Henrici Henniges, De summa imperatoris Romani potestate circa sacra. Liber vnicus

701쪽

De summa Imper. potestate circa Sacra. oui de omni re cuperet certior fieri praesertim ad Ecclesiasticum statum pertinente : expeditissimum erat eius consilium explorare, ut vel li heroassensu amicum agnosceret , vel Contrario si dio hostem latentem disiceret cavere et & magna spes erat, non difficilem se in tam justa& lucum lenta causa Pontificem praebiturum , quam nec eventus destituit, Zacharia antiquum regni nrem novo judicio comprobante. Caeterum aut ratio Baronium hic fugi aut pudoriqui alio locontuliebriter deplorat humilem Ecclesiae statum, S propter hujus juris exeretilum summas pol nates latrocinii raptusque accusat. I a te rum calamitate ferente, inquit, prodiere, ut Principes praedatorie , ut latrono influis, m et insibilus injuse vendicarent, in earundems personas dominium tyrannice exere

xent. Alibi interdicto de vi publica utitur. scilicet a regibus praesiumptum esse jm proiciem di Ecclesis pastoribus destituto uisopos εοι si

culo, tum in occidente, tum in oriente. Qu id nunc ista sibi volunt, si Principes potestatem ii Iam per modum delegationis , Romana Sede habuerunti erg6 haec praedones, tyrannos Contra se ipsam armavit Z ergo violenter praesumptum dicitur, quod ex Pontificum concessione&luberalitate est Z Quod si autem Principum pote stas in tyrannicam abit & praedatoriam , qualis erit Romanae Ecclesiae, ex qua suam Principes consecuti si,nt λ Effectus agnoscitur ex sua causa , & imperium delegati naturam indolemque delegantis sapit. Commisimus nos haec inter se,alli,quibus volupe est explicent nodum. N am ab Ad Ann.r 1 videor

702쪽

CAP. Int Dram Iio in i videor mihi iam nimis diu cum illo homine con- flictari , qui ad omnium satyrorum stuporem e uto pudore calida frigidis in uno ore confiden-

l. aer permiscet.

a S. Q. Praeterea Florum proserunt, antlia, quum scriptorem , cujus fragmentum aliquod ι in appendice ad mum XII. Baronius conse , i volt, negantem, necessarium Regum di Prineut pum consensum esse in electione Episcoporum. i Nihil verius hoc ipsis dici potest, nisisererator i eXplicatione corrumpissileat. Nec enim Florus, intolerabile & indignum exclamat , Episcopos, a summis potestatibus constitui non subditos ad arma convocat adversus injustos usurpatores capienda: non parricidiis, vi, dolis, periuriis,

. Turiarum omnium concursu ex profanis manu. hus venerabile & sacrum lus extorquet: sed comi tradicit absolutae necessitati, quasi non meream, tur Episcopi nomen illud nisi Principum Pisr siis , quod ipsiam nestio annon sit pro nobispo i lius telum in adversarios remittendum. Forta . sis enim Flori aetate mos ille constituendi Epia scopos regiis auspiciis tam late ubique invaluei rat, ut aliqui potuerint in ea opinione esse, nuli los nisi publica auctoritate eligi posse et dum igitur illis errorem eximit , nec tamen ulla verborum asperitate coaevam sibi consuetudinem in-s crepat, agnovit quidem legitimum utilemquei constituendi Episcopos modum et sed non

S. 43. Artificiosius commentum enixa eli Hildebrandi temporibus Romana Curia, nescioi quo Ludovici Pii dono in lucem protruso, per

703쪽

ουσι ne summa Im'. potesate circa saera. quod Hadriani Decretum Paschali Pontifici re-

nunciatum dicitur. Extant Variae eius conce

sionis tabulae, sed ipsa multiplici differentia s spectar. Alias enim ex Vaticana Bibliotheca phael Volaterranus recitata aliasBaronius,& ad huc alias Sigonius. Et vero plurimis argumemtis suppositum foetum illustris Contingius detegit, ut operae pretium non sit alienis mendaciis immorari: saltem hic rationes ejus transscribero Iubet,quae falsi accusationem continent. Herum

omne hoc merum esse Amentum , inquit,

parum, re quidem Hildebrandiorum, muIta sunt, quae doceant. Primo enim ejus doni nee ' :mola nec vesagium extat in omnum scripta ribus, etiam pontis iis, se ut rerum Curia gnaris , ita isti addiciribsimis ante Hildebrandum. 3 ne ipse quidem Hildebranaem iis episeolis, iquibus confirmare pontis a sua , quae vocat , ljura,contra Cae Arem nititur, donationem hano, memorat e sea demum Pasi lis IL dominante Iam Hildebrandino Spiritu. Deinde diploma-iasu tabulae hujus donatiovis variant plurimum. Ex Vaticana Bibliotheca alias Raphaia Volaterranus L 3. Geograph. at in Baronius d promit ad annum II . alias recitat Carolus v. goniur l. .. dere N. Ital. qmod sigmenti num, alterum est. Ad hoc t o anno Iio. quo id factum creditur, in Aquitaranensconventu nuem a Lfuit legarm Papae, sed dudum remissus Romam. Neo,su ueatin aliudretulit domum quam consensim Imperatoris circa e lectionem Pas. Aalis

ρ Papae , quod diserte docent Annales se auctoχ

704쪽

ν CAR PII. De Hemoni inmita Ludovicio quod maximum eis, administrario tum urbis tum patrimonii petrini per omne istud avum usitata repugnat isti dono directa

fonte: nec tamen vellavissimum indicium observare em contra quicquam Ponti ce bipr ducto privilegio tum arrogasse. Merito itaque omne hoc explodimus eum aliis Hildebrandinis . commentis. Haec Conringius. Equidem Plat na donationi fidem auctoritate Anastasii conci- .liare vult, sere coaetanei scriptoris. Sed in eius vitis nihil tale habetur. In Ecclesiastica autem historia siquid reperitur, furtiva manus subrepsit, quod scriptori multis locis accidit. Certe dum historia illa tam prolixa cunctatione destituit expectantium desideria, haud immerito suspicion bnoxia est, oportuna adhuc spongia egere, qua vel invisa deleantur, aut adliniantur

recens inVenta.

g. 4 , Demum quicquid abussis Principes

suo iure Clamitent, cur nos magnopere movear, ut timeamus revocatorium judicium,quod nunquam inter pares est 3 Si rem abusu & luxuria perdimus, omnium primus, ita me Dii ament, est ipse Pontifex Apostolica Sede exturbandus, cujus pristinam sanctitatem &iustitiam immensis vitiis proscripsit. Igitur descendat solio, tot

monstris foecundo , valedicat dignitati tot criminibus conspurcatae et deserat lucem tot nubibus obvolutam,ut exemplum habeamus, quod sequamur. Aut si agnoscit quidem scelera, purpuram vero retinet: iam pretiatur secum eodem jure agi, nec aegre serat ab aliis ad sui tutelam objici,quo se ipsum inverecunde tuetur. Res

705쪽

66g Te Summa Imper. Potestate circa Sacra.

quae bona ex se est, nullis sordibus immunditia em contrahit: PerBnarum sunt vitia, quaeCumque abominamur, bonum ipsum intemeratum manet. Ut lutum solari radio nullam labem in primit, ut ignis inter fuligines & nigrantem fumum splendide ardet, ut gemma non pretiosior est auro inclusa : ita virtutes domestica pulchrutudine emicant, quamvis titroque vitiorum con- finio infeste premantur. Deus vitam hominibus malis, qui judicem in civili vita non habent, producit: nos ne alia fortunae bona invideamus. Non in id constitutus est a coelo Pontifex, ut violentis remediis totum mundum ab improbitate&injustitia purget. Nisi enim a sua Curia aus cetur emendationem, avaritiam suam &libidiones, non rem Christianam curare eiam suspicio est.

ANNOTATA.

CAPUT VIL

s L ac. Acerbis & pungentibus literis. J Earum hielenor est apud te a num Spurens Chron. l. s. 3y. Accepimus dudumsanctitatis sestris θιeras, ἡοeontinentes, quo. Fos in F nori Romana decres fu , quatenus in nostris partum con- νιntuo omnium Dis porum V cocorum Deum timentihmi irat Mae cutiendum hoc, cui iturum, qui is orni gubernaculo certant , justitia malis seat, in quare primum loc re

ramur , quod prurint iis fis statuit, quo nuiro mo ρο . feri conflar. SQ.nostra interest, ut m dum sinitam Smnod na sententiam retractemus , U Gnuo a rationem

706쪽

CAP. VII. De Tle uni C.

aae regnum ahtinendum , cui pos regni gubernacula ote trien-mumbnori judicante interdixi nu' Nonne magis oportuit urhiscium it ud discussio praceiaret, quam nunc tanismo se quatur p simus intestentiam se iram , quia nuisquam in re indisinu bno a Fobis praestrinisjudicasit. Ainae ι Nnrcessitas 'cundae inscussionis i Si autem praedict- isie non m discussus est,se scut pos dicitis, a uc aescutiendin, qua ratis fuit , ut homini inἀisecusso retalis dignita. ex Hrnitata apostolica ino usio conditianis a Damento interdiu retur =bi nondum discuss- ,sed a uc Hscutiendis , quare regi ait Mobadire ex pestra autoritat0Mssi sum- , priusquam certum se isset, issum non posse regnara 8 Si autem ista apostolica in Agentia pro rato M.envi non est , quid erit ri Mu Gis. i. Ualiu , qui propter prae ictam absolutionem juramenta min. rico facta insteterunt : nonne manipe Uuri, consincuntur γ enim injuste regnare potest, isti injusses erunt, qui ρ omisse fi litatis jugum a se projecerunt. Adbuc aliuHAuiά de Erisjacramentis erit, posea regi Maeost facta sunt,cuis istioni sesi autoritaιe subjugati sumus t Ecce qu

tu rerum perturbatio 1 Attendant G Minant omnes, qui sanum sapiunt , s sectum ea bu Mεmodi l flaudita est unquam c.nfusio similis buic confusioni is Quae longo ordine causas explicabat. J Inter has prionio loco objectum pontisiei, quod omnem kareditariam di gnitatem , quae Imperatori .s e v olica Eebetatur , perbo ausu rapuerit. Secundo , quοά longius inde progrediens re anum Italia pssimis artibus alienare i-μὴ rix. Ad quae s elata condemnatio. Eua omnia eum ego quadam patientia issimularim, inquit perator ad Gregorium, tu iam non patientiam orae ignasiam existimans in ipsum caput in seu Pre Ausus es, mandans, qua nossi, scilicet ut tuu perbis utar, quod

aut tu morere uis ut mihi animam reanumto cres. Hanc ima itam contumaciam ego non perbis , sed re con tanaeam ae judicans generalem consentum omnium retni primarum ipsi sontica rebus babui, ubi quae hactenm metuo reperenua

bantur , in medium deducta fuissent Feris a sertioniblia i rorum, quaου ex Vsarum literis audies, palam fietum est, te nuntem in Apostolica Seri pol e consistere. Euorum sententia, quaa probabilis coram Deo homini ου ridebatur , us quoque assentient omnι tibi di tus jus, quo .aberes μή es, abrenuncio s

707쪽

Gῖ De Summa Imp. potesate circa Iacra.

cio, atque ut a Sede urbis, cujus mul patriciatu. Deo trisuentat jurato Romanorum sensu debetur, descendas,edico. Inter summam egestatem. J Heinrius ex rege opulem iis simo ae potantissimo , inquit Otto Frisingens is l. r. c. ra. moirentile morialibus relinquens exemplum egens factus adiis seriores partes Rheni in Belgos e contulit. Spirae, ubi magnificum templum extruxerat , non beneficium ab Episcopo potuit assequi, quem ipse tamen Ecclesiae Spirensi praefecerat, ita omnes a supercilio pontifieis pependere. Recenset Helmol-dus, antiquissimus historicus, mutua Imperatoris & Episcopi haee verba. Erat Huc Disi uis virensis Casari quondam H- lacti mus. Nam es templum ingens Dei ne trici apuά Spiram eonstruxerat: praeterea citatatem is Pisopum decenter promos erat. Dixit ergo Caesa, Osopum amicum suum Za

en, qu3m renuntiare militiae , Ea ergo mihi marinaeum apua Diram, ut sim famulus Domina mea Deirenetricis, cui δε--

re choro. Ad quem ire, per matrem, inquit, Domini, no a

clam tibi quia petis. Tunc Caesar seu trans s Marasmans Mcireumstantes ait. Miseremini mri, miseremini mei, possa tem amici mei,quia manus Domini tetigit me.

I. aῖ. Et alia. J Adde delicias illas in colloquio adsurenam a Lugdunenu praecipue appositas. Pontificem esse Christianorum Prophetam cs Angelum ori, Vseque Spiritum plenum, esse num iusim, ejus decreta esse sententia ur mas Spiritus S. apud Thuan. Histor. l. Io6.s I. a9. Consultius duxit generosus Princeps.J Eius verba apud Lubecensem haec sunt. Insaritate compertum habemus , qu aprae ecessores nostri antiqui Imperatores hoc Iuris i bu rini, ut defunctu Disopis ins ituram pontificali, sine alicujuι praejudicia probatis pers is liberrime locaFerint. Sia quia hoc ipsῖrum tantate mutatum insen uis , ratum habemus. Hane sero minimam stantizamjuris nostri , quam in enimos, nequaquam mutari permittimus. Sus ciat istis jugitia Fosra, quam insensis, quod p.rmittituν εο is electis Episcoporum, quam sos canonica seri dicitis. Sciatis tamen , quia dum pro istuntatι imperatoris ista Eufensarentur, pi iris usi ount insenti Sacerdotes, quam hoc tempore, aeum per

708쪽

CAP. VIII. De Synodis.

sacerdotesinfestiebant,nunc Mutem per esectionem nonsecu

Eum D um, se secundum sinorim re intur oran. Scia . - io. si pro amicis intercederet. J Gobelinus Per

sona in Cosmodromio. Friririco, inquit, Archiepis o Gloniιnsi in Lombard a defuncto Imperator promosit Rei ἰ- dum Cancestarium Iuunae ad Episcopatum Coloniensem, quoniam scripsit Ecclesia pro io, sic a precei VM electus est. atat. A

CAPUT VIII.

DE SYNODIS.

r. Synodi s x explicata. a. Et of um, ea in necessitatem naturali Ndisinobis non princi e,. bnori desinitio. , Et disso in umeri ι N momas ta quid sit acumen

ea bno s. ' . Alia disistis topicarem in dioecora as O prosincialis taquid S nodus diaci ana. c. Auid posincialis. . Finis Synodorum. r. Earum consocandarum poterater Imperatoribus competere rationibus es exemplis probatur. s. Id mims ab aliis popula Uurpatum. ι o. A Persarii ιν siterperstricti.rr. Eacultas nominanaeipersonao, tι - , locnme iam cs principis urgumenti pro tu ri aa. Et exemptu. ι3. diua adhuc Carolus Vsequi potait. ι prae dii imperatoris est. re. Avidita contineatur. ηι c. Porro imperatori juricium competit : tam is se actio-nrdiscretipum. ι Auam consematissam postf actione nitam. ι r. Sed in modo utens aliquando pariatum. ιν. Hoc sero Imperatoris in tam circ 'um est religionem

709쪽

c o De Summa D . Potestate circa Sacra. l

ao. Aliud adbuc ipsi jus commiltprobandi A rjiciendi ab altu ad Synodum electos. as. Princepi etiam abis setnodo judicare potera. aa. Et aliquando experis, ut i aciat, quia nonse ιν necessiaria. a3. divia inutilis. a . uixur recte ab Imperatoribus interdum omisse S nody.

AD imperium in personam & Synodi perti

nent, quae mandato Principis coguntur, religionis& disciplinae Ecclesiasticae constituendae causa. Synodorum vox nativo suo de domestico sensu qualemcunque coetum notat, Cui haud dispari significatione concilium resipondet, quod pro nundinis quoque Veterem interpre- . tem apud Terentium novimus exposuisse: atque hac generali ratione Senatus, Synedrium, di concilium seu Synodus invicem conveniunt. Nam & ille Deorum consessus , quos majorum gentium dicunt, Synodus erat: Cum alii ex limminibus ad eorum numerum adoptati, Vocarentur πάρεδροιΤων μεγαλων Θεων-συνη-οι, & in lanatio atque C nstantini edictis singularum Eccle. siarum coetus eodem nomine extant. Nec videas distrimen illud, quod inter Comitia & concilia Gellio traditur, scilicet, eum qui non tiniversmpopulum, si partem aliquam adesse jubeat, non comin , seae concilia eicere debere,

ti autoribus undique studiose observa- tuna te. Sed demum praevaluit usius , velut propior vocis origini, ut Synodus esset non qui-- L. ir. I.

710쪽

CAP. VIII. De Synodis. c ii vis conventus hominum, sed talis, quem multi ex diiiitis locis coeuntes facerent: idque Coim stantini M. aetate potissimum autumant obtinu- isse, quando conventus civilis dioeceseos in primcipe urbe agi solitus concilium pro dioecesi cepit' usurpari, quod postea in occiduas quoque mani imperii partes translatum , ubi Ordinum regni conventus frequenter Synodi aut conculii nomen induit. Carolus M. Patricius Romanorum declaratus est in S=nodo, hoc est, ut optia, me Goldastus exponit, ordinum conventu. Apud Francos, Gothosque constitutam Synodum ipsa Decreta ostendunt ex Episcopu - - ribus, Fudicum, i. e. Comitibus, or legum D ctoribus, quos nimirum civitates miserunt. Hinc factum etiam,ut harum Synodorum argumenta nullo discrimine de profanis sacrisque rebus I permixtim definirent, sicut ex Francorum Capitulis & Tomis Conciliorum clarum est. Ex hac significatione deinceps adhuc perhibent speci liorem ortam , Synodi vocabulo ad illum cc tum restricto, qui aut ex solis Ecclesiarum past ribus,aut tamen his praecipue undiquaque collectus est Communis actionis causa: Quod si enim

pastores in unum convocentur, ut imperata audiant,eorum congregatio Synodus non est: Si ut nec concilium populi concio, quam ad audi- dam legem convocaVim Us. g. a. Ut autem non illibenter audio , quae de Summa utilitate Synodorum alii copiose r.- censent: ita earum habendarum necessitatem naturali aut divino iure imperatam haud facile

mihi persuaderi patiar. Ouod enim est illudi ta, naturae