Henrici Henniges, De summa imperatoris Romani potestate circa sacra. Liber vnicus

611쪽

s a De summa Imper. Potestaterina era. Heinrico II. ad coelum dedit, praescidit,utili consilio ob eandem causam , & Heinricum IR alliarato ad pedes plumbo audaci decreto demisit in Tartara r ita proficimus indies ad sapientiam , maiorumque inconsultam pietatem meliorci conditione damnamus. Nec enim quispiam illa aetate ausus est Heinricum II. ob traditum per chirothecas Episcopatum inCrepare,Cum amnulus & virga , usitatiores utique translationis modi, in plus quam omniumBacchantium fur rem & indignationem Gregorium praecipit xunt r adeb pro diversis temporum geniis in Romana Curia idem institutum nunc laudibus &divinitate dignum, mox in gravissimas censuras cecidit & exitiale odium quippe quod divina humanaq; iura Gregorio aruspice eripuere Imperatoribus,id subEugenio nondum ante seCulum eadem illis tribuere visa sunt. Tam libere enim di sine cuiusquam offensione Heinricus S. concessit Episeopatus,quam pertinaciter & seditios4post consilia Hildebrandiana in illo usu contradictum est Principibus nostris. Apud Christophorum Broveruna in Sideribus Germania e tat illius Meinverci vita, ubi inter alia lectu sane non indigna Episcopatus Paderbomensis collatio hoc extemporaneo modo facta memoratur.

Mortuo Episcopo Parinornensimittis ad mimricum II. viduata Ecclesia, qui cum uisiopis Principibin, qui derant, elegit Meinvenum ;qui cum venisset, sumpta e birotheca ait ad eum

acciperet, reson it Imperator , Episcopaturi Padeuomenses Ecclesia, ac id factum ab Impera-

612쪽

OERII De Electionibus.

tore in ea Ecclesia, cui ipse con mavit, quam jure regio habet, licentiam eligendipa Hore dignum es idoneum salvo tamen Regis e In peratoris consensu, t. a d Goldastum est Tomo Constitutionum imperialium tertio. Praetere. Magdeburgi Heinricus Cancellarium suum D gonem elegit,remoto moldrado, quem Clerus proprio iure ad Archiepistopatum promoverat. Successorem Heinrici Conradum II. quamvis sio. lito indulgentiorem in sacrum ordinem , unde&mio suo Heinrico III. male audivit, de anima ejus valdepertimescenti ob damnabilem varitiam in vita nimis exercitam ) tamen Reginbaldum, Episcopum Spirensem ex Abba. te fecisse 8 Lehmannus testatur. Heinricus vero III. ut plurium Pontificum constitutione insignis, ita ejusdem etiam iuris in Germania retinentidimus. Tulerunt hac tempora , inquit

e) Cranetius, sub minricis, ut Episcopi or AM atre a Regibus investirentur, sub Heinruom ea ro cepit mutationur allato in medium Alberti Metropolitani Hamburgensis exemplo, quem memorat ab Heinrico III. virgam passo

tractus & Lambertus Schasnaburgensis Conradimentionem faciunt, ad Spirensiem Episcopatum ab eodem Imperatore evecti. Illius filius Helibricus IV. licet tota vita cum Pontificibuβ varia fortuna Colluctatus, qua de re paulo post, Spirae

tamen Episcopos o Heinricum S Rudgerum dedit,

613쪽

De Summa Imper. Potesate circa Sacra. dedit: quorum UC utcunque exCommunicatus

Gregorio Papa Imperatori nihilominus fidem

servavit,contempta fulminatione: nec illa consuetudo, frendentibus frustra Papis, sub imperio Heinrici V. desiit, antequam Calixto nescio quo facili errore sponte remisit tanti iuris majessi tem , quam Paschali iam cessam reCeperat fatorum benignitate, quod Pontifex deficeret in reciproca promissorum praestatione. Hinc sth herius Gemblacensis ad annum undecimum siu-pra millesimum centesimumque ita scribit. Rex uti volens authoritate se consuetudine or toralibin privilegiis Imperatorum,qui a Caroso

M. qui post de Regibus Francorum imperavis

Romanis ,jamsper trecentos es eo amplius annos imperaverant sub σApostolicis, dabat Insite Episcopatuου Abbatias ct per annulumes per virgam. Nec falsum esse Sigehertum certissimae runt probationes. Nam Gebhardum& Arnolphum Spirensi EcclesiaeFpiscopos dedit,&post renunciationem a Paschali factam habitata Monguntia Curia inalbertum Cancestarcum fisum dudum ad eandem Cathedram et crum baculo es annulo vesivit. g. aa. od reiectionem attinet & deposutionem , ex quibus illa confirmationi respondet, hax electioni, earum par conditio est cum illis actibus, quibus oppununtur: nam confirmatio cum dissentiendi libertate intelligi debet, ut nimirum reprobare lic eat eum, qui ad probandum sistitur: & quem in dignitate publicoque mune-Fe collocare ius nobis est: eundem nefas non erit ad dImittendum cogere, quod suum non est, sed

614쪽

χ', CARVTI. De Electioni s7ς Reipublicae, nisi is vel adhuc ali unde dependeat vel opportunis conventionibus sibi aliquid de perpetuitate caverit. Nec per modum poenae solum id fieri potest, sed di cautionis , sit periculum sit, Epistopum, sive recens a populo electus sit, sive jam diu regnaverit, in occasionem factio. nis tumultuumvε iri 1 seditiosis arreptum, quamvis omnium maxime a novandis rebus sit alienus. Ad haec licet regula simpliciter fallat,

ejusdem esse removere, cujus est eligere: tamen cum addito summarum potestatum universevera est,nisi mutuisplacitis aliter conventum sit, quae nihilominus ita convenit interpretari, ne noceant communi hono , aut a mente contrahentium aequa bonaque nimium abeant. Ita

Imperatores Valentinianus & Theodosius , r pudiato Proclo , ut suspecto ipsis&periculosis civium studiis timendo advenam ex Antiochiasiabstituerunt. Ita Cheribertus Francorum Rex Emerici, ob vitae turpitudinem & publica crimuna a Synodo exauctorati Successorem non alio nomine in exilium misit, quam quod id Synodus absq ue con sen si suo fecisset, a) Putin tu, inquit Rex ad electum, non esse demiis Lotharii. quipatris facta cinodiat, quod hi uisopum,

quem ejus voluntas elegit, absque nostro judici projecerunt. Alius Francorum Princeps Guia tramus non populari favore se exorari r non auri argentique splendore corrumpi passus est , ut non remoto illo, quem maior pars vulbi in gratiam quorundam ex aula Procerum suis suuragiis adjuverat, ipse Sulpitium nominaret: ambi

615쪽

tus igitur ussiciens ei visa est causis, cur auctoriis talem sua interponeret γ ait enim,non es primcipatus nostri consuetudo sacerdotium venum dare siub pretio. Sed nec vestrum, eum praemiis comparare: ne O nos turpis lucri infamia n remur, O vos mago Simoni comparemini. Sub Carolo M. Ludovico filiisque eius tot decretae inquisitiones in vitam & mores Pontificum , totelectionum examina , tot supplices & deprec toriae ipsorum Praesulum epistolae, singula arguis

mento sunt, tam fas Imperatoribus fuisse resci dere dissensu electiones aut removere ripas viatiis & iniquitatibus pollutos, quam aut plerumque innocentes absolverunt 3 aut ad aram Ca sareae clementiae confugientes venia dignati sunt. Aliquando tamen cum severitate & exemplo opus esse censuerunt, nec in hoc juris amticulo desuerunt sibi, quemadmodum eo contatio μ) Lotharius Imperator per legatos

stasium in Romanam Ecclesiam vi & malis artubus intrusum carcere pro Pontificalibus don, vit. Equidem imperante Carolo Crasso comditum est Hadriani III. decretum , s Q ut Pomrifex designatus consecrari sine praesientia Regis aut legatorum ejinposset ue Sed nec diutius illud

duravit, quam iptum Regulorum Italiae imperium , populo mox in poenitentiam consilii sibi tam perniciosi , & ad antiquam consuetudinem

relabente, nec exclusus eo penitus Imperator 1 iure suo: saltem enim constitutum est , ne Principis legatorumve ejus absentia moram cons crationi

616쪽

CAP. VII. De Hemonibus.

o crationi faciat, non ut nefas sit, aut criminibusto oneratum SaCerdotem judicare, aut electioni in-ra tercedere praesenti auctoritate. Ad haec nun-sa quam excessit illo tempore Hadriani III. constis tutio Ecclesim Romanae limites, & in aliis imp ta riis Christiani orbis ausia est vim suam exserere, a ut longe ultra Hildebrandum processisse furis hunda audaCia nemo possit infiCias ire: nec enimo tunc existimarum est, decreto iniuriam farum,

' quod vel Carolus Galliae Rex Hilduinum a Cleia, ro & populo inTungrensem Episcopum electumn reiecerit maiorum more , Richario constitutora, nec quod Conradus Germanorum supremus

' Princeps, praeterito Ledrado, Utini cum ferula,1 signo scilicet & investiturae modo Bremensemo Ecclesiam summa libertate tradere: Recenset t. id ex Atherio Staden si Crangius, cuius hici, verba exsicribimus. Gm Reginvardus, inquit,9 infata concessisset, se Ledradus Bremensis ri prapositu s a Ciero Or populo surrogaretur,r mittitur solemni more ais Regem Conradum,st pontiscalem ferulam , hoc eas Regalia tempo- , Dominii jura ab ista accepturus. Neque i potuit Rex aliud quam temporale comi mittere. In familia autem sua Ledradus et o ctus duxit Unni Cape anum Dum,incum mi eo 'ectum Regis prodiret, non longe aberat tama ni dominum suum insecutus. Rex electionis o ii dinem peroiciens cum ista te sate a burna um constituenuorum Pontificum maxime sibi, Reges venicarent, ferulam , quam manu te

4 nuit, praeterito Ledrado, a ueto a fanti ira

617쪽

'x g De Summa Imper. Potestate circa Sacra.didit unni, Cape no, Ecclesae Pontiscem designanis. Porro totieS recolere piget, ut J hanni XII. pontificatum Otto M. abrogaverit, ut Heinricus rII. quatuor Pontifices Benedictum VIII. Sylvestrum III. Johannem XX. & d nique Gregorium VI. exauctoraverit: Ut eius filius Heinricus IV. coegerit Gregorium VII. pontificale diadema Cum cucullo permutare. Haec omnia enim tam perspicua sunt S indubia, ut ea non tam negare audeant Pontificii, quam

condemnare.

g. a 3. Quod si ad usum aliorum regnorum respicimus, inveniemus eadem jura, tantum non ubique 1 Principibus sibi vindicata esse callia, postquam in ea regnare desiit Caroli posteritas, in Capevingis non segnius conservavit antiquum morem. Testes citare possumus Phulippi Augusti ultimas tabulas,in quibus tempore interregni aut potius absentiae suae, rex enim uterosolyma prosecturus id testamentum Comdiderat. Canonicos vacantis Sedis κcedere i het Reginam, electionem novi pratilis impetr tum. Si forte contigerit, inquit regius testator . Sedem Episcopalem vacare , vommus ut nonici veniant Ecclesia ad Reginam se Archia epistopum, Guillelmum scilicet Rhemensem regni curatorem per absentiam Regis datum Ooheram ab eis electionem petant. Item Lud vici Sancti diploma, quod mandata matri Regis curatione regni inter alia regiae potestatis tui a numerat potestatem conferendi dignitates Obenescia Ecclesiasica: eligendi licentiam dandi capitul/s ct convenit Q. Sed priecipue ante

omnes

618쪽

omnes pragmaticam Caroli VII. sanctionem,' ' quae anno trigesimo octavo stupra seculum decimum quintum in Biturigibus omnium totius ' regni ordinum consilio erecta pro Galliae Eccle-' sice libertatibus ambitioni & insidiis Romanae Sed is tam viriliter hellum indixit, ad quam etiani non occulte curia Parisiensiis provocat in li-J hello Regi Ludovico XI. oblato his inter alia veris his. Ludovicus Pius semper jus investitur . rum retinuit: in cujm locum posteasuccesserunt ' regalia, sejus istud, quo utitur Rex, cum v cante Episcopatu eligendi potestatemfacit. Imb

verti ipsa concordata perFranciscum I cum Leone X. inita, quibus etsi arctior aliquando reddita est Regum potestas, non penitus tamen sumaminata, sex nimirum mensibus ad nominatio-y' nem eius concessis , qui in vacua sede succedere, debeat. Non minimum autem in reliquiis hu- ius iuris momentum esse positum documento sunt assiduae contentiones & infinitae artes, qui-φ hus hoc ae superiore seculo sacer ordo ad rem:= Pontifici gratam, sibique ipsi commodam faci-' endam summa ope connixus est illud, quiCquid' a pristino jure ressiduum, evertere : nec enim in levi re ac inutili multum laboris studiique solet. impendere, ut eorum hominum institutum fert ri Sed cum haec regia iura nunquam non aegris s oculis aspexerit, & aliquando digna duxerit, pro 'in quibus velut patria aut salute pugnaret, nec mi- nori pertinacia , partibus regiis semper restitum sit,oportet utique non de lana caprina litem fui: isse. Hinc toties in Comitiis regni promulga-

tionis Concilii Tridentini mentio cartatim a Oo a sacro

619쪽

σ8o De Summa I .Potestate circa Sacra. sacro ordine facta, &, Rege seu improbata seu elusa. Ac spes quidem erat haud omnin6 vana , sub ignavo & imprudente Ηeinrici III regimine tandem rem consectum iri, quae nec longe in Comitiis Bloesiensibus a fine creditur ahfuisse: Verum sive nimia sollicitantium festinatione &importunis tantum non pro imperio agentium precibus, seu bono Galliae genio speratum eventum interveniens Guisii caedes , & illam siecutae per totum regnum turbae subito disturbavere. Diserte enim Τhuanus memorat, Principem cum aeternis impudentissimorum hominum querelis expugnatum, tum infida suorum, quos penes se a consiliis habuit, praevaricatione cleC ptum pene fidem de promulgando Concilio cle- disse. Inde in Heinricum Magnum impetus conversus , a quo tenuiori quamvis spe idem peti-

turri ac malore animo relectum:etiam inter leges

illas una fuit promittenda Concilii istius primulgatio , quas Pontifex Regi praescripserat benedictionis pretium : sed neque hac ratione Verba res seCutae sunt. Demum recruduit periculosε aestus & vetus prurigo impubere adhuc Ludovico XuI. tantumque perficiendi negotii fuit impotens sui desiderium , ut sacer ordo , Cum tradiora viderentur ad vota eius comitia, priVM ta auctoritate in verba Concilii iuraverit. Hinc captata sanguinis regii Principibus occasio, ut ab aula discessum motaque per regnum arma inter alia gravamina hoc etiam facinore , velut mali

exempli re in Regis iniuriam & prsejudiciumGal- ' litae Ecclesiae libertatum desinente, v publica in-i vidia liberarent, quamobrem non inteI postr

620쪽

CAP. VII. De Electisnibus. 81rios reConciliationis articulos & ille placuit, ut egio edicto tolleretur factiose receptum v sacro 3rdine Concilium, promulgatis poenis in eos, qui spreta Republica deinceps quiCquam ejusmodi pro suo arbitrio tentare voluerint: quod&factu est a Rege eo libentius, quo molestius sem-

Per tulerunt mentionε renovari actionis tam invisae sibi & publicae rei exitiota Quippe nec Hein-xicus III. mitissimi alioquin & securi ingeniiPrimceps adeo potuit durare ad tantam quorundam Praesulum impudentiam suique contemptum, quin urgentes promulgationem stomachose in-Creparet,oblitos heneficii,quod sibi debeant: nisi enim sua gratia & auctoritate nominati obtinuissent Ecclesias, nunquam illos fuisse perventuros ad hunc dignitatum honorisque gradum. Ita nunquam Pontifex plene de Gallia triumphavit, licet in certamine succenturiatus ab unive so Clero extrema arma viresque sacras expertus

sit. Nam in nullo numero habenda est promulgatio , quam Meduanius factionis Henoticae eaput ad aucupandam Pontificis gratiam, nec non

captandam popularem auram jussu suo passus est fieri: in qua inter publicas turbas & per vim nullo jure expedita nec ipsos Pontificios reducta p, ce aliquod praesidium posuisse,argumentum praebent negotii insecti toties repetitae vices. Tantum de Galli a. In Hispania Concilium Τoletanum Episcoporum electionem expresse addit cit Regi, relicto saltem Toletano Episcopo examine aliquo & δοκιμοtina , quod ad eum spectabat consecratio et quod & alibi h Patribus Valentini

in concilii legitur constitutum. Si i fervitio pii Oo a Prin-