장음표시 사용
921쪽
A prisca illa & antiqua reipub. rina reuocata, rediit cuiatus agris, sacris honos, securitas hominibus, certa cuiq; rerum suarum possessio, leges emendatae utiliter , laxarsalubriter, senatus sine asperitate nec sine seueritate lectus. Principes viri triuimphisque & amplissimis honoribus suncti, hortatu principis ad ornandam urbem inlecti sunt. Consulatus tantummodo usque ad undecimum,n continuaret Caesar, quum saepe obnitens repugnasset,impetrari potuit, nam dictaturam quam pertinaciter ei deferebat populus, tam constanter repulit.Bella v subhnperatore gesta, pacatinue victoriis terrarum orbis, & tot extra Italiam domique opera, omne aeui sui spacium impensurum in id solum opus, scriptorem H-tigant.Nos memores professionis,uniuersam imagine principatus eius oculis animisque subiecimus. Sepultis ut praediximus bellis ciuilibus, coalescetibsisque rei p.
membris quae tam longa armorum series lacerauerat,
Dalmatia x x & C c rebellis, ad certam consessionem. lIacata est imperii Alpes feris multisque nationibus ce-ebres perdomitae. Hispaniae, nunc ipsius praesentia, nuc. Agrippae, quem usque in tertium consulatum, & mox c megium tribunitiae potestatis amicitia principis euexerat, multo varioque marte pacatae. In quas provi
cias quum initio Scipione & Sempronio Longo C O ss- primo anno secundi Punici abhinc annos CCL,Romani exercitus missi essent duce Cn. Scipione Africani patruo,per annos C C in his multo mutu6que ita certatuest sanguine ut amissis P.R. imperatoribus exercitibuΩ. que, saepe contumelia, nonnunquam etiam periculum
Romano inferretur imperio. Illae enim prouinciae Sci- D piones consumpserunt, illae columeliose xx annorum Dello sub duce Viriatho maiores nostros exercuerunt: illae terrore Numantini belli populum Ro. concusserunt In illis turpe c Pompeii foedus,turpiusque blancini senatus cum ignominia dediti imperatoris rescia dit: illa tot consulares , tot praetorios absumpsit duces,
patrumque aetate in tantum sertorium armis extulit,
ut per quinquennium diiudicari non potuerit Hispanis Romanisne in armis plus esset roboris, dc uter populηs
922쪽
alteri pariturus foret. Has igitur prouincias tam dissu- Asas, tam ire uenteis, tam seras, ad eam pacem abhinc annos ferme L perduxit Caesar Augustus: ut quae maximis bellis nunquam vacaverant, eae sub C. Antistio, ac deinde P. Silio legato , caeterisque postea etiam latrocia ,
niis vacarent. Dum pacatur occidens, ab oriente ac rege Parthorum signa Romana quae Crata oppressis Orodes, quae Antonio pulso filius eius Phrahates ceps ant, Augusto remissa sunt: quod cognomen illi viro Planci sententia, consensus uniuersi senatus populique Ro.indidit. Erant tamen qui hunc felicissimum statum Bodissent: quippe L. Murena & Fannius Cepio diuersis moribus nam Murena sine hoc facinore potuit videri bonus, Cepio & ante hoc erat pessimus quum inissent occidendi Caesaris consilia, oppressi . tutoritate publica, quod vi facere voluerant, iure passi sunt. neque multo post Rufiis Egnatius per omnia gladiatori quam sena tori propior, collecto in aedilitate fauore populi, quem
extinguendis priuata similia incendiis in dies auxerat, in tantum quidem ut ei praeturam continuaret: mox etiam consulatum petere ausus, quum esset omni flagia Cliorum scelerumque conscientia mersus, nec melior illi res familiaris quam mens foret, adgregatis simillimis sibi, interimere Caesarem statuit, ut quo saluo saluus esse non poterat, eo sublato moreretur. quippe ita se mores habent ut publica quisque ruina malit occidere quam sua proteri, & idem passurus minus cospici. Neque hic prioribus in occultando felicior fuit, abditusque carceri, cum consciis facinoris mortem dignissimam vita sua obiit.Praeclarum excellentis viri factum C. Sentii Saturnini circa ea tempora consulis, ne fraudetur memoria. I Aberat in ordinandis Asiae orientisque rebus Caesar, circumferens terrarum orbi praesentia sua pacis suae bona: tum Sentius forte & solus, & absente Caesare C os. cum alia prisca seueritate summάque constantia, vetere consulum more ac seueritate gestisset, protraxisset publicanorum fraudes, punisset auaritiam , regessisset in aerarium pecunias publicas, tum in comitiis habendis
Praecipuum egit consulem.Nam &quaestiuam petetes,
923쪽
R. quos indignos iudicauit,prosteri vetuit,& quum id sa-cturos se. perseuerarent, consular na, si in campum de scendissent,vindictam minatus est, Et Egnatiu florente fauore publico, sperantEmque ut praeturam aedilitati, ita cosulatu praeturae se iuncturum, profiteri vetuiti & quuid non obtinuisset, iurauit etiamsi factus esset Cos. suia stagiis populi, tamen se eum no renunciaturum. Quod ego factum cuilibet veterum consulum gloriae comparandum reor, nisi quδd naturaliter audita visis laud mus libentius:& praesentia inuidia, praeterita veneratione prosequimur,& his nos obrui,illis instrui credimus. Ante triennium fero Mam Epnatianum scelus eruit peret, circa Murenae Cepionisque coniurationis tempus ab hinc annos L,Μ. Marcellus sororis Alsusti Octauiae filius, quem homines, ita squid accidisset Caesari succestarem potentiae eius arbitrabantur fiaturum,ut tamen id per Μ. Agrippam securo ei posse contingere
non existimarent: magnificentissimo munere aedilitatis edito decessit, admodum iuuenis, sanὰ ingenuarum ut aiunt) virtutum, laetusque animi & ingenii, sorti
naeque in quam alebatur,capax. Post cuius obitum,
C Agrippa, qui sub specie ministeriorum principaliu pro secius in Asiam ut fama loquitur ob tacitas cum Ma
ccllo offensiones, praesenti se subduxerat tempori,reuersus inde, sitam Caesaris Iuliam, quam in matrimonio Marcellus habuerat, duxit uxorem: eminam neque sibi neque rei p. felicis uteri. Hoc tractu temporum Tib.
Claudius Nero, quo prius nato ut praediximus Liuia Drusi Claudiani filia, despondente Nerone,cui ante nupta iuerar, Caesari nupserat, innutritus caelestium praece D ptorum disciplinis, iuuenis genere, sorma, celsitudine corporis, optimis studiis, maxim6que ingenio instructissimus, qui protinus quantus est, sperari potuerat,visusque praetulerit principem, Quaestor undevicesimum
annum agens, capessere coepit rempub. max imamque
difficultatem annonae ac rei frumentariae inopiam ita Ostiae atque in urbe mandato vitrici moderatus est, ut per id quod agebat, quantus euasurus esset, eluceret.
Nec multo post missus ab eodem vitrico cum exercitu
924쪽
ad visendas ordinandasque, quae sub oriente sunt , pr
uincias, praecipuis omnium virtutum experimetis in cotractu editis, cum legionibus ingressus Armeni. am, rem .dacta ea in potestatem P. R. regnii eius Artavasdid dit.cuius rex quoque Parthoru tanti nominis fama te
ritus, liberos suos ad Caesarem misit oblides .Reuersum inde Neronem Caesar haud mediocris belli molem experiri statuit , adiutore operis dato fratre ipsius Drusis Claudio, quem intra Caetaris penates enixa erat Liuia. Quippe uterque diuisis partibus Rhetos Vindelicosque adgressi, multis urbium & castellorum oppugnationi- Bbus, necnon directa quoque acie feliciter functi, gen tes locis tutissimas, aditu dissicillimas, numero frequentes, feritate truces, maiore cum periculo quam damno Romani exercitus, plurimo cum earum sanguine perdomuerunt. Ante quae tempora censura Planci & Pauli acta inter discordiam, neque ipsis honori, neque reipub. usui fuit,quum alteri vis censoris, alteri vita deesset: Paulus vix posset implere censorem, Plancus timere deberet ne quicquam obiicere posset adulescentibus, aut obiicientes audire quod no agnosceret senex. Mors C deinde Agrippae qui nouitatem suam multis rebus nobilitauerat , atq; in hoc perduxerat ut & Neronis esset socer, cuiusque liberos nepotes suos D. Augustus praepositis Cati ac Lucii nominibus, adoptauerat) admouit propius Neronem Caesari: quippe illia eius Iulia quae fuerat Agrippae nupta, Neroni nupsit. Subinde bellum Pannonicum, quod inchoatum Agrippa Marc6que Vinicio auo tuo C o s.magnum atroxque & perquam vicianum imminebat Italiae, per Neronem gestum est. Gentes Pannoniorum , Dalmatarumque nationes , situmque regionum ac fluminum, numerumque & modum I virium, excellentissimasque & multiplices eo bello viactorias tanti imperatoris alio loco explicabimus. Hoc opus seruet formam suam. Huius victoriae compos Nero ouans triumphauit. Sed dum in hac parte imperii mannia geruntur prosperrime, accepta in Germania clades sub te ato M. Lollio, homine in omnia recuniae quam recte faciendi cupidiore, & inter summa viti u
925쪽
A dissimulationem vitiosissimo, amissaque legionis qui
tae aquila, vocavit ab urbe in Gallias Caesarem . Cura deinde atque onus Germanici belli delegata Druso Claudio fratri Neronis adolescenti, tot tantarumque virtutum quot & quantas natura mortalis recipit vel industria percipit: cuius ingenium virum bellicis magis operibus an ciuilibus suffecerit artibus , in incerio est: morum certe dulcedo ac suauitas , & aduersus amicos aequa ac par sui aestimatio inimitabilis suisse dicitur . napulchritudo corporis proxima fraternae fuit. Sed illum B imagna ex parte domitorem Germaniae , plurimo eius gentis variis in locis profuso sanguine, fatorum iniquutas,consulem asentem annum tricesimum,rapuit.M .les deinde eius belli transsuta in Neronem est, quod is sua & virtute & fortuna administrauit, peragratusque victor omneis parteis Germaniae , sine ullo detrimento comissi exercitus quod praecipue huic duci semper curae fuit sic perdomuit eam ut in formam penὸ stipendiariae redigeret prouinciae. Tum alter triumphus cum altero eosulatu ei oblatus est. Dum ea quae praediximus C in Pannonia Germanisque geruntur,atrox in Thracia . bellum ortum, omnibus eius gentis nationibus in arma accensis, L .Pisonis, quem hodi Eque diligentissimum, atque eundem lenissimum securitatis urbanaecus odem habemus, virtus compressit. Quippe legatus Caesaris triennio cum his bellauit,gentesque ferocissimas plurimo cum earum excidio nunc acie, nunc expugnationubus in pristinum pacis redegit modum , eiusque patratione Asiae securitatem,Macedoniae pacem reddidit De quo viro hoc omnibus sentiendum ac praedica dum est, D esse mores eius vigore ac lenitate mixtisi mos,& vix quenquam reperiri posse qui aut ocium validius dilia pat,aut sacilius sufficiat negocio, & magis quae agenda sunt curet sine ulla ostentatione agedi. Breui interiectospacio, Tib. Nero duobus cosulatibus totidἡmque iriumphis actis, tribunitiae potestatis cosortione aequatus
Ruguso, ciuium post unum & hoc quia volebat emisnentissimus, ducum maximus, fama sortiinaque celeberrimus, δc vere alterum reipub lumen & caput, mira
926쪽
quadam 8c incredibili atque inenarrabili pietate cuius Acausae mox detectae simi) quum C Caesir sumpsisset iam
virilem togam,L. ite maturus esset viris,ne fulgor suus orientium iuuenum obstaret initiis , dissimulata causa consilii sui,cωmmeatum ab socero, atque eodem vitrisco, acquiescendia continuatione laborum petiit. Quis fuerit eo tempore ciuitatis habitus,qui singulorum animi, quae digredientium a tanto viro omnium lacrymae, quam pen E ei patria manum iniecerit, iusto seruomus operi. illud etiam in hoc transcursit dicendum est, ita septem annos Rhodi moratum , ut omnes qui pro B
constulibus legatique in transmarinas profecti prouincias,visendi eius gratia ad quem conuenientes, semper priuatos illa maiestas priuata nunquam fuit,fasces suos summiserint, fastique sint ocium eius honoratius imperio suo. Sensit terrarum orbis digressum a custodia Neronem urbis: nam & Parthus desciscens a societate
Romana, adiecit Armeniae manum,&Germania aue
sis domitoris sui oculis, rebellauit. At in urbe eo ipso anno quo magnificentii limi gladiatorii muneris nauma..chiaeque spectaculis D. Augustus abhinc annos xxx C se& Gallo Caninio coss. dedicato Martis templo, animos oculdsque P. R. repleuerat, foeda Letu mem riaque horreda in ipsius domo tempestas erupit. Qui inpe filia eius Iulia per omnia tanti parentis ac viri in me..
mor, nihil quod facere aut pati turpiter posset scemina, luxuria,libidine insectum reliquit: magnitudinemque fortunae suae peccandi licentia metiebatur, quicquid liberet, pro licito vindicans. Tum Iulius Antonius,sngulare exemplum clementiae Caesaris, violator eius d mus, ipse sceleris a se commissi ultor suit, quem victo Deius patre, non tantum incolumitate donauerat, sed sacerdotio, praetura, consulatu, prouinciis,honoratu etis
matrimonio seroris suae filiae, in arctissimam adfinitatε receperat: Quintiusque Crispinus,singularem nequitiam supercilio truci protegens, dc Appius Claudius,&Sempronius Gracchus, ac Scipio, aliique minoris nominis utriusque ordinis viri, quasi cuiussi bet uxore violata poenas pependere, Pu Caesaris filiam, & Neronis
927쪽
A violassent coniugem. Iulia relmata in insiliana, patria , que & parentum subducta oculis .iquam tamen comitata mater Scriboni. a, voluntarii exilii permasit comes. Breve ab lioc intercesserat spatium, qui C. Caesi rarito aliis provinciis ad sedandum obitis , in Syriam misius, eonvento prius Tib. Nerone,cui omnem honorem vesuperiori habuit, tam varie se ibi gessit ut nec Iaudatu rum magna, nec Vituperaturii mediocrisinateria deficiatricum rege Parthorum iuuene excelsiuinio in insula qua amnis Euphrates ambiebat, aequato viriusq; partis A numero conti.Quod spectaculii stantis ex diuerso hinc Romani, illinc Parthorum exercitus, quu duo inter se eminentissima imperiorum & hominum coirent capiata,perquam clarum & memorabile, sub initia stipendiorum meorum tribuno militum mihi visere coni gitiquem militiae gradu ante iub patre tuo, M. Vinici, de P.Silio auspicatus, in Thracia Macedoniaque, mox Achaia Asiaque, & omnibus ad oriente visis prouinciis& ore atque utroque maris Pontici latere , haud iniucunda rotreru, locorum,genitu, urbium recordatione C perfruor.Prior Parthus apud Caiu in notira r pa,post rior hic apud rege in hostili epulatus est. Quo tempore Μ.Lollii, quem veluti moderatore iuuentae stir sui Augustueis esse voluerat , perfida Silena subdoli ac versiitianinu consilia per Parthum indicata Caesaris ira evulgauinculus mors intra paucos dies fortuita an voluntaria
fuerit agnoro. Sed quam litic decessisse laetati homines, tam paulo post ob iste Censorinum in iisdem prouinciis
grauiter tulit ciuitas tru demerendis hominibus geni tum . Armeniam deinde ingressus, prima parte introitus prosperε gessit, mox in conloquio cui se temere cred derut circa Artageram grauiter a quod a nomine Admd uo vulneratus, ex eo ut corp'. minus habile, ita muminus utilem reipublicae habere coepit Nec desilit conuersatio hominum vitia eius assentatione icitum . me min semper magnae fortunae comes adest ad ut tio, per quae eo doctus erat vi in ultimo ac bremotissimo terrarum ortas angulo cosenescere quam Romam regrediimallet Deinde reluctatus inuitusque reuertes in Italia,
928쪽
in urbe Lyciae Limyram nominant morbo obiit, quit A ante annum ferme L. Caesar frater eius Hispanias potens, Massiliae decessisset. Sed sortuna quae subduxerat
spem magni nominis,lam tum reipub. sua praesidia reddiderat.quippe ante utriusque horum obitu , patre tuo P.Vinicio e o s. Tib.Nero reuersus Rhodo, incredibiali laeticia patriam repleuerat. Non est diu cunctatus Caesar Augustus, neque enim quaerendus erat quem leg ret, sed lenendus qui eminebat. Itaque quod post L. mortem adhuc C. vivo sacere voluerat,atque vehementer repugnante Nerone erat inhibitus, post utriusque Raduleicentium obitum sacere perseuerauit, & ut trib nitiae potestatis consortionem Neroni constitueret, multum quidem eo cum domi tum in senatu rec sante,& eum alio Cato Sentio C os s. v Calend. Iul. post urbem conditam annis D CCtri ii, abhinc annis x x v II,ad0ptaret. Laetitiam illius diei, concuriumque ciuitatis, & vota penὰ inserentium caelo manus, spimque conceptae perpetuae securitatis aeternitatisque R
anani imperii vix in illo iusto opere abunde persequi poterimus,nedum hic implere tentemus: id unum dixis C sequam ille omnibus fuerit, tum refulsit certa ipes lia herorum parentibus, viris matrimoniorum, dominis patrimonii, omnibus hominibus salutis, quietis,pacis, tranquillitatis, adeo ut nec plus sperari potuerit, nec spei responderi felicius. Adoptatus eadem die etiam
N Agrippa,quem post mortem Agrippae, Iulia enixa erat, sed in Neronis adoptione illud adiectum his ipsis Caesaris verbis , Hoc inquit reipublicae causa facio.
Non diu vindicem custodemque imperii sui morata in urbe patria, protinus in Germaniam misit, ubi ante Diriennium suo Μ. Vinicio auo tuo clarissimo viro, immensum exarserat bellum. erat & ab eo quibusdam in locis gestum , quibusdam sustentatum feliciter, edque nomine decreta ei cum speciosissima inscriptione operum ornamenta triumphalia. Hoc tempus messinctu. antε tribunatu castrorum Tiberii Caesaris militem fecit . quippe protinus ab adoptione missus cum eo
praefectus equitum in Germaniam succestat ossicii
929쪽
Λ patris mes, caelestissimoru eius operum per annos continuos v IIII, praeseruis aut legatus spectator, & pro captu mediocritatis meae adiutor fui. Neque illi spectaculo quo stultus sum simile conditio mortalis recipere videtur mihi, quum per celeberrimam Italiae partem,
tractum omnem Galliae prouinciarum, veterem imperatorem & ante meritis ac viribus quam nomine Caesarem reuisentes, sibi quisque quam illi gratularenturi lenius. At vero militum conspectu eius est citae gaudio
acrymae, alacritasque & salutationis noua quaedam B exultatio, & contingendi manum cupiditas, non continentium protinus quin adiicerent, Videmus te imperator, saluum recepimus: ac deinde, Ego tecum, imp
rator, in Armenia, ego in Rhetia sui: ego a te in Vindelicis, ego in Pannonia, ego in Germania donatus sim. neque verbis exprimi, & fortasse vix mereri fidem p test. Intrata protinus Germania, subacti Caninefates, Attuari, Bructeri, recepti Cherusci getes,&amnis mox nostra clade nobilis transitus Visurgis. Penetrata viteriora,quum omnem partem asperrimi & periculosissi-C mi belli Caesar vindicaret,in iis quae minoris erant dis criminis, Sentium Saturninum,qui tum legatus patris eius in Germania fuerat, praefecisset, virum multiplicem in virtutibus, natium, agilem, prouidum, militariumque ossiciorum patientem ac perituriri pariter: sed eundem ubi negocia fecissent locum octo, liberaliter lautEque eo abutentem, ita tamen ut eum stlendidum' ac hilarem potius quam luxuriosum aut desidem diceres.de cuius viri claro celebriq; consulatu praediximus. Anni eius aestiua usque in mensem Decembrem perdu-D ω,immanis emolumentum fecere victoriae. Pietas sua Caesarem pene obstructis hyeme Alpibus in urbem traxit,ad tutelam imperii eum veris initio reduxit in Geomaniam : in cuius mediis finibus ad caput Iuliae fluminis hyberna digredies princeps locauerat. Pro dii boni, quanti voluminis opera insequenti aestate sub duce Tiberio Caesare gessimust Perlustrata armis tota Germania est: victae gentes pene nominibus incognitae .Rec piae Ciruchorii nationes, omnis eoru iuuentus infinita
930쪽
numero, immensa corporibus, situ locorum tutissima, Atraditis armis una cum ducibus suis, septa fulgenti a mat6que militum nostrorum agmine,ante imperatoris procubuit tribunal. Fracti Langobardi, gens etia Ge mana feritate seroetor.Denique quod nunquam antea spe conceptum, nedum opere tentatum erat, ad qua dringentesimum miliarium a Rheno usque ad flumen Albim,qui Senonum Hermundorumque fines praetemfluit, Romanus cum signis perductus exercitus. Et eois dena,mira felicitate & cura ducis, temporum quoque obseruantia classis quae oceani circumnauigauerat si- Bnus, ab inaudito atq; incognito ante mari flumine Albi subuecta,plurimarum gentium victoria,cum abundantissima reru omnium copia,exercitui Cassiariq; se luxit. Non tempero mihi quin tantae reru magnitudini hoc qualecunque est, inseram.Quum citeriorem ripa praedicti fluminis castris occupassemus, ct ulterior armata
hostium iuuetute sulgeret sub omnem motum nostrarum nauiu protinus refiagienti ii, unus E barbaris aetate senior,corpore excellens, dignitate, quantum ostendebat cultus, emines,cauatum ut illis mos est ex materia Cconscendit alueum, set usque id nauigii genus temperam,ad medium processit fluminis,& petiit liceret sibi
sine periculo in eam quam armis tenebamus, egredi ripam, ac videre Caesarem .Data petenti facultas. Tu adpulso lintre,& diu tacitus contemplatus Caesarem,N
stra quidem inquit serit iuventus, quae quum vestrum
numen absentium colat, praesentium potius arma metuit quam sequitur fide. Sed ego beneficio ac permissu
tuo Caesariquos ante audiebam,hodie vidi deos, nee feliciorem ullum vitae meae aut optaui aut sensi diem im- Dpetrat6q; ut manu contingeret,reuersus in nauiculam,sne fine respectans Caesare, ripae suorum adpulsus est. Victor omnium gentiu locorumque quos adierat C sar, cum incolumi inuiolat6que,& semel tantummodo
magna cum clade hostili,fraude eoru tentato exercitu,
in hyberna legiones reduxit, eadem qua priore anno festinatione urbem petens . Nihil erat iam in Germania quod vinci posset, praeter gente Marcomanorum, quae