장음표시 사용
911쪽
A commodaret sibi: reiectoque laeuo super caput brachio, quum mucronem gladii eius dextera tenens , sinistra admouisici mam miliae , ad eum ipsum locum qua core micat, impellens se in vulnus, uno ictu translixus expirauit. Protinus Messalla fulgentissimus iuuenis, proximus in illis cas ris Bruti Cassique autoritati, quis essent. qui eum ducem poscerent, scruari beneficio Caesaris maluit quam dubiam spem armorum tentare amplius-Nec aut Caesari quicquam ex victoriis suis suit laetiusquam seruasse Coruinum, aut maius exemptu hominis B grati ac pii quam Coruinus in Caesarem fuit. No aliud bellum cruentius caede clarissimorum virorum fuit. Tu Catonis filius cecidit. Eadem Lucullum Hortensium que eminentissimorum ciuium filios fortuna abstulit: nam Varro ad ludibrium moriturus Antonii, digna illo
ac vera de exitu eius magna cum libertate ominatus est.
Drusus Liuius Iuliae Augustae pater, & Varus Quintilius, ne tentata quidem hollis misericordia,alter se ipse in tabernaculo interemit: Varus autem liberti,quem id facere coegerat, manu, quum se insignibus honorii ve- C las et, iugulatus est. Huc exitum M. Bruti partiti septimu& x x x annii agentis sortuna esse voluit, corrupto annmo eius in die quae illi omnes virtutes unius temerita te facti abstulit. Fuit aut e dux Cassius inclior, qu Sto vir Brutus: equibus Brutum amicii habere malles, inina icti magis timeres Cassiu. in altero maior vis, in altero vi tus Qui si vicissent,quantu rei p.interluit,Caesare potius habere quam Antoniti principem, tantum retulisset habere Brutum quam Cassiit. Cn Domitius, pater L. D mitii nuper a nobis visit eminentissimae ac nobilissimae D simplicitatis viri, auus huius Cn.Domitii clarissimi iuuenis, Occupatis nauibuscum magno sequetium consilia sua comitatu, fug. ae fortunaeque se commisit, semetipso coniciatus duce partium.Staius Murcus, qui classi & custodicae maris praefuerat, cum omni commissa sibi parte e cercitus nauiumque Sext. Pompeium Cn. Magni filium, qui ex Hispania reueitcns Siciliam armis occupaver. as, petiit: ad quem S e Brutianis castris,& ex Italia, aliisque terrarum pati. bus, quos praesenti periculo
912쪽
semina subduxerat, proscripti cofluebant. quippe nuti Altini habentibus statum, quilibet dux erat idoneus,quusortuna non electionem daret, sed persuuium .stenderet, exitialemque tempestatem fugientibus statio proportu foret. Hic adolescens erat studiis rudis, sermone barbarus, impetu strenuus, manu promptus, cogitator celer, fide patri dissimillimus, libertorum suoru libertus, seruorumque seruus, speciosis inuidens ut pareret humillimis: quem senatus pene totus adhuc e Pompeianis constans partibus post Antonii a Mutina sugam, eodem illo tempore quo Bruto Cassioque trasmarinas prouincias decreuerat, reuocatum ex Hispania ubi aduersiis eum clarissimum bellu Pollio Asinius praetorius gesserat, in paterna bona restituerat, & orae maritimae praefecerat. Is tum ut praediximus occupata Sicilia semuitia sugitiu6sque in numerum exercitus sui recipiens, magnum modum legionum effecerat, perque Menam ct Menecraten paternos libertos praesectos classium latrociniis ac praedationibus infestato mari ad se exercitumque tuendum rapto utebatur, quum eum non do
puderet vindicatum armis ac ductu patris sui mare, in- Cfestare piraticis sceleribus.Fractis Brutianis Cassianis l: artibus, Antonius transmarinas obiturus prouinciasubstitit, Caesar in Italia se recepit, eamque longE quam
sperauerat tumultuosiorem reperit, quippe L. Antonius C os . vitiorum fratris sui consors, sed virtutum quae imterdum in illo erant, expers, inodo apud veteranos cria
minatus Caesare, modb eos qui iustε diuisione praedi
rum, nominatisque colonis agros amiserant, ad arma conciens,magnum exercitu conflauerat.Ex altera parte uxor Antonii Fuluia , nihil muliebre praeter corpus D eres, omnia armis tumultuque miscebat.Haec belli se-em Praeneste ceperat. Antonius pulsus undique virib Caesaris, Perusiam se contulerat. Plancus Antonianarii adiutor partium , spem massis ostenderat auxilii quam ope serebat Antonio.Vsus Caesar virtute & fortuna sua, Perusiam expugnauit. Antonium inuiolatum dimisit. in Perusinos magis ira militum quam voluntate saeuitu
913쪽
eius loci fecit Macedonicus,qui subiecto rebus ac penatibus suis igni,transsxu se gladio flammae intulit. Per eadem tempora exarserat in Campania bellum, quod professus eorum qui perdiderant agros patrocinium, ciebat Tib.Claudius Nero praetorius & pontifex, Tib. Caesaris pater , magni vir animi doc tissimique ingenii: id quoque aduentu Caesaris sepultum atque discussum
est. Quis fortunae mutationes, quis dubios rerii hum narum casus satis mirari queat quis no diuersa praesentibus,contrari ue expeAatis, aut speret aut timeat3Li .uia nobilissimi & fortissimi viri Drusi Calidiani filia,
genere,probitate, forma,Romanarum eminentissima,
quam postea coniusem Augusti vidimus , quam transgressi ad deos sacerdotem ac filiam, tum fugiens mox futuri sui Caesaris arma,vix bimum huc Tiberium Caesarem vindicem Romannm perii, futursimque eiusdem Caesaris filium, gestans sinu,per auia itinerum vitatis militum gladiis uno comitante , quo facilius occultaretur fuga, peruenit ad mare, & cum viro Nerone pervecta in Siciliam est.Quod alieno testimonium redderem, eo C non fraudabo auum meum . quippe C. Velleius hon ratissimo inter illos CCC Lx tuo. loco a Cn. Pompeio lectus, eiusdem Marcique Bruti ac Tyronis praesectus fabrum, vir nulli secundus, in Campania, digressu Ne ronis a Neapoli cuius ob singularem cum eo amicitia partiti adiutor fuerat) grauis iam aetate & corpore quueum sequi non posset,gladio seipse transfixit. Inuiolata excedere Italia Caesar passus Iuluiam, Plancumque muliebris fugae comitem .nam Pollio Asinius cum septem legionibus, diu retenta in potestate Antonii Venetia, ra magnis speciosisque rebus circa Altinum aliasque eius regionis urbes editis, Antonium petens,vagum adhuc Domitium, quem digressum e Brutianis cauris post caedem eius praediximus,& propriae classis factum ducem, consiliis suis illectum, ac sde data,iunxit Antonio.Quo facto quisquis aequum se praestiterit, sciat non minus a Pollione in Antonium, quam ab Antonio in Pollione esse conlatum.Aduentus deinde in Italiam Antonii,paratusque contra eum Caesaris, habuit belli metum : scd
914쪽
ρax circa Brundusium coposita. Per quae tempora Rus h Salii id leni scelesta consilia patefacta sunt. qui natus obscurissi in is initiis, parum habebat summam accepisse,& proximus a Cn. Pompeio ip*q; Caesare ex eque- stri ordine cos. creatus esse,nisi simul ascedisset, aequEinfra se & Caesarem videret & remp. Tum expostulan' te consensu populi, quem grauis urebat infesto mari annona, cum Pompeio quoque circa Misenum pax inita: qui haud absurde quum in naui CaesarEmque & Ant nitina caena exciperet, dixit in Carinis suis se coenam dare , referens hoc dictum ad loci nomen in quo paterna vdomus ab Antonio possidebatur. In hoc pacis scedere placuit Siciliam Achaiamque Pompeio concedere: in
quo tamen animus inquies manere no potuit: id unum
tantummodo salutare aduentu suo patriae attulit quδd omnibus proscriptis aliisque qui ad eii ex diuersis causis fugerant, reditum salutemque pactus est: quae res &alios clarissimos viros, & Neronem Claudium, & M. Syllanum, Sentiumque Saturninum, & Aruntium ac Titium restituit rei p. statum autem Murcum, qui aduentu suo classisque celeberrimae, vires eius duplicaus Crat, insimulatu fusis criminationibus squia talem vira . collegam ossicii Mena & Menecrates fastidierant P5- peius in Sicilia interfecerat. Hoc tractu temporum Octauiam sororem Caesaris M. Antonius duxit uxorem. Redierat Pompeius in Siciliam, Antonius in transmarinas prouincias, quas magnis momentis Lab; enus ex Brutianis castris profectus ad Parthos, producto eora exercitu in Syriam, intersectὁque legato Antonii concusserat: qui virtute & ductu Ventidii una cum Parili rum copiis, celeberrim6que iuuenum Pacoro regis s- Diio,extinctus est. Interim Caesar per haec tempora, ne res disciplinae inimicissima, tum, corrumperet milite, crebris in Illyrico Dalmatiάque expeditionibus, patie-tia periculorum,bellique experientia durabat exercitu. Eadem tempestate Caluinus Domitius, quum ex con
sulatu obtineret Hispaniam,grauissimi comparandique antiquis exempli autor fuit. quippe primipili centuri Mem nomine Iubillium, ob turpem ex acie fuga, suste
915쪽
percussit. Crescente in dies & classe & fama Pompeii, Caesar molem belli eius suscipere statuit. AEdiscandis nauibus,contrahend6que militi ac remigi, naualibusq;
adsuescedo certaminibus atque exercitationibus, praefectus est M. Agrippa, virtutis nobilissimae, labore, vigilia,periculo inuictus,parendiq; sed uni scientisimus, aliis sanε imperandi cupidus , dc per omnia extra dii tiones positus, conisultisque facta coniungens. Hic in Auerno ac Lucrino lacu speciosissima classe fabricata,
cotidianis exercitationib' milite remigemque adsim-mam δι militaris &maritimae rei perduxit scientiam. Hac classe Caesar, quum prius despondente ei Nerone, cui antὶ nupta fuerat, Liuiam, auspicatis reip. ominibus duxisset eam uxorem, Pompeio Siciliaeque bellunt intulit. Sed virum humana ope inuictum, grauiter eo tempore fortuna cocussit. quippe longe maiorem par tem clask circa Veliam, Palinurique promontortu adorta vis Asrici lacerauit ac distulit. Ea patrando bello mora fuit, quod postea dubia & interdum ancipiti sortuna gestum est. nam & classis eodem loco vexata est tempestate: & ut nauali primo praelio, apud Mylas ductu Agrippae pugnatum prospexE, ita inopinato classis aduentu grauis stib ipsius Caesaris oculis circa Taur mentum accepta clades, neque ab ipse periculii abfuit. Legiones quae cum Cornificio erat legato Caesaris exispositae in terra, penὸ a Pompeio'bppressae sunt. Sed ancipitis fortuna temporis, matura victute correcta. Explicatis quippe utriusque partis classibus, pene omnibus exutus nauibus, Pompeius Asiam fuga petiuit: iussuque M.Antonii, cuius opem petierat, dum inter ducem ea, supplicem tumultuatur, & nunc dignitatem retinet,
nunc vitam precatur, a Titio iugulatus est: cui in tantum durauit hoc fici note contr. actum odium, ut mox
Iudos in theatro Pompeii faciens, execratione populi spectaculo quod praebebat pelleretur. Acciuerat geres contra Pompeium bellum ex Africa Caesar Lepidum cum xii semiplenis legionibus. Hic vir omnium vantias mus,neq: vlla virtute tam longam sortunae indulge tum meritus, exercitum Pompeii, quia propior fuerat,
916쪽
.equentena non ipsius, sed Caesaris autoritatem ac fide, Aibi iunxerati inuariisque a inplius x x legionis numer i ii id furoris processerat ut inutilis'abeliae victosiae corini es, quam diu moratus erat dis sidcndo in consiliis C., saris,dc semper diuersa his quae aliis placebant die end. tota ni victoriam ut sua ua interpretaretur i audebatque denunciare Caesari, excederet Sicilia. Non ab Scipioni bus abiique voteribus Romanorum ducum quicqua tri
usum patratum 4: sortius quain tunc a Caesare. e quum inermis & lacernatus esset,praeter nomen lai-bil trahens inpestas castra Lepidi, cultatis quae iussu R,ominis prauissimi tela in eum iacta erant, in lacerna
eius perforata esset lancea, aquilam legionis rapere au asiis est. Scires quid interesset inter duces. Armati inermn em sequuti sunt, decimoque anno quam ad dissimit limam vitae suae potentia peruenerat Lepidus,& a mili tib & a sortuna desertus, pulldque velatus amiculo in ter ultimam confluentium ad Caesarem turbam latos, genibus eius aduolutus est. Vita rerumque suaru nudo minium concelsa ei sunt, spoliata quam tueri non poterat dignitas. Subita deinde exercitus seditio, qui ple . . Crunque contemplatus frequentiam ibam , a disciplina i esciscit:& quod cogere se putat posse, rogare non sus-dnet, partim seueritate,partim liberalitate discussa prin lepis.Speciosumque per id tempus adiectu supplementim Campanae coloniae.eius reditus erant publici,pro hi: longε uberiores reditus duodecies H-s in Creis in isuli redditi, & aqua promissa, quae hodieque singulare
& silubritatis instar & amoenitatis ornam cium cst. Insigne coronae classicae,quo nemo unquam Romanorudonatus erat, hoc bello Agrippa singulari virtute me ,1 ruit. Victor deinde Caesar reuersus in urbem,cotractas emptionibus complures domos per procuratores, quo
laxior fieret ipsius, publicis se usibus destinare pro Dsus est: templumque Apollini, & circa porticus facturum promist, quod ab eo singulari extructum muni- scentia est. Qua aestate Caesar tam prospere Lepidum iE Sicilia bene fortuna in Caesare & rep. militanit .asi orientem:quippe Antonius cum x III legionibus
917쪽
. ingressias Armeniam,ac deinde Mediam,& per eas rogiones Parthos petens, habuit regem eorum oblitum. prisoque duas legiones cum omnibus impedimentis tormetisque & Statiano legato amisit, mox saepius ipse cum summo totius exercitus discrimine ea adiit per
eula quibus seruari se posse desiperaueratramissique nominus quarta parte militum,captiui cuiusdam,sed Romani , consilio ac fide est seruatus: qui clade ςrassiani
exercitus captus,quum fortunam non animum mutasset, accessit nocte ad stationem Romanam, praedixi . que ne destinatum iter peterent, sed diuerso sylvestrim eruaderent. Hoc M. Antonio atque illis testionibus f
uti suit: de quibus tamen tot6que exercitu naud minua pars quarta ut praediximus militum, calonum,seruitiuque desiderata tertia est , impedimentorum vix ulla sit perfuit. Hanc tamen Antonius fugam suam,quia vivus exierat, victoriam vocabat. Qui tertia aestate reuersias in Armeniam, regem eius Artavasde a fraude deceptu,
catenis, sed ne quid honori deesset aureis vinxit. Crescente deinde & amoris in Cleopatram incendio,& v ' tiorum,quae semper facultatibus licentiaque Scassentationibus aluntur, masnitudine, bellum patriae inferre ponstituit, quum ante nouum se Liberum patrem aDlsellari iusisset,quum xedimitus hederis coronaque u
atus aurea,& thyrsum tenes,cothurnisque succinctus, curru velut Liber pater vectus esset Alexandriae. Inter
hunc apparatum belli, Plancus non iudicio recta leg-di,neque amore reipub. aut Caesaris quippe haec se per impugnabat sed morbo proditor, quum fuisset Iumillimus assentator regina',& insta sergos cliens,quam Antonii librarius, quum obscoenissam arum rerum & aator & minister , quum in omnia &omnibus venalis,
quum ceruleatus.&nudus, caputque redimitus arundine & caudam trahens , genibus innix's Glaucum satarasset, in conuiuio refrigeratus ab Antonio, ob manis serum rapinarum indicta , transfugit ad Caesarem. Et idem postea clementiam victoris pro sua virtute interpretabatur,dictitans id probatu a Caesare, cui ille ignouerat. Hunc mox auunculum Titius imitatus est naui.
918쪽
absurdὰ Coponius, vir praetorius grauissimus,P. Silii λ A
cer, quum recens transiuga multa ac miranda Plancus absenti Antonio in senatu obiiceret,Multa inquit ale- hercules secit Antonius pridie quam tu illum relinqueres.Caesare deinde & Messala Corvino e o s s. deben tum apud Actium, ubi longε antequam dimicaretur, exploratissima Iulianarum partium fuit victoria. Vige bat in hac parte miles atque imperator, illa marcebant romnia .hinc reges firmi sumi, illinc inopia adsectissimunauium hinc magnitudo modica, sed celerior, exa uerso illa specie terribilior. hinc ad Antonium nemo, Billine ad Caesarem quotidie aliqui transfugiebant. De- nique in ore atque oculis Antonianae classis per Μ cum Agrippam Leucas expugnata,Patrae captae, Corinthus occupata, bis apte vltimum discrimen elisiis hostium seperata.Rex Amyntas meliora & utiliora sequatus inde illius exemplo vir audax Dolabella, virque cla-xistimus Cn. Domitius,qui solus Antonianarum partiu, nunquam reginam niti nomine salutauit, maxuno αpraecipiti periculo transmisit ad Caesarem. Advenit d inde maximi discriminis dies, quo Caesar Antoni inue a productis classibus, pro salute alter, in ruinam alter, ter Tarum orbis dimicauere.Dextrum nauium Iulianariun cornu M. Lario commissum,laeuum Aruntio, Agrippae omne classici certaminis arbitrium. Caesar ei parti desti'. ratus in quam a fortuna vocaretur,ubique aderat Classis Antonii regimen Publicolae Sosioque commissum. Ri in terra locatum exercitum Taurus Caesaris, Ant Dii regebat Canidius. Vbi initum certamen est, omniat νrn altera parte suere, dux,remiges,milites: in altera ni-ihil praeter milites. Prima occupat fugam Cleopatra, An D, iqnius fugientis reginae quam pugnantis militis sui comes esse maluit:& imperator , qui in desertores saevire i debuerat, desertor exercitus sui factus est. Illis etiad tracto eapite , in longum fortissime pugnandi durauit constantia: & desperata victoria, in mortem dimicab tur. Caesar quos ferro poterat interimere,verbis mulcere cupiens,clamitsiasque,& ostendens fugisse Antoniti,
quaerebat pro quo di cum quo pugnarent. Λt illi quum
919쪽
diu pro absente dimicassent duce, aegre summissis armis, cessere victoriam: citiusque vitam veniamque Cae- far promisit quam illis ut ea precarentur , persuasum est. Fuitque in confessis, milites opti iiii imperatoris, impet rem fugacissimi militis stinctu officio. Viderit osito an Cleopatrae arbitrio victoriam temperaturus sit erat, qui ad eius arbitrium direxit fugam. Idem locatus in terra fecit exercitus, quum se Canidius praecipiti sula rapuisset ad Antonium. Qi,id ille dies terrarum ori praestiterit, ex quo in que notatum peruenerit fortu- B na publica, quis in hoc transcursu tam artati operis exprimete audeat 3 Victoria verbfuit clemetitistima, nec
quisquam interemptus nisi paucissimi, & hi qui depro 'eari quidem pro se non sustinerent. Ex qua lenitate ducis colligi potuit, quem aut initio triumuiratus sui, aut
in campis Philippicis s sic licuisset) victoriae suae facturus fuerit, ad soli si alariit, in prisca grauitate celeberrimi fides , mox diu clementia luctatus sua Caesar, se uauit incolumem. Non praetereatur Asinii Pollionis factum &dictum memorabile . nanque quum se post C Brundusinam pacem continuisset in Italia, neque aut vidisset unquam reginam , aut post enervatum amore ei in Antonii animum , partibus eius se miscuisset, ro- ante Caesare ut secum ad bellum proficisceretur Actiacum,Mea inquit in Antoniu maiora merita sunt, illius in me beneficia notiora r. itaque discrimine vestro me subtraham, & ero praeda victoris. Ι' oximo deinde armo persequutus reginam Antoniumque Alexandria, ultimam bellis ciuilibus imposuit manum. Antonius se ipse non segniter interemit, adeo ut multa desidiae crimina morte redimeret. At Cleopatra frustratis cust diuus illata aspide, morsu sanὸ et iis, expers muliebris metus spiritum Addidit. Fuitque & fortuna & clemetis Caesaris dignum, quδd nemo ex iis qui contra eunt
arma tulerant, ab eo iussuucteius interemptus. D. Brutum Antonii interemit crudelitas, Sextum Pompeium ab eodem victum, idem Antonius quu dignitatis quo que seruadae dedisset fidem, etia spiritu priuauit. Brutusti Cassius antequam victorum experirentur animum, .
920쪽
voluntaria morte obierui. Antonii Cleopatraeque quis Asuisset exitus, narrauimus. Canidius timidius decessit quam prosessioni eius qua semper usus erat , congruebat. Vlti mus autem ex interfectoribus Caesaris, Parmensis Casius morte poenas dedit, ut dederat Tribonius. Dum ultimam bello Actiaco Alexadrin6que Cinsar imponit manum, M. Lepidus, iuuenis forma quirimente melior, Lepidi eius qui triumuir fuerat reipub. constituendae Alius , Iunia Bruti sorore natus, interficiendi, simul in urbem reuertisset, Caesaris consilia inierat. Tunc urbis custodiis praepositus C Maecenas, O Bquestri, sed splendido genere natus, vir ubi res vigiliam exigeret, sane exsomnis, prouidens, atque Uendi scies, simul vero aliquid ex negocio remitti post et, octo ac molliciis pcnὰ ultra foeminam fluens, no mimis Agripva Caesari carus, sed minus honoratus: quippe vixit an gusto clauo penE contentus, nec minora consequi potuit, sed non tam concupivit. hic speculatus est per summam quietem ac dissimulationem praecipitis consilia iuuenis,& mira celeritate, nullaque cum perturbati ne aut rerum aut hominum oppreta Lepido, immane CDoui ac resurrecturi belli ciuilis restinxit initium. & ille quidem male consultorum poenas exoluit. AEquetur
praedictae Calpurniae Antistii Seruilia Lepidi uxor, quae
tuo igni deuorato, praematuram 'mortem immortali nominis sui pensavit memoria. Caesar autem reuersus in Italiam atque urbem occursus quo favore omnium hominum, aetatium, ordinum, exceptus sit, quae magni' sicentia triumpliorum eius, quae fuerit munerum, ne in
operis qui deiis iusti materia, nedum huius tam recisi
digne exprimi potest. Nihil deinde optare a diis homi- Dnes, nihil dii hominibus praestare possunt, nihil voto
concipi, nihil felicitate consummari, quod non Augustus post reditum in urbem reip. popul6que Ro. terrarumque orbi repraesentaverit. Finita vicesimo anno bella ciuilia, sepulta externa, reuocata pax, sopitus ubique armorum suror, restituta vis legibus, iudiciis autoritas, senatui maiestas, impςrium magistratusi ad pristinii re- modii: talummodo octo praetoribus allecti duo,