장음표시 사용
61쪽
beri videmus ad concentum edendum in sacrificio Etrusco, edito inter Picturas Veteres a Bariolo sol. 93. Hermippus apud Athenaeum lib. I . cap. I . haec instrumenta appellat Crem-hala.
6. T inpanum Ieze. Levia tympana distinguunt scite a gra VibuS, eX carmine Catulli, tam Pignorius, quam SponiuS pag. 8 . Pignorius adhibet etiam complure S authoritates ejusdem Catulli, Ovidii, Suetonii, S. Augustini , & Isidori, quibus e Videns est, praeter aenea tympana graVia jam descripta , & infra exhibenda numero sequenti , aliud fuisse genu S commune tympanorum figura Orbiculari, contectum pelle, Vel corio superinducto: quae aliquando Virgula percutiebantur ,' ut in bellicis tympanis fieri consuevit a aliquando manu impellebantur; qua ratione ad choreas passessim adhibent nostrates rustici. Hinc Ovidius . Μetam. Femineae Toces, impulsaque Umpana palmis. Et Catullus de Athy.
Huc eis citata coepit manibus Lete Impanum, Tampanum, tubam obele tua mater initia , u aliensique terga tauri teneris Oza digitis
62쪽
Et S. Augustinus serm. I. de Sanctis n. I 8. hoc genus Tympani tribuit Mariae : plaudat nunc organis Maria , o inter Celoces articulos Tympana puerperae concrepent. Addit hisce auctoritatibus Pignorius figuram , & descriptionem his verbis: Porro forma Iompani haec fuit, quam exhibemus , prima jacie cribrum referens ut non immerito legamus iit judicio loci, pisoris : se Tympana habet Cybele : sunt & mihi Tympana
Sponius advertit etymon Tympani deri- Vari a pulsando ; τυπιὰ enim pulsare GraecieXprimunt. Levibus hisce Tympanis, manu Simpulsu percutiendis, in Orbe ligneo aptabantur etiam antiquitus lamellae , ut hodie fit ;quae Concussae, acutum sinum ederent , cum gravi boatu percussi corii non injucunde compositum . Cymbalum audit apud nosti OS PGpulares ejusmodi organum 3 uti observant
Eruditissimi Viri Pignorius de Servis, &Senator Bona roti pag. 86. in eXpoliti Ora Achatis versicoloris Musaei Carpinei, Bacchi currum eXhibentis, quam edidit post obser-Vationes ad Numismata maximi moduli ejus dem Musaei pag. 36. Figuram I ympani lamellis instructi, quam heic attulimus, nobis
63쪽
ministravit anaglyphum vetus a Bellorio editum inter admiranda Urbis Romae fol. Ι . n. 2. . Tampana Bellica. Duplex figura bellici Tympani a nobis depicta est, orbiculariS una, altera cylindrica . Primam Pignorius eXpres sit pag. 8s, qua hodieque utuntur equestres Turmae, a Persis ad nos derivata : &, parum Permutato vocabulo, Timballi nostratibus dicuntur , quae antiquis T mpana dicebantur. AEneae sunt pelves,ejus figurae,sive hemisphaerii, unde nomen margaritis ex Plinio inditum dirimus num. Ι. plano corio supereXtenso. Apollodorus ejusmodi Tympana tribuit Salmoneo, Te sies, inquit, detractas in curru cum eis lebetibus agitans, dicebat se tonare. Alterum genus bellici Tympani cylindricae est figurae, quo pedites utuntur passim . Utrimque percuti bacillis potest cum cylindro ligneo: pellis utrinque supereXtensa ictus eXcipit. EX palmae stipite cylindrum bellici Tympani Indi construebant, Suida teste , unde Bacchus Indorum domitor sortasse ad Graecos transtulit, eX palmae arboris cavo stipite tintinnabrula introrsus, cui eX aurichalco adaptabant, atque in altum ferebant, concutiebantque in acie . Tintinnabula igitur, quae & multa , &G ma-
64쪽
magna, intuS inconditum quendam sonum edebant. In anaglypho Matris Deum tintinnabula seorsim appensa visuntur : Tympana vero gestant Cybele , & Athys, uti narraVimu S num. 2. A Parthis, sive Persis Indorum proximis Tympana non dissimilia partim nostris equestrium copiarum , partim pedestrium , usurpari docet Plutarchus in Vita Crassi: Non cornibus, aut tubis, inquit, incitare se ad pugnam , sed stipites quosdam corio te tos, o concataos , tintinnabulis aereis circumpositis, simul pul ant . Illi Cero obscurum aliquid, o terribilere onant, o ululatu ferino, co tonitru commixtum . Isidorus, observante Lipssio in fine Dialogi X. de Militia Romana, Tympanum nostris simile , quibuS utuntur pedites, appellat Symphoniam: S mphonia,Sulgo appellatur lignum caἰAm, ex utraque parte pelle exten)a , quam finguis hinc , di inde Musici seriunt. 8. a Thermarum heic exhibemus eX Veteri anaglypho, quae rudimenta aeri S campani fuisse demonstrantur ipsa ex figura. Fortassis etiam aenea figurata vasa , a Vitru I in theatriS memorata, nequaquam diVerta ab his fuerunt. Appendebantur in Thermarum adytis, ad indicandam horam admissionis, ac
65쪽
recessus. Observarunt id pridem Viri eruditi
ex Martiali. Rosinus Antiquit. Rom. lib. I. Cap. I . Pag. 8. Notandum es, quod campanae sonitu populus in Thermis , satis horis , mel a o-tari , Cel dimitti solitus fuerit, ut ex Martiali conflat, dicente is Redde pilam. sonat aes Therma, rum se. In eodem anaglypho,Thermas exhibente cum aeneis hisce vassis, Visuntur alia aera
appensa figurae orbicularis, similia Tympanis,
quae referuntur a nobiS num. IS.
9. Crotata. Crotalum, ait Sponius Misceli feci. I. art. . pag. 22. Tab. I . proprie sicilia aruimdo , constructastidio, ut lonet, quis ipsam quatiat
manibus . Sic enim Glopae Graecorum . Producit eX antiquo monumento Feminam ludentem Crotalis, quae Crotali ria dicebatur. Visitur alia Femina Crotata quatiens in anaglypho feralis coenae, edito per BellOrium inter admiranda urbis Romae fol. I . num .2.ClemenS AleXandrinus Crotata a Siculis inventa fuisse tradit. Gumata quoque, specieS erant Cro talorum, ut ibidem cum Scaligero ad copam confirmat Sponius ; nempe testulae erant, aut Officuli, usum Crotali praestantes . Hispanis praesertim usurpata, Boeticae in primis Provinciae, & Gaditanae, assirmam G a te
66쪽
te Martiali. In veteri pictura edita per Bar- tolum, necnon in Vetustis lucernis ab ipso eX-cussa S par. I. num. R . & J S. Crotalis ,& Crumatis ludunt complures figurae, unde hanc desumpsiimus. Malleum lignum adjecimus ,
quo Hebraei etiam nunc eXcitant suos contribules ad preces antelucanas ; & vocant Sommerim labocher, Vigilias matutinas. Μalleo ligneo contundere nos solemus trabem in aditu Ecclesiae positam n triduo majoris Hebdomadae , Uciis, ut Vocant, tenebrarum; ut eX fragore contussi ligni tumultus Judaeorum Christum Dominum ad necem deposcentium, eumque cruci assigentium evidentius in memoriam reducatur 3 quae species tympa' norum sunt, cum a τυπειν percutere dicantur Tympana.
TAs. VIII. IO. Semanterio I ab Italis dictum Sorandola hic etiam eXprimendum curavimuS, nempe
asserem ferreis manubriis versatilibus instructum, quo per eos dies, silente aere campano, utimur ad populum in Ecclesiam advocandum. Antiquitus,ante inventas notas,Ecclesiae Orientales , & Occidentales utebantur hoc signo Con Vocationis, vel tubas, uti ex historia
Lausiaca, Cassiano, AI. . Nicaenae Synodi se
67쪽
cundae ; aliisque pluribus testimoniis probat
Card. Bona,Rerum Liturgicarum lib. I. c. 22. n. 2. Utuntur nunc etiam Graeci recentiores;& quidem harmonica lege id lignum pulsant, ut merito inter instrumenta Mussica referri possit. Descriptionem luculentam ex Leone Allatio addit ibidem doctissimus, ac piissimus Cardinalis : Sacerdotes, inquit, Graeci ligneo instrumento ad Graecos in Ecclesiam couCocandos utuntur. Id est lignum binarum decempedarum Limgitudine, duorum digitorum crasitudine, latitudine quatuor, quam optime dedolatum, non fidum, aut rimosum, quod manu finistra medium tenens Sicerris , Tel alitis, dextra malleo ex eodem ligno cui in hinc inde trocurrenS, modo in unam pamrem , mori in alteram , prope , zel eminus ab ipsa misera, ita lignum Heterberat, ut ictum nunc ple-
nunc exten um edens , perfecta musces scientia auribus suaeti me moduletur. Semanterion id genus instrumenti vocant. Aliud Semanterion esse ait insignis magnitudinis, adeout quandoque sex palmos latitudo, unum crassitudo, triginta longitudo eXaequet, quod in Turribus catenis ferreis appenditur, & malleo Pul'
68쪽
II. Trigonon mulierum in choro adstantium ferali coenae. In anaglypho assidium Justi nianaearum, edito inter admiranda Urbis Romae sol. J4. Una eX eis num. 2. consignata Trigonum pulsat. Erat enim id organum Sistri genus , Plectro pulsandum ; ut satis cognoscitur illa eX figura . Nonnunquam virgulis instruebatur diversi ponderis , ac longitudinis;
ut Varium concentum ederet. Alia Vero instrumenta, non Trigoni forma, sed inflexo in circulum angulo superiori curvabantur , &crotalia sonorae sphaerulae, aut lamellae inserebantur , ut pro molis, & metalli Varietate, sonum diversum ederent. EX antiquis monumentis Vulgavit Pignorius , de SerVis pag. 8J. trigonum,ut arbitror,musicum,quod cum caeteris Mercurii Aigyptii inventis habes in anaglypho edito per Boissardum ex DIortis Julii H I. Tomo 4. pag. J8. & rursu S eXCusum vidimus in nova editione operis Gru-teriani pag. MLXXII l. P. Calmet putat hoc
instrumentum ab Hebraeis dici Schali sthim
69쪽
I2. Sistrum. Celebre illud Issidis Organum, & Isiacorum gestamen , quod ab Apu-l ο adamussim delineatur lib. X l. Metam. Οbservante Pignorio de Mensa Isiaca pag. 34. eum scilicet crepitaculum, cujuS Per angustam laminam , in modum baltei recurvatam,trajectae mediae parvae virgulae crispante brachio tergemino S ictuS reddebant,argutum, sonorum, & gravem. Virgulae per laminam trajectae, modo tre S, modo quatuor, non sine mysterio , visuntur in Veteribus monumentis Sistrum eXprimentibus ; ut eruditissimus Fabretius probat Inscript. cap. 6.p. 89. Dua S ibi figuras Sistri, ex Musaeo StroZZiano, & gaZa Medicea ad magnitudinem prototyporum eXactas, eXhibet, unde hanc mutuamur quadrichordem . Sistrum putant communiter es
Vide P. Calmet Dissert. Inst. ad 91al. n. I . Ι3. Η muologium. Liceat nomen procudere huic machinae Musicae, quam aptant
passim publicis horologiis Ecclesiarum , &Fori in Gallia, de Germania superiori, atque inferiori, in Belgio, &Anglia. Tintinnabula complura appendunt certi ponderis, ac mensurae, ita invicem attemperata Propor-
70쪽
tione moliS, ac ponderis, ut totum sistema musicum diatonicum, & chromaticum eXhibeant. Tum in cylindro per horas singulas versatili, ut sit etiam in organis hydraulicis , aptant certis spatiis lamellas, quarum Occursu elevati malleoli ita incidunt singuli suam
in campanam , ut melos ordinate Per Voces debitas proferant. Ut plurimum hymnorum modulationem pro temporis diversitate Occurrentium ab hisce machinis edi curant artifices . Gallica voce appellant communiter Garillion. Figura pro arbitrio sumitur, prout horologio convenit, cui est aptanda.
I . olorganum a Κircherio dicitur haec machina musica puto X Arganum voluisse appellare) Tomo. Musurgiae pag. SI 8. quod ea scilicet ligneis cylindris aliquando compin
geretur . Usus tamen docuit, Praestare CX ar
gilla cocta , aut ex metallo, cylindrOS, i1Ve etiam tubulos formari ea longitudine, aut brevitate, quae voces singulas per Diapason Occurrentes fideliter reddat. Taeniola inserta in utrumque caput cujusque cylindri, nodis interpositis, ne ProXimi se contingant, eλhub et systema musicum perito percussori, qui, Dro necellitate VoceS attemperandi, malleoloseitC