De mundo. Libri 2. Adversus Franciscum Piccolomineum philosophum celeberrimum, ...

11쪽

AD PRAEFATIO

LECTOREM.

U M mundus hic to-l tum quid nam sit: A multis cx partibus,

, t. ratibus co flatum:

ud ii vina mira- - , b ris, iccior bene-, vole si traice de naturali mundo pro- pC 'ra R. atq; discissa a o sitioncs: hujusce illic licit tu i Pi VticaS,VCI Um'ς am Metaphvsicas elle doc ar. emtibi scrupulum ut eximam: nonnulla deprima philosophia divisione broviter oX-pornm. Prima sci retiarum philosophicatum &theo reticarum genera: pro tri bus primis substantii tria facit Asillo te lcs: ut Theologia quide, incorporea substantia: Pnysicae' vero, corpOLCa, dc corruptibilis : Astronomia deni I, , CoryOr a, de incorruptibilis, sub dictium sit. F prima primarum substantia Tm di ilion pri-l ma th orcticae philo ophiae e nera constis tui probo. Sed mihi rami ii hae C tuo an tiarum di ICO, .ppterca non in placet: quod prima

12쪽

PRAE T. AD LEC T OR. prima non sit. Neq; levis haec injuria est: quando corporu c ostium scientia, Physicae detrahitur. Quippe quae corpora, slibstantiae sint etiam naturales. Duo igitur prima primarum substantiarum: duoque pi imarum scientiarum prima sunt g nera. Substantiam namq; naturalem , scientia Physica: in corpoream vero, Theoloetia sibi vendicat. Iam tibi si lubet: Phvsicam facito duplicem: cum res Physicae vel corruptibiles sint, vel incorruptibi

les.

Aliud hyc etiam desideratur. Nam inter duo prima primarum substat tarum genera: tertium me judice fuerit adjiciendum : corpus videlicet anima uam: quod& corporeum, &' incorporeum est. COmposta haec est substantia: quae tertio etiam theo reticae philosophiae generi videtur esse frib. enda: cui nullum hae inius nomeadhuc est inditum: Siquide animata corpora locum inter naturales substantiasob- Ulluerunt. At quo iure λ Scientias consul tum non est multiplicari. Non haec judicio nostro : sed rebus ipiis adscribenda est

multiplicatio. Phyli a nullo sibi jure id

vendicat: quod Physicum non est. Si corpus, animal substantiam facit esse Physicam : anima cum substantia sit incorpo-

13쪽

rea: non Physicam esse facit. Adeis ut nimal ob animam, eodem ad Theolog am: quoad Phyticam ob corpus, jure ueic ferendum. Ne igitur Physica, & Theologia, rebus sese locupletent alienis: vel diuidendum animal est duas in partes: ut Physica, corpus: Theologia vero, animareeipiat. Quod minime fieri velim: ne se . Orsum ea contemplemur: q neq; esse nemintelligi possimi: nisi conjungantur. Pr stat itaq; tertium poni philosophiae Theo-

reticae gc nus: cui corpus tribuaxur anim

tum. Sed quo nomine sit nuhcupanda. mihi non conllat: nisi scientia dicatur vel mixta, vel cc m nostra. Proinde si dicho tomiam observare velis: per me licebite ut theore icam philosbphiam statuas ali am cste simplicem: aliam vero compotata m: ut substantiae quaeda simplices equaedam vero sint compolitae. Simplices enim fiant: quae merc vel corporeae vel in corpo Ieae sunt. Compositae vero sent animalia.

Sed miraberis adhuc procul dubior te ctor benevole: quid iac ad propositum faciant. Mundus enim cum sunstantia sit merὸ corpolea; jure etiam ad Physicam referri debet: non ad Metaphysicam, vel Theologiam. Hic tibi palicis ita poterit

14쪽

A D LECTO M

ea vendicat universalis i neq; Theologia. Sed quaestiones tamen de mundo sunt ali quot: quae Physicis discuti nequeunt rationibus : in quibus celebris illa est: quam in Phyticis propolim Aristoteles et an mundus fuerat ab aterno: velsis aliquando generatus. Hic non quid mundus sit: quibus veconstet principiis, ementiam ejus complentibus , quaeritur: sed an aeternus sit: vel factus aliquando. Utrumq; profecto Physicaescientiae limites excedit. Nihil e-itim simul de Physicum , S aeternum esse potest. Siq; factus fit mundus: nequaqua certe naturalis ejus fuit generatio. Cum itaq; de mundi vel aeternitate, vel gener tione quaeritur: quaestiones Bnt, no Physicar: sed Metaphysicae. Non enim selum de mundo: scd etiam vel in primis de ejus emciente causa quaeritur: quae nequaquam est naturalis. Atq; adeo causa haec est: cur in hujuscemodi quaestionibus, averitate plurimum aberraverit Aristoteles.

Non enim Ρhysice discuti debent, quae Phylica non iant. Hujus etiam generis haec quaestio est: quam in hoc libello copiose discussimus:

an mundin hic sis unicus: vel extra Dunc sis renud alim, ureme. Non enim Phusicis hoc

dis luna potest rationibus sed d mmdi,

15쪽

PRAEFATI o.

mundorumve causam officientem est ascendendum: cujus in at biblio res omnis est sita. Si namque mundum fecit unum: facere etiam potuit plures. Quis hoc ergo nobis hitio det: quod huiuscemodi quaestioncs Physicis ademptas,in aliam quampiam scictitiam , vel Metaphysicam, vel commvncm, Vel mixtam tianstulerimus 3 Vcrum de hoc ausu noltro, alias crimus: Z acturi etiam Deo volete sumus plenius.

Atque hoc primum est: de quo lector benevolo nostram tibi sententiam exponere dc buimus. Alici si est de hujusce dissiscrtationis duos in libros divisione. Cujus haec causi fuit. In primo libro quaestioncs illae proseruntur, quae mere Physicae sunt:

S Physicis etiam discutiantur rationibus. In alser v cro nonnisi una discutitur: quarta me latisti me pa te ita an muis int uno plurα

Haec mere Phylica non est: ncq; Physicis solvi potest rationibus. Hic ergo liber ad Metaphysicam: vel ad aliquam aliam sui modo diximus) scientiam referri debet:

cu)us magnam partem complent ea, quae de rerum aeternitate, nondum in lucem edita, disseruimuS.

In duobus hisce libris, prope cum solo PIC COLOMIN Eo disputavit us: cujus& ingenii, de docti inae mira est ubertas.

16쪽

ΛD. LECTOREM.Atq; utinam putius, & magis dilucid cogitata sua nobis explicavillet. Majorem certe numam, & negorio minore, studiosa philosophia juvectis, cx multis suS meditationibus perciperet. Quam vis certe non raro, a veritate recesserit. Nobis ita que duplex hic fuit labor: tum ut ex Obscura oratione, horridisq; phrasibus, sententiam ejus eliceremus: tum vero etiam vel maxime et ut MuS errorcs patefacere'

mus : veritatemq; firmis demonstraremus rationibus. Quem certe laborem no ideo sescepimus: ut ita celeberrimum ejus nomen offuscaretur,vel supprimeretur: quorum quae futura sit calumnia, satis novi: sed ut philosophiae studioli nostra ex censura magis ad scriptorum ejus letitionemaexcitarentur. At ignominiosum est, errorum convinci. Non exiluino : Diti promendaciis, errores habeantur. Quae nostra cerce lententia non est. Errarc QO FOLse: humanum non cit. Atq; ideo Oum tacilis in errores sit lapitis: iis mei no habenda est g alia: qui nos ab eirante, , recraminviam re tu crint. Uluta ioc illitur abs te lector benigne Dczi mus: ui, ini Ο

17쪽

INDEX CAPITUM,

QU AESTIONUM, ARGU

MENT. ET RE Ru M.

gina na. a n mundι Rura, ejusformas l. p. r. s. a vin Deu fit mund firma, P. L. . Sune anima, mundi f= ma. s. c undum esse anιmatum prolatur argumentis novem ι. argumen p Iaa. argum. p. a . s. ω .arg. p. abar. a P. p. a . O. arg. p. ast. I. arg. y.s . r. AT p. Sy. st argum. p. 3 F. 6. Sitne Deus anima mundι, p. ψε . Simpticii de anima mussisentena p. 6-δ. t Mundum non esse anιmatum proba tur quat; .r Argum. ι. β pag. Fo.

a.a .p. Fb. s. arel.Τ7. ar p-Fq. ρ. an compositironesit uum .p. θριo. Sitne mundus unum actu, p. 78. H. a lexandrisententia, quomodo mundus unum quiddam sis, p. 7 la. Piscolomines de mund conexione jen tentia,

18쪽

gumentΜ πο- , I. Argiament: cuia materiatus rati P. XX.a, Secundum argum. Alexandri ratio: cuia 6- opifex plum mundos facere potuit, pa. ρρ. Ternum argum. cuias vilia multa sunt: etiam multa seunt, rus perfemora fiunt, P. Ioo. e. una tum Arg. Metrodori sententia: Sino is in agro ampli mo nonnisi unas' cn: nes m insinιto vacuo nonisiunm eis mundus, p. ΙΟΥ. . cuintum βου qua naturaliter gignῶ- mr multa sunt: GMulti ergo sunt

inundι, ' p. ἐοδ. I. Sextum arg. ex Epicuri opinione: mundis m tu mater Iunerat: atomi scilicet infinita. p. Mo. s. Septimum arg. mundus ectunus ex a cadenti: Hurta ergo po tessee. M a. r. Octavum arg. mundus nec genere , nec st erae, nec numero HE unu , p. M . Quomodo mundussit unuε, ρ. M o. Nonum arg. Anserat. extra hunc mundum, ιυmtum est vacuum: Insia niti ergo sunt munia, p. as.Extris

19쪽

ci. q. Extra mundum, infinitum es acium, p. a T. Io. Q gumentorum istorum ab olutio. Frami arg. a munia forma ἰ sua non

potuisse tribus probat argumenIis Piscolommem, p. Is . solutro primi p. Iga. sicund/ p. ZyT. Tertu'. I36. I. Tertia argumentiselucio: Si vitia, etiam praestantia sunt multa, st. νSy. I . Ouaru noni argumcura statio : gdversu Metrodosum, P. /Ξμ-rs. Quintι arguments solutio: quae natura gignuntur, mustasunt, P. I a. ro. Sexti argumenti solutio: in itis mundisseisiuppetit marena, '. eadem. 7. Septimi argumenti solutio e mundus per accidens e IZ unus, p. L S. II. Oclavi argumenti solutio: Agundin est numero un 'opisvrci ergosunt, p.

UNICUM ESSE MUNDUM.L 1 A. II.

20쪽

DE MUNDO

C Ap. I. DE DUP LICI MVND I

significatione.

cutiendas de mudo. stiones aggrediamur: duplicem mundi significationem, ab Aristotele fatis obscure descripta ex

pendemus. a . ν ν

In omnibus enim & plantis, &ab arte factis atq; constantibus: alia per