Io. Ge. Estor ... Observationes iuris feudalis

2쪽

vRIs P Ru DENTI A seudalis est hahims conasuetudines seudorum atque leges seudales rite interpretandi, et ad species obuenientes congruenter applicandi. u CDim iurisconsilitum in exponendis consuetudinibus seudalibus Occupatum esse debere. Etenim apud germanos gallos ac longobard Usu venit, ut leges stas vocarent conluetudines, quod in a lactis ninnfibur p. 4. demonstraui. Igitur consuetudines liete mihi denotant ius fetidale germanicum tam generale. quam speciale. At per leges intelligo ius Rudate longobardicum. Hoc quidem complures explicuerunt. illud vero nempe germanicum ex inlli, tuto excolere debuiment germani, nisi in longobardicis haerere, atque haec aut plane negligere, aut germanica leui brachio long bardicis interspergere maluissent. Quum tamen Accommodate et separatim in usum germanorum esset periractandum ius seudate

germanicum.

OBSERVATIO II.

FEVDVM denotat rem loco se larii vasallo, instar fidei commissi, datam, pro seruitiis praestandis.

Feudum a feIe, vel, ut rudis olim pronunciatio efferebat. sia, bellum. destendere videtur. I'et selidum rem innuo, salarii A a loco

3쪽

loco concessaui, quia germanorum militia ab initio ob pecuniae penuriam praediis, aliisque rebus. utilitatem afferentibus. state M.tur stipendii loco. Instar lidet eoinmissi seuda existimo esse data. quia post tempora Conradi I l. caesaris, ea quidem ad heredes vasallorum deiiciLuebantur, sed hi tamen seuda sua sub dominio valde restricto pos sidebant. Domini enim meas erat, ut in vasallis et eorum pinsteris haberet militem perpetuum. Et sane haec intentio cessasset, si pro lubitu seuda sua alienassent vasalli. Domino seruitia vel in bello, vel in castro, vel in aula praestanda erant a vasallis. Deliderantur autem persenae habiles, quae domino ossicia et seruitia pro seudis, sibi concessis. praestareui. Habiles voco personas, quia nemo, nisi ex superiori nobilitate, aut equestri seu militari ordine. vasalli munere poterat iungi. Id quod infra clare demonstrabo. Quemadmodum ergo seuduin mihi salarium belli eum notat. et huius vocis etymologia a sede, vel, ut germani pronunciabant,

B A v E it in originibus fiat. et D . Io. GEORGIUS WACHTER

inglossario germanico sub vocabuloseudum, attulerunt, mihi vero uidetur similis; ita vox vasallus a vasse descendit, quod minisi in notat, sute famulum, tesse eodem wACHTERO L c. col. 37 9. sub voce vasall. Vt itaque stricte vasius sit ministerialis maior, vasallus contra ministerialis minor. Haec iam sussiciant. Dabo enim operam, ut in sequentibus

obseruatiOitibus cuncta reddantur clariora.

OBSERVATIO II .

Quo doctrina de seudis eo melius tractari et addisci queat, varia sunt praemittenda. et danda est opera, ne quis illotis manibus accedat ad hane doctrinam, in foro apprime utilem, et sine qua multa iuris publici capita, praesertim forma regni germanici et nexus ille

inter

4쪽

svBS D FEVDAI.. EX INDUCTIONE. sinter caesiarem et status imperii, vix apte ac scite potest comprehendi.

Ad subsidia requiro partim eapita quaedam philosophica, ut

sunt inducito, probabile, relatio ac interpretatio; partim obseruantiam ei coiisuetudinein, das Hrhonimen, nec non analogiam iuris selida lis; partim lute refero adimnenta illa magna et varia, quae ab historia et antiquitatibus germanicis, nec non litteris

clientelaribus et denique a selactis iuris seudalis scriptoribus pe

tuntur.

De INDUCTIONE haec teneto: ut a propositio. nibus singularibus, quas exempla et experientia su h. ministrant, aut a propositionibus speciali oribus ad propositiones uniuersales progrediamur et enitamur, VO lunt logici. Commonstrant igitur nobis duas vias, quarum alteram vocant determinationem propositionis smgularis, aut specialioris, alteram vero appellant inductionem.

Prior via. nempe determinatio proposition Is singularis . est, quando ratio generalis . eur et sub qua praedicatum tribuitur . vel non tribuitur subiecto propositionis singularis. eruitur . et deineircumspicitur: an praedicatum per experientiam subiecto con ueniat, vel non ' Quo investigato, adiungi ur subiecto; et tum propositio uniuersaliter eminciatur. Vsus huius doctrinae in ap. plicandis remediis apud medicos quotidie Occurrit. Altera via. scilicet ira Duc Tio enumerat plurima evmpla seu casus singulares, in quibus commune praedicatum reperitur, atque hoc praedicatum generaliori ideae, sub qua casus illisngulares proxime continentur. tribuit uniuersaliter. Vniuersalitas illa, per inductionein obtenta. distribuitur alogicis in metaph Irm. quae nullam Plane exceptionem admittit. quemadmodum generatillanae metaphysicinum veritates: atque

5쪽

6 SUBSID. PE UDA L. EX INDUCTIONE.

in moralem, quae admittit exceptiones, atque de plurimis et potioribus subiecti inferioribus tantum valet, quemadmodum in moralibus illud, quod de maxima valet parte. prudenti aestimatione tribuitur omnibus, seu uniueris si quantitate aequiparatur, dum satius atque consultius agitur, si pauciores instantiae ad exceptiones reseruntur, quam si regulae uniuersalitas instingitur. Hinc uniuersalitatem mcraptificam per inductionem quaerendum praecipiunt. Potissiinum in iis casibus . ubi cursus naturae, qui secundum leges regulasque motus agit semper uniformiter, respicitur. Λtque hinc per experientiae inductionem ad uniuersalitatem emergere institissimas. Quo quidem casu vel per induinctionem completam, seu ubi plena est casuum singularium aut specialiorum enumeratio, Vel per determinationem propositionis

singularis aut specialioris, obtineri debet illa vulnerialitas metaphy- sua. Atque hoc sensu inductio incompleta inter sophi sitiata seu

peruersos concludendL modos refertur ab AUCTORE artis egit. parte Ill. capite XIX. sophisin. 9. cuius inscriptio: ex inductione vitiosa i. e. incompleta conclusionem uniuersalem inferre. Quam quidem montem AUCTOR Is ara cogit. probant omnia ibi dein allegata exempla, quae sunt physica, atque ea modo inserunt. quae sunt in mundo constantia. In moralibus vero, seu iis, quae a libertate hominum de Pendent, tanta est varietas et inconstantia, ut ea ad uniuersalitatem, omni exceptione vacuam, reducere, videatur aut impossibile

aut 'su destituturn. Quapropter logici diligentissime disi iugiten.

dam esse docuerunt uniuersalitatein, quae in moralibus ex induis ctione exsurgit, a metaphysica, atque non sine ratione ad eam sufficere pluralitatem calautia singularium aut specialiorum existimarunt. Nam in constituenda regula uniuersali in moralibus maluerunt tale praeceptum tradere, quale ad usuin traduci queat, quam nimia acriiratione in plurimis casibus usum illius tollere, una cum regulis quamplurimis moralibus. Melius agi putauerunt cum genere humano in moralibus, uniuersalitatein relinquere moralem atque instantias ad exceptiones referre . quam lotam hanc cognitionem

6쪽

tionem uniuersalem turbare. Ciata. Du. Io. RETRI R E Vs cui i

PROBARI Lx siue verofimile voco conuenientiam plurium circumstantiarum in re, de qua est quaestio.

ProbabiIitas milii est vel iuridica, vel historica . vel herine,

neutica.

Doctrina de iuridica probabilitate tunc est opus. qnando aliqua iuris quaestio dubia ita deciditur. ut ea sententia eligatur, quae cum circumstantiis status reipublicae et analogia iuris magis conuenit. Hine probabilitas iuridica est couuenientia plurium circuminnantiarum cum quaestione iuris. Sie ubi controuersiam agitari obseratas inter iuris nudatis interpretes : utram Reeessio linealis vel gradu alis in electoratibus ob. tineat 3 tune haec quaestio ex analogia iuris germanici et e statu rei germanteae est diiudicanda. Probabilior autem est et apparet eorum sententia. qui pro lineali successione militanti Porro πω habilis non est regula illa: semina semel exclusa. est semper in successione laudi exelusa, quia cum analogia iuris nudatis ger manici non conuenit. Λlia probabilitas est historiea, quae conuenientiam plurium elaeumstantiarum cum facto obieruat. Herineneuticam probabilitatem meo, quae conuenientiam plurium circumstantiaruin cum intentione loquentis expendit. Sed hare susticiant de eapitibus, lain neeessariis hireconstillo. Plura dabit m. io. GTRI REuse H I issem logi m ea,pite XII. OESERVATIO VI.

Quando aliquid obiecto non per se, et absolute, sed

tum Gemum conuenit, quum ad alterum resertur, tunc dicitur RELATIO.

7쪽

Intellectus enim noster uni rei, seu Obieeto. non ita assigimr. vi non transiliat ad alia, eaque inter se comparet atque expendat. Ex hae comparatione oritur relatio. qua substantiae et su bstantiae. inodi et substantiae, modi ac modi inter se comparantur. Quo

Ohsernato, nemo notionem absolutam temere miscebit cum comparata , uec comparatam cum absoluta facile confundet. Igitur in controuersia, qtium elector palatinus a cunctis va.

fallis sui3 adaerationem seruitiorum equestrium anno tu i KC xxx m. postularet. videbis, quod eius administri vocem vafalli pro absoluta habuerint; quum tamen fit notio comparata: et alia ratio si vasalloruin ex superiori nobilitate, alia iterum vasalinrum, qui equestris ordinis mi , ut ego ostendi in appendice II. p. 23 . dervorsALN uom reichi rieg; et Da. ro. Ao. κOPP ibidem in ap- peradice l. p. 189. sqq.

Ad INTERPRETATIONEM legum ac consuetu. dinum seu dalium stupponimus idiomatis curatam noti tiam, atque rerum et antiquitatum germanicarum et longobardicarum exactam peritiam Vt autem conie

ctando assequamur, quis sit verus legum sensus, et quae sit conluetudinum ratio genuina; primo solliciti

simus de intentione loquentis, dein antecedentia et con sequentia cum cura sunt examinanda.

Sie a sevd. 22. vers sed si, et a. seud. ss. vers. praetcrea, zon tradictio apparet, nisi verba: annus et dies ex antiquitatibus geriNanicis et longobardicis explicueris. Nam ististra esset, qui in no tione communi horum verborum heic haereret. Porro vox at nati . quae atrieulo XX. capitulationis Caroli VI, legitur, haud dubie prascripti agnatos, qui nempe cum ζ eo ab uno eodemque primo acquirente descendunt, indicat. An vero ho vocabulum banniti liberos ac descendentes etiam heic complectatur . tu eo variant iuris peritorum sententiae.

8쪽

s VRsID. FE UDA L EX INTERPRETATIONE. ρ

Dein dubium oritur de hac constitutione articuli. quem dixi X. capitulationis Carolinae: num illa ad Italiae principes, qui proscripti sunt, extendi queat t' OBSERUATIO VIII.

Multi usus etiam est in hae disciplina seudali do

Gerinani per vocem her Ommen intelligunt nunc obseruantiam, nune consuetndinem. Ossa vANT in nititur 'dispositi me de re per paelitin expressum declarata. CONRUETu Di NEM voco ius tacito consensu summi imperantis per adlus ciuium idoneos introductum. Sic consuetudinis est, ut principes selidorum inuestiturasu per ablegatos et non in Iersona accipiant.

Ad plures. quos requirunt. actus, duo sufficiunt, ad probandam consuetudinem . das her Ommem An sit actus taliis idoneus, nec ne 3 ex iis, quae circumspicere iubet io. DEcκHER in vindiciis rei iurisque cameralis. titulo II. num. 24. p. 29. in diiudicandis obseritationibus et praeiudiciis suinis inorum imperii tribunalium, clarius apparebit. Ita vero commentatur ille: Exemplis ius hauriendum, ubi lex deficit: itaque quoad illa, de exemplis loquemur, quae raro et sparsim intei ueniunt, nec in legis vim maluerunt; quando et qua cautioue normaticis ab ipsis petenda sit, cum lex deliciat: ii Exempla a temporibus bonis et moderatis petenda sunt, non tyi annicis, aut sactiosis, aut di stblutis. Huiusmodi exempla temporis partus spurii sunt: et inagis nocent, quam docent. aὶ In exemplis. recentiora habenda sunt pro tutioribus. Quod enim paulum ante facium est, unde nullum sit secutum incommodum. quidni iterum repetatur 7 Sed tamen minus auctorisatis habent recentia. Et si sorte res in melius restitui opus sit, recenita exempla magis Ieculum sinum sapium, quam rectam raIimem. Λ t vetustiora caute et cum delictu recipienda; h decuris

9쪽

decursus siquidem aetatis multa mutat; ut quod tempore videatur antiquum. id perturbatione et inconsorinitate ad praesentia. sit plane nouum. Medii itaque Iemporis sunt optima. vel etiam tali temporis, quod eum tempore currente plurimum conueniat: quod

aliquando praestat tempus remotius. magis quain in proximo Intra sines exempli vel citra potius se cohibeto. nec illos ullo modo exredito. Vbi enim adest uorma legis, omnia quasi pro suspectis habenda sunt. Itaque ut in Obseuris, minimum sequi tor. ue) Caruentam ab exemplorum fra mentis eι componcnssis: Meus integrum

exemplum, et uniuersus eius processus intrespiciendus. Si enim i civile sit, nisi tota lege perspecta, de parte eius iudicare, multo magis hoc valere debet in exemplis; quae ancipitis Innt usus, ni valde quadrent. ' In iisdem plurimum interes, per quas manis transferius, et transacta sint. Si enim apud scribas tantum, et ministros iustitiae . ex c rsu curiae, absque notitia manifesta sup riorum, obtinRerint; aut etiam apud errorum magistrum populum; eonculcanda sunt, et parui facienda. Siti apud smatores, aut lindices, aut curias Principales, ita sub oculis posita fuerint, ut niscesse fuerit illa, approbatione iudicum, saltem tacita. munita fuisse.

plus dignationis habent. 73 Exemplis, quae publieata fuersm, ut

cunque minus fuerint in usu, cum tamen sermonibus et discepta tionibus hominum agita a et ventilata fuerint . plus auctoritatis tribuendum. Quae vero in scriniis et archiuis manserunt, tamquam sepulta, et palam in obliuionem transierunt, minus. Sunt

eniin, sicut aquae in profluente, vanissima. 8 M. quae ad legit nemini, non placet ab h loricis peti; sed ab actis publicis, et tra

ditionibus diligentioribus. Versatur enim infelicitas quaedam inter historicos vel optimos, ut legibus vel actis ludicialibus non satis im' morentur; aut si sorte diligentiam quamdam adhibuerint, tamen ab authenticis longe varient. o Id, quod aetas come oramus aut proxima respuit, ciun casus subinde recurreret. nari facile ad mittendum est. Neque enim tantum pro illo facit, quod homines illud quandoque usurparunt; quam contra, quod experti re ique runt. io Exempla in consuum a ibentur, nan vlique iubem.

10쪽

ant imperant. Igitur ita regantur, ut auctorius praeteriti tem

paris Actatur ad tem praesensis. OBSERUATIO IX.

ANALOGI Λ iuris dicitur, quando quis e nexu doctrinae iuris statuque reipublicae genuino probabiles elicit conclusiones.

Sic quando quaestio sormatur: an camera imperii in possessorio de selidis imperii maioribus, vel de parte eorundem cognoscere possit 3 tum ad analogiam iuris tam publici, quam seu talis germanici, itemqtie iuris communis est recurrendum. Porro dispi tant: utrum dispositio tituli VII. ordinationis ea. meralis psrte II. admittat larum auctraeg trum 3 Id quod ex analogia status regni germanici facile decidi potest. OBSERVATIO X.

Quemadmodum interpre legum' sine notitia ex. alla historiae suo officio fiatisfacere nequit; ita quilibet facile intelligit, ad interpretandas consuetudines seuda. les germanorum et Ieges laudates longobardorum, historiae germanicae et italicae cognitione Opus esse.

Commendanda hete sunt opera historica HENRICI DE

Rici HAMNii. Nee poenitebit legisse NICOLA M SCHATEN et ANTOMvΜ PAGL Ila reliquis scriptoribus, in primis illis.lios eoaeum vocamus. consulendi sunt collega coniunctissimus, dominus CHRIITaANvs GOTTLIEB BvDEa in bibliotheeas proram rerum germanicarum quae ornat corpur hismae gem nauico STRUVIANUM: MAR GARDI FREHER l .virectorium in chrmologor, annalium scriptorer et hi ricos, quod laudatus No ELER Vs edidit: lo. At an RTI FABRicit bibliotheca latina mediae et infimae aetatis: io. PAULLx FiNCKL index in colle.