장음표시 사용
871쪽
Α praeclara in Hispania militia A. Bruti suit,qui penetratis omnibus Hispaniae gentibus,ingenti vi hominum urbiumque potitus numero, aditis quae vix audita erant, Galleci coenomen meruit. Et ante eum paucis annis
tam seuerum illius Q. Macedonici in his gentibus imperium fuit ut quu urbem Contrebiam nomine in Hiaipania oppugnaret, pulsas praecipiti loco quinque cohorteis legionarias eodem protinus subire iuberet, facientibusque omnibus in procinctu testamenta, velut ad certam mortem eundum foret, non deterritus pros posito, perseuerantia ducis, quem moriturum miserat, militem victorem recepit. Tatum effecit mixtus tim
ri pudor, spesque desperatione quaesita. Hic virtute &seueritate facti, at Fabius Emylianus, Pauli inepto disciplinae in Hi ania filii clarisiimus. Dece deinde in terpositis annis, qui Tib. Gracchum, idem ostatrem
eius occupauit furor,ta virtutibus eius omnibus quam
huic errori similem, ingenio etiam eloquentia ue lon 'ge praestatiorem. Qui quum silmma quiete animi eriti. tatis princeps esse posset,vel vindicandae fraternae ino C tis gratia, vel praemuniendae regalis potentiae, eiusdem exempli tribunatum ingressus,longe maiora & acriora
repetens, dabat ciuitatem omnibus Italicis extendebat
eam penὰ usque Alpeis: diuidebat agros ruetabat que quana ciuem pius quingetis iugeribus habere, quod Gliquando lege Licinia cautum erat) noua constituebat portoria, nouis coloniis replebat prouincias iudicia a senatu transferebat ad equites, frumentum plebi dari imstituerat: nihil immotum,nihil tranquillum, nihil quietum denique in eodem statu relinquebat: quin alterum
D etiam continuauit tribunatum .Hunc L. imius Cos. qui Pr Fregellas exciderat, persequutus armis, viaque Iululum Flaccum c sularem ac triumphalem virum xque praua cupientem,quem C.Gracchus in locu TLberii fratris I Ilui um nominauerat, eumque sectu regalis adsumpserat potentiae, morte adscit. Id unu ne satiε
ab Opimio proditum, qubd capitis no dicam Gracchi, sed ciuis vo precium se daturii, idque auro repEsurum proposust. Flaccus in Auerino armatos ad pugna ciens,
872쪽
cum filio maiore iugulatus est, Gracchus prosegiens, quum iam coprehenderetur ab iis quos Opimius mi rat, ceruicem Euporo seruo praebuit, qui non segnius se ipse interemit quam domino succurrerat. Quo die
singularis Pomponii equitis Ro. in Gracchii fides fuit, rui more Coclitis sustetatis in ponte hostibus, eius gla-io se transsixit.Vt Tib Gracchi antea corpus , ita Erit mira crudelitate victorum , in Tyberim deiectum est. Hunc Tib.Gracchi liberi, P. Scipionis Africani nepotes,viva adhuc matre Cornelia Africani filia, viri optimis ingeniis male usi,vitae mortisque habuere exitum: qui si ciuilem dignitatis c6cupissent modum , quicquid tumultuando adipisci gestierunt, quietis obtubsiet resipub. Huic atrocitati adiectum scelus unicum:quippe iuuenis specie excellens,necdum duodevicesimum transgressus annsi, immunisque delictorii paternorum,Fulvii Flacci filius, quem pater legatum de conditionibus miserat,ab Opimio interemptus est. quem quum haruspex Tuscus amicus flentem in vincula duci vidisset, Qvjn tu hoc potius inquit facis3 protinusque inliso capite in pontem lapideum ianuae carceris, effusique ce- Crebro, expirauit. Crudet Esque mox quaestiones in amicos clientεsque Gracchorum habitae sunt. Sed Opimiuvirum alioqui sanctum & grauem, damnatum postea iudicio publico, memoria ipsius saeuitiae , nolla civilis persequuta est misericordia. Eade Rutiliu Popiliumque, qui c os s. asperrimε inTiberii Gracchi amicos senierant,postea iudiciprum publicorum merito oppressit inuidia. Rei tantae parum ad noticiam pertincns interponetur. Hic est Opimius, a quo Cos. celeberrimuOpimiani vini nome, quod iam nullum esses 'acio an- onorum colligi potest, quum ab eo stat ad te M. Vinici Cos. anni CL r. Factum Opimii quδd inimicitiarum
quaesita erat vitio, minor sequuta autoritas: & visa vitio priuato odio magi3 quam publicae vindictae data. Subinde Portio Martioque Coss. deducta colonia, Narbo Martius. Madetur deinde memoriae seueritas iii dictorii: quippe M.Cato c6sularis, M. Catonis nepos,Africani sororis filius , repetundarii ex Macedonia damnatus est:
873쪽
R quum lis eius I ra i M. aestimaretur. adeo illi viri magis voluntatem peccandi intuebantur quam modum, δε-ctiqite ad consilium dirigebant,& quid non in qu tu admissum foret, aestimabat. Circa eadem tempora M telli statres 'nodie triuinphauerunt. Non minus claruexemplum & adlluc unicum Fulvii Flacci, eius qui Capuam ceperat, filiorum, sed alterius in adoptionem dari, in collegio Co s s. suit. adoptiuus in Acidiani Manlii familiam datus nam censura Metellorum, patruelium, non germanorum statrum fuit, quod Glis contigerat B Scipionibus. Tu Cimbri & Teutoni transcedere Rhenum, multis mox nostris suisque clad bus nobiles Pereade' i tempora clarus eius Minucii, qui porticus,quae hodieque celebres sunt, molitus est, E Scordiscis trium phus suit. Eodem tractu temporum nituerunt oratores
Scipio ,ssimvlian', Laeliusque, Ser.Galba, duo Gracchi, C. Dirius, a bo Papirius. Neς praetereiid us Metellus Numidicus,& Scaurus,&ante omnes L.Crassiis,& Μ. Antonius. orum aetati ingenus au successere C. Caesar Strabo, P. Sulpitius . nanque Mutius iuris scientia C quam propriae eloquentiae nomine celebrior fuit Clara etiam per idem aeui spacium suere ingenia, in togatis Afranii , in tr goediis Pacuvii atquei Accii .vsque in
Graecorum ingeniorum comparationem evecti, m
g umque inter hos ipsos facientis operi suo Iocii, adeo quidem vi in illis limae, in hoc pene plus videatur fuisse singuinis. Celebre & Lucilii nomen fuit, qui. sub Publio Africa o Numatino bello eques militaverat: quo quidem tempore iuuenis adhuc Iugurtha ac Marius, sub eodem Africano militantes in iisdςin castris didi-R cere quae possca in contrariis sicerenti Hastoriarum autoriam tum Sisenna erat iuuenis, sed opus belli civilis Sullani posst aliquot annos ab eo seniore editum est. Vetiistis r Sisenna fuit Caelius, aequalis Sisennae Rutilius , Claodiusque Quadrigarius & Valerius Anti
Sane nos .ignoremus eadem aetate fuit se Pomponium sensibus ceu bre in , verbis rudem, &nouitate inuentia se operis commendabilem. Prosequamur notanas
neritatem Gnsorum Cassii Longinu caepi isque, qui
874쪽
abhinc annos Civia, Lepidum AElium augure, quod Asex millibus aedes conduxisset,adesse iusserunt At nunc siquis tanti habitet, vix ut senator agnoscitur, adeo m ture a rectis in viva, a vitiis in praua, a prauis iri praeci pitia peruenitur. Eod ε tractu temporum & Domitii ex Arvernis, di Fabii ex Allobrogibus victoria fim n bilis . Fabio Pauli nepoti ex victoria cognomen Allobrogico inditum. Notetur Comitia: Lmiliae peculiaris quaedam,& ut clarissima, ita artata numero felicitas,utiante hunc nobilissimae simplicitatis iuuenem Cn. Domitium , fuere singulis omnino parentibus geniti, scd o- Branes ad consistatum sacerdotiaque, ad triumphi autem pene omnes peruenerunt insignia . Bellum deinde I
gurthinum gcstum est per Q Metellum, nulli secudum leculi sui. Huius legatus suit C. Marius, quem praediximus natus equestri loco, hirtus atque horridus, vitaq; sanctus, quantum bello optimus iarum pace pestimus, immodicus gloriae,insatiabilis,impotes, semperque in qu: eius , Hic per publicanos alioseve in Africa negocianteis,criminatus Metelli lentituatnem,trahentis iam in tertium annum bellum, & natural cm nobilitatis su- eperbiam, morandique in imperiis cupiditatem, effecit
ut quii commeatu petito Romam venisset ., C o S. cre
retur, bellique pene patrati a Metello qui bis Iugurthiacie fuderat, summa committeretur sibi. Metelli tamen μει triumphus fuit clarissimus,& meritum: virtutique cognomen Numidici inditum. Vt paulo ante Domitiae familiae , ita Caeciliae notanda claritudo est, quippe intra x II ferme annos huius temporis coss. fuere Metelli, aut censores, aut triumpharunt amplius xir. Vt appa-xeat quemadmodum urbium imperiorumque , ita gentium nunc florere fortunam, nunc senescere, nunc m-terire. At C.Marius L. Syllam iam tunc ut praecauentiabus fatis copulatum sibi quaestorem habuit,& per eum missum ad regem Bocchum, lugurtha rege abhinc annos sermὰ C xxxviii potitus est: designatu' ite iteruCos. in urbem reuersus, secundi consulatus initio Cal.
Ian. eum in tritipho duxit. Eosa ut praediximus immanis vis Germanorum sentium, quibus nouis C -
875쪽
A bris ac Teutonis erat,quum Coepionem Manliumquec os s. & ante Carbonem hilanumque fudissent sugassentque in Gallus, & exuissent exercitu, Scaurumque
Aurelium C os.& alios celeberrimi nominis viros trucidalsent, P. R. non alium repellendis talis hostibus magis idoneum imperatorem quam Marium est ratus.Tu
multiplicati consillatus eius. Tertius in apparatu belli consumptus: quo anno Cn. Domitius triph legem tulit ut sacerdotes, quos antea collegae sufficiebant, populus crearet. Quarto trans Alpeis circa Aquas Sextias cum B Teutonis conflixit, amplius CL hostium priore ac po- sero die ab eo trucidatis : gensque excisa Teutonum lquinto citra Alpeis, in campis quibus nomen erat Rau dis.Ipse C o s.& PRO Cos. Q. Lutatius Catulus, sert Datissimo decertauere praelio , caesa aut capta amplius l
ne erus n. ati remp poeniteret, ac bona modis repensasse. Sextus cosulatus veluti pranatum ei merliorum datum iNon tamen huius cosulatus fraudetur gloria, quo Sese luilii Glauciae Saturninique Apuleii furorem continus lC tis honoribus rem p. lacerantium, S gladiis quoque & caede comitia discutientium, C o sarmis compescuit,ho lminEsque exitiabileis in Hostilia curia morte inultauit. Deinde interiectis paucis annis,tribunatum iniit M.Liuius Drusus, vir nobilissimus, eloquentissimus, sanctis simus, nactiore in omnia ingenio animoque quam to tuna usus. qui quum senatui priscum restituere cuperet decus, ct iudicia ab equitibus ad eum transferre ordine, a quippe eam potestatem naci equites Gracchanis le- igibus quum in multos clarissimos atque innocetissimos lv viros suu sunt, tum P.Rutilium virum non seculi sui, ised omnis aeui optimum , interrogat in lege repetun-
iis ipsis quae pro senatu moliebatur,senatum habuit ad- luersarium,non intelligentem si qua de plebis comm dis ab eo agerentur, veluti inest adae, illiciendaeque mul ltitudinis causi fieri,ut minoribus perceptis,maiora pe mitriret. Denique ea sortuna Drusi fuit ut maletacta
sud 2δmini,quam eius optime ab ipso cogitata senat
876쪽
probaret magis, & honore qui ab eo deferebatur,spe Aneret: iniurias,quae ab aliis intendebantur,aeci uo animo reciperet:& huius summae gloriae inuideret, illorii modicam ferret. Tum conuersus Drusi animus , quando bene coepta mala cedebant , ad dandam ciuitatem Ita liae.quod quum moliens reuertisset h soro, immensa illare incognita quae eu semper coni itabatur) cinctus multitudine, in atrio domus uiae cultello percussus, qui adfixus lateri eius relictus est, intra paucas horas decessit. Sed quit ultimum redderet spiritum,intuens circunsi lium moerentiumque frequentiana,effudit vocem con- η
uenientisimam conscientiae suae , Ecquando inquit propinqui amicique , similem mei ciuem habebit resisHunc finem clarissimus iuuenis vitae habuiti cuius morum minime omittatur argumentum. Quum aedificaret domum in palatio in eo loco ubi est quae quondam Ciceronis,mox Cesorini fuit, nunc Statilii Sisennae est, Promittertique ei architectus, ita se eam aedificaturu ut Iibera a conspectu, immunis ab omnibus arbitris esset, neque quisqua in ea despicere pos sit: Tu vero inquit)squid in te artis est,ita compone domum mea ut quic- C quid agam,ab omnibus perspici possit. In legibus Graechi inter perniciosissima numerauerim, quod extra Italiam colonias posuit. Id maiores quum viderent tanto potent orem Tyro Carthaginem , Massiliam Phocaea, Syracusas Corintho,Cyricu ac Byzantium Mileto genitali solo diligenter vitaverant ut C. R. ad censendum ex prouinciis in Italiam reuocauerint. Prima autem extra Italiam colonia Carthago condita est. Mors Drusi, iam pridem tumescens bellum excitauit Italicum: quippe L Caesare, P. Rutilio C o s s. abhinc annos C x x, quum Did malum in uniuersa Italia ab Asculanis ortum esset, quippe Seruium praetorem Foteiumque legatum occiderant ac deinde a Marsis exceptum , in omneis p
netrasset regiones,arma aduersus Romanos cepit:qu rum ut fortuna atrox, ita causa fuit iustissima. Petebant enim eam ciuitatem cuius imperium armis tuebantur
Ier Omneis annos, atque omnia bella: duplici numero e militum equitumque iungi,neque in eius ciuitatis tu;
877쪽
recipi, quae per eos in idipsem peruenisset fastigium per
quod homines eiusdem & gentis & singuinis, ut exte nos alienosque fistidire posset. id bellunt amplius ccc M, iuuentutis Italicae abstulit Clarissimi autem imper torcs suerunt Romani eo bello Cn. Pompeius, Cn. Pol eii Magni pater,C.Marius, de quo prae iximus, L. Sula anno ante praetura functus, inMetellus Numidici filius, qui meritum cognomen Pii consequutus erat. Quippe expulsum ciuitate L. Saturnino tr. pl. qubd si
ius in eius leges iurare noluerat, pietate sua, automate B senatus, consensu reip. restituit patrem. Nec triumphis honoribusque, quam aut causa exilia, aut exilio, aut reditu clarior fuit Numidicus. Italicorum autem fuerunt
celeberrimi duces, Silo Popedius, Herius Asinius, insteius Cato, C. Pontidius, Telesinus Pontius, Marius Egnatius, Papius Mutilius. neque ego verecundia, d mestici sanguinis gloriae quidqua, dum verum resero, sit btralia. sippe multum Minaiii Magii ataui mei Asculanensis tribuendum cst memoriae, qui nepos Decii N. agit Campanorum principis celeberrimi & sidclinia C mi viri, tantam hoc bello Romanis fidem praestitit, ut
cum legione, quam ipse in Hirpinis conscripserat, Heseculancum simul cuin T. Didio caperet, Pompeios cum L. Sulla oppugnarer, Cosamq; occuparet:cuius de vi tutibus cuim alii, tum maxime dilucideque in ortei sus in annalibus suis retulit: cuim pietati plenam P. R. pratiam retulit, ipsum viritim ciuitate donando, duos filios eius creando praetores, quum seni adhuc crearcimtur. Tam varia atque atrox fortuna Italici belli fuit, ut licr biennium continuum duo Romani Coss. Rutia Gius ac dei iide Cato Portius ab hostibus occiderentur, exercitus P .R . multis in locis funderentur, utque ad sosa iretur,diuque in eo habitu maneretur. Caput imperii sui Corfinium legerant, quod appellarct Italicum Paulatini deindὸ recipiendo in ciuitatem,qui arma aut non ceperant,. aut deposueram maturius, vires resectae sint, Pompeio Stillaque &Mario fluentem procumbentόmque rem p. restituentibus . Finito ex maxima parte, nisquae Nolani belli manebat reliquiae, Italico bello, quo quidem
878쪽
quidem Romani victis adflictisque, ipsi exarmati qui in Aintegris uniuersis ciuitatem dare maluerunt consulatu inierunt inPompeius,& L. Cornelius Sulla, vir qui neque ad finem victoriae satis laudari, neque post Victoria abundE vituperari potest. Hic natus familia nobili, se tus a Cornelio Rulino, qui bello Pyrrhi inter celeberri. mos fuerat duces, quiliamiliae eius claritudo intermis sa esset, diu ita se gessit ut nullam petendi consulatum cogitationem habere videretur. deinde post praeturam inlustratus bello Italico, & ante in Gallia legatione sub Mario, qua eminentissimos duces hostiuin fuderat, ex isuccessu animum sumpsit, pet iasque consulatum, penε omnium ciuium suffragiis factus est: sed eum honorem undequinquagesimo aetatis suae anno adsequut' est. Perea tempora Mithridates Ponticus rex , vir neque ste dus, neque dicendus sine cura, bello acerrimus, virtute eximius, aliquando fortuna, semper animo maximus, consiliis dux, miles manu, odio in Romanos Hannibal, occupata Asia necatisque in ea omnibus ciuibus Ro.
quos quidem eadem die atque hora,redditis ciuitatibus literis ingenti cum pollicitatione praemiorum, interimi diusserati quo tempore neque fortitudine aduersus Μithridatem, neque fide in Romanos quisquam Rhodiis 'par fuit. Horum fidem Mytilenaeorum perfidia inlumi navit,qui M. Aquilium,aliosque Mithridati vinctos tradiderunt,quibus libertas in unius Theophanis gratiam postea a Pompeio restituta eo quum terribilis Italae quoque videretur imminete, sorte obuenit Sullae Asia
prouincia Is egressus urbe quum circaNolam morar
tur, quippe ea urbs pertinacissim Earma retinebat, exercituque Ro. obsidebatur,velut poeniteret eius fidei qua D omnium sanetissimam bello praestiterat Punico P. Sulpitius tr. pl. disertus, acer,o b gratia,amicitiis, viaore ingenii atque animi celeberrimus, quilantea rectistimavoluntate apud populum 'maximam quaesisset dignitatem, quasi pigeret eum virtutum suarum, ac bene consulta ei male cederent,subito prauus & praeceps,C. Mario post v x x annum omnia imperia & omneri prouincias concupiscenti additit, leomque adpopularu turi
879쪽
A qua Syllae imperium abrogaretur, C. Mario bellum d
cerneretur Mithridati cun ,ali sque leges perniciosas ocexitiabiles neque tolerandas liberae ciuitati, tulit. quinetiam Q. Pometi C O s filium, eundEmque Syllae gene rum,per emissarios factionis suae interfecit. Tum Sylla
contracto exercitu ad urbem rediit, eam ue armis o cupauit, x II aviores nouarum pessimarumque rerum,
inter quos Marium cuin filio & P. Sulpitio,vrbe cxtu bauit, ac lege lata exules fecit: Sulpiti uin etiam adsequuti equites, in Laurentinis paludibus iugulauere,caputque B eius erectum & ostentatum pro rostris, velut ominimminentis proscriptionis fuit. Marius,post sextum c
sulatu tri,annoque L xx, laudus ac limo obrutus, oculis tantu modo ac naribus eminentibus extractus arundineto, circa paludem Maricae, in quam se fugiens cons ctantes Syllae equites abdiderat,miecto in collum loro, in carcerem Minturnensium iussu Illuri perductus est.'
ad quem interficiendii missus cum gladio scrutis publicus,natione Germanus, qui forth ab imperatore eo bello Cimbrico captus erat, ut agnouit Mariti magno cum C eiubaiu se prodetem,indignatione casses tari viri abiecto gladio profugit e carcere. Tum ciues ab hoste misereri paulo ante principis viri docti, instructum eum viatico, conliataque veste, in naue imposuerunt at ille adsequutus circa AEnariam filium, cursum in Africa direx , in remque vitam m tugurio ruinarum Carthaginienti uni toleravita quit Marius aspiciens Carthagine, illa inluens Martii, alter alteri possem esse solatio. Hoc primu aim no sanguine C o s. Romani militis imbutae manus sint:
quippe Pompeius collega Syllae, ab exercitu Cn. Pom- D peti procosulis seditione sed quam dux excita u erat interfectus es. No erat Mario Sulpitioque Cinna icto p
ratior. Itaque quuita ciuitas Italiae data esset ut in octo tribus contribuerentur noui ciues, nepotentia eorum& multitudo veterum ciuium dignitate frangeret, plusique pos Iem recepit in beneficium quam autores beneficii inna in omnibus tribubus eos se distributurii pollicitus est, quo nomine ingente totius Italiae frequentiam urbe acciuerat: o qua pulsus collegae optiniatiumque
880쪽
viribus,quii in Campania tenderet, ex autoritate sena- Αtus consulatus ei abrogatus est, suste tusq; in euis locii L.Cornelius Merula stamen Dialis . Haec iniuria homine quam exeplo dignior fuit. Tu Cinna corruptis primo
centurionibus ac tribunis, mox etia spe largitionis,militib', ab eo exercitu qui circa Nolam erat, receptus est. Is quii uniuersus in verba eius iurasset, retinens insignia consulatus, patriae bellu intulit, fictus ingenti numero nouoru civium, equoru delectu CCC amplius collo tes conscripserat, ac xriginta legionii instar impleuerat. Opus erat partibus autoritate,gratia cuius augendae C. BMarium cum filio de exilio reuocauit, quique cum iis
pulsi fuerant. Dum bellum autem inseri patriae Cinna, Cn Pompeius Magni pater cuius praeclara opera bello
Marsico praecipue circa Picenum agrum,st praescripsimus usa erat resp. quiq: Asculum ceperat: circa quam urbem quum in multis aliis regionibus exercitus dispcrsi forent,quinque & Lxx civium Romanorum, amplius.
I. x Italicorum una die conflixerant frustratus spe c6tinuandi cbsulatus, ita se dubium mediumque partibus praestitit ut omnia ex proprio usu ageret, temporibusq; C insidiari videretur, & huc at ue illuc, unde spes maior adsuisset potentiae, se exercitumque deflecteret: sed ad ultimum magno atrocique praelio cum Cinna conixit.
Cuius commissi patratique sub ipsis moenibus, sociisq; urbis Romanae pugnantibus spectantibusq; , quam suerit euetus exitiabilis, vix verbis exprimi potest.Post hoc
quum utruque exercitum, velut parum bello exhaustu, Iaceraret pestiletia, Cn. Pompeius decessit. cuius interiatus voluptas, amissorum aut gladio aut morbo ciuium pene damno repensita est: populusque Ro. quam uiuo Diracundiam debuerat, in corpus mortui contulit. Seu duae, seu tres Pompeiorum fuere similiae, primus eius nominis ante annos ferἡ CLx viri Q Pompeius cum Cn.Seruilio c o s.fuit Cinna S. Marius haud incruentis
utrinque certaminibus editis urbem occupauerunt,
sed prior ingressus Cinna de recipiendo M. ario legem tulit: mox C. Marius pestifero ciuibus suis redi u intra-