Henrici Henniges, De summa imperatoris Romani potestate circa sacra. Liber vnicus

691쪽

6 s a De Summa Imp. potesate circa Sacra.

cessum, quam ut meliore oceasione revocaretur,

iurium peritia , quae tunc liberali modo omniabus non tam admensa est, quam affusa, ex posteritatis memoria sensim evanescente. Quid igitur de his hominibus dicemus , quibus divina oracula & ipsa legum sanctissima praeses iustitia ad libidines ancillantur & parricidia Θ Heinricorum aetate Ciero plebique omnia jura electiones addixere , & id pene in religionis articulum transiit, ut continub fulmine amaretur , qui meliores partes de senileret: deinde mutata facies& antiquatae sunt eiusmodi leges, Romana Sede totius Catholicae Ecclesiae universalem domina-

cum plebe sacer ordo nimium posset. HaeC U TO-thea in varias formas mutatio aegerrimo quidem omnibus bonis accidit, & vel lam simplicioribus patuerunt ambitiosae curiae consilia r sed jam serum erat nodosam arborem fleetere neglectaramuli teneritate : & praeterea Concilii Basile ensis opportunitate omissa , qua seliciter antiquum vulnus sensim potuisset sanari. Quam parum enim Concordatis nostris & Reipublicae & temporum necessitati prospectum sit, exadverso quam omnia in gratiam authoritatemque Pontificis expensa, vel ex ipsa pactorum insequalitate constat rerumque eventu. Itaque Procerum nostrorum mentes ratione,consilio, sapientia & justitia imbutae, n affectibus aut libidine: correptae ab Imperatore Friderico malorum fi . nem prie senti & robusto remedio exorarunt. Itaque satius fuisset honesta civium desideria sequi, di animorum alacritate ad parandam liberta- tum ad se rapiente , cui adversum tem

692쪽

CAP. VIL De Electionibus. cs3fem uti,quam unius hominis improbis cupiditatibus servire. Sed inevitabile, fatum est, & nihil

adversus rerum eVentuumque necessariamstruem humana consilia possunt. f. 3s. Utcunque autem Germanicae N tionis concordata pernicios a nobis sint,& favor bilia Romanae Ecclesiae : experientia tamen docuit, non ex omni parte a Pontificibus bona fide servata esse,occultis Cuniculis ad subruendas

infelicis libertatis reliquias subinde actis : ad ebinexplebilis est avaritia & ambitio,ut inter totius mundi divitias amictim esuriat. Testes sunt

ejus rei, non tantum graVamina, quae ordines Maximiliano Imperatori anno millesimo quingentesimo decimo adhuc ante Lutheranorum auditum nomen exhibuerunt: ab eis deinde repetita auctaque in Noribergensi conventu. Sed & imprimis imperatoriae capitulationes , quae omnes & singulae de informibus gratiis, scriptis, an natis, multiplicatione Officiorum in Romana Aula, dispensationibus, reservationibus,resignationibus , aliisque modis in fraudem Concord torum & juris Patronatus usurpatis indignabunde conqueruntur, de opem Imperatoris diligenter implorant. Adhaec ca) Gregorii XIII.

declaratio demensibus relictis potius quam reservatis idoneo argumento est, quantis artibus ipsa Concordata soleant impugnari. Multa enim ibidem in praeiudicium nostrae Reipublicae innovari & subverti contra contrahentium prim si intentionem , nullum dubium est, devolutionibus

tam a Apud Gold. Constit. Ιmp. p. a Io. Limn. Mantilla.

Vii. ri Capiti Caroli. v. . eri e

693쪽

De Summa Imper. Potestate Hrea Sacra. tam arcte in ordinem redactis, ut eis vix amplius

loeus aliquis esse possit, praeparatis eavillis non eludendus. Sed non sicut ConCordata, ita&hanc declarationem,quam prςterea uniPontifici non licuit pro imperio facere, publica fide recepimus : quare bona Apostolorum Petri & Pauli venia, quibus alias nihil de his rebus innotuit, imo integra Dei pratia repudium mittimus ari

sciosae extensioni. f. 36. PraeterConcordata autem ista Caesareae Capitulationes 3c aliorum pactorum mentionem faciunt, quae Romanum Imperium dicia tur cum Pontificia Sede secisse. Quaenam vero

illa sint,de quid sibi velint, ex publicis actis, quae

prostant,non potui discere. g. 37. Quibus modis autem hodie Episcopi constituantur : alio loco a nobis exponetur Nunc ultimum argumenti est , quod summum . ius Imperatoris de ea re tractat, ut hostibus arma

detrahamus,quibus contra Veritatis aciem utu tur. Et vero aeternam naturae legem eum divi- nis imperiis ac primaeva Consuetudine Ecclesiae'

Christianae, adhuc viduatae Principum praesidio . supra excussimus. Restat igitur , ut si quid ali- unde jejuna fiducia obiicitur, eadem dexteritate repellamus. Nihil metuimus Nicaenum Can nem, de electione per Episcopos facienda , cui Constantinus S alii imperatores vim legis publica receptione tribuere: quos postea imitatus est Carolus M. Capitulo Ze electionibus per caerum, O populumfuleuris. Quis enim nescit legibus suis non obligari Principem i Quis non ex ipsa loge lata superuas aliquod jus agnoscit rRes simi-

694쪽

iis & aliis civilibus actionibus, quas maiestas cum a subditis communicat auspicio suo & nomine ii exequendas: non quod ipsa tale quid non possi ii facere,sed quod vel nolit, vel agendarum rerum multitudine distracta alieno adjutorio laborum d exitum quaerat & levamen. Quemadmodumi ex eo , quod a municipiis eligi Decuriones perri mittuntur, vel quod universitati fas est Synducum creare, nemo siummum Principis imperium

5 in incurionum Syndicive constitutione in dis, crimen Vocavit: ita absurdum& pertinax prosi sectb postulatum est, rivulos a scaturigine sua dividere, & hausta semel aqua obstructis facibusui sontem abiurare , unde potare licuit. Impossibile summo Principi est, toto suo regno, quod, plerunque latissimum, singulos Episcopos, ne i dum saCrificulos nominare et adeoque vices suasi populo mandavit & sacro ordini: Sed noluit ta--i men utrumque propria quaesiti juris auctoritate, oblito henelicii auctore dominari. Sanctione

publica canones antiquos confirmavit et sed n

ii luit confirmationem illam sibi &Reipublicae prae si iudicio esse: quare exempla electionum per Epii scopos factarum id tantum ostendunt, electio. nem a summa potestate etiam aliis posse permitati : nec ab ea necessario fieri debere. Canones hoc alunt, nolentibus illis, aut negligentibus, O apud quos in civitate rerum summa est, possui Ecclesiam ita sibi relictam de idoneis imirumentis ad finem consequendum prosipicere. Sed neutrum horum nunc quaeritur. Verum illud

potius an summo imperio liceat, si quando ex .e civilibus causis libitum fuerit, saltum facere dc interi

695쪽

De Summa I . Potesate cire a Sacra. intervenire ordinariae electionit Acid sibi licere illi ipsi Imperatores optima interpretatione clo-Cuerunt,qui legum auctores fuisse dicuntur. Ut enim omittam Graecorum imherium , indubitatum est Carolum M aliquando iasium esse iure

eligendi Epistopos , quanquam id rarius ab eo factum Genebrardus regii juris infestisi

mus hostis fateatur. Nec alii propugnatores pontificiae ambitionis inficias ire possunt, Romana Ecclesiam ab eodem Principe accepisse suos siles, aut decretum esse, ut idem Archia episcopos dc Episcopos institueret. Unde Lupus Ferrariensis a Pipino Caroloque M. hunc x giae electionis morem propediem deducit. Ne id mirum cuiquam videri debet, cui integria, Cerebrum nec laeva mens est. Quid enim legi& jura jactitant ξ Nulla lex civilis est, liqua non liceat interdum Principi recedere : ac id forte sibi vult Jctorum axioma : verbis generalibus ira lege po stis Munquam ce eri exclusumjussu ma potestatis. g. 38. Quod autem nonnulli ad divitias italisque annexam temporalem iurisdictionem re currunt, de qua Imperatores Episcopos investie- .re, imbecillas tenebras faciunt tantae luci. Con- . stat enim Ecclesias Ottonum liberalitate opibus 8 potestate demum crevisse, ut sub Francorum Regum imperio quod nihil est, nec effectum alia quem potuerit producere. Quamobrem si anteottones in rerum monumentiS frequens mentio Episcopatuum inVestitutae occurrit, 1 Regibus aut imperatoribus sacri : id necessario de Coll

696쪽

CAp. VII. De Elem nitim.

collatione non iurisdictionis aut temporalis iis ris, sed ipsius loci capiendum,in quem solita electione PrinCeps ad obeundum pastorale munus eam personam substituit,quam dignam judicavis sacris functionibus. S. Qui canonum auctoritate nituntur, non attendunt,illos etiam sub regio imperio esse, di proinde in externis rebus contrariis edictis posse abrogari, ut supra vidimus. Cum enim adhuc Ecclesia extra tutelam Reipublicae infelix fluctuaret, ipsa necesse habuit sui corporis commodam , qua licuit, ordinationem suscipere,

non aeternis, sed temporalibus nec amplius duraturis decretis, quam deserta vidua inter summas potestates nullos procos inveniret, qui eam ambirent. Et verbquicquid etiam antiquiores scanones, nec sequioris seculi corruptelis susipe- letos perscrutemur, longe majore modestia eos floqui nullum dubium est,quam qui hodie in Romanae Curiae officina cuduntur. Vetustissimus canon, qui est trigesimus in eorum ordine, quos

apostolicos perhibent, non tam iuri summi imperii aliquid detrahit, quam ambitum & machinationes eorum coercet , qui non legitime examinati , non ut decet ordinati,violentis intrusionibus Ecclesias invadunt, favore auxiliove Magistratuum, intempestivam interponentium auctoritatem. Sed quam diversa sunt, monere eos,

qui pastorale munus affectant, ut sibi ab ambitu caveant & sordibus, & cum summis potestatibus, de iure electionum contendere i Inde quod in

697쪽

De Summa I . Potestate circa Sacra. Patronos quaerentium moribus & invitis Ecclesiis obrepentium. Hoc increpat & damnat ca non, quod ita ab antiquo usu serv tum sit, creditumque expedire, ne quis imito populo ecclesiam occupet: non vero Principes de electionialius in ius vocat, aut siquid etiam per summos Magistratus sorte peccatum sit, irritum facit, subditis ad seditiosa arma vocatis. Idem institutum tenuit Parisiensis Synodus, qua tantopera gloriantur. Praeterquam enim quod non tam de electione loquatur, quam ordinatione, quae

pςculiare donum Ecclesiae est , sub imperio nisi

obsequii ratione non comprehensa : saltem perstringuntur, qui venalem Principis gratiam muneribus aucupantur, summa potestas intem ratarelinquitur: es fac tamen ea in re Charthesetum Regem, sub quo habita Synodus est, palmum

egie imperio suo modum dari, simile negotium erit illis legibus, Contra quas Principes noluere reseripta sua in gratiam partium data aliquid valerer quas tamen nihilominus licet mutare comtraria volutate : nec sibi temperasse poste, Reges in Electionibus experientia docuit, ipso illo Ch riberto Pascentium ad Episcopatum Pictonum promovente, qui nulla Synodi habita ratione a provincialibus, ut legitime electus,receptus est. Plurimae Synodi in Gallia sint habitae, quae ignavos Principes ossicii sui in hac re admonuere : sed

nulla reperitur , quae eo nomine Regem repraehendat,quod electionum iura sibi vindicet: Molato minus vero rejiciat publicae confirmationis auctoritatem, quam Sc hodie ereptum ivere Reipublicae i

698쪽

CAP. H. De ElectionibuΥ. J publicae , omni ejus vi in unum Pontificem deri a Vata coeco & pernicioso studio

a f. o. Nec sibi quisquam facile imponi pa-4 tiatur, seu electionem seu arbitrandi jus, quod a Principibus olim in electione populari compol tii t, cum eo consensu idem esse, quo urbis cujurua que Magistratus secundum leges aut canones a iuxta clerum , & interdum cum populo in ei ctione concurrunt: adeoque summas potestates is partem fecisse electionis in concursu cum reliqua Ecclesia , non propriis auspiciis totam abii solvisse. Plurimum enim haec inter se distanti; Magistratus enim majoribus Calculis vinci potu-a it, Princeps non potuit, cujus voluntas etiam sui Pra ipsam electionem populi erat, &solo nutus omnes obligabat ad obsiequium Disserentiae ratio a iii eo conspicua est, quod imperanti electio com- a Petat, qua imperans est & imperium habet; Ma- 1 Ristratus Vero eligat non qua Magistratus,sedquat honorata pars urbis, cur suffragia nec provincia is suae terminos excedunt, Principis imperio o-i mnes intius regni angulos actuosa emcacia peri vadente. Ad haec Magistratus potestas ex legea positiva est: Principis,ex imperio, seu ipsum potius summum imperium, quod civili legi domb

i natur.

1 I. I. Multo minus Baronio fidem habe. si mus, nOVO commento accensam ubique in histo-

riis veritatis facem emungenti : quasi Pontificis, concessione & auspiciis actum sit, quicquid olimi circa electionem sibi Reges visi sunt tribuere t &li ut oportunum mendacium citius fidem in v

a niat, cum acri bile in eos invobitur, qui tardius - . Tt a sibi

699쪽

ego De Summa Imper. Potestate circa Sacr . t tanto viro credunt. Eud non ignorandum. fa) inquit, concessa fuisse is Zacharia Romamm Pontifice Pipino Tegi Francorum nominari nem quam vocant, se postulationem Episcopo rum pro Ecclesii uncanribus τn regnUuo, ut i resimo, cum legis, a Regibus Ecclesuesse datos Episcopos, totum id actum noν jure proprio, ouod nusium peniim mEcclesia sicis ebus Legeae

Iabent, sed concissione Apostolim Seris. unde

erube aut mentient politici novatores, cum cIsuu subiiciunt Regibus. O homo Parthis mendacior et siccine lubet bonorum authorum entem adulterare, turpissimoqueplagio in tui Domini oratiam venenum ex floribus Colligere. Quantum cotista, ex Lupi verbis,unde Baronius , recitat, non concessio alicuius luris,sed Consilium fuit, quod zacharias ad Pipinum dedit, morte consuluit, annon recte id ius prone ossitate Reipublicae ipse Rex exerceret: &prae zuic Pontis ci assensum expensa diligenter re, non concessit demum Regi potestatem, qua non onus habuit, cum jam ea usus legatur, quando adhuc Major domus sine regio nomine Rempublicam Gallorum administraret In Suessione sibus Comitiis quam longe alia Childemc1 & P Dini Franciae Principum oratio Θ Idcirco cons Limus . quiunt, percon ilium Sacerdotum Ooatimatum nostrorum se ordinavimus per civ

rates legitimos ui copos, ct conuituimus superos πιι iepi opos Abel es Ardobertum ' Ad

haec Pipini Frater, Carolomannus, Ego agit, Dux Princeps Francorum 'uo um congregavi,

per consilium Sacerdotum O Optimatum m - ia Annal.-Anu; et i ' um

700쪽

P. VIL. De Elect enim cc iῆ rum ordinavimus per civitates Episcopos, O , consituimus fure eos Archiepiscopum Bonifati sium, missum S. Petri. Nulla hic mentio pol ἡ tifigiae concessionis , quae ipso Baronio auctoru

i his temporibus posterior est , nimirum in Pipia

4 rium Regem collata, ut omnin5. aliquid condo- . nandum sit quaerentibus quanam auctoritateia freti Reges & Principes Francorum ante Pip l num, ducentis pene annis retro numerandi, tam

libero juro Episeopos constituerint 3 Ad quid ve- ci To, ais, Pipinus consuluit Zachariam, si decis iam causa fuit regii juris, & innumeris praeiudi, ciis stabilita Z Scilicet quid novum est exquirera ejus sententiam , a quo injuriam possumus me-' tuere 2 sperare beneficium 3i Magnaerat in toto occidente Zachariae illius auctoritas impri- mis Bonifacio Praecone,intercedebatPipino cum hoc Pontifice arctissimum singularis amicitiae , vinculum,mutuis ossiciis colligatum, dum Pontilax Pipini viribus se defendit a Longobardorum armis: & hic illius iudidio Franciae regnum: cum purpura consecutus est. In Italia vero Ro- mana Ecclesia sist Gregoriis novo. aculeos Cluserat,quibus majestatem Principum in Ecclel fasticis rebus confoderet. Quid mirum igitur si recenti adhuc memoria non sine iniuria regiae domus correptae potentiae bona Pontificis venia r Pipinus imperare voluit, cum eius amicitia lal auxilio ad firmandum in sua stirpe regnum po Q l xo non perfunctorie usurus esset 3 Cum enim nollet tanti momenti jus continua serie in regno Τ Francorum ad se devolutum turpi facilitate pro- dere S tamen nosset Praesiuiis illius ambitionem,