De mundo. Libri 2. Adversus Franciscum Piccolomineum philosophum celeberrimum, ...

41쪽

ant: ut ex

rat naturam Z Num a Deo ξ Non equidem hoc inlicior. An longe alia tamen hoc ratione fieri judicaverim: quam censere Videatur PIC COLOMIN Eus. Non enim Deus in octava sphaera considens ex se pocuniversum orbem vermium vim diffundit procreandorum. Sed ubi primi parentes nostri: peccassent: terrae maledixitDeus ud carduos eu 1pinas produceret. Caeteris item rebus compositis maledixit: ut putrescerent: ex qua etiam putredine, Varia horrcnda 1, & noxi. procrearentur anima lia. Non ergo est ut vel animatum esse mundum oporteat propterea: vel in suprema mundi sphaei a Deum considere. q. Per diu num moturi Neq; hoc satis distincte dictum os . Dubium namq; est et an ex Deo vires effluant, ut ex sole, vel igne calor : an vero motu octavae sphaeri: vires hae generentur, Sc deorsum protrudantur. Quomodo lapidum uigidorum collitu, ἐκ co tritu suscitatur calor, Sc ignis clititur. Si priorem modum probaveris et cum Deus in tota sit sphaerar non in aliqua solum ejus parte: motu non opus est, ad harum v1rium assiduos e filuxus, deamu-xus. Solem circum terram moveri opor ici: ut mul ras terra: partes suo calore fo

42쪽

L I B. P R I M u S. 23 sphaera pares obtineret vires: motu nullo ellet opus. Sena per enim tota terra pariter& foveretur, & illustraretur. Posterior autem modus nulla ratione videtur poste probari. Non enim ita Deus, scd octava sphaera virium istarum causa esset primatio essiciens. Motus enim per accidens eorum effectuum causa est: qui Variis ex rebus moris suscitatur. Succinum si fricetur, Paleas attrahit: quam ci vim motus suscitat modo, non tribuit. Deus ergo sphaeram movens Octavam, non nisi per accidens harum virium erit causa, quae in uni- 'versum orbem transinittuntur.

Atque haec de vicibus dicta semesant:

quas cum per universum orbem diffundat Deus: metito putatur cile anima mundi. a. Alterum est, quod Deo tribuitur. Servat ordinem univcrsi Vcilem ego nihil a serere philosophum nisi quod demon-met. Quomodo scivat Doris ordinem universi λ Num quod fartcs Hus bene dispositas ita contincat: ne suis ipsis locis dimoveantur ξ Nempe si non ipse scipsas r bc contincant. Quod torra suo in loco firmitor coiisistat: causa manifesta est natu talis. Quare igitur ad D cum recurri

dimovcri insi posteri Peir, ut per se hinc t. Rc... Cum ergo per

se r

vcri, non

nem univer

si quomodo

Mundi par

tes suis m

43쪽

praestantis ,-

se dimoveri terra nequear: quare dicitUr a Deo contineri: ne diffugiat 3 Inconsiderate multa dicuntur: quae praestiterit noncsse dicta. 3. Ligat omnia. Num hoc aliua est a priore t Deus ligamentum, aut Vini culum est: quo mundi partes firmiter CGl tinentur omnes: ut ita totius uniVers 1 o

ordo conservetur. Ego istam ligationem, quid sit, non intelligo. II. Argumentum . Pi CCo Lo Mi NEus de mun

do Cap. 28 QMd anima, ct ea quidem praeclarissima

Aeat esse ornatum erimo elici potest ex cliis praestantia. T l enim prope nos reperi tur , quod insigne , O praeclarumsit, cui non competat anima. Et jure profecto. TVam prae stantia compositi, ex forma pendet. Formae autem insta animam collocata vitos er nulli- in pretiijudicantur.

DISCUSSIO.

MUndus, praestans, S praeclarum Dei

opus est Equidem est. Praestanti ergo & praeclara est forma praeditus. Quidni 3 Animatu mo*lta Minime gentium. Nulla est consecutio Formarum tamen

omni o

a Di iii Cooste

44쪽

L I B. PRIMA. 2s, morim praestantissima est anima, dc prae laxissima. Neq; hoc inficior. Sed animae PrazCIara praestantia talis est quae mundo mori Conveniat. Non hic tam speetanda est Corporum amplitudo: quam finis, &actiones propriet. Mundi finis est: ut plantas, M animalia contineat: veat, nutriat, augeat dc propaget. Quem certe finemmiandus ulmssequatur: anima non indiget, Solae namq; naturales sufficiunt facultates. Idem quod homines isti, sapere nobis videtur, quisquis ob magnificam amplitudinem, altitudinem, ornatum, dc splendorem, palatia resta judicat esse animata. Pulicis anima si quibusvis naturalibus formis est praestantior: terrae tamen non convenit: cujus stequenti saltu maxime turres, & arces excelsis disjicerentur. Huc etiam sexta PIC COLOMINE Iratio reserri potest: Propterea videlicet an matu esse mundum: res aliae complureου ania mala fiat: qua mundo sunt tamen vitio ου.

Simplex profecto philosophus est , λία,

qui muscam aureo poculo praefer x. Sua formis etiam est naturalibus praestantia: & pe quidem major quam sit animarum. Homini stii maSolis non convenit: neq; Soli forma co- petit hominis.

Anima prastantia mu-do non tam petit.

Mundi ianis quissis.

Regum an mana pala

tia.

Pulicis ania

ma terra non cono nita

Musica poculo prauae

aureor quod

pauci credunt tam ea

45쪽

DE MUNDO III. Arinimentum.

. DIS CVSSIO. AN sit animatum quicquid ex semo

Vetur, quaesitum est magnum iniquum est postulatum: de Quo alias age tur. Quod vero satis pateat, mundum exl se movcri: iu lsum est. Primum enim mul dusi picto tus cst immobilis: cum semperi in eodem loco maneat. Pars autem Uus' nulla est, quae ex seipsa moveatur: si vera est Aristotclis sententia. Nam elementa quidem ex seipsis moveri negat Epterea, quod motus hic animalibus proprie competat. Coelestia vero corpora docet ab

IV. Argumenoem . j I super quod exse figura, cypartium σώμ

l mundo spi natura, O conditioneforma - l lxnda, ct congruenti simus ordo partium. FLE: itaro anima prae citus. Praeterea mundini erit corpres unum dissi liumpartium ob qua rum viar tarem potes P mundus judicari cor puss cr inicum . Quare forma ejusjudicar s

46쪽

L I B. PRIMUS. 27 Eebet an a cum anima definiatur, quod At Imma perfectio corpor organici.

DISCUSSIO. NON haec duo sunt: sed unicum est

argumentum. Mundus enim corpus organicum csse dicitur , ob diverserum Corporum decentem positum: quem dicas licer partium ordinem. Quod vero de . figura mundi rotunda dicitur, perabsurdum est. Simplicium haec enim corporum cst potius, qnam compositorum. Si pro .pterea mundus est animatus, quod rotundus sit: globi lusorii etiam crunt animati. Neq; partiam cliversarum apta connexio, mundum evincit esse corpus organicum. Mundi namq; partes omnes sunt simplices. Neq; Video qua ratione dici possint organa: Cum una quaeq; totum quiddam perie sit: situmq; nullo partis alterius ad miniculo exequatur officium. Quid quin 1o in mundo cit quod vel caput,vel manu, vel pedem reseratὶ Verum age: mundum fateamur, organicum esse corpuS: anium pterea necesse est esse animatum Z Hoc anime docet delinitio.Minime docet. Non enim ἀνι, φονώγ sunt, corpus organicum, di anima: ut ideo necesse sit animam habete corbus quodcunq; est organicum:

Rotunda se

Mundum corpus organicum non Mundapart S Cur organa non sunt. Non omne corpus orgamcum est a-

47쪽

rima non et L suae non

Cuius o a'κ ici corporis

Mundi par

nico corpore. Praeterea cadaver corpus C

iam eli organicum: quod tamen anima tum non et L Unde satis intelligitur non esse necessariam organici corporis, Scam Imae connexionem. Deniq; non cujusvis organici corporis perfectio est anima: sed us quod potestate vitam habeat: hoc est, quod ita sit organicum, ut vitae sit capax. Mundi autem partes ita sunt, ut neq; ipsae vitae sint capaces, neque tortam mundum vitae faciant capacem. Quod certe nullo negotio demonstrari poteti: ut postea liquebit. Quis vero vel domum, vel horologium,ob id animatum esse credat:quod in hoc omnes rotae ad totius operis usum competentia lint instrumenta: in illa vero

partes omnes sitis quaeq; locis probe sine dispositae V. Argumentum . t m ex sie competunt disserentia positionis.

Me e animatum judi ara deberi fundo competunt ex sui natura iusserentia positio nis. ω imatus ergo e R.

DISCVS SIO. Iod de coelo dixit Aristoteleg, host

48쪽

L et n. PRIMUS. 2'

MYNEus: qua de re suo etiam loco agetiar. Hic tamen merito discutienda haae est quaestio an positaonis illerentia toti mun- persee convenianti. Acilio teles equidem 5bro quarto phrs sursum, dc deorsum regioni tribuit esementari: caeteris tamen Ora illis differentiis: quae magis etiam quam sursum, Zc deorsum competunt animalibus. At neq; totius hae mundi sunt. Sursum enim dc deorsum longe alitcr in coelo describuntur: ubi polus antarcticus dici-rur esse superior: de arctis, inferior. Proinde si propterea sit animatus mundus, vex se positionis habeat differentias: totus mundus, non unum, sed duo erit animaliti Semel euim duntaxat uni animali,postionis conveniunt disserentiae.

An locat' diserenim toti mundo

compe auri

LVI. Argumentum . Raren ea non adesZ in toto aliquo mutua - consensis partium inter se, ta earum cum

toto, nihi una commvnu anima in toto reperιαtur. Magna ct admirabius in mundo refulget partium consensio, o dispensior ex qua omium ducit m ιδ p sica, per qua equenter, moto uno, mobentur alia, s unum

trahit, vel pellit a se Allud.

do quidpra

49쪽

Automata

corpora non sunt anIma

r. Anima

3o DE MUNDO DISCUSSIO.ΜAgna est in locis calidis muscarum copia. Quid hic de magia Phyi1ca

physicam i equenter uno mcto, oi rianam in mundi parte hoc frequenter usu enit pAn frequens est aut assidu' coelorum mo-l tus 3 forte magia phylica non in coelo,vel l mundo quaerenda est: sed in rebus mira consectis arte: qualia sunt inventa αυ μ α dicta. Scd nihil haec ad propositum faciunt: quin contrarium potius ostendant. Nam neq; VCrua nostra, neq; horologia sunt animata: in quibus pars una vel trahit, vel pellit alteram. P ullo in toto paratam ess consensio e uia

pudet homines sophistas talia deposcere postulata: sed homines philosophos puduisse dccet. At hoc ipse videtur etiam Aristotcles hi sce verbis probasie: Δοκει

m/, 'cis Videtur enim anima corpuS ContinCre: qtla CXCUnte Corpus CVanescit, & putrescit. Hic duplex nobis suppetit responsio. I. De corporibus animalium hoc dicitur: non in universum de omnibus compositis corpo-

50쪽

tibus. r. Et hic alius Otiam cominen aicorporis modus ostenditur : Qua n qui mundo possit competere. Non eis m anima, corporis animati partes inter se cCn-Dectit:.1ed eas salutari fovet calore : ne putre scant. Ipse ni:mrtim partes sescipias sita continent seliditate & duritie: vel etiam ligamentis, membranis & aliis simili-btis mediis connectiantur. At mundo neque glutino , neq; ligam cris opus est: quibus ejus partes suis in locis contineantur: neq; anima, quae putredinem ab eis avertat. Proinde iniqua est comparatio : si mundi partes, cumpartibus animalium

conserantur.

VII. A mentum, ,

UT in particularibus animalibus nonnulla in κιmm fieri secundum natu

ram totius, contra naturam partis: ut dum brachio caput tegimus, vulnusi excipimus, pro salute totius: γ id fit munere animae dirigentis. Ita in universo orbe multa eveniunt Irater naturam partiΗm, sicundum naturam totius: quod ato quam ex anima ,1 - αιmeparici dirigente, non videtur possescri.

DISCUSSIO. Mihi prosecto tantum ingenii no est: ut perspicere possim, quid hic dicat

Mundi par

e bim anImalus conserri non debent.

totius a m l tura paritia