Vitae Italorum doctrina excellentium qui saeculis 17. et 18. floruerunt. Volumen 1. 20 auctore Angelo Fabronio Academiae Pisanae curatore

381쪽

ΜITTARELLIUS 37 I rum vero recordatione ac conscientia , aliarum tractatione ac praesentia, aliarum meditatione ac Trospicentia omnes adeo assciuntur, ut merito nihil

sibi deesse putent ad bene beateque vivendum. Quos eo libentius praedico, quod sciam non ubique sic edi

cari juventutem, in vitam cum virtute colat, sed ut de piratate obscurisque rerum disinarum quaestionibus possit disserere, quiΘtis stadiis homines profe-cro nihilo flant meliores. Sunt quidem murae prae clarae artes atque doctrinae ; sed eae , si cum min ribus honest is colantur, laetos quidem 6 uberes fructus ferenti si cum rerditis, nunquam nouexitialis exilux habebunt. Non solum hominum Ecgia , sed O ipsa regna adeo virtutis disciplitiae indigent, ut sine ea diu conmere non Isint. Et qui. sem non Atheniensium solum 6 Lacedaemoniorum , sed O Romanorum imperium , quod mole sua stare , O aeternitatem Abi polliceri posse ν debatur , ad interitum ruere caepis , quando in ti,nore esse desiit verus disciplina. Quibus rerum νι-olsitudinibus imperiti satuerunt fortunam reginam rerum humanarum , qMasi non sit necesse imperium quibus paraum sit, iis moribus atque artibus retiae

ri O conservari, O fortunam ipsam veluti pedi Fs quam sequi sapientiam, O splendorem virtutis cn a a

382쪽

37 a IOANNES BENEDICTUSVobis itaque gratulor, quos nulli parcatis diligentiae atque industriae, ut florentem habeatis juventutem optimis sudiis , optimisque moribus, qua re una O familiae famae, stabilitatique , O

hominum utilitati consulere potestis. Libenter recordor quantum uni Grandio debeat non vestra m

do familia sed O haee Pisana Academia O ad

veterem disciplinam retinendam, O ad reconditi res doctrinas provehendas. Quapropter satis mirari nequeo homines, qui neque fabro imperito credunt veteres parietinas, neque sortito Operas coa- duci velint ad agrum colendum , non videre quanti menti sit ad educandos instruendosque a s lescentes habere delectum praeceptorum, qui probi, hene morati, bonique sint, O ingenio ac sciemtia valeant. Sed nolo plura de bonitate nunc d cete , cum properem ad exponendam Mittarcilii viram , in qua tota illustre veteris sanctitatis exemplum intueri licebit. Vale. Pisis XII. Kal. Ian. MDCCLXXVIII.

383쪽

IOANNES BENEDICTUS MITTARELLIUST Oannes Benedictus Mittarellius Venetiis na- tus est honestissima familia IV. Non. Se-

Ptemb. au. Μ DCCVIII. Parentes habuit Α

tonium Mittarellium, Sc Prudentiam Glilentam , ex quibus Sc ex aliis sanctis viris, quibuscum puer Versabatur, ita accepit omnibus bonis oportere plus Virtutis, quam gloriae Sc divitiarum esse; luxuriam, ignaviam , pessimas artes , plerosque adolescentes perdere , 8c beatos illos esse, qui ex propria majorumque virtute nihil sibi arrogantes, remoti ab civili strepitu in solitudine vitam agitant. Haeu& alia hujusmodi ita ceperunt vel incenderunt Ioannem , ut cum e pueritia vix excessisset, nomen Camaldulensium familiae dederit. Quo majora ipse antea argumenta praebuerat ingenii tum in privata Ioannis Ocherii schola, tum in publico Iesultarum gymnasio, a quibus rhetorica Sc philosephia eruditus fuit, eo majus quiddaia ab eo, quam a ceteris expectare

384쪽

374 IOANNES BENEDICTU s& exigere videbantur, qui illius institutiora

Praeerant. Sed quae tum primum excoluit 1bidi a Scholasticorum tricis ineptiisque conta minata, magis ad tempus, praeceptorumque Vo luntatem, quam ad ingenium suum suere accommodata. Quapropter Florentiae cum esset,

suo ipse ductit ita polemicam 8c dogmaticam , ut Vocant, theologiam cum scholastica coniunxit , ut jam se prudentioribus fere aequaverit. Elegit etiam ex iis disciplinis , quae quidem latissime patent, multa gravia & ut lia, de quibus publice, ut moris est, disputaret; quod quidem sic ei successit , ut ejus praeceptor nihil se audisse melius assirmaret, ει gloriam suam laborem discipuli facere velle videretur. Ex eo tempore omnium Camal-dulentium ora suere in Mittarellium conversa, qui quidem opinionem ingenii & doctrinae tanta Virtute Sc innocentia tutabatur, ut benefacere ex consuetudine jam in naturam vertisset. Itaque tanquam in clarissima Iuce versaretur, nullum Obscurum poterat epse illius aut diistum, aut sactum, magnaque praesertim fuit admiratio ipsius, cum philosophiam primum , mox theologiam in patrio S.

385쪽

M1TTARELLIUS 37s Michaelis coenobio suos docuisset. Recentiorum philosophorum inventa. ut tibi suisque

discipulis, quasi lumen essent, curavit. Suo vero exemplo suisque praeceptis ostendit theologiam omni eruditionis dote locupletandam; hujus quasi duces Sc signiferos Ecclesiae Patres intuendos; minime ab ipsa sejungendam artem criticam Sc morum scientiam , non i tam , quae Voluptati blanditur, Sc lpst Deo liatem quodammodo intendere videtur, sed eam, quae e caelo ad nos venit, Sc quam in omnium animis mentibusque ille naturae auctor insculpsit. Post id munus ei datum regendi tyrones, ad quod capiendum omnia abunde erant; industria , vigilantia, probitas εc rerum, quae ad sodalitatem pertinerent , prudentia singularis. Nec recusavit, quominus sodalitatis suae virgines moderaretur , sacrisque expiaret, qua de caussa Tarvisium conces, sit. Vir enim sanctissimus omnia, quae ad pietatem , aliorumque bonum quomodocumque spectabant, potiora semper ceteris occupationbhus duxit. Quoniam ibi tantum habebat otii, quantum antea ei minime contigerat, quo uiamque domestico tabulario utebatur satis

386쪽

s 6 Io ANNES BENEDICTU samplo atque instructo, itatuit S. Parisii rea gestas mandare litteris, qui septem supra septuaginta integris annis eidem coenobio prassa erat , atque ea praeterea conscribere, quae

illius coenobii historiam illustrarent. Opus Venetias redux absolvit, dignumque puta vit , quod Benedicto XIV. qui cum Parisio Communem habebat patriam , Sanctimonialium nomine dedicaretur- Paullo ante quam haec

scriberet, ediderat Μittarellius libellum, quem opportunissimum se re putavit fovendae praesertim illorum pietati, qui solemnioribus quibusdam promtiss Deo sese voveram. E GaDIica in Italicam linguam conversum illum suis

se singitur ad occultandum austorem, qui iaomni aftione nihil tam aversari videbatur, quam hominum celebritatem . Istos vero labores excepit libellus de Faventino monasterio, cui ab SS. Trinitate nomen inditum, in quo satis. erudite narratur historia illius monasterii. Ut erat moris majorum summus imitator Mittarellius, sic antiquitatis fuit amantissimus, cujus monumenta undique conquirebat, illa praesertim , quae cum suae sodalitatis hilloria congruebant. In ca e uim cositatione versam

387쪽

MITTARELLI Us 377hatur, ut Camaldulensium annales conficeret; a quo incepto studioque licet eum multae

saepe curae avocaverint, tamen cum per Otium licebat, eodem semper regrediebatur. Arduum in primis videbatur res bene multas abstrusas & in tenebris latentes, quae acciderunt ., quando Itali ceteraeque nationes non tam lingua, quam natura Sc moribus barbari erant, investigare quae studia sitissent ii mi uum, quae vitae ratio, a quibus, quibusque de caussis singula prope familiae coenobia ortum habuerint, eorum vicem, Vir rum aut sanctitate, aut dod rina praestantium, qui in iis floruerunt, res gestas explica-xe , ea demum omnia persequi, quae aut Mgnorata , aut relicta a ceteris scriptoribus magnam medii, ut Vocant, aevi historiae lucem

afferre potuissint. Qui Camaldulensium sodalitati praeerant. intelligebant quidem posse Mittarellium in iis omnibus satisfacere, Sc per il- Ium effectum iri, ut in hoc tam illustri genere ceteris Benedistinis Μonachis nihil concederent. Itaque postulabant, vel potius flagitabant

ab oo, ut operi omni cura Vacaret, eoquo

388쪽

378 IOANNEs BENEDICTUS tis in eam rem collectis monumentis, scribendi studium commovisse videbantur. Ad ceteras caussas haec quoque opportunitas adjun-ε a est, ut cum esset Praeposito Generali ab epistolis, omnia obire familiae monasteria, Omniumque visere tabularia potuerit. Sed praesertim monumenta rerum gestarum traxit ex

tabulario coenobii Camaldulentam primarii; nec ulli unquam pepercit aut incommodo,nut sumptui, quo amplam segetem ac mate-xiem sibi ad magnum perficiendum opus se-POneret. Quanquam in Mittarellio incredibilis unimus erat, supra tamen unius hominis vi res opus illud videbatur; quare socium sibi adjunxit Anselmum Costadonium, virum cum

moribus, studiis 8c natura sua adeo congrue tem , ut illum cum intueretur, tanquam e X-

emplar aliquod intueri posset sui. Quod igitur minus per se poterat, id accipiebat ab alio.

Itinera quoque instituerunt, qua conjunctim qua separatim ad monumenta vetustatis comparanda , doctosque viros consulendos. Demum convenere ii amicissimi viri in Venetum S. Michaelis coenobium, ut collec a dispone eat , & narrationes reruci cxplicareat. Ab

389쪽

NIT TARELL 'S 379 rerum illud Costa donio munus detulit, alterum sibi ipse Mittarellius reliquit. In suis partibus agendis Mittarellius proposuit sibi praesertim ad imitandum Mabillonium , doctum sane Sc

elegantem Benedictinorum annalium scriptorem. Genus tamen dicendi adhibuit, cui color Se succus ille veterum Latinorum deessio. Umnino mihi videtur. Sed commendatur opus Perspicuitate , eruditione & judicio acri & ceraeo , quo ad criticorum trutinam omnia videas exacta. Atque id adeo Verum est, ut non

indigeamus testimonio doctorum hominum, qui summis laudibus illud opus, cum primum

in lucem exiit, commendarunt. Praeter nar-vationem rerum omnium memorabilium , quae singulis annis acciderunt , habet opus disserta tiones Sc prae sationes, quae multa illustrant ac patefaciunt obscura. Ex his praesertim commemorabimus quae ad Veteres, ut appellant, Conversos pertinent; quae de tota re Vestia-xia haec enim varia & multiplex pro varia temporum & hominum more Sc ingenio fuit omnium Benedictinorum Μonachorum disse-τunt ; Sc quae sormulas quasdam, titulos Sc eces e provideto Nonachorum Propria. exEli

390쪽

3 o IOANNEs BENEDICTUS cant. Quanti vero facienda sunt illa, ex quibus quorumdam virorum & illustrium tam liarum propagines, quae in Italia dominabantur , & a quibus beneficia Camaldulenses acceperunt, possumus cognosceret His praesertim volumen III. abundat, quanquam universum opus habet hujusmodi multa . Existimavit Mittarellius facta hominum sanctitate praesta itum illustriora fore , si narrarentur verbis aut eorum, qui praesentes testes fuerunt , aut qui cum vixissent iisdem serme temporibus , illorum testimonium gravissimum reputari debebat. Ea propter intulit in primum Volumen Vitam , quam de S. Roinualdo Ca-maldulensium parente exaravit Petrus Damianus, cujus manu scriptum exemplar sane vetus

dono acceperat Costadonius ab Alberito nobili viro Senensi. Ornavit quoque secundum v

lumen epistolis 8c opusculis ejusdem S. Petri Damiani. Sc si quid minus distincte ac distria bute collectum videbatur, ipse non solum ordine, sed etiam momento quodam ερ judicio disponebat. Id praesertim intelligi potest ex volumine operis VII., in quod B. Ambrosii epistolas contulit. Nullsis orat earum ordo,