장음표시 사용
271쪽
Maeoniunctione udd interposita, elegantius verbum sequens coniunetionem quod plerunt est coniunctivi modomutatur in vethum infinitiuum eiusdem tempostis,ia vocis: & nominatiuus,qui est supposita illius vera bi,inaccusativum, remota coniunctione Qubd: vhGaudeo qubd sis sanus.Te sanu esse gaudeo.Intelligo quba nuncius abierit.Nuncium ahijsse intelligo. Spero quba tueris mihi amicus. Te mihi amicum fore spero.Et sic in voce passiua,deponenti,&communi,exempla dari possunt.Curandum tamen est summopere ne aliqua sit amohiguitas in oratione infinitiva: ae quidem ambiguitas contingit potissimum,quum Verbum transitiuum habet duos accusativos, unu quem regit ante sciti alterii post se. nec potest ex situ haberi differentia, vel cognitio, uter accusativo tum praecedit vethum infinitiuum in costrus
Elione, aut sequitur:vi, Scio Ioanem Petrum amare. d hium est an Ioannes amet Petrum,an Petrus Ioa nnenti Quamuis em plerunt accusativus a Verbo propinquiore regatur ante verbum,& remotior post verbum, tamequia hocnon semper ab autoribus obseruatum inueniti
non est hoc praecepto in verbis transitivis utendit,nisi eo situ ponantur accusativi, ut manifeste conspiciatur sine ulla dubietate sentetia, quae per mutationem orationia infinitiinx in orationem coniunctivam solet clarior fiesi. Ea enim mutatione lacta,accusativus, i in nominatis uum vertitur,locum habet suppositionis,hoc est regitura verbo infinitivo a parie anteriori sicut suppositit. Ille velli accusativus,qui in Virat oratione manet immutolus,regitur post verbum infinitiuum: vi, Gaudeo te ad me literas dedisse. ibi Te ante verbum infinitiuu regitur,&Literas post verbum. Sic enim fit resolutio, gaudeombd ad me literas dederis. Longe aute certius hoc prae' ceptum in verbis neutralibus,ti absolutis seruarem, in quibus nullus relinquitur errori locus. Pyrrhus fuit
Achillis filius ex Deidamia filia regis Lycomedis in Scyro insula.De quo Ouidius,Pyrrhus Achilleides animo Pyrrhus
is imagine Patris. Alius similiter fuit Pirrhus rex Epis Ouidius
272쪽
ri eX priore genus paternu ducens,& ergo etia Racides dictus est,sicutia Achillis filius.Hic quum pro Tarentinis bellum Romanis inferre pararet,ia super euentu belli Apollinis oraculum consuleret, re odit Apollo,Aio te Racida Romanos vincere posse. qualemcunt belli casum Ut qui futurorum fuerat ignarus dubio carmine complectes.De quo quidem Pyrrho Iustui7.Epitomao
E vel ci pro a, vel ub. Praeceptum LX XXII.
perornate ponuntur: v Audiui α maioribus nos
'is.pro,d maioribus nostiris. Accepi, parte tuorvete patre tuo. Quero re te: τ,ate.quod est te consulo. ct te interrogo.quod aduerico usui trade.. QE vel &c. Hic autor venustam usurpationem harum Praepositionum Ex,M e ponit. Et tria facit.Primb praecipit.Secundd cxornat.Tertili ad praeceptionis exercitationem nos hortatur.Secudum ibi,Ut audiui.Tertium ibi, Quod aduerte.
Exposs. Iod. EPraepositiones e,vel ex,positae cum verbis significanti Clichthoue . hus cognoscere,vel interrogare, ut sunt cognosco, inte, ligo, accipio, audio, interrogo, percunctor, sciscitor,sci to quaero,ponuntur eleganter pro a, vel ab: ut, Ex pa/tre accepi te sanum esse. Ex literis tuis intellexi te mihi esse amicissimum.Cicero in Paradoxis, sed tamen quaero extriquoniam verbis inter nos contendimus, non pugnis.Vhi imperiti dicunt. Quaero tibi hanc rem diui ex nucio. Ubi barbare dicat alii, Audiui dicere.
De Prodo eo In V Secundum. Praeceptum LXXXIII. PRO, Orndie ponitur loco D, T Secundum.'vi, Pro
273쪽
mei. π alia. Pro viribus tuis .issecundum tuas vires. pro tui ingenti bonitate. Pro virili tua: Isinnita.
Pro ornate &c. Hic autor eleganter praepositionis Pro,acceptiones exponit.Et duo agitiPrimb prsc ptio'nem ponit.Secundo eius exempla subiungit.Secudum ibi,Vt pro.
Evi indito Clichthouem d. CPm, praepositio iuncta ablativo significanti Ioelim, EXpost Iossi significat In: ut, Cicero habuit orationem pro Rostria. Cuchth*ι.in Rostris: hoc est in loco iudiciali, ubi ius exerceba tur, sic dicto, qudd in illo erant naues rostratae. Capitur retiam eleganter prout significat Secundum: vi, Pro tua in me beneuolentia hoc fecisti.Pro tua in C mnes humas nitate mihi praesidium tulisit.id est,secundum tuam heneuolentiam,& humanitatem.
Sub in compositione dulciani, aut diminutesignificat. Praeceptum LX XXIII1.
SV in compositioncidui clam, aut diminute signiss
Subirascor tibi.quod est pauli qum irascor. Interclaeti subter sursum cujuslim.
Sub Dc.Hoc in loco autor Subin copositione signiεficantiam compositae vocis diminuere explanat. Et duo agit.Primb instituit. Secundb exemplificat. Secundum ibi,Ut submouit.
Evtinatio Cliint seditit. Sub composita aliis dictionibus significat aliquan= Expo sicludo occulte, siue latenter . Vergilius , Vel quae sub vergilius legi tacitus tibi carmina nuper. id est sustuli. Aliquam do significat paulum, M parum: Vt, subtristis. Tercn renuus. tius, Subtristis visus est esse aliquantuluum mihi.Succenseo, subirascor, Subrideo. Aliquando significat subter:
v Suppono, Subdo, Subhcio. Alsqn rursum significat;
274쪽
vt,susnicio, sursum aspicio,Sublevo, Sustollo, Surrigor id est sursum erigo.
Morem gerere, placere, O Obsequi fanis ficat. Praeceptum LXXX v. O m Prere, perornatu verbRcoplaceresignificat,atis obsequi.Vnde Morige Gum, quod a mors quod difficilesignificat:π a morda
to,quod moribus institutu ignificat, plurisam differt.
Morem gerere &c. Impraesentiarum autor ornatam verbi Morem gero significantiam explicat. Et duas hisbet particulas.In prima praeceptionem tradit. In se davnde Moriger dicitur, & discrimen inter Moriger, Moyrosus,& Moratus concluditiSecuda ibi. unde morigeri
Terentiu ' petate:vt, Tuae semper morem geram voluntati.In Voε i xψ ce passiua accusativus in nominatiuum mutatur. κωtius.Mos gerundus est Thaidi,pro gerendus. Hinc vero
. hum deponens Morigeror,Morigeraris, eiusdem signifiderentiam rationis. Cicero, Voluptati aurium morigerari debet oratio. Et adiectivum Moriger, Morigera, Morigerum: id est,obediens aerentius, Si tibi morigera semper sui in omnibus.Sed Morosus est dissicilis,& cui nihil ex sententia fieri potest: vi,Graue est morosis obsequium prata stare.Moratus velli est bonis moribus institutus, & hosnestate praeditus: vi, Morati adolescentes sunt parentis hus honori.
Consequor, pro 'primo. Praeceptum LXXX v I
C JHηρr pro reprimo pulcherrimum est. Non
possum Me verbis consequi.id est, exprimere.Uteris con equi.id est,per buras explicare. coinquor
275쪽
Consequor &c. Hic autor venustam verbi Conses quor & significantiam,& usurpationem apud oratores demonstrat. Et duo agit. Primb institutionem ponit. Secundb eius inepta assignat. Secundu ibi, No possum. planatio Cliebiboueme. Consequi aliquando est obtinere:Wt, Hic magnos ho ExpoRIM.nores consecutus esLAlsquando explicare,& exprimeΦ Clichthoue. re,ia tunc accusativo cum ablativo iungitur:vt, uantugaudii ceperim,cum primum te sanum esse accepi, non possem his literis cosequi.Ouidius,Desinet antὰ dies,& Ouidius in alto Phoebus anhelos fi quore tinget equos, quam consequar omnia dictis.Idem significat exponere,explis
Metuo, Gimeo multis casibus eoniunguntur. Praeceptum LX X X VII.
Emρ,πTimeo verbaeli quando multis ea la
bus adiungiitur.Metuit Cicero a Publio Clis dio bibi extremum perieulum. eo mihi abs te mortem. Nonnuni absolutet ponuntur,sed solidatino iuncta:v Metui Poetapbilo.Pa ivbili vitie timeo.sed
Metuo &c. Hoc in loco autor variam horum ver Φmm Metuo,& Timeo,naturam exprimit. Et tres contisnet partes. In prima,praecipit.In secunda, exempla po/nit.In tertia,illa verba absolute.i. cum solo dativo posse poni concludit.Secunda ibi, Metuit Cicero erua ibi, Nonnun* absolute.
pro quo,ut amico,est timor,ne illi quic* mali accidat. Iunguntur accusativo significanti illud malum, quod venturum timetur . Iunguntur & ablativo cum prςρον sitione A, vel Ab, significanti eum, a quo tale malum futurum timeturivi, Timeo mihi periculum ab Ioanne.
Ble metuit sibi mortem ab inimico Et ponitur inqua
276쪽
Terentius, solum unus illorum casuum. Tercntius, Quam metui a Uergilius, C hryside. Vergilius, F t pariter comiti*, onerit timente. Ponsitur etiam prςdicta verba cum futuro optatiui, Ne particula apposita,vcl omissa: vi,Timeo praeceptor voniat.vet,ne praeceptor veniat. Hoc etiam verbia Ueteor,h iunctum suturo optatiui,Ne particula intercedent velo omissa,eandem reddit sententia:vGUereor pater id sciat. vel, ne pater id sciat sicut de Caueo praedictum est.
Euddo pro fio π efficior. Praeceptum LX XX VIII. Vado profo,ο eficior,omctum, itati s esisv Cicero eu it eloquentissimus . Arillo teles ei as
Euado &c.Autor hoc in loco usitatam apud oratores significantiam verbi Euado depromit. Et duo agit. Pris . mb institutionem dat.Secudb eam exemplis confirmat. Secundum ibi,Ut Cicero.
P ' Vergilius, Iuvat evasisse tot urbes.Intcrdum cum labos re,&diligentia altiorcm in loca pcruenire:& tunc quom accusativo, sed cum praepositione Ad, vel In,iungitur. Vergilius, Euado in summi fastigia culminis . Denim est steti,vel estici: D tunc nominatiuum post se habet', vel accusativum cum praepositione.In:vGQui pro virilius elaborauerit,iadem doctus euadet: vel, in doctum
Bre futurum esse. Praeceptum L X X XIX.
idem,quo futurum ese. Mar. Cree.de oratore tertio libro loquens de Hortenso, Qusii quidem con
277쪽
fido omnibus illis laudibus,quas tua oratione coplexus es; celictioremfore.ο Crassis, Fore dicis,inqui ego vero este iam ruὸico. Fore &c. Hic autor infinitiui Fore significatione osten
dit. Et duo tangit. Primo Prxceptionem. Secundet eius exempla.Secundum ibi Marcus Cice.
ferunt. Significato quidem, quod Esse praesens tempus: Ciichthoue. Fore futurum esse significat: ut, Te mihi amicum fore spero.Te sanum esse non parum gaudeo. Constructioν ne verb: Nam Fore non iungitur accusativis participioνrum cuiuscunt temporis fuerint, sed solum accusativis nominum,& pronominum: VGNon dicimus, Spero te amaturum fore, ncqs amandum fore: sed recte dicismus, Spero amicitiam meam tibi gratam fore . Esse velli accusativis A nominum, M. pronominum, M . participiorum cuiuscuum temporis fuerint iungi potest. Tamen Forem , M Essem, net significato, net comstructione disserunt: ut, Gauderem si nuncius foret rouersus.id est,esset.
Quid inter Dimidium,s Dimidiatum intere'.
QVid inter Dimidissio dimidiatu intersi nosse .
perutile es'. Cum enim Dimidiatisi qua i in partes duas diuisum, ni i aliquid diuisum sit, dimidiata no potes' dici.Dimidiu vero appellatur,nore . quod ipsem diuisum)it ed quia ex dimidiato pars altera esst. No igitur reste dixerit qs pro sentcti a M. Varro. ut ait Au. Gellius in Nombus Attici,) dimidia libraleg dimidiafabuli indiuissed dimidiatu libri dimidiot fabula recte quis diaerit:quid dimidiatsi Mepli edusq) digitum 4ppellamus, sed alterutra pdrte, timidiumet
278쪽
quod ψὶ accurat diligenterque e Ticiendum.
Quid&c.Impraesentiatu autor usurpata ab autorib discrepatia haru dictionu Dimidiu, & Dimidiatu, tagit. Et tres distinguit in partesdn prima, prAceptionem P nit proponendo. In secuta,praeceptionis rationem dat, Dimidiu,&. Dimidiatum definiendo.In tertia,grammaoticos carpit, & quem usurpare debemus modum coci dit.Secunda ibi, uum enim.Tertia ibi,Non igitur.
Clichthoue. EDimidiatum est totum in duas medietates diuisum, vel pallium distractione,Vel animi apprehensione, qui alicuius integri duas medictates alisl earum separati ne facilia signat.Unde manifcstum est, quda Dimidiata habet significationem participii praeteriti temporis: vr, Dimidiatum mihi panem obtulit.id est,diuisum in duo media.Dimidium velli est dimidiati media pars, & nosmen est substantivum,post se genitivum petens: vGMeae vitae dimidium pcnes te est.Animae meae dimidium tuo in corpore vivit. Disserunt ergo Dimidium,& Dimidio tum,sicut totum,& sua medietas.
Praeceptum XC l . . inίum aute conducit nobis intelligere cliuesune nominum differentis,ac verborum ci crimina. Ea quos res nitrum in modum orationem exornabit:
visiquis nouerit quid iis erunt Prion, Ο Intersum inter se verba,pulcherrime dice MariCice.publicis nesgociis non interfuitselum edo praefuit. tuorum illud significat comitem esse alicuius rei:boe vero,ducem.
Plurimum.Hic autor verborum discrepantiam apud oratores obseruandam probat.Et duo agit. Primb proν ponit. Secundd propositu insequitur in his verbia, Prissum,ia Intersum.Secundum ibi,Ut si quis.
279쪽
CPraeesse, est alicui negotio gerendo praefectum, D pr 3 Expossula' positum esse ad illud dirigendum, M administrandum: Clichtho'H,Optimatesvrbis praeesse debent reipubli .Ladminis stratores esse reipubli. Sed Interesse, est quia aliquid graritur,solum adesse,siue praesentem esse: ut, Illi rei quum ageretur interfui.Ergo Interesse minus est, praeesse masiusAllud enim.LInteresse, comitem significat, D mino/ Ouidius ycin potestatei hoc verb.s Praeesse, ducem. id est, direoctorem,u praecipuum alicuius rei claratorem.
Confiteor,Profiteor,Gratu Dr,Gaudeo. Praeceptum CXII.
fiteor,quod quidem Hisponte. Et apud Marculis Tulliu perf*GTibi gratulo mili gaudeo. Gaiι demus nobis, gratulabitur aliis, quod adepti sunt dis
qua bona. Ego &c.Hῖc autor quatuor verborum dilatimen assis gnat. Et duo tangit.Ptimb horum verborum Cofiteor,& Profiteor.Secundb horum.Gaudeo,& Gratulor, dis strepantiam assignatasecuudum ibi,Et apud.
Cometi est macte aliquid fateri:vt,Qui grauibus torsquentur suppliciis,sua tandem maleficia cofitentur.Proεfiteri autem est spote,& libere aliquid fateri: ut, I ngenue profiteor me dignas tibi gratias nunc, agere posse. Eua Profiteri est artem aliquam callere, M eam publice trades να& accusativo sine praepositiane iungitur: uti Cicero
profitetur artem oratoriam.Unde ProfeDr, oririverbale nomen,qui summum artis apicem consecutui est ut,
Cicero est prosessor artis oratoriae. Gaudere,est de pro. prio bono laetari.Iungitur dativo pronominali idem mmificanti cum supposito verbi,eiusdem quo peronae,ia numeri cum illo: vGMilai non patum gaudeo, Rubri talem amicum nactus fuerim. Gratulari verb,est de altorius bono laetati: iungitur dativo, vel infinitivo per. in=
280쪽
terpositionem accusativi ut, Amicis pro secunda sortiuna gratulari debemus.Gratulor te salud aduenisse. Poeotae utuntur loco huius verbi Gratulor,hoc verbo Gra' vergilius toriaris.Vergilius, Inveni germana via gratare soroK.
id est gratulare. 'o,Refero,Ηabeomebeo. Praeceptum X,C III.
Fτ tibi QO nditas,quod quidem est verbis.Refero
gratiam,est re,er factis. Habeo gratiam,vel grastias:quod est in dio. Debeo gratia, ubi eliqua oblis
gationis vis cernitur.Et item alias orationes his sit miles.
t tibi &c.Hῖc autor horum verboru,ago, rescro, haθheo,u debeo accusativo gratiam, vel gratias, iunctora
Euposisso. distantiam assignat.Et literanon distribuitur.
Apere gratias, & non pratiam, est verbo de acceptis heneficiis etratitudinem ostendere: quod barbare dicunt regratiari. Cicero, Immortales tibi gratias ago, agamo Terentius. dum Viktam. Habere gratiam,vel gratias,est anim1 ac Quintiliandi cepti beneficii memorem habere. Terentius, Id pratum fuisse aduersum te habeo gratiam.Quintilianus libro.v. Habenda his quom gratia est, per quos labor nobis deptractus est: nan in priores beneficio ingenii singilla inuenerunt nobis,& non sunt requirenda, ra nota sunt omνnia. Referre gratiam,& non gratias, est unum factum al/tero compensare, D pro re qualiscunt sit)accepta, similem rependem ut, Tanta est tua in me beneficentia, ut nun P tibi parem praham referre possim. Dchere gratia, vel gratias,cst ob acceptum beneficium alteri asti ictum esse ad pratiam reserendam: Vt,Gratias tibi non quatas debeo, sed quantas possum. ago. Hanc tibi gratiam deo heo pro tuis in me meritis. Loco autem huius dictionis Graiia,quum Oratorcs,tum poetae utuntur hac dictio ne G rates:vt agere grates,habere grates,persoluere gris