장음표시 사용
401쪽
relictis ad pias causas singularem & praecipuum sauo rem eis attribuunt. Posterior ergo constitutio generalis non videtur istis iuribus derogare velle, sed per ipsa di stingui, & modificari. ut i .non est nouum. .de legibus& l.sciendum . de quod ibi nota. ff. qui satis dare cogam Ex quibus & alijs late per Anchar.ind. consilio concluditur,tex.ind.cap. quanquam. non habere locum in re lictis ad pias causas,cum usurarius manifestus decesserit penitus contritus licet cautione non praestiterit,uel praestiterit, sed non iuxta formam dicti cap. quanquam. Io Quinta extenditur dicta dispositio dicti c.quanquam.
inquantum irritat testamenta manifestorum usurariorum,ut adeo procedat, quod lex principis secularis non possit statuere, quod dicta testamenta ualeant, secundum Bald.in consilio 33 Α. lib. r. nisi praemissa dicta canonica cautione. Nullus enim Princeps temporalis potest statuere contrarium eius quod statutum est per consilium dicti cap.quanquam .de usur.lib. 6. II Sexto non tantu m obtinet disposirio cap. quanquam. aduersus manifestos usurarios ex causa murui,sed & c6tra eos qui manifeste uenditionis, & emptionis titulo usuras exercent. cap.ad nostram. de emptio.cap .in ciuitate.& cap. nauiganti.de usur.ita in hac specie notat Co. uarruvias dicto lib. 3.uar. resolu. cap. nu. fi.& Abb.indicto casead nostram.& in consi. 2 2.lib. I .& Iasin l.eius qui in P: ouincia.col. 2. Esi certum petatur. Septimo licet maxime abscribentibus controuersum sit, an testamentum Iudaei manifesti usurari j irritum sit non praestita idonea cautione de hilaris restituendis ex dispositione dicti cap.quanquam . dc praecipue ab Alex. consil.6.lib. 6.Areti.consit. I l 8. Socin.conui. t I9.lib. & consi. ι 2o. lib. I .existimantibus, poenas statutas in dicto
402쪽
cap. quanquam . nullo modo Iudaeos assicere, cum uerba dictae constitutionis ludaeis non conueniant quibus de Ecclesiastica sepultura, q ad eos nihil attinet tractatur. Et ob id, nec ipsa constitutio Iudaeos asticit ex gl. in l.mancipia. C.de serv. sugit. Tum, quia Iudaei exempti uidetur a legibus Ecclesiasticis, cum hi extra Ecclesiam
sinticap.gaudemus. lediit ortiis. cap.omnis Christianus. I I.q.ῖ .c.multi. a. q. I.tamen dictam dispositionem cap.
quanquam.quo ad prohibitionem testandi, & testamenti reprobationem, praedictis non obstantibus, Iudaeos ligare arbitratur Couarruvias dicto lib. 3.uariar.resolutio. cap. I. nu.9. & sundat suam sententiam, quia quoad testamentum optime congruit etiam Iudaeis prohibitio a Romano Pontifice facta ad coercendum utiIraru exercitium , & ideo licet quo ad alias poenas uerba eis non conueniant, eadem lex non minus obtinebit, nisi cautio
meliori modo & serma qua possit a Iudaeo praestita sit, ideoqubd Iudaei in Prouinciis Christianorum habitantes procul dubio Principibus facultatibus,& Ecclesiasticis subijciuntur, non quidem quo ad spirituales poenas,& ea quae ad spiritualia pertineant, sed in his, quae ratione pollitica,ad legis naturalis obseruationem es tutelam
constituuntur. Lege enim naturali & diuina usurae uelantur. ut supra.q. 3 o. late resoluimus. Et cum hisse legibus omnes homines ligentur, consequens est, ut tam
per Ecclesiae Principes, quam Principes Potestates seculares possit ad earum legum obseruationem etiam contra Iudaeos, qui sub illorum ditione constituuntur poena imponi. Ui etiam Iudaei in terris Christianorum commorantes per eosdem Principes ad restituendas Christianis usuras compelluntur. ut in capit. postra serabilem. de usur. facit textus in capiti debitotes . de tuis
403쪽
de iureiuran. Facit etiam, quod legibus ciuilibus & c nonicis Iud i & infideles puniuntur.cap.in Archiepisco. pam .de raptoribus.l. 2. & l.nequis C.de Iudaeis . Octauo haec quae de testamento diximus, ad codicillos quoque a Iud is factos extendenda esse arbitramur,
ut etiam nulli censeantur. glo.& Doctores.in dicto cap. quanquam.& Annan.in d. cap. quia in omnibus. nu. Ide usur.& ratio secundum glo. est,quia alioquin ea constitutio contra usurarios manifestos condita redderetur elusoria si codicilli ab eis saeti ualerent.Qla ratione Felynan cap.translato. col.ulti. de consti. & Barba in conia esl.3 2. lib. 2.col. 6. eam gloss. commendant & laudant ex ea deducentes, constitutionem poenalem extendendam fore, ne reddatur inutilis, & frustretur passim ex cogutatis cautelis. Ia Nono idem erit in donatione causa mortis,ut scilicet, usurarius manifestus non possit causa mortis donare.ita Alexan.inl.discretis. Dum e. 2. C.qui testa. sece. poss. ubi dicit,hanc opinionem uideri magis communem.Quem refert Curi.iun .in l.eius qui in Prouincia.nume.q. in fin. is si cert.peta. Et haec opinio uerior & tutior est animae
Aliter enim, de facili eludi posset dicta dispositio cap.
quanquam. Quam opinionem sequuntur Couarru. dicto lib. 3 .uariar.resolui. cap. 3. nu. 8. uersi. 6. & Iul. Clata de donationibus. q. . licet contrarium dixerit Bald.ini.
executorem .nume. I I. C.de executio. rei iudi.quod quidem tremulentius asserui Cis.
3 ῖ Dubitari tamen posset, an ea omnia quae supra de te stamento diximus habeant locum, quando testamentua manifesto usurario fuit conditum non prςstita cautione iuxta dispositionem dicti cap. quanquam. sed postea post testamentium praestatur talis cautio , nunquid test
404쪽
mentum ipsum praestita ex post saeto cautione reconia alescat λ Et dico, quod licet in hoc articulo magna sit inter scribentes controuersia, tamen uerior opinio est, hoc restamentum ualidum efficiatur prout tenuerunt , 'lo.Ioan.And. Domini. & Fran.in dicto cap.quanquam Fran. in rubri.de testamen. nume. 3 8. Anna.indicto cap. quia in omnibus.nume. i a. de usur. Bar.& Imo.in l.filio . pretierito.sside inius .testamen. Imola.in cap. 2.nume. 26. de testamen. Quorum opinionem asserunt esse communem Fely.in cap. cum dilectus. nu. 3. de accusationibus. Deci.ini. quod in initio. nu. I 2. q. lereg.tur. Alexan. in l. gallus.f.ille casus. nu. 8. licet dicat, quod contraria opinio est de iure sustentabilior. Eandem opinionem dicunt esse communem Cou . dicto lib. ὁ .cap. s. uersici Duodecimo. & Iul.Clar.ing. testamentum.q. 26. versi c.
sed pone. rq Q Erto puniuntur u se rarij, ideo quὁd pati debent .
quod eliciantur & expellantur a ciuitate inquam De niunt ad habitandum . ut inquit Rip. in tracta. de pςste. nu.q69. dc probat arg.eorum. quae ipse ibidem adducit. Ratio est, ne alios imitatione deteriores reddant. l. aediles. g.quid ergo. ff.de aedil.edich.
i 1 Sexto puniuntur usurarij si clerici sunt, quhd ab ob
tinendo beneficio repelluntur, ideo quia infames. ut supra diximus hoc eodem cap.nume. R. ut nonglo.in cap. praeterea. Ide usur. quae Ebatur ex regula. infamibus. de Lreg.tur.in 6.& Abb.in cap.inter dilectos.col. 2.de exces. Praelator. Sed in hoc casu dispensat Episcopus circa beneficium obtinendum cum eo qui se D nituit i correxit. ut not.glos. communiter approbata in dicto c. praeterea . Sequitur Bernar. Diaz de Lu. in prachi cri. cano. cap. 8a. Subest etiam usurarus clericis alia poena, uidelicet os
405쪽
licet, quod ab ossicio & beneficio suspendantur. ut sta
disponat,quod tempus durare debeat dicia ius pensito,videtur illud iudicis arbitrio relinquere.ita tenet idem nard.Diaet de Lu .in dicto cap. 8 a .pi aeterea,sine secta,clerieus de testandis usurarum lucris insillat,ab officio deponendus est. vi in cap. I. ext. te usur.ibi
cIesiastici Osci, periculum Ex quibus verbis,
Abb. ibi in vitimo notab. colligit , quod clericus vlur rius debet deponi ab officio Ecclesiastico. tenet Alex.in consil. 2. in primo volum . Hostien.in summa. titul.devsur.3 fi .versicu. Alia I iudice. ubi unica sere linea ordinem dictarum poenarum scripsit. Ex quibus Ioan. Be nard.Diat de Lu. in dicto cap. 8a .in fi. notat practicam pro iudicibus, ut primo a suspensione incipiant contra usurarium clericum; demum eo se non corrigente,pr cedatur ad degradationem contra illum. De quibus Ade poena degradationis vide text. in cap. si quis oblitus.& cap.quoniam. I q. .r6 Praeterea sciendum est, usurarum exercitium peccatum esse, & adeo peccatum , quod si quis in illum errorem inciderit, ut pertinaciter affirmare praesumat exercere usuras non esse peccatum, canone sancitum est, eum veluti haereticum puniendum esse. ut inclemen. I. s.fi. de usur.
i Ex quo insero & septimo, non modo usurarios p nis supradictis teneri,verum etiam & gehennalibus seu spiritualibus si in hoc peccato & absque usurarum tutione decellerant. Ezechiel.capit. 18. ubi Dominus de eo qui ad usuram dederit locutus ait, quὁd talis non viali et ed morietur. Prophera etiam Pal. Iq.inquit, nor
habitaturum de Templo Domini eum qui ad 'suram
406쪽
dederit.Dicitur que in cap. eij ciens. 88.distinctione . in
haec verba. Illae est mercator qui de templo Dei e ij citur. lunde super omnes mercatores maledictus est plus usurarius. Et habetur in cap.siquis usuram. I . q.q.qubdsiquis usuram accipit, rapinam facit, & sic vita non vi. uit. Hoc enim usurarum uoragine animas devorat .vt in cap. I .in prin.de usur. in 6. Ergo ex his patet usurariuin foro animae teneri.& probatur in cap.consuluit.ex devsur.Quare Roma. P5. qui semper animarum cura habet, considerans morbum quo semper,usurarij non restituentes usuras in graue aispendium salutis animal ru m laborant, in illorum fauorem statuit, ut hi vinculo
ex comunicationis usuras restituere compellantur. cap.
praeterea. de usur.& cap.debitores. de iure iura. Statuit etiam, ne tales usurarij appellantes ad subterfiigiendurestitutionem audiantur. ut in capit.quam perniciosam de usur. Q inimo no dimittitur peccatu nisi restituatur ablatum .ut testatur Augus .in epistola ad Macedonium.
ubi inquit, quod pς nitentia agi non potest nisi res alis
sti.ponuntur pro regula in cap. peccatum . de reg.tur.in reseruntur in cap.cu tu .de usur. Quamobrem, ad
effugiendas perpetuas & Nernas poenas quas propter hoc uuiu usurarij incurrui illos admonitos volo, quod duo hac in re pcipue obieruet. Primum est,quod viser rum fiat restituti quia ut diximus, no dimittitur peccatum nisi restituatur ablatum,Secundum est,qubd huius a peccati paenitentiam agant. Non enim solum susscit restituere , sed oportet quod peniteant, ratio est , quia obligatus restitutioni ex delicto,serto,Vsura,rapina, uele simili modo, etiam post restitutionem habet paenitere.. cap.sicut dignum. s. eos. de homici. cap. fi.de sur. cama.
407쪽
dς rap.& cap. si quis domum. de iniur. &est os. in cli-19 ment. i. g. fi . in uerbo.non est peccatum. de usur. Quod si h c usurari, atqiae qui huiui nodi imposturis conraminati sunt facere distulerint, sciant,qubd communiter tales moriuntur, ut animalia bruta, uel aliquo terribili m- dicio de eis contingente rapti aliquando a daemonibus notorie, sicut legitur apud Sanctum Anto. Archiepisc. Floren.in trach. te usur.in pri .nu. 3O.de quodam usurario, qui cum dormiret in lecto cum uxore subito experge tactus exivit de lecto, & cum interrogaretur abi uxore sua quid haberet λ ait, Modo raptus sui ante iudicium Dei , ubi tot & tanta terribilia sunt opposita cotrame,quod nesciui,nec potui aliquid responclere. Cumq;suerim diu ad poenitentiam expectatus, nec hucusq; uolui diuinis inspirationibus. nec praeceptis obedile,audi-uhnunc iudicem contra me sententiam protulisse, meq; datum in potestatem daemonum, qui me debent hodie . ad aeterna Iupplicia exportare. Qio dicto, te pertica uili ueste an umpta,dum rapido cursu egressius est, quem sui hinc inde quaerentes , tandem in quodam monasterio
Monachorum matutinas cantantium inuenerunt. Cun
ctis ergo ad poenitentiam eum inducentibus, nec proficere ualentibus ratione , aut exortatione, uel prec , custoditus est diligenter, usque ad sextam horam. Denique cum consanguinei eum ad domum reducere uellent, & ad quendam fluuium per quem transituri erant peruenistent, uiderunt quandam navim rapido cursu per fluuium ascendentem , nullo, ut uidebatur conductam , sed ab usurario uisa est plena daemoni js. Qua dixit, quod ideo ueniebant, ut eum ad aeterna supplicia. 'sportareo . Quo dicto, statim de manibus eorum a daemonibus uiolenter raptus in navim prouectus filii, di cursu
408쪽
α cursu rapido restacto, fiabito cum daemonibus disparilit. Sicut ergo non defecit iisurae uicium in eo,dum in hoc secillo uixit: ita non defecit punitio gehennae in alia vita.Et secundiam modum delicti erit & plagarum modus . ut dicitur Deuterono. 2 3. Praeterea apud eundem Anto. legitur,nu. 3 1.de quodam alio usurario,qui culti graui morbo laborarer, ac filios duos haberet, uisitatus a Consessore consessus est, & non negauit peccatum
suum . Cui cum declarasset consessor, qudd oporte t
eum omnia male ablata restituere, alias saluari & absol- . iii no poterat,& filii ad hoc eum exhortarentur, ut pos- set & sacramenta suscipere, & animam saluam saceres sciebant enim usurarios contractus eius) respondit illa: miser,ego non possum: quia si superuiuerem non habe rem ad manducandum , sed oporteret me mendicare, i si morerer, & uos oportet ire ad hospitale ; nihil enim uobis remaneret, quia omnia de usuris sunt . . Cui fi- iij responderunt, ne de nobis nunc cures, sed prospice potius saluti animae tuae . Tacete ait ille, uolo potius ire, &ad misericordiam I ei stare, quam mercedem hominum,quia inhumani dein milericordes sunt: Deus auteclementissimus. Sicque in sua obstinatione migrauid .. d attendens unus ex filijs hortatus est fratrem 1d restituendum, ne sequerentur patrem in damnatione. Cui frater respondet, pater meus usuras fecit, ego illas non feci,uolo ideo portione mea gaudere dum uiuo,defuturo nescio quid erit. Permaniit ergo in uicio patris deti- nendo partem suam , &siccum ii bonis duceret dies sitos ex substantia senebri in puncto ad inferna descis-dit motiens . Aliis uero qui illum hortatus erat,restituit
certis personis, & incerta pauberibus erogauit. Et curifacta restitutione de parte sua statum religiosum assum,
409쪽
psisset, quadam die cum oraret vidit in uisione terram apertam , & in profundum ignem maximum , immensem flammam extendentem, & in profundo inferni inter caeteros vidit patrem suum ,& fratrem suum super eum, quem pater frequenter maledicebat dicens, maledictus ec. Et filius respondebat, immotu maledicaris: quia propter te huc veni. Si enim non dimissilies mihi male acquisita, ego cauissem me ab alijs viiijs,& sic stabant in ista altercatione. Quint ille cernens, Dominum di laudauit de sua illuminatione, quia restituerat. Ex quibus notandum colligendumq; est,quod licet alia. ta non extendant actores eorum, cum unusquisq; in iniquitate sua moriatur, hoc tamen usurae ristiserum vitiutransiit ad successores, de sicut rapina, ct omnis illicita usurpatio. Fiiij enim,& quicunq; haeredes usurariorum, ec raptores ,& fiiij filiorum, ad quos deuenient bona ipsorum obligata restitutioni, portabunt iniquitatem patris surarii, idest poenam debitam, non quidem pro peccato , quod actu commissit pater: quia pro illo ipse solus portabit onus suum , sed pro peccato, quod committunt in retinedo bona aliena,in quo imitantur ipsum Prauum patrem seu predecessorem & sic de piogenie in progeniem imperpetuum obligatur haeres msurarii vel
silienorum detentores inquantum durat bona ipsorum. Ad ulterius vero non tenetur, nisi de eo, quod peruenit
ad eum quousque creditoribus sit satisfactum per solutionem mel remissionem in soro conscientiae. Caveant igitur talium filii, nepotes, consanguinei, vel extranei, ne huiusmodi laborent crassa ignorantia, quia eos non excusareta damnatione, sed illud verificaretur in eis
ignorans ignorabitur,idest reprobabitur. Pro seo n. xandum est illud,quod dicit Sanctus Antonuindicto tra
410쪽
stat.de usur.in princ.nume. 1.quδd in usurario palliatio ει excusatio sui uitii est fraudulentissima, & quod tunc sequitur magna & mala uexatio daemonis in eo . Quid enim peius & damnabilius potest esse in homine,quam excitiare flagitium sutim, ad quod ostendendum pri iniparentes poli excusationem sui peccati immediate do , Paradiso suerunt expulit. a i Octaub denique, puniuntur usurarii diuersis poenis
quas Principes seculares in suis Regnis contra usurari arbitrariomponui,& publicare faciunt. prout legimus apud Hyppolit. Rimi. in consi. 2I8.in princ.uol. 2. Fe rariae quoddam esse statutum, quod poenam pecuniaria imponit, partim denunciatori, partim fisco, & partim
Christi pauperibus applicandam. Iul. Clar. quoq; resere
Partamentum Parisiense poena arbitraria punire usararios, & eos torturae subiicere. Legitur etia apud Couar. d.lib. 3.uartar .re sol .cap. 3.in Regno Castellae iure Regio usurarios puniri, ut pecuniet ab eis sub usuris mutuo da- tae debitori cedant, eu acquirantur,& quod totide nummos soluere damnantur, qui certis quibus da modis eo-
dein iure distribuuntur,& q, si usurarius umet hac puni .
Tus pqna iterum in idem crimen hic inciderit amittit diis .midiam bonorum partem, & demum si ita semel ac iterum punitus in eandem tertio inciderit labem,omnibus .ar bonis totoq; patrimonio mulctabit . Nec omitto dice- re,v in hoc iiostro Principatu hoc in tempore etiam per Regia edicta imposita est contra eos de insequendo co
clusionem in Regio concilio factam pςna amissionis tis principalis,una cum eius duplo: secundum quam vidi in dicto Regio concilio aliquos pro usurariis punito Disse existente relatore Francisco Puig dicti Regii con-ι cilii Doctore , ut uidere est in conclusione facta die 2 i