장음표시 사용
281쪽
ΜARTELLIUS. 272susus color , figurae, quae res ante oculos pomuunt, novi quidam atque admirabilςs tum cogitandi, tum dicendi modi, quae quidem,
aliaeque virtutes, cum ubique appareant, ma xime tamen elucent in carminibus , quibus aut
nuptias Rinaldi & Cariottae Estensium cel bravit , aut pietatem Ludovici XIV. Galliarum Regis in astra sustulit, aut homines ad ama dum Deum excitavit, aut mortem deflevit Prosperi Malvetii, aut ad pastoriuam tibiam cecinit diem , quo Ioannes Nicolaus Tanara in matrimonium duxit Theresiam Lambeccariam. Quam vero viam ille secutus fuerit, ut ad laudem insignis poetae perveniret, V luit ut esset nota omnibus. Itaque Serm nes novem Italicis versibus condidit, in quos quidquid habuit judicii de arte poetica comtulit ; iique adeo auctori suo probabamur, ut non recusaret, quin quantum de iisdem
Sermonibus, tantundem de judicii sui iam a detraheretur. Exponit in ipso ingressu qualis esse debeat indoles illius, qui ad poesim aspirat. Quoniam vero in hoc dissicili itinere
non minus ars, quam natura dux esse debet.
transit ad docendum quid sit id, quod arte
282쪽
ei possit; irridetque eos , qui cum in poatica parum aut nihil se exercuerim , tameta hujus facultatis praecepta tradere sci posse putant. In primis jubet perspicere quid in qu que re verum sit, idque sic exprimere coloriabus, ut qui legunt, sibi oculis perspicere vis deantur . Quapropter multum imores se ait, ne quis in describendis rebus nimius sit, ut oratio semper consonet moribus, sortunis, actionibustivo hominum , de quibus loquimur, omninoque poeticus decor servetur. Admonea adolescentes quid sequi, at cavere debeant in legendis imitandisque Scriptoribus, inter quos plenissimo ore laudat Chiabreram & Guidum; eeteros Vero quanquam pulmorum graduum non tam laudat . quam libere reprehendit. Videtur profecto Μartellius sic informare vello poetam, ut in eo vim artificii consumat. quo is potius ab aliis imitandus, quam aliorum bonus imitator existimetur. Omnibus autem
praecipit, quod ille sancte semper servavit, ut in strihendo non alia lingua utantur, quam propria; vultque licere etiam in lingua copiosissima , qualis profecto est Itala , novos im ardum proferro dicendi modos. Qua tam bre
283쪽
.es , & non communes dae regulas formari . dae poeticae dic ionis; atque Horatiana monita de scriptis diu stomi premendis, dequε idoneo eligendo Aristarcho decantat. Propos tum hoc suit Μartellio, ut quae in hos semmones intulit, praecepta de arte poetica no aram explicaret, quam oculis subjiceret. Quod quidem mirabiliter praestitit: utque praestaret , Non parvo ei adjumento fuerunt, quas ab arte
di historia pictorum sumpsit, simiEtudines. I re igitur meritoque a doctis quisuidam virigdictum fuit, hos Sermones virtute evidentiae eum epistola Horatii ad Pisones aequari cor ferrique posse. Nonnulla quoque praecepta de arte poetica dedit Martellius in eo libello , quem inscripsit , eommentario; in quo etiam suis ponderibus examinat, quid laudis , quid vituperationis debeatur celebri oribus Italicὶ poetis. Fingit enim inter hos suisse controve fiam , utrum Petrarchao an Marinio concede diis esset principatus lyricae poesis , Sc jud eium de hae quaestione Apollinem non tam ex suo, quam ex prudenthim consilio fecisse. Plauserunt eruditi omnes his Μartellii oper hua . Sed non eamdem. nactae sunt fortunam
284쪽
374 PETRUS IACOBUs illius tragoediae. Quamquam cnim hae nou
paucos , eosque intelligentes haberent laudatores , non desuere tamen, qui de iisdem detraxerunt. In his numerabatur Ioannes Vi centius Gravina, isque maxime oppugnabat genus carminis, quo usus est Martellius. Hic
vero in iis sermonibus, quos se cum Aristotele fingit habuisse de veteri 9 recenti trago dia , acute respondit ad singula, quae sibi opinponebantur; quamquam gloriari poterat, hae se jam antea occupasse in eo, quem mem ravimus libello de versu tragico. Ex hoc libello facile intelligi potest, quantum illi studii.
commentationis ac temporis fuerit, antequam ad scribendas tragoedias veniret. Examinat in OOdem genus carminis a celebrioribus Italici
aragicis adhibitum, idque ejusmodi esse ait . ut plerumque languescat, aut aliquando risemis se extollat, quale lyricae pocsi convenit. Quae quidem eo spectant, ut probet maxime omnium aptum esse tragoediae versum illum, qui fit. si copulentur duo illorum Versuum , quos cum Chiabrera nominat Giambici diviserri scem , cujusque inventorem suisse tradit poetam Siculum, qui uoruit circiter
285쪽
laeeulum tertium Sc decimum . Sine dubio hoo carminis genus inducit majestatem graudatemque , nec poterit displicere iis, qui illi aurest actuesecerint. Existimarunt aliqui similα omniano esse Gallorum versui, qui Alexanstrinus diacitur: sed negat Martellius, erroremque illo utam , qui ita Putarunt, coarguit. Quod V xo ad stylum attinet , quo scriptao sani haci Marteitanae tragoediae, inest in eo naturalis nitor ac splendor, bc a longe quaesitis poeticiRornamentis. plurimum distans. Haec tamen naturalis bonitas saepe desideratus in eolloca tione verborum, idque asbitror poetam consulto saeisse propterea Piod ita ea erat sententia, debere tragicorum stylum ita imitari krmones veros ες familiares Principum , ut in eo aliquid artificii apparea . Persoriae, quas iabas tragoedias. transtulit, sunt qae quidem
grandes, omninoque cum sensu ' tractantur
Novas liuerdum inducit, se nihil semae -- mittit , quin semper memor sit illius. praecepti et
Quati ab incepto processerit , O Hi constar
Sunt iα his ipsis tragoediis multae ad doce ἀ- cuiae , ta ad eO-QVendum graves se
286쪽
α76 PETRUS IACOBUstentiae , eaeque breviter ac commode exprM mi intur. Non dubito tamen quin poeta magis tenere oculos multitudinis potuisset, si is his fabulis minus ingenii atque artis extar voluiiset, atque non exigeret identidem at tentiissimum animum ad Ioquontium mentem assequentam . Ego de meo sensu judico. Ε rabo sortasse, ut certe errarunt adversarii Μarintellii, qui praedicabant, si hae fabulae per
gerentur , neque probabiles , neque tolerabitis unquam futuras propter carminiis genus,& illud continuum sit iter desinens. Constat enim a colebri actore Aloysio Ricco nio a hisque, earum plerasque in colebrioribus It hae urbibus maximo cum plausu populo exinhibitas suisso. Intor quas eae , quibus seno
nomina, Iphigenia in Tauris N Alaese, notarantum cum novae darentur , sed etiam decies repetitae fletum spectatoribus moverunt. Poeta uero ut carissimam filiam Sisaram diligebat , credo quod novitate in primis delecta batur . Sed ad Gravhram ravertor. Is qui quo tragoedias vulgavit, quas Martellianis opinyoneret, utque Veram earum scribendarum
iam Gemplo moustraret. Q in bonae , uiuia
287쪽
ad rem . Tales certe ille judicabat, licet trium mensium spatio , ii ei fidem habeamus, conditae .fuerint. Sed nescio quo pacto in poeticis operibus magis, quam in aliis, situm cuique pulchrum est. Martellius autem quid se facere par esset intuebatur, non quid Gravina laudaturus seret; satisque opinabatur hoc esse defensionis ae laudis, quod frequentissimo theatro ri ac magno clamore , cum id aeque gloriari non posset Gravina, suae trago diae saepe comprobatae scissent. Ad quam gloriam augendam licet is eamdem incudem diem noctemque tuoderet, non tamen quidquam detrahebat de cura ac sedulitate , quas litus erat adhibere in Patriae negotiis procurandis . Aderat in omnibus rebus Aldrovando . & hic ejus consilio in primis movebatur. Habuit sane Aldrovandus negotia gravissima quae tractaret, nec quidquam illorum explicuit , quin tantum tribuerit Martellio, ut cuineo gloriam communicaverit. Μultas quoque res Μartellius sine Aldrovando gessit eo tem-Pore . quo hic valetudinis caussa ab Urbe ab fuit . Quo tempore cum frequenter adiisset S.
Pontificem Clementem M., mirificas ab eo
288쪽
278 PETRCA IAC. MARTELLI Us temper tulit voluntatis smificationes, Idem Ponti sex cum vellet an. MDCCXIII. Pompe jum Aldrovandum xia virum litibus iudicandis ad Galliarum primum, mox ad Hispaniarum Reges de suis rebus maximis Legatum mittere, a Senatu Bononrensi requitavit , ut bona ejus cum venia , N. sine detrimento stipendiorum, quae de publico aera
rio pendebantur Martellio, hic ejusdem ADdrovandi ai cta, M adjutos esset in consiliis capiendis. Senatus non solum Pontificis voluntati morem gerendum censuit, sed etiam Ma tellio stipendia duplicavit. Comitabantur in itinere Aldrovandum duo summa nobilitate Praesules ovardus, & Aquaviva, ac praeterea Marcus Antonius Ranutius, Ubertinus La dus , aliique non tam genere, quam doctriana clari viri , quorum omnium magnam benevolentiam brevi consecutus est Martellius. Cum vero Parisios venisset, ad amicitiam accessit Cardinalium Philippi Gualterii, & Μelchioris Polignachii, Sc in familiaritatem p nitus intravit Cornelii Bentivoli, qui tum in eadem civitate Pontificis erat Legatus. Usus quoque familiariter est litteratisIunis viris Fom
289쪽
Crebilitonio, Μalesevo, Fraguerio , Surinio, Scsemina horum nemini doctrinae laude secunda Daeteria. Cum his Μartellius saepiss-
me sermones habebat de litteris ; cumque aliquando ad tragoedias venissent, ille rogatus est nemo enim non norat quantum in hoe poesis genere Valeret) ut suam opinionem pro-Ωrret de ratione Graecos tragoedos imitandi, di praesertim liceret ne expressos ab iis su
Tum temporum mores ad nostrum usum transferre . Cumulatissime iis quidem satisfecit. Id vero occasio illi fuit conficiendi Dialogos quosdam, in quibus suam totam de veteri 6 recem ei tragoedia explicaret sententiam. Hos probatos fuisse amicis ejusdem, id erit indicio quod eos Parisis edendos curaverint. Id moleste tulit Μartellius, qui eosdem non satis se per-ncisse existimabat. In his Dialogis laudat quidem tragicos Graecos, atque ad illos imitandos homines hortatur; inquit tamen perquam diligenter videndum esse quatenus, quoniam nec vitiis carent, ec habent pluri ma , quae mores hodiernos dedecent, quo-τum rationem habιndam esse affirmat. Bene
290쪽
ρ8o ETRUS IACOB Us 'uc sapiet iter uos facere , qui naturam sibi Proponunt tamquam exemplar, quod imite lui, quique rationem magis, quam Aristote lica praecepta consulunt. Explicat in qu praesertim consulere debeat mirabile tragoediae : pluribus verbis examinat praeoeptum da unitate actionis , temporis, Sc loci, contenditque inter Omnes convenire Oportere , ut Rctio una su , unum tempus , quanquam hoc longius unius diei spatio produci posse asse--t ; non aeque tamen convenire necesse esse, ut Omnis locorum varietas a tragoedia absit, ad quam sententiam declarandam maxime conducunt, quae de veteri & nostrati scena in . medium profert. Docet quid intersit inter Gallos & Italos in iis , quae pertinent ad moderaendam scenam, ad agendam fabulam,& ad actorum vestitum; Sc quae ab utrisque peccantur, libere reprehendit. Videtur quoque arguere tragicos Gallos, quod nimium Amori tribuerint, usqne eo ut actiones gravit simas & maxime illustres esse minaverint; quodque in repraesentandis factis alienigenarum nationum, mores patriOS magis , quam