장음표시 사용
391쪽
A gas & lagitiuos & captiuos omnes, & naues rostrato praeter x triremes traderent, elephant6sque quos haberent domitos,neque domarent alios: bellum neque in Africa neque extra Africam iniussu populi R. oereret: Massanis e res redderent, foedusque cum eo facerent decem millia talentum argenti descripta pensionibus aequis in annos quinquaginta seluerent: obsides centum arbitratu Scipionis darent. Liuius, Appianus,alii. De triumpho P. Corneli, Scipionu cani
B Scipio concione aduocata Massanisam ad r num paternum Cirta oppido, & caeteris urbibus agris vedae ex regno syphacis in populi R. potestatem veni nnt,adiectis donauit, legatos Carthaginiensium Romam proficisci, ut quae ab se ex decem legatorum sententia acta essent, ea patrum auctoritate populique lusesu confirmarentur, iussit. pace terra mariq; parta, exercitu in nauesim posito,in Siciliam Lilybaeum traiecit. inde magna parte militum in nauib' missa, ipse per lar tam pace non minus quam victoria Italiam, egusis noC urbibus modb ad habendos honores, sed agrestium setiam turba obsidente vias,Roma peruenit, clarissimoq; omnium triumpho urbem est inuectus. argenti tulit in aerarium pondo centum millia x x II et .morte subtractus spectaculo magis hominum quam triumphantis gloriae Syphax est, Tibure haud ita multo antὰ mortuus,qub ab Alba traductus fuerat. Hunc rege in trii pho ductum Polybius auctor est. Africanii cognomen militaris prius fauor an popularis aura celebrauerit, an sicuti Felicis Sullae Magnique Pompeii patrum mem' D ria coeptum ab assentatione familiari sit, parum c*' pertum habeo. Primus certe hic imperator nomine viactae ab se gentis est nobilitatus. Liuius, Polybius, Appianus, Florus, Eutropius,alii. Liuius iterum lib. 38, P. Scipioni de Poenis & Annibale ac syphace rege tyiumphum decretum scribit. Zonaras Libyae partem iulam in qua Carthago erat, iam tum Asticam praecipuε dici coeptam scribit, unde Scipio Asticani cognomen inuenis.
392쪽
e besti Phia,nire. Asequitur deinceps bellum Philippicum, quod Macedonicum primum dictum est,gestu cum Philippo Ma
cedonum rege.Ceterum coeptum bellum aduersus Philippum decem serme antὸ annis,triennio prius depotatum erat, quum AEtoli& belli & pacis suissent caussae. vacuos deinde pace Punica iam Romanos, & insenses Philippo cum ob infidam aduersus AEtolos aliosque xegiones eiusdem socios pacem , tum ob auxilia cum Pecunia nuper in Africam missa Annibali Poenisque, Preces Atheniensium, quos agro peruastato in urbem BCompulerunt, excitauerunt ad renovandum bellum. P. Sulpicio Galba,C. Aurelio cosulibus bellum initum est paucis post pacem Carthaginiensibus datam mei sibus. Ut ergo cum Poenis pro Mamertinis sectis prismum, deinde pro Saguntinis pugnatu est,sc cum Philippo pro Atheniensibus . contra Athenienses autem Philippum Acarnanes incitauerant, quorum iuuenes duo non initiati in sacrarium Cereris quum intrassent, Athenis fuerant interfecti, vel, si verius dicendum est, quod Philippus bello Punico 1 i,foedere icto, Anniba- Ciem contra Romanos iuuerat. Haec ex Liuio & Floro.
Hoc idem bellum hoc tempore susceptu indicant C Pitolini fasti. DE COS. AN. D LIII.
P. Sulpicium Galbam,C. Aurelium Cottam constiles suggerunt Liuius & Cassiodorus. P. Sulpicius anno v x LII primum consul fuit, C.Cotta biennio antὸ prinior. Iidem consules sunt in Capitolinis tabulis: Galba ει Cotta in Siculis. Sulpicio Macedonia, Aurelio Italia prouincia obuenit. Sulpicius exercitu in Maced niatu ductb equestribus proeliis cum Philippo rege b ne pygnauit.
De L. Comebo Lentulo pro eos. ovante ex
His antis, or triumpho L. Furii
L. Cornelius Lentulus anno Dxtvri proconsule Hispaniam citeriorem sortitus est.successsit enim P. Scipioni. Hoc autem anno ex Hispania rediit. qui quum
393쪽
A in senatu res ab se per multos annos sortiter felicite que gestas exposuisset, postulassetque ut triumphanti sibi urbem invehi liceret, res triumpho dignas esse censebat senatus, sed exemplum a maioribus nonaeeepis se, ut qui neque dictator, neque consul, neque praetor res gessisset,iriumpharet. pro consule illum prouincia Hispaniam, non consulem aut praetore obtinuisse. d
currebatur tamen eo, ut ovans urbem iniret. Intercedente Ti. Sempronio Longo tribuno pl qui nihilo magis id more maiorum, aut ullo exemplo futurum dic B bar, postremo victus consensu patrum tribunus cessit, ct ex S.C. L. Lentulus ouans urbem est ingressus. Atq; hic primus triumphus sine magistratu actus est. Livius. Hic autem ex sequenti consulatu Capitolino descriptus est. Insubres autem Caenomanique& Boii excitis Sallyis, Illuatibusque & ceteris Ligi istinis populis Amiticare Poeno duce, qui in iis locis de Asdrubalis exercitu substiterat, Placentiam inuaserant, & direpta urbe ac per iram magna ex parte incensa, vix duobus millibus hominum inter incendia ruinisque relictis , traiecto C Pado ad Cremon. am diripiendam pergunt. Id bellum L. Furio Purpureoni prariori decretum.Galli a prael re proelio victi, ac caesi sunt. Triumphauit de Gallis in magistratu L. Furius praetor, quanquam negantibus eum triumphum maioribus nam,& quod alieno exercitu Aurelii consulis rem gessisset,& quod prouinciam reliquisset auiditate rapiendi per occasionem triumpta. auctor Liuius & Zonaras.
v Hic annus consules habuit L. Cornelua, P.Villium, auctore Cassiodoro . Liuio autem & Capitolinis, Lentulum & Tappulum Siculis, L.Cornelium Lentulum, P. Villium Tappulum. P. Villii consulis meminit etiam Plutarchus in inctio. hic praetor fuit anno DL Lentulus pro cos. priore anno triumphauit. Villio Macedonia obtigit,Lentulo Italia. Pleriqtie Graeci Latinique scriptores nihil memorabile a Villio actum in Maccdonia tradunt. L. Manlius Acidinus ex Hispania de-
394쪽
dens a M. Porcio Laeca tr. pl.ne ovans urbem iniret, Aquum id ab senatu impetrasset, prohibitus, priuatus inisgressus est. Cn. Baebius Tamphilus praetor prope cum toto exercitu ab Insubribus Gallis est circa uel tus. Livius. De censoribus, O l ira a L VI. L. Lentulus consul comitia censoribus creandis habuit. multis claris viris petentibus creati censores PoCornelius Scipio Africanus, P. AElius Paetus. Haec Li Dius. qui tamen lustri condici non meminit, quod conditum ab his censoribus esse xxv docent Capitolinae 3 tabulae. P. Scipionem Africanum censorem principem senatus ab his censoribus lectum tradit Liuius in censura sequenti.
minctium flamininum, Sex. assilium Paetu consiles suggerunt Liuius, Cassiodorus & Capitolinae tabulae, una cum Plutarcho in Quinctio: flamininum re Partum Siculae. Turpiter erratum esse inuenio ab avi diore libri De viris illustribus, qui huc Flamininum C. Flaminii qui ad Trasimenum interfecius est, fili si tra i et didit. quum tamen hic egente Quinctia patricia sue rit, ille e Flaminia plebeia. Flamininus autem cognomen est Quinctiorum. Est etiam in hoc notandii, Fla
naininum annos nondum xxx natum a quaestura ad consulatum ascendisse, ut Scx.AElius collega eius ab at dilit a te. auctor Liuius & Plutarchus. Hic est aute .Sex alitis Partus Catus, iuris peritus, de quo Cicero, Ego gie cor tus homo catinia Uius Sextus, ex Ennio. 1tu. que in tabulis Capitolinis Paetus Catus vocatur. AElio
Italia, Quinctio Maccdonia euenit. quorum ille me- si inorabile nihil gessit, Quinctius aduersus Philippum in faucibus Epiri prospere pugnauit, fugatumque cbdgit in regnum reuerti. Ipse Tnessaliam quae est vicina
Macedoniae sociis AEtolis & Athamanibus vexavit. In Quinctius consulis frater nauali proelio Attalo res ει Rhodiis adiuuantibus Euboeam & maritima oram occupauit. Achaei in amicitiam accepti sunt. Coniura
tio Setiae seruorum facta de soluendis Carthagini est,
395쪽
CAR. sIG. COMMENT. A sibus obsidibus oppressis est. Liuius , Plutarchus in
Quinctio. DE COS. AN. D LVI. Hoc anno C. Cornelius Cethegus, inuci merunt consules. auctor Liuius, Cassiodorus, Cap. tab Eorum cognomina Cethegus & Rufus sum in Siculii . de quibus sic in Bruto Cicero,C.Cornelio, minucio eonsulibus ludis Iuventatis,quos Salinator Senensi proelio voverat, Liuius docuit fabulam.Minucius pro tor filii anno D LIII, Cethegus aedilis curulis anno B nt v. Consulibus bellum cum Gallis Cisalpinis decretum: T. Quinctio prorcsatum in limaceconia imp rium, donec siccessor mitteretur. Hispaniae terminatae atque in eas primum duo noui praetores, qui ad quatuor additi fuerant, missi: Sempronius Tuditanus in citeriorem, M. Helvius Blasio in ulteriorem. Nabis Licedaemoniorum tyrannus Argos in potestatem red git, cum e6que amicitia iuncta est. T. Quinctius proconsule cum Philippo ad Cynoscephalas in Thessalia acie victo debellauit. L .Quinctius si ater eius Acarn s nes, Leucade urbe quae caput est Acarr .aniae, expugnata, in deditionem accepit. Attalus rex Thebis Pergamum aeger aduectus moritur. Hispania vitarior, quana Heluius praetor obtinebat, rebellauit. Legati a rege Philippo venerum, qui quaecunque senatus censitisset, id regem facturum esse dixerunt. decem legati En ore maiorum,quorum ex consilio T. Quinctius imper tor leges paeis Philippo daret,decreti. Polybius, Liui , Plutarchus, alii. De mu VM Aj eas. de Gaias civ I vij eos.de Liguri . Galli Cis ilpini defecerant a populo R. Itaque confidibus binae legiones,ut bellum cum iis gererent, decretae. Cornelius recta ad Insubres via, qui tum in armis eram,Caenonianas assiimptis, Minucius in laeua Italiae ad inferum mare flexit iter, Genuamque exercitu abducto ab Liguribus orsus est bellum. Liguribus in deditionem acceptis in agrum Boioru legiones duxiti
Basubres & Caenomani a Cornelio proelio superari
396쪽
sunt. Et omnium consensu decretus triumphus. Mi- Αnucius tentata tantum relatione , quum aduersum omnem senatum videret,in monte Albano se triumph turum,& iure imperii consularis, & multorum cur xum virorum exemplo dixit. C. Cornelitis de Insubribus Caenomanisque in magistratu triumphauiii Q inucius consul de Liguribus Boiisque Gallis in monte Albano. Is triumphus loco ex sama rerum gestarum, ει quhd sumptum non erogatum ex aerario omnes sciebant,inhonoratior fuit. Haec Liuius & Zonaras.
Hic annus consules habuit L. Furium Purpureone, Μ.Claudium Marcellum. Liuius,Cassiodorus,Capitolin aetabulae. Porphyreonem & Marcellum edunt Siculae. L. Furius, praetor anno DLII triumphauit,Μ.Claadius Marcelli quinquies consulis filius praetor fuit an no DLv. Conrulibus ambobus Italia prouincia decreta Quinctius Maeedoniam cum eodem effercitu obtianere iussus. Pax Philippo ex x legatorii sententia,Graeciae a Quinctio libertas data est. Sempronius Tudit nus pro cos. in citeriore Hispania victus ex vulnere a
Cn. Cornely Lentuti pro ' s. ex Hissania. P. Scipioni in Hispaniam citeriorem siecerim ut dirua initis L. Lentulus, L. Lentulo C. Cornelius Cetheg Cethego anno DLII ii C.Cornelius Lentulus De quo Lentulo, quod ad triumphi suspicionem attinet, ita ait Liuius, Cn. Cornelius Lentulus, qui citeriorem Hispaniam obtinuerat quum ex S. C. ouans urbem esset ii
ressus,tulit prae se auri mille & quingenta pondo. L. Diminius ex ulteriore Hispania ne tentata quidem triumphi spe suinquaginta millia pondo auri in aer rium tulit. de quo loco quid sentirem , dixi in scholiis Liuianis. De tria ho M. Marceri eos. de Insidi: bus o Comensebm. M. Marcell' eos. cui Italia prouincia obuenerat,ndo confestim traiecto in agru Comestat, ubi Insu ta
397쪽
A Comensibus ad arma excitis castra habebant, ducit, Gallos sendit, castra diripit, Comum oppidum capit, castella duodetriginta in deditionem recipit. Triunt phauit in magistratu de Insubribus , Comensibusque. Boiorum tritaphi spem collegae relicuit. Livius. Huius etiam triumphi vestigia sum in Capitolinis tabulis, in
quibus est scriptum, triumphase eum IV NON. id est,ut ego interpretor, Martias,extremo iam consolatu quem idib. Mart. inierat.
B M. Porcium Catonem; L. Valerium Flaccum consules suggerunt Livius,Cassiodorus,Capitolinae tabulae, Plutarchus . Cato an DLv, flaccusan.DLIIII praetur a gesserat. Plutarch'.M. Porciu M. P.Priscu ante dictum post abusu rerum Catone nominatu scribit. unde Priscum & Flaccum in hunc annum edunt Siculae tabulae. Nouum hominem fui ite,& Cicero saepe & Plii. tarchus aserunt. Cicero in Verrem de eo sic loquitur, M. Cato se virtute non genere populo R. commendauit, di ipse sui generis initium ac nominis ab se gigni C ac propagari voluit. L. Valerius P. F. Ilaccus dicitur etiam a Liuio anno DLx III, ubi de eo triumuiro ad coloniam deducendam agit. Cato Hisp. iniqm, Valeri' Italiam sortitus est. Annibal stustra in Africa bellum moliens, di ob hoc Romanis per epistolas, aduersae factioriis principum delatus , propter metum Romanorum, qui legatos ad Carthaginiensium senatum de eo miserant, profugus ad Antiochum Syriae regem se c5- tulit bellum contra Romanos parantem. Lex Oppia
uam C. Oppius tribuntis pl. bello Punico de stringen
is matronarum cultibus tulerat, cum maxima contentione abrogata est,dissuadente Catone. Idem Cato in Hispaniam profeci' bello, quod a,Emporiis orsus est, citeriorem Hispaniam pacauit Valerius Flaccus consul alter in Gallia cum Boiorum exercitu propior Litanam sylvam signis collatis secundo proelio conflixit. Quum senatus T. Quinctio permisisset an bellu cum Nabide Lacaedemonioru tyranno,qin ΛU0s servitu-τςsoppresserat, suscipere vellet, Quincti uri Graecorurn
398쪽
qui opem tulerunt, voluntate abidi arma intulit, atq; AArgis qui in potestate eius erant,liberatis, pacem tyr rio dea it. Polybius, Liuius, Plutarchus,Appianus. De Ouistione M. Helvj ED - ρμc
psenex msania. Anno DLvi praetores duo additi, ut essent sex qui in Hispanias citeriorem & ulteriorem quotannis mitte ventur. Hispaniae eodem anno terminatae sunt. Millus
est C. Scmpronius Tuditanus in citeriorem, M. Heu B ius Blasio in ulteriorem. Anno DLvir successit Tuditano Q inucius Thermus praetor: Helvio inFabius Buteo. anno DL viri, Thermo successit P. blanlius Proeto adiutor consuli M. Catoni, qui R. ipse eam pro itinciam sertitus fuerat, datus: Buteoni Ap. Claudius Nero. Hoc autem anno Heluio decedenti ex Hispania ulteriore cum praesidio sex millium dato ab Ap. Clau- .dio praetore Celtiberi agmine ingenti ad oppidum Illia turgi occurrerunt. Viginti millia armatorum fuisse Valerius scribit, duodecim millia ex iis caesa, lypidum Il- Gliturgi receptum, de puberes omnes intersectos. Inde ad castra Catonis Heluius peruenit, & quia tuta iam ab hostibus regio erat, praesidio in ulteriorem Hispaniam xemissis Romam est prosectus, & ob rem feliciter g Ram ouans urbem ingressus est. Caussa negati triumphi fuit,qubd alieno auspicio & in aliena prouincia pugnasset. Ceterum biennio post redierat, quum prouin cia quoque siccetari Q inucio tradita, annum i sequentem retentus ibi longo & graui suisset morbo. Itaque duobus modb mentibus ante Heluius ouasvr- Dbem est ingressus quam successor eius Q inucius tria umpharet. Is aute ad Turbam oppidum cum Budarect Beseside imperatoribus Hispanis signis collatis prosperis pugnarati duodecim millia hostium caeciderat. Budarem imperatorem ceperat. Haec Liuius. Mirum auxem est quod nucium successorem M. Helvii nominet: quum Heluius vlteriorem, Minucius citeri reni Hispaniam λrtitus sit. Blasionem cognomen eae
399쪽
A Helvii cum fragmenta Capitolina huius triumphi indicant,tum etiam Dio,qui tib 6 Helvii cuiusdam Bl
P.Cornelium Scipionem Africanum ii, Ti. Sempronium Lyongum cos. in hunc annu comparant Liauius & Cassiodorus cum Siculis & cum capitolinis tabulis. Horum meminit etia Cicero pro Cornelio perduellionis reo apud Paedianum his verbis, P. Afr: c
nus quum consul esset cum Ti. Longo passus est a po-B pulari consessu senatoria se bsellia separari. quae verba sic interpretatur Paedianus,Hoc factu est secundo cor sulatu Scipionis post septimum annum quam Carili giniensibus bello secundo data pax est. Et de aruspicuresponsis, Ludis Megalensibus primum ante potuli consessum senatui locum P. Africanus iterum consul iule maior dedit. Et Valerius lib. , A condita urbe v : ad Akicanum & Ti.Longum cosules promiscuus si natui & populo spectandor u ludorum locus erat. Item
capite De institutis. Idem scribit etiam Liuius Horum C consulum patres primo anno secundi belli Punici consiles fuisse idem tradit. I i. Scin pronius anno DLviI prae xam gessit. Consulibus ambobus Gallia prouin-ςia decreta sempronius vario eueniti cu Boiis pugnauit. Scipio nulla re nacinorabili gesta Romam comitiorum caussa rediit.
In hunc annum censores referunt Liuius, Paedian in Cornelianam, una cum Capitolinis tabulis, Sex. Iium Paetum,C. Cornelium Cethegum. P.Scipio Afri V canus, quem priorcs censores principem smatus lege rant, iterum lectus. lustrum sequenti anno condidit C. Cornelius. ccnsa sunt ciuium capita C x Lili millia se ptingentaquatuor. Livius. Hoc lustrum quadrages mumseptimum nominant Capitolinae tabulae.
De triumpho M. Catonis cos. ex
. Priore anno quum tam uni glisceret in Hispania bellum ut iam consillam & duce & cxercitu opus eschyli
400쪽
euit patribus consules Hispaniam citeriorem sertiri. Ca Λω sertitus est. Bello quod ab Emporiis orsus est, tota
citςriorem Hispaniam quae rebellauerat, pacavit. at uepro cos Ioc anno ex ea triumphauit. Haec Liuius,Plutarchus. Appianus in Iberica, Frontinus,is qui de viris illustribus scripsit,& Florus & Zonaras. De triumpho T. Quiam. Fiamin Apro eos. de rege Phloppo ex Maredonia. T. Quinctius Flamininus prouincia Macedoni in consulatu sortitus, cum Philippo rege ad Cynosce- a phalas in Thessalia debellauit . tilium eius Demetrium obsidem accepit,regi petenti pacem, Graeciae nec op nanti libertatem degit. Idem bellum aduersiis Lac daemonios & tyrannum eorum Nabidem suscepit, ac liberatis Argis qui sub ditione eius erant, pacem illis qUalem ipse voluit, dedit, filiumq; turanni Armene obsidem accepit. Pacis Philippo datae hae conditiones la
runt: ut Macedoniae regno contentus Graecia tota excederet, talenta mille penderet, naues nisi x haberet.Nabidi victo Lacedaemon relicta. His de caussis per tria draum hoc anno pro consule triumphauit.ante currum
obsides duo ducti regis Sc Granni filii. Liuius, Pluta chus,Florus, Eutropius. Ab eo Macedonicum bellum
finitum esse omnes consentiunt.
Liuius, Cassiodorus & Capitolini auctores consula in hunc annum subrogatos scribui L.Cornelium Μ xulam & dinucium Thermum. Eadem cognomina in fastis Siculis inuenio. Merula praetor fuit anno Thermus anno DLvii. Cornelius consul Gal- Dliam , Minucius Ligures sortitus est. ille ad Mutinam cum Boiis, hic ad Pisas cum Liguribus pugnauit. Cornelio triumphum petenti se intercessuros esse tribuni
pl. professi sunt. Livius. D E C O S. A N. DLXI.
L. Quinctius Flamininus, Cn. Domitius Aheno . barbus hoc anno consules suerunt. auctor Liuius, Cas sodorus,Capitolinae tabulae quoru cognomina sugge-