장음표시 사용
41쪽
Boetium lib. s. Μusices, affirmat Mercurii
Tetrachordum usque ad Orphea. retentum, cui traditum a Mercurio ferunt . Lyram Phoeniciam tetrachordem fuisse, narrant Auctores relati a Caesio in Coelo Astronomico Poetico, in Asterismo Lyrae, & a Coelio Rhodig. loco indicato, aliisque apud Bochartum,
de lit. &serm. Phoenicum lib. 2. Cap. P. Confirmant a Phoenicibus inventum posteris illius Chanaan, eX quo Mercurium suum procuderunt Graeci fabulatores. Orphei Lyram tetrachordem eX antiqua pictura Coemeterii S. Callisti Pont. ab Aringitio editam Romae Subt. TOm. I. pag. 363. hic eXpressimuS . ΕΟ-dem Tom. pag. 3 J. OrpheuS Cum Lyra pentachorda eXhibetur. Cum afferant mythologi , Apollinis beneficio auctum fuisse vetus Mercurii & Orphei tetrachordum ad septem chordaS, quintam, reperivit Choroebus Lydiae Regis filius; sextam, addidit Hyagnis PhryX. Videatur Coessius pag. I 86. Aliud anaglyphum Villae Μatthaejorum reddit POetam canentem Lyra pentachorda, ad hujus
6. Loram acutam septem fidibus haec figura eurimit, juxta exemplar Globi coelestis Fa
42쪽
nesiani antiquitus insculpti omnibus Asteris miS aetate Antonini. Lyram Apollinis aliqui dicunt, eX Μacrobio Saturnal. lib. I. Vide Aleandrum in eXpositione anaglyphi Solis pag. 36. Alii appellant Lyram Μercurii, ut Scaliger advertit eX ejus Hymno, in Comment. ad Sphaeram Manilii pag. 38O. Septi- chordem fuisse Lyram Orphei , canit Virgilius lib. 6. Eneid. Vide Caesium in eXplicatione Asterismi Lyrae. Lirpe posterioris , quam scilicet, adjecta
testudine Mercurii posteriores aetates usur-Pa Vere, figura desumpta est ex antiqua lucerna Barioli, Par t. a. num. I . e Xhibente
Apollinem hac Lyra ludentem , quae cithariudici potest, ut num. 8. 9. IOI. Chebs , seu Lyra Mercurii reformata
retenta testudine, & contractis cornibus iri manubrium , eXcipiens magades complures
ad sonos ejusdem chordae variandos. sigura visebatur in veteri anaglypho Nosocomit La teranensis , hodie spectanda in AEdibus Justinianaeis, edito per Boistardum Tom. a. P. I ψS.& in editione nova Gruteri pag. 8s9. Et plectro , & digitis tangebatur . Vide Scalig. in
Manil. pag. 38 . Plectri figuram vide post
43쪽
numerum 8. lit. A. Cithara etiam dicitur. Vide Scalig. Pag. 3838. Haec figura desumpta est ex anaglypho in adibus Emi Cardinalis Spadae , eXhibente Amphionem cum hac Cithara.
9. Istam figuram in anaglypho Solis apud TAs. V. Μatthados, explicaVit Commentario eruditissimo Aleander pag. I. IO. Haec quoque figura expressa videtur in eleganti anaglypho ΕκcelL D. Alexandri Albani modo Amplisse. Cardinalis) cum caeteris symbolis Apollinis . Has vero Citharas appellari, adeoque distinctas esse a Lyra, &testudine Μercurii , colliges ex Scaligero in Manilium , pag. 38O. Posset & illa appellari
cithara, quam num. s. eXhibebam, cum careat testudine . Operosior cithara visitur inveteri sarcophago Μatthadorum Musas eX-hibente , edito a Sponio Misceli. seci. 2. art. 9.Pag. - . de qua infra, numero sequenti. Citharam, ut in figura s. pluribus tamen chordis instructam Chiron tenet, Achillem instituens , apud Fabretium , in addit. ad Tab. Iliac. pag. 33 . & a Sirenae manu tractatam refert ejusdem flarmae, ibid. pag. J 9. II. Triplex Ura Pythagorae Zacynthi, Con'
44쪽
1tituta in totidem faciebus tripodis. Descripsit Athenaeus lib. I . cap. I S. cum triplici modo harmoniae , Dorico , Lydio, Phrygio . Versatilem tripodem fuisse , ut melOS Variaretur mira facilitate, tradit Atheneteus. In anaglypho sarcophagi Matthadorum , cithara, quam num. s. in manu Euterpis exhibet Sponius licet in eXigua mole figurae, apud eundem non satis dignosci possit artificium organi, ut in marmore Visitur) tres modos compendio situs statui potuisse, facile deprehendi . Nam sinistra manus Musae, longiores
chordas tractans, Doricum canere potuit; interea dum deXtra manu S plectrum tenen S , Percuteret chordas breviore S supra magadem, eX calamis superne junctis ad jugum citharae facile eXtensiles, & supra , Parem nu merum fidium mediocrium ; quae eX eademi h. magade introrsum duci ' numero fidium posse plerisque respondere compertum erit; praesertim cum eadem retenta meminerimus apud eos populos , qui rescindi abundantes chordas Μagistratuum Edicto jusserant. Endecachordem Loram Timotheo adinventam memorat Scaliger, pag. in Manilium , cui par ignominia, ac Phrynidi contigit,
45쪽
git, eX Ephororum decreto, quod recitat acceptum a Boetio in I. de Musica. Productus scilicet in Comitium , jussus est manibus
proprii S.quatuor superfluas chordas amputare , ut septem priscae tantum eadem in Lyra superessent.
Tiodecachordon, Nablium, hoc est Psalterium , describimus infra pag. ex Josepho
Antiquit. Jud. lib. I. cap. IO. Neutrum organum a Davidico Psalterio decachordo separamus genere, eX placito Emphorionis, compleXi unicam speciem .πολυ- ρδον, Variis hisce nominibus , eXiguo chordarum numero discrepantium: ac eorum usum esse antiquissimum statuentes, asserimus cum Strabone esse ab Asia r petendum . Confirmat sententiam Anacreon, qui ludere se canit magade chordis 2 O. instructa , quas Athenaeus 21. fuisse contendit. Chordas decem a Davide numeratas suo in Psalterio , Fulgentius in Apollinea etiam describit ιquod humanae vocis decem esse modulamina dicat, ut animadvertit Aleander in Exposi1-tione Tabulae Solaris pag. 3J. Coeterum eXcrevisse numerum fidium, supra ter septenas Anacreontis, ad triginta , Vel
46쪽
vel etiam plures , quae ab aliquibus ScriptoribuS memorantur, mirum non est; cum in
Octavis repeterentur divisiones diatonicae,& enharmonicae praecedentium Quin eX ea animadversione, quam Athenaeus adhibuit ad magadem Anacreontis eXplicandam , una & viginti chordis instructam tria in heptachorda ordinatis, si Conferatur cum figura organi adhuc superstite in anaglypho Matthaejano ad ΜOntem Coelium , edita per Sponium pag. 4 . & a me diligentius eX prototypo eXpressa n. I I. conciliatur mirifice sententia Athenaei de triplici heptachordo , unicum in organum, aut citharam, seu barbylon compadio; & intelligitur Psalterii, magadis, ac Lyrae figura, & triangulorum musicalium, ab Athenaeo ex Apollodori epistola ad Aristoclem memoratorum, & affinitas hujusmodi instrumentorum . In eo anaglypho Musa, num. S. distincta apud Sponium, & Euterpis nomine ab ipso donata, barbylon ita tenet,ut, sinistro brachio organum illud quasi comple-κa , manus laevae digitis carpat chordarum longiorum ordinem in postica Organi parte extensilium : deXtra vero manu S plectro armata , ita applicatur interioribus fidibus bar
47쪽
biti, ut ordinem duplicem pulsare Velle Videatur, alterum superne extensilem in horizontali superficie magadum , alterum inde pensilem, & ad internam basim , seu βατῆρα protensum , licet chordae in ea sculptura non sint eXpressae. Organi consormatio , & manuum positus, easdem fatis indicat. Porro Euterpe Μusae tribui barbiton, Sponius arguit ex Avieni carmine, Euterpe dulci concentu barbita motait. Attamen Lyricorum Poetarum organon id fuisse , Horatius ostendit non uno in loco , ut
rum Polyhymniae, ab hymnis concinendis ita denominatae , esse tribuendum demonstrat. Euterpe vero tibias assignandas , Ode I.
Euterpe cohibet, nec Tol omnia Lesboum refugit sendere barbiton .
Lesboum appellat barbiton, carmina Alcaei Lyricorum Principis, in Lesbo insula nati, ut eXOde 32. ad lyram suam :. Age , dic Latinum
Barbite carmeu, Lesbio primum modulate cita coc. Interpretes veteres, & recentes docent. Si Ε atten-
48쪽
attente consideretur dispositio partium inhujusce Musae Μattha anae lyra, cithara, seu barbito, tria heptachorda admittente , partim tentanda digitis , partim plectro pulsanda, intelliget unusquisque Anacreontis magadem triplici heptachordo, & fidibus una& viginti instructam; nec non caetera S specie Shujusce generis instrumentorum ἐυχορδων descendere ex heptachordo filiorum Chanaani, Apollinis habiti a Poetis, necnon eX Octachordo , & decachordo Psalterio Davidis , & do decachordo Josephi . Siquidem heptachordon , & octachordon , est diatonicum systema
septem Vocum , cum adjectione OctaVae, primam Chordam repetentis in auctioribus . Εnnachordon Theophili, duas addit chordas diatonico , & totidem voces , quarta, & seXta destitutis in Systemate Guidonis, quo utimur,essent F. & B. nisi assumerentur Bb. & F.)ut in diatonico justi diatessaron proportio assignetur. Inde vero sit Davidis decachordon perficiens Octavam hujusmodi chordarum assumptione ι at duodenarius chordarum numerus in Nablio Josephi eXpressus, refert easdem ferme chordas XII. diatonici systematis , quae bis duci poterant ad inser-
49쪽
num βατ ηρα, seu scamillum , in illis, Lydium , in his, Phrygium modum redditurae;
aut certe Diatonicum, Enharmonicum, &Chromaticum systema commisceri in eadem cithara eXpedite poterat, non secus ac in suo,
tripode versatili fecit Pythagoras ille Zacynthicus, quem retulimuS eX Athenaeo. 12. Psalterium decachordon , Hebraeis Nebel, seu Nebel myor, unde Graeci derivarunt Nάδλιον, & Latini Nablium, seu Naubliuin, & Nabiam, organi genus est, quod a Sidoniis acceptum ferunt ex Sopatre apud Athenaeum lib. ψ. cap. 2 .
Crocitans chordis tensa es forma cic. Adjectam fuisse Nablio unam, & alteram chordam , supra decem illas a Davide nume-.ratas in suo Psalterio , cognoscimus eX JOP-.pho Hebraeo lib. . Antiquit. cap. IO. Citharae non admodum dissimile fuisse Psalterium, docemur ex ObserVatione S. Bassilii relata a J
cobo Benigno Boiuuet Episcopo Meldensi in
notis ad Psalmos , ut in ejus praefatione n. 34. Citharam Latinorum , seu Κινυραν Graecorum ab Hebraeorum 'nra Cimior omnes derivatam sciunt. Josephus ita describit Na-Ε a blium,
50쪽
blium , & Cinyram . Cin ra decem chordis intenditur, o pulseatur plectro. Nabia, duodecim sonos continet, sed digitis carpitur. Quadratam Ρ salterii formam hoc I 2. chordarum numero eXpressimus ex simili in aeneo vase antiquo apud Bellorium, edito per Nicolaum C a us seum in Μusaeo Romano seci. s. art. I. num. ubi decem tantum chordas caelator incidit. Vel Organi ejusdem figura fuit, vel symbolum ; cum primuS quadratuS inter numero S , hoc est quaternarius, denarium contineat totius harmoniae , Omniumque numerorum arcana CompleXum ; ut passim notant Arithmetici,& Musici ex Pythagoricis,cum K ircherio in Μusurgia lib. 7.p. I I. Videndus JO. Meursius in Denario Pythag. Trape Zii figura praeditum fuisse Nablium baa seu Psalterium,
dicit Schille apud eundem Kirch. P. 49. lib. 2. Praeter Psalterium Decachordum , Interpretes complures in Davidis mussice reperiunt octachordum, quando in Psalmis Occurrit frequens ille titulus, pro o Zaza. Verba Episcopi Meldensis dabo, num. 34. Praefationis in Psalmos Psalterium fuisse decachor- dum patet Psal. J2. Ver. 2. iu P alterio decem chordarum p allite illi, aliisque in locis, ut illud Psal.