilis,lenetur in foro conscievtia. δ Mutuator committit Uurum, licet a principio mutuasset proximo motus caritate O ab interione lucri prorsu alienua: cum poclea transacto aliquo tempore cogitaplucrum sibi dari ob eo cui mut uisis ibi vide latium, I I Mutuator sua intentione, o ste, qwou aliquid sibi esto sortem
412쪽
sortem mutuatam persoluatur, usuram committit. I futuans triticum vetM, cum pacto, ut alterum tantum recens sibi restituatur sciens melius o maioris . preciij, quam suum tempore mutui, solutionis ιμ-Σdi: iram committit. Quod non procedit, quando istud sit principaliter animo renouandi ne suum corrumpatur, et i ' o ut gratiam mutuans recipienti faceret. - Oei 3 Mutuans centum ducatos mox in siuis necestatibus ex- . l. pendendo sub hoc pacto, quod lucrentur sicut semilior lucrarentur apud legalem mercatorem, Guram committit.
34 Mutuans pecuniam alteri, O simul vendit aliquid moia e. -bste Oel immobile plus petens is eo iusto precio, ιμ-
I; Mutuans alicui nauiganti ultra mare,vel eunti ad nundinas, recepturus aliquid ultra fortem pro eo, quod si scepit in se periculum pecuniae, usuram committit. 16: Mutuasor recipiem aliquid in pignus mobile, vel immo-i bile intendens recipere utilitatem ex Uu illius pignoris ratione mutui, usuram committit. III. Mutuans pecunim sub certo pignore usique ad certum dii tempus siubi racpacio, quod se non soluit intermino saluto cadat debitum incommissum, o pignoratio. cadat in venditionem, cum res pignorata plus valeat,
se infra dictum tempus receperit fructus illius rei pD t 'gnorais non computando illos in fortem, sed pro ipso
mutuo, usuram committit. Is Mutuos pecunio mercatoribus, vel artificibus, ut cum iam eis negocientur: cum pacto, iuῖd in omnem euentrum,. Tl periculum, capitale sit ci saluum, O integraliter, restituendum, inde aliquita lucri sperant halere, quia ali, non deponeret es a curio penes dictos
413쪽
mercatores, licet simpliciter illud lucrum siperam a d
--mittatur discretioni mercatoris, et sura committitin .- I9 Mutuans ex beneuolentia,'non propter temporale
commodum, si post modum is qui mutuum recepit gratis liberaliter ei aliquid dat, potes victus mutuans illud licite recipere absque aliqua usurarum labe . Io Mutuans debitori suo, mi debitum quod lara alias debet
- soluat non coimittit Uuram. Ia Mutuans ad captandum amorem, vel benevolentiam, ILcet postea ex illo amore seu beneuolentia consequatura mutuatario beneficium, non c ommittit Uuram. a a RScipieηs interesse ex mutuo ratione damni emergentis i. mel lucri cessantis, Uuram non committit. Et quomodo haec intelligantur ibidem .
IIcturus de usura circa mutuum,ut perseia Enegocium attingamus imprimis scire nos oportet, mutuum dupliciter po se consi- ιderari,scilicet inquantum est verum,& inquantum est palliatum . Mutuum verum reperitur in solis rebus, quς usu consiimuntur,& in pOx Idere, numero,mensura,consistunt. Puta pecunia numerata,vino,oleo, pane,ri ilico, dc id genus alijsq; usu consumuntur.ut insti.quib.m .re contrahi.obliga.in prin. a in in l. a.9. mutui datio. isdereb. cred.Mutuum etiam vedatum siue palliatum in aliis rebus & contractibus inuenitur. Et est mutuum palliatum quod secundum suam formam apertam & verba contrahentium est alius co itractus quam mutui. Secundum vero form m lateni tem, & mentem contrahentium veram , mel praesumi iptam, est mutuum quale est omnis cotractus alius a mu
414쪽
quaerit et liquid propter anticipatam solutionem , & contra quo quis uendit alii maioris precio iusto suppremo op dilatam solutionem cap.in ciuitate.& c.consuluit.ex. devser.c.ad audientiam .de emptio.& uenditio. & c.illo uos.de pignorib. cu eis adnotatis. QM n.emit pro decem rem ad minus precio infimo ualentem duodecim ob anticipatam solutionem,in effectu uidetur mutuare preciuquod dat,& illud minus iusto precio m dare deberet acci pietur pro usura. Qui uero contra uendit rem ualentem ad summu & precio rigoroso decem pro duodecim ob dilata solutionem,uidetur mutuare precium rei qua uendit accipiendo illud plus iusto precio,quo res uendita ualet pro usuris. ut in praedictis iuribus probati unde omnis usura in toto contractu mutui uersetur,quia tamucotrachus mutui est duplex uerus,& palliatus,ita duplex est usura uera,quq in uero mutuo dc uelata,seu palliata, quae in palliato uersatur,ideo hoc in capite latum de usu' ra circa mutuum uerum primo dicamus. Verum ut melius sciatur quomodo in muIuo contrahatur usura existimaui in uero mutuo tres regulas esse
a notandas, quibus mutui proprium significatur. Prima regula est circa mutui subiectum CP proponitur in i .in sti.quib.mod.re contrahi.oblig.quado Iustinianus dicit, i mutui dationem in his rebus consistere quae pondere,
numero,mensurave constant ueluti uin',oleo, stumen, io, pecunia numerata, re,argento,auro,quas res aut numerando,aut metiendo, aut adpendendo in hoc damus, vi accipientium fiant . Proponitur etiam in l. i.f.recon- 'trahitur.ss.de actionib. & obliga. & ih l. a.' mutui.ff. siae cert. peta. Secalida regula est. quod in mutuo aliud pro alio eiusdem tamen generis soluitur. Mindicto g. mutui in illis uerbis ; Ozia in genere suo fructionem reci
415쪽
piunt persolutionem potius quam per speciem . Et sic
mutuum damus recepturi non eadem speciem quam dedimus , alioquin commodatum, aut depositum , sed idem gelius.ut in dicta. l. a.in prin. Tertia & finalis regula est, quod mutui datione traffertur rei dominium. in dicta. l. a. g. appellata. st. si cert.petrabi netrata est mutui datio ab eo quod de meo um fiat. 6 Tertio praenotandum est , quod harum rerum sius in
quibus mutuum reperitur est ipsorum rerum consum-t pilo,sicuti vinu consuimus eo utendo ad potu,& triticu consuimus eo utendo ad cibum,quo fit, ut in talibus no debeat seorsum computari xsis rei a re ipse,sed cuicunque conceditur usus,ex hoc ipso coceditur res,& Epter hoc in talibus per mutuum transfertur dominium. Ita
probatur in iuribus supra allegatis , Sest doctrina san
7 Nunc si his praenotatis, ex eisdem facillimum erit colligere, quod.qui mutuat uinum aut triticum uel re quae pondere, numero, mensurave costat no potest ultra soristem mutuatum aliquid exigere, quia euet petere duas recompensantiones,unam quidem restitutionem aequalis rei,alia uero preeiu usiis quod dicis usura.Quod qui-
dem sanct.Thom. 2.2.q.78.arti. I.his uerbis confirmat. Qua mutare non tenetur potest recompensatione eius, quod fecit recipere,sed non debet plus exigere, quia debet si bi recempensari secundum aequalitatem iustitiae vii. tantum sibi reddatur quantum mutauit. ubi uero plus exigeret pro usu fructi rei quae alium usum non habet linisi in consumptionem substantiς, precium quod non est exigeret, & ita esset in iusta exactio. Sed quid opus est doctrina sancta Thomae cum exactio alicuius rei ultra sortem mutuatam omni iure iniqstae declaretur ut supra
416쪽
supra cap 3 o. latissim criptum est. ubi uideas. 8 Haec autem primo extencienda sunt,ut non solum pro, sedant quado quis ultra sortem mutuatam aliquid exigit, uerum etiam , quando quis stipulatur ratione mutui aliquod factum quod sit pecunia aestimabile, & ad
quod debitor non tenebatur, is enim hoc modo facies, usuram committit. glo. Bar. dc Docto.in l. rogasti. g. si tibi. s. li cert. pet.Siluest. in suma in uerbo.usura. .q.7
Nauar.i manuali latino in septimo pcepto.c. IF nu. 2 a Q. hi impressione darcinonensi . Lupus in c.nauiganti. nu. . a. uers. Sed aduertendu.de usur.Exepla huius rei sunt, quando quis mutuat cum pacto uel intentione principali ut mutuatarius in suo molendino molat, aut in sua taberna emat,aut ad suam scholam ueniat,aut in suo pret dio laboret,& alia similia. iuxta mente Panor.in cap.fi. de usur. de quibus uide Nauarr. in dicto manuali latino in T. prζcepto.Cap. ΙΤ. nu. aro. Illa enim obligatio anti dqralis non potest in pactu deduci, ita ut qui mutuo recipit teneatur facere seu procurare mutuatori aliquod
beneficium ratione & ex causa mutui sibi impensi. Nacum illud beneficium seu aliud factum sit pecunia ςitimabile. sequeretur, quod mutuator a mutuatario ultra sortem quam mutuauit amplius exigeret, quod fieri nolicet per supradicta. Ratio est, nam omne illud pro pe- Munia habetur,cuius precium potes: pecunia mensurari. ita sanct.Thom. z. 2H.78.arti. 2.uersi. Respondeo. Et ideo sicut ille qui AE pecunia mutuata uel quacunq, alia se quae ex ipso usu consumitur pecunia accipis,ex paciqI cito,uel expresib, peccat contra iustitia ita etia quicu-Kue ex pacto tacit' vel expresso quodcunque ab uda
417쪽
ceperit,culus precium pecunia mensurari potest, peccatum incurrit.ut ibidern S.Tho. lic usuram committit ut etiam expresse habetur,in c. pleraq;. I q. l.I. ibi.
Sive enim esica sit,siue u Itis, siue quid aliud quocunq; nomine appelletur quod ultra sortem recipiatur usura est. Ut
de Doctores in l. stipulatio hoc modo concepta. salteri. Ecle uerb.obligationib.& uide tex .in c. putatur. I 8.q.
Dre Couarr.& Nauar. in locis supra citatis sunt huius
sententiae & opinionis, mutuatorem leti creditorem coisgendum sere has pactiones remittere debitori, & ab e rum obligatione illum eximere. Et si sersan is creditor iahis filisset usiis conditionibus , cum teneri restituere quodcunque damnum quod debitori ex dictis conuentionibus contigerit. Q md si sorsan dicto debitori nullum fuit Iet damnum datum , nihilominus praedicti doctores concludunt,creditorem dicto debitori teneri reddere quantum boni uiri arbitrio debitoris intersit coactum suisse causa mutui praefatas pactiones inire, libertatemq; cum alijs conueniendi situ ablatam fuisse. Quae debitori non pauperibus sunt restituenda.Vt ibidem Co
Secundo praedicta extenditur conclusio quantum attinet ad forum conscientiet,et in recipietem pecunia mu ruatam ad usuram,ut quemadmodum is qui illam ad se sura mutuo dat male agit,& peccat mortaliter,ita et ille, qui illam recipit :cum talis recipiens praebeat mutuatori occasione peccandi. per ea quae dicit Apostol.Rom. I. Udigni sunt morte non solum qui faciunt peccata, sed etiaqui consentiunt facientibus. Et cum qui accipit pecunia mutuo sub usuris consentit usurario in suo peccato, α praebet ei occasionem peccandi, consequens est,eu quo que in peccato esse. Haec tame ita intelligenda sunt,qua
418쪽
do ille qui accipit pecuniam mutuo sub usuris facit illud sine legitima causa puta necessitatis , uel utilitatis rationabilis , sed ad ludendam , mel prodigaliter expendendum , quia tunc ille peccat mortaliter . ita tenet Anton. episcop. Floren.intra a.de usur. . 2. num. 24. Q Um quq stionem resoluit sanct.Thorn. 2.2.q.78.3ur.4. sic dicens,
quod inducere hominem ad peccandum nullo modo licet, ti tamen peccato alterius ad bonum licitum est, . quia & Deus utitur omnibus peccatis ad aliquod bonu, ut dicitur in Enchiridio. Et ideo August. publicolae quaesenti virum liceret uti iuramato eius qui per falsos Deos iurat in quo manifeste peccat eis diuinana reuerentiam
adhibens respondit, quod qui utitur fide illius, qui per
falsos Deos iurat non ad malum,sed ad bonum,non peccato illius se sociat quo per daemonia iurauit, sed pacto eius bono quo fidem seruauit. Si tamen induceret eum ad iurandum per falsos Deos peccaret. Ita etiam in proposito dicendum est , quod nullo modo licet inducere aliquem ad mutuandum sub usuris, licet tamen ab eo, qui hoc paratus est facere, & msuras exercet mutuum sub usuris accipere propter aliquod bonum, quod est subuentio suae uecessitatis,uel alterius. Sicut etiam licet ei qui incidit in latrones manifestare bona quae habet quae latrones diripiendo peccant, ne ob hoc occidatur . Exemplum habemus in illis decem uiris, qui dixerunt Ismaheli noli occidere nos, quia Thesauros habemus in agro.ut dicitur Hierem. 6 I. 6 Tertio supradicta conclusio extenditur, ut no ibium procedat, quando intentio principalis fuit habita ad lucrum in principio mutuationis, uerum etiam, quando quis a principio mutuasset proximo motus caritate, ecab intentione lucri prorsus alienus, de postea transacto
419쪽
tempore aliquo , ipse mutuator cogitat lucrum sibi da lab eo cui mutua uit. Et ita inficitur, quod si non speraret aliquid ultra sortem recipere, repeteret mutuatum, sed propter illud lucrum speratum dimittit:quia tunc ille talis committit usuram .arg.c. sertur. s. vulneratur. I .q. t .&quod recipit ultra sortem quavis mutuatarius illud det non Oxaehus, sed propria sponte, tenetur restituere. ita tenent sanet. Antoni.episcopus Floren . in tracta. de usur.
in'fi. Sed hoc in loco qia ae de restitutione dicimus sic intelligenda sunt, nisi is qui mutuum acceperat sciret , uel crederet intentionem mutuatoris suisse deprauatam , &uoluerit aliquid ex mera liberalitate dare per modum doni,expi esse declarans , suae intentionis esse quod illud omnino sit suum,quia tunc mutuatuor de peccato p nitere habet, sed ex quo donatum sibi est non tenetur restituere.Verum si dedisset non ex libera uoluntate, sed ne reputaretur ingratus,& ab illo , uel ab alio non posse re-l erire mutuum,dubitat si mutuans hoc scit,uel probabiiter credit, non potest recipere, quamuis ex caritate mutuasset,& ipse sponte dedisset,id est non exactus, & restituere tenetur acceptum,& est semper mortalis usura. ita Antoni.ubi supra,quia contra iustitiam,& catitatem, dc diuinam Iegem,contra illud uidelicet non seraberis, nomine enita furti intelligitur rapina, uel omnis illicita usurpatio rei alienae quae ibi prohibentur. t in cap. pCe nate. r -q S i Quarto extenditur dicta conclusio,ut non solum procedat quando quis mutuat pacto expresta,uel tacito,vel eius uoluntate declarata, quod aliquid sibi ultra sortem
reddatur quibus in opere usura exterior committitur, uerum etiam quando mutuat sola inretitione spe,ut ali,
420쪽
. quid ultra sortem sibi persoluatur, nam tunc noemalis usura committitur esto quod nihil mutuator quaerat. 0t. in c. siseeneraueris. I .q l.& uide Anto. in trac. de usur. . . c. 2.3. I.nume.3. Quod quidem fit, quando mutuas spe. rans intendensq; ratioue mutui me tibi aliquid exhibiturum,quia tunc usura mentalis est. Vel tui intentio occidendi hominem homicidium, quia obieci uni scilicet recipere ratione mutui est obiectum usurae. Ex quibus habes discrimen inter usuram exteriorem, & mentalem, . quod exterior requirat pactum expressum, vel tacitum. t Mentalis vero quando spes est mutuandi causa, ut non' mutuasses, nisi ratione mutui quidpiana tibi lucri accederet.ita tenet Domini.de So. te iusti.& iure.lib. 6. q. I. ait. I. Hoc tamen te scire oportet, quod si committens usu- . ram mentalem nihil ultra sortem recipiat,sufficit ut pc nitentiam agat de peccato suo mortali, sed si recipisset, restituere tenetur, nisi sibi remittatur .ita Alitoni. ubi supra. Vbi uero principaliter quis mutuasset propter Deu, uel amicitiam, non propter temporale commodum, reis qui mutuum accipit ex sua liberalitate, ut gratus non . principaliter propter mutuum donat ei aliquid, hoc ei declarans,quod ei libere donat,usura non est,quia luci uillud mutuans non intendit. arg c. sicut. I.q.2.Non e Dim debet esse factus deterioris conditionis,sed melioris pro . p er obsequium pro ipso factum in mutuando, ut scili,cet donum ei gratis factum recidere non possit,qui ps ius potuisse ecund hi in omnes. ut infra latius dicam, binunc passum resti ingam. ia Quinto extenditur concis sio,quando quis mutat triticum uetus cum pactoo ut alterem tantum recens sibi restituat, sciens recens melius maioris precii, quam si iii tempore mutui & sistationis.ita Nautatii m nuali lari no. in T.