Henrici Henniges, De summa imperatoris Romani potestate circa sacra. Liber vnicus

671쪽

6 a Summa p. Potestate circa sacra: ingerebat non Hectus a Fratrihus Lamberius

quidam,Hamburgensis se Memensis Canonicus, qui Musam alienigena asummo Pontisce ad se nihilpertinentem impetravit. Mide in quam tam licentiam tunc processit ,pos Imperatorum desit utionem Romana Musa , ut se inciperet intromittere de Ecclesiis Hacantibus. Solebant Imperatores de Romana aliquando dissonere Ecclesia, per ventum es eo , ut de solis Germa

tum eis manibus eorum tempore minrici H Imperatoris. Tum Ecessis provenit libera et moe in eam quoque Papa manuου injicit per haec tempora , o crevit ista facultaae in immensum, ursatis sit per Germaniam res tolerabilis, sed iu ancia σ Anglia immoderata , inde magis magisque in praeceps ire imperii maiestatem, Mattollere caput Pontificum imperiosia desideria, intrudi passim Ecclesiis per violentas & insubiadas gratias externos homines, populoque ignotos , plurima mercede conduci optima quaeque ovilia ab iis pastoribus, quos nec patrius in oves amor, nec religionis Christianae studium,nec imgenua pietas, rerumque gerendarum conspecta prudentia ab improba licitatione excusaret alid quibus necesse fuit exhaustos largitionibus ambituque thesauros sceleribus ac deglabratione ovium implere : breviter iam apertam in Ec clesias tyrannidem usurpari a Romana Curia, cum legitimam S moderatam potestatem hoc , specioso titulo iubvertisset: & jam ipsum sacrum ordinem intra se tacito dolore indignari, quod

temerario libertatis appetitu in dirissimam seri

672쪽

. P. VII. m Electio Um vitutem incidisset, donec lassata quotidianis ii a iuriis patientia visa est excutere veternum & prbs sinae felicitatis meminisse. Quis enim aequo

u nimo Johannem XXII. fieret, multingra-u riis de Ecclesiasicis beneficiis facientem, O ita

si μngues clausulasformis gratiarumsuarum apia ponentem generaliter, quales antea ab aliquo ae Papa non emanaverunt: se dis tioni uae tot s Praelaturo reservantem, quot ante ipsum itas communiter consietum non erat Z Quis Benedictum XII. b) inter caeteras declarationes, quod fecit, declarantem, nuod gratiassecialis bene L. cio vacaturo extendit se ad beneficia ubis stati ad costationem istiuisectantia, sub cujus costati tione eadit gratia concessa ' Quis amplius p ltrio more & iuxta constitutiones Ecclesiasticas canonice electus dignitatem &quaesitum jus sua um advenis sine murmure Cederet, Avenione, vel Roma praegrandibus bullis advolantibus, o i cupandae possessionis causa, 1 Pontifice immensa auri vi aut familiari obsequio redemptae Z &tamen adeb piaculum fuit reluctari, ut vacante Bremensi Ecclesia nemo illam dignitatem am-hiverit, mox Cum iniuria Pontificis mancipio rosignandam : scientibus cunctis , c) verba sunt Cranetii, quod 'ustra niterentur, cum Apostoli provisone Sedes implenda putaretur : jam enim inoleverat, ut Apsolicaprovisione d ii rentur Episopi, posthabita Capitulorum legitisma electione. Igitur tandem Republica, quae, saepius competitoru pervicacia & commissione

673쪽

634 De Summa Imper. Potes eo elua re maximos motus sensit Clero, plebe, omniubusque bonis tam licentiosum imperium exosis auditae passim querelae sunt provocantium ex indigna servitute ad honestam libertatem. Eratant undique Gallorum Anglorumque scripta, in Sedis Romanae hierarchiam acerrima satyra invectiva. Quid enim Philippo Pulchro cum Bonifacio VIII. commercii per literas ea de re suit, in vulgus notum est. Nec adeo muta Ge mania ad sensium malorum smorum diriguit,quinin ipso ergastulo deploraret publicas calamit tes, accedente iam ad saperiores injurias bene ficiorum pluralitate, quam Eugenio Pontifice,

ut Friderico I. malefaceret, severe damnatam, postea Successores ejus digno pretio, quod divitinas & humanas leges facile superaret, convicti, nomine commendarum vel quocunque alio ititulo cum Episcoporum translationibus in meliora Ioca concesserunt. Haec res Gersoni digna admiratione visa est , ut quasi inops eonsiliiq urereret, quid sibi vult, quod modo potius omnes, piscopi, Praelati, O Parochiales Sacerdoteae Der Tam constituantur, quam eliganturper nota es aptiores de patria Z nuncpraemia tur Ecclesiis homines extranei in moribus estim

gravi exclamatione. Laxa, Petre, retia, vings

Aa interi unt, laxa, ut sani capaciora. Ecce magna pars Italia tibi tributaria ectra Per universam Germaniam se Hispaniis de Messis maiorum beneficiis distonis e in Francia idem facturuου, ni nova adinventio pragmaticae se mori

674쪽

i CAP. VII. De Euctioniburi getr

z Gionis ob eret. Mirabitur quisquis annatisa antiquorum temporum legerit temporum mu- orionu, tum in caeteris, tum maxime in Eccle-

a I. Interea dum omnes fremunt, nemolli autem movere Camarinam vult,desertam Rem,

a publicam aliqui Imperatores paulatim ereXerezi: Inter eos post Friderici II. fata primae debentur a Ludovico Bavaro, qui cum Romana Sede seli, a Citer tota vita conflixit. Seeutus quidem illiusia exemplum aliquando & Carolus quartus esse vis detur, sed tenuiore vestigio nec pari animo, quina explendis desideriis saepius in transversum ra-Il plus imploravit Pontificum opem , quando alibu quibus ex suis Episcopatum conserri voluit.Tamdem vero serius haec acta causa est in Constami tiensi Concilio , Deputatis Provinciarum Ge di manicae nationis, in provisiones , gratias expe- si elativas, reservationes, per regulas potissimum a Cancellariae introductas edito libello acerrima, invehentibus cum petitione pro sarum abroga-i tione concepta. Inserta sunt singula gravamu

na Catalogo testium veritatis Raeti III riti Oi Tomo I. Onstitutionum Imperialium Guasti:, vulgoque avisamenta Constantiensia audiunt. ι Cum inConcilio spem eventus frustraretur,Ger As maniae Prineipes quatuor annis ante Concilium, Basileae habendum Monguntiar congregati novam deliberationem de abolitione tantorumi onerum instituerunt, mitiore tamen modo, a quam ut emolliendae Romanae ambitioni ido, neus esset. Eorum enim gravaminum reu -

, men in singuore privilegium apud Pontificem

675쪽

6 3 6 De Summa Imper. Potesate circa Sacra. petendum decernunt, quae contra ius fasque im prudentibusEcclesiis imposita Germaniam opo tuit citra alienam opem domestica auctoritate rescindere , non extranei hominis privilegium exorare aut beneficium agnoseere : Primum in ter gravamina est , ut Pontifex annulget o rem et omnes Osingulas reservationeS , tam gens rauriquamspeciale sive particulareae Ecclesiorum Metropolitanarum, Cathedralium, cog gratarum, Monasteriorum, dignitatum es h nescio m Ecclesiasticorum quorumcunque,

quibus pro electione provideri consuevit e sve

per Extra gantes ad Regimen , Execrabia ae , aut per regulas Cancestariae seu quincunque Δαου consituriones aut ordinationeου introductae t , reservationibuου in corpore juris clauso duntaxat exceptis. Et cecidisset in Concilio Basileensi ex voto Principum Germaniae res, i faustis reservationibus publico decreto solemn ter abrogatis, damnatoque post gravem Concilii increpationem Eugenio , quod electionibus obliseeret, resimationibuου contrariis utendo, nisi

Germania oportunitate temporis uti neglexisset, sive id artibus AEneae Sylvii factum, seu culpa & ignavia Friderici Imperatoris, seu denique malo patriae nostro fato. Quam Gallia hic fetiaetor , quae recepto Basileensi Concilio, editaque in Biturigibus auctoritateRegis Caroli omniumque regni Ordinum consensia pragmatica sanctione sacris nundinationibus Salieno imperio modum aliquem posuit λ Nec tamen segniores

Proceres nostri fuere in proeuranda libertate,

sed nescio qui pessimus genius nobis solidam feliciti

676쪽

' CAP. VII. De Electioniburi ει felicitatem invidit. Cum autem eo nihilo magis cessarent publicae qperelae Vociferantium opprimi Rempublicam cum Ecclesia, & exhauriri immensa avaritia divitiis suis imperium , Fritis ricus anno seculi decimi quiriti quadragesimo septimo cum Pontifice in Certa pacta convenit,

quae concordata Nationis Germanica vocantur.

In illis non abolentur quidem omnes provisi nes&reservationes, feci, ut ait Heinricus Canusius, ceram modin adhibetur siverprovisionibus se reservationibus Ecclesiarum se bene ciorum Ecclesiasicorum , quoad Germaniam. Nomen & rem ipsam multis rationibus impugnat C parm Hedion EccI. his. l. I r. c. a . apud Goldastum in Rationali Constitui. Im pag. I I p. Sed utcunque vitiosum principium fuerit, negari non potest, diuturno usu recepta in Imperio

esse. Eorum enim mentio non tantum in publicis legibus & regiis Capitulationibus fit, sed&ex plurimis imperatoriis edictis confirmati nem habent. Maximilianus I. anno i s I 8. Leo. cliensibus imperavit,& Carolus V. anno eiusdem seculi quadragesimo quarto Cameracensibus, ut isthaec concordata servare Vellent. Ferdinandus I. cum imperiale Aulicum Consilium ordinaret, iussit aliis imperii legibus fundamentali .

bus nationis Germanicae concordata aggregari,&certo mense in consilio ante Consiliariorum oculos erigi, ut melius eorum recordarentur:

quod& postea , Matthia observatum est, sicut pluribus ex ab Lehmanno constat.

677쪽

6 3 8 De Summa IN. Potesate rixea Sacra. I. 3 3 Cum igitur in Imperio apud Imperatorem & Catholicos Status Concordata vim publicae legis obtineant, & perpetua quaedam regula sint actionum in Ecclesiasticis negotiis, necesse est illa huic loco inserere licet haud igna- tri simus , familiariter in omnium manibus ver- ssari. Quoniam enim hodie Episcopi eliguntur

postulanturve ad eorum normam, utique hanc nosse oportet,ut recte actio institui possit. Cir cumseruntur autem variae editiones,ut Besoldus

ex Trismegisto Canonicali recte monuit. Nos eam h Ic sequimur, quam Coloniae apud Gymnicum anno Is 97. impressam Goldestus nobis in Statui. , rescript. Imperian omnium mu meisi iniam exhibuit hoc tenore.

Concordata Nationis Germanica eum S. Sede Apostolica. et

Pro ipsiusEcclesiae Unione acrice &Tram

quillitate inter eandem & Nationem praedicta perpetuo fovendis, inita, Conclusa& accepta. IIcolaus Episopus, Semus Servorum Dei ad I perpetuam rei memoriam et Ad Sacram P

tri Sedem div na inpostione sublimati, sing lis, qua pro universiolis Ecclesia unione ac receor tranquillitate profutura cons cimus , Ap solica providentia uessicitudinem libenter intendimin. O ad felicem istarum prosecutionemo confbmmationem opem es operam impendimus inca w. Nuper squidem carismus in Chri sitim nser Aridericin Romanorum Rex

678쪽

CAP. VII. De Elemonibus.

. Euaris o nonnulli alii Memmis, Ereus tui

esseculares Principes inclyta nationis Germanicae ex una, ac dilectus Fuim noser, Inhanne S. Angeli Diaconus Cardinatu, inparium Agis Apostoma Seris de latere Legatus, per nos ad diactasparies missuου dis cienti desuper A nobis, o Sede Apostolica Auctoritate sussultus ex alia partibus Romanae Ecclesia es dicta nationis Mnominibus , pro ipsuου Ecclesiae unione, pace miranquistitate inter Ecclesiam se nationem praedictam perpetuo Judandis es eo prvandis diversa, rationabilia se utilia ordinationes Osatura , a partibin ipsis hinc inde approbat Iaudata, conclusa, acceptata se concordata fracerunt ac ediderunt , nobis s humiluersupplicari fecerunt , ut lassis pro firmiori eorum siuin mria rabur Apostolicafirmitatis adjicere, nec non auctoritatem potiorem se decretum interpon re dignaremur. Nos itaque, qui tuta, ordi. nationω se concordata praericta per nonnus sex venerabilibus fratrum no is , S. R. Ecclesia

Carrinalibus magnarum maturitatis , autoritaris O literatura viros diligenter examin

ri es dileuti fulmin, eas rationabitia orsa bria iam Ecclesia suam Nationi praefatuore,

comperimm , de dictorum se aliorum venerinhilium Fratrum nostrorum . praedicta Ecclesia cardinalium consilio se assenseu, apostolica --ihoritate se ex certascientia Appro amus, --iscamus, laudamus, or aceeptamus, espraeseniis bcripti patrocinio communi v juxta m dum Oformamsubsiequentat

679쪽

cψo .m Summa I . Pote te circa Saera.

1. Placet nobis ,super provissione Eccles a- Immo benesciorum Ecclesiasicorum quorum cunque, juri ripti reservatione, ΕxEcR BiLIs O AD REGiMEN , constitutionum moi

ris, ulsequitur. Ad regimen Ecclesi generalis, iquamquam immeriti suprema dispositione το- lcati gerimus in nostris desideriu, ut debemur, lquodpernosse diligentiae sudium ad quarum Ilibet Gole rum G Mona steriorum regimina lor alia beneficia Ecelsastica juxta divinum beneplacitum es nostra intentionis assectum iri visumantur idonei, quipraesint Oprosint

committendis eis Ecclesiis,monasteriis, bene iis praelibatis. Praemissorum itaque consideratione inducti , essuadentibus nobis aliis ration bulbin causis , nonnustorum Praedecessorumn sorum Rom. Pontis. vestigiis inhaerenteε, omneae

Patriarchalo, Archiepiscopales, o Episcopales Ecclesias: es etiam monasteria, pris tus, a gnitates, Personatus , usicia, nec non Canonicatus, Praebendari ct Ecclesias, caeteras bene si . oa Ecclesiastica cum cura vel e cura, si utaria se regularia, quacunque se qualiacunque fuerint a etiam si ad ista personae consueverin Im debuerint per electionem heu quemvis alium modum assumi , nune apud Sedem Apostolicam quocunque modo vacantia es in posterum vacatura e nec non per depositionem vel privationem seu translationem per nos seeu nutori

tare nou factas es inante a faciendis ubi I bet: Nec non ad quae aliqui in concordia vel di ordia etiarisive postulatifuerint, quorum eummo cessera seu postulatio repulpa vel per eos . fauo

680쪽

- CAP. VII De me nibus. M tfacta renunciatio is admissa autoritate nostra erutiterit, seu quorum electorum velpo, lulat rum se inantea eligendorum seu postulandorum electionem cassari,seu possulationem repelli , ad renunciationem n mitti per nos aut' autoritate nostra continget apud Sedem praediactam et alibi,ubicunque, O etiam per obitum Cardinalium ejusdem Ecclesiae Romana , nurincialium dictae Sedis , quamdiu ipsa incia mctualiter tenebunt, videlicet Ric cance aries septem Notariorum, Auditoris literarum comi dictarum , ct Apostolici palatii causarum auditorum, Core torum, centum es univiseria piorum literarum Apostolicarum , O viginti quatuor par nitentiaria praefatae Sedis , viginti

inque Abbreviatorum nec non verorum com-

me alium nostrorum, se aliorum v inti qua-ruor Capedanorum , Sedis ejusdem in Epitaphio descriptorum: ) or etiam quorumcunque legarorum, seu Collictorum , ac in terris Romanae Ecclesia Rectorum , ac Thesaurariorum depuratorum , seu missorum hactenm, vel deputandorum , aut mittendorum in posterum , nunc macantia, crinantea vacatura, ubicunque dictos legatos via GPectores , seu Rectores se Thesaurarios, antequam ad Romanam Curiam redierint seu venerint, rebuου eximi contigerit ob humanis, nec non quorumlibet, ρ o quibu

cunque negotiis ad Romanam curiam venien-rium , seu etiam recedentium ab eadem , s in locis a dicta curia ultra duas dictas legato noradis antibin;amforsan obierint, vel eos inante ais hac fuce transire contigerit, es etiamsimili . Si modo